Eugen Lovinescu - Relativismul Si Subiectivismul Judecatilor de Valoare. Mutatia Valorilor Estetice
Transcript of Eugen Lovinescu - Relativismul Si Subiectivismul Judecatilor de Valoare. Mutatia Valorilor Estetice
-
7/31/2019 Eugen Lovinescu - Relativismul Si Subiectivismul Judecatilor de Valoare. Mutatia Valorilor Estetice
1/8
AQGAH JKSEHARBQ Vaj`}eseriqj e rqfeab}eseriqj dqmabejkv ma s`jk`va( Iq}`e`
s`jkvejkv ar}a}eba( R]QMEQ
\avrkh`je}`}a` bkh}v`meb}kvea ` jqe A( Jkseharbq ` ckr} r}vf}q} |avi`hah} ma `r|ev`e` r|va bqhk`}ava*ma mkveh` ma|evee |vk|veejkv b`vaha* ma mkveh` grevee qhqe |qhb} ma ce~`va* m`v e ma k|ehee mecave}a ma j` k
|avek`m j` `j}`( hre `b}ese}`}a` r` ma bve}eb |k`}a ce i|ve} h mkq i`ve a}`|a ba habare} ` ce |vatah}`}a
|ah}vq k i`e fqh hajagava ` r}qmeqjqe ma c`(
\vei` a}`| bq|vehma bve}eb` jqe A( Jkseharbq |h j` vtfke* k a}`| b`v`b}avet`} |veh bq}`va` qhqe
mvqi |vk|veq* A( Jkseharbq `|vhm b` qh bve}eb abja}eb0* ma ckvi`ea i`e iqj} bj`reb* cv rer}ai* cv emae
gahav`ja e cv qvi ma mkgi`}eri( Ei|varekheriqj |kjaieb e `gvares ma j` hba|q}* ba ra s` i`hecar}` h
mesavraja |qfjeb`ee j` b`va s` bkj`fkv`* s` masahe rba|}eb e meja}`h} .rq|avcebe`j% h skjqiqj4 \`e |a here| e
h |veiaja mkq skjqia meh Bve}eba* |ah}vq b` h qvi}k`vaja mkq skjqia meh Bve}eba r ra `}ahqata* r|eve}qj
jqe r }ehm r|va i`}qvet`va* |ahmqjhm }k}qe h}va r}qmeqj }eeheceb* `v}ebkjqj bve}eb e je}av`}qv` faja}ver}eb*
ejqr}v`} ma vki`hqj4 @ve|` ikvee( Cjkveh Ienejarbq h jqbv`va`4 A( Jkseharbq e `h}ehkieeja bve}ebee hk}`4
**R|eve} ehma|ahmah}* bve}ebqj hq hajaga r ra `jeheata hebeqhae |kteee h ikm hamecavahe`} e cv vatavsa*
bne`v m`b a ei|varekher} Hq hqi`e `}e}qmeha` ske}* |vkgv`i`}eb j hma`ih b}va `jagava` qhkv |kteee
ma reha r}}}k`va* m`v e |avrkh`je}`}a` r`* b`va)e matsjqea }va|} } ckv` e `q}ah}ebe}`}a`( @mqbhm k
|avr|ab}es |avrkh`j `rq|v` seaee je}av va* A( Jkseharbq hq |q}a` r hq ra `cevia |h j` qvi b` k `q}kve}`}a
h bve}eb` svaiee(\vkbarqj ma i`}qvet`va ar}a hr jah} e }k`}a cvih}veja b`va |vabam e |vag}arb va`jetveja vegqvk`ra e
regqva ma mq| vtfke ra re}qa`t `ebe* h |vei` |avek`m ma `b}ese}`}a( 6 **B`v`b}avqj |ar}ve `j emakjkgeae r`ja
meh |vei` c`t* b`va bkhr}e}qea k }vr}qv gahav`j ar}a ma}ab}`} e h `j}a mkiahee ma `b}ese}`}a* hq mk`v h
bve}eb` r`* e hrka}a k `hqie} ehmabetea( @ba`r}` ehmeb hagvae} b cahkiahqj ma mab`h}`va eh}avh hq `
`dqhr j` }aviah( A( Jkseharbq `mk|}* qhakve* b`i h `baj`e }ei|* |qhb}a ma samava hq hqi`e mecave}a* m`v
bne`v k|qra* _Y bkh}eah} ma re}q`ea* bve}ebqj hq ra }aia ma ` ra bkh}v`teba* f` i`e iqj} bne`v* bvama b |k`}a
|r}v` k bkhrabsah h}vq `masv bne`v mehbkjk ma bkh}v`tebave( _Y A h ckhm k bkbna}vea bq r}ejqj hcjkv`} e
r|eve}q`j `j ei|varekhe}ejkv* j` b`va Jkseharbq s` vahqh` }va|}`}* m`v macehe}es(2
\q}ai* `r}caj* skvfe |h j` 0505 ma qh abja}eri `j bve}ebee jkseharbeaha |a b`va hrqe bve}ebqj j
emah}eceb bq ei|varekheriqj je|re} ma mkgi e abja}eri( M`}kve} `cevivee qhae ckviqja |vk|vee `
0 Abja}eri 9 0( Rer}ai cejktkceb* bki|qr meh emae r`q ajaiah}a ma mkb}veh i|vqiq}`}a ma j` cejktkce meh bkje mecave}a( 6( Rer}ai maghmeva b`va `jaga meh `j}a rer}aia ma ghmeva* meh r}ejqve `v}er}eba a}b(* baa` ba e ra |`va fqh( 2( Habkhrabsah h bkhsehgave* h }akvee(6 Cjkveh Ienejarbq*A( Jkseharbq e `h}ehkieeja bve}ebee* Fqbqva}e* Ame}qv` Iehavs`* 0576* |( >2
0
-
7/31/2019 Eugen Lovinescu - Relativismul Si Subiectivismul Judecatilor de Valoare. Mutatia Valorilor Estetice
2/8
|avrkh`je}ee bve}eba s` ik}es` krbej`va` h}va e|k}ata e e|kr}`ta mer}ehb}a e bkh}v`meb}kvee( M`v A( Jkseharbq
s` }hde mq| `q}kve}`}a* mq| qh rer}ai* ma `baa` vaj`}eseriqj dqmabejkv r`ja hq s` a~bjqma e bvameh` h}v)qh
`masv(
h ` mkq` a}`| ` bve}ebee r`ja* ba` ma mq| vtfke ra skv vai`vb` bkh}vefqeeja r`ja i`dkva* `mqra bqj}qvee
e je}av`}qvee |veh eh}aviameqj vaser}ae **Rfqv}kvqj* ` bah`bjqjqe bq `baj`e hqia e ` bajafvqjqe ikmavheri
jkseharbe`h bq }k`}a }akveeja ehks`}k`va |a b`va bve}ebqj ja s` rqreha(
K `j} a~aga} ` i`vajqe bve}eb* Eja`h` Sv`hba` s` maikhr}v e a` h jqbv`va` A( Jkseharbq b} ma
vaj`}esa e rqfeab}esa `q ckr} dqmabeja ma s`jk`va aiera ma `bar}`? `r}caj m`b j` hba|q} bve}ebqj s` ajkge`
bkhba|e` ei|varekher}* mq| bes` `he* |veh 0501 h}v)qh `v}ebkj eh}e}qj`} Mq| 0< `he* k s` va|qme`* baa` ba
k s` hmva|}e |a Eja`h` Sv`hba` r bkhr}`}a b `cevi`e` |a b`va bve}ebqj k s` gahav`jet` e ra |k}vesa}a ck`v}a
feha e jqe4 **h i`}avea ma bqj}qv* askjqeeja hq rqh} |av|a}qa* hebe jeha`va? bhm bvate b `e |qr ih` |a vi*
qh s`j }a riqjga ma|`v}a h j`vg? |ht` arq} teq` ra mar}v`i hk`|}a`? `|aja ra `rbqhm rqf here| e beqjehqj
bva}a |a I`vikv` ba}ee vqeh }a? h `m|kr}qj jei|ate} kmehek`v e qi|ja kbnee bavha j` hkvejkv
hskjfqv`e=
I`e rqh} habar`va b}as` bj`vecebve |a b`va ja ski c`ba bq `dq}kvqj r}qmeqjqe jqe Cjkveh Ienejarbq* |a
b`va j)`i `ieh}e} i`e rqr* h`eh}a ma ` |}vqhma h `h`jet` }akveae iq}`eae s`jkvejkv ar}a}eba( Ei|varekheriqj e
rehbvkheriqj `q j` f`t vaj`}eseriqj( M`v r samai bqi r)` `dqhr j` `bar} vaj`}eseri( C`jeiah}qj }eehae e
hahbvamava` h bav}e}qmeheja kcave}a ma }eeh r|va rcve}qj rabkjqjqe `j ^^)ja` s` |qha f`taja vaj`}eseriqjqe
ei|varekher} rqf `qr|ebeeja bvqe` ra s` i`hecar}` |vei` a}`| ` bve}ebee jkseharbeaha( **M`v mehbkjk ma ceje`ee e
ma ehcjqaha* vmbeheja maberesa `ja vaj`}eseriqjqe jkseharbe h rqh} maregqv ma kvmeh }ai|av`iah}`j e
emakjkgeb(1
Bve}ebqj hrqe s` iv}qvere h Iaikvee b `ba`r} bkhr}`h} ` seteqhee r`ja va|vateh} a~|vare`}ai|av`iah}`j s`j`fej |ah}vq }k`}a s`jkveja hq mk`v |ah}vq baja ar}a}eba( Bve}eb` ei|varekher} cv`hbat e)`
`i|jeceb`} vaj`}eseriqj }ai|av`iah}`j ma b`va skvfa` C( Ienejarbq( Vaj`}eseriqj jqe A( Jkseharbq ar}a
ikmavh mak`vaba e `va vmbeheja h `r|ev`e` jqiee ikmavha r|va r|eve}q`j |kte}es **b`va a~bjqma `frkjq}eriqj
kvebvae ia}`cetebee( **Vaj`}eseriqj jkseharbe`h ar}a i`e bqvhm |vkmqrqj er}kveriqjqe vki`h}eb `j sa`bqjqe
}vabq} e i`e `|ke `j |kte}eseriqjqe }eeh eceb mab} `j cejktkceae rba|}eba( Re* h ceha* ar}a e i`e regqv cvqb}qj
}ai|av`iah}qjqe ikjmksaharb h}v)k j`}qv ` jqe* e i`e |varqr ma kveba* `j bavehajkv ei|avek`ra arahe`ja `ja
qhae i ve `beqhe bve}eba( _Y ]ai|av`iah}qj rq emakjkgeb* ikmavheriqj ar}a vatqj} }qj cevarb `j
vaj`}eseriqjqe kvg`het`} ma Jkseharbq h ckviqj`* masahe} bajafv ` iq}`eae s`jkvejkv ar}a}eba 3
Bhm `mav j` rehbvkheri e va`jeta`t }akve` rehbvkheriqjqe A( Jkseharbq hq rb`| meh samava c`|}qj b
`bar}` hq ra vacav mk`v j` qh` meh iqj}e}qmeha` |vakbq|vejkv kiaha}e* be r}`feja}a h iqj}e}qmeha` e
}k}`je}`}a` jkv rkbe`ja* ar}a}eba* abkhkieba k eh}avma|ahmah ba ja bkhcav qh r}ej e qh ve}i( Re i`e
= Eja`h` Sv`hba`*Aqgah Jkseharbq * Fqbqva}e* A(M(\(* 0531* |( 75(1 C( Ienejarbq* k|( be}( * |( 66>3 Efemai * |( 62 \a bhm }eehaja a~`b}a
kcav `masvqve bq b`v`b}av kfeab}es* ar}a}eb` e }k`}a dqmabeja ma s`jk`va skv `sa` qh b`v`b}av rqfeab}es* ma j`
qh ehmesem j` `j}qj(
Cvqikrqj |ah}vq A( Jkseharbq |vateh} i`e iqj}a hq`ha e ra i`hecar} h cqhbea ma }`jah}* ma rei* ma
amqb`e` ar}a}eb va`jet`} h mecave}a v`iqve `ja `v}ae e `va k s`jk`va ba ma|ehma ma `v}e}ee ba)j va`jeta`t(
Ck`v}a ei|kv}`h} ma vaehq} ar}a emaa` b4 hq rkbea}`}a` r`q a|kb` ma}avieh ema`jqj `v}er}qjqe* be `v}er}qj
ma}avieh ema`jqj ma se` `j bkh}ai|kv`hejkv* bbe eie}`e` hba|a ma dkr h rqr(
@h jethm e i`e `mhb emaeja jqe A( Jkseharbq ski bkhr} }` b vaj }eseriqj e rqfeab}eseriqj
dqmabejkv ma s`jk`va |kvharb e ma j` baa` ba bve}ebqj hqia}a **|vkbar ma |qjsavet`va ` rah}eiah}qjqe ar}a}eb
b`va4 **ra bkh}ehq hq hqi`e j` ehmesete be e h bkh}eeh` `bajqe`e ehmesem mq| ikiah}a( K k|av ma `v} ha|k`}a |j`ba i`e iqj} `te e i`e |qeh ieha? k b`v}a i`e iqj} j` k |vei jab}qv mab} j` ` mkq` r`q ehsavr?
h}v)k `r}caj ma s`ve`feje}`}a* eh}avseha ma baja i`e iqj}a kve* mer|ktee` ikiah}qjqe h hebek jag}qv bq
kfeab}qj ar}a}eb? m`v h `c`v ma `bar} ajaiah} `vfe}v`v* s`ve`eeja |k} ce meb}`}a e ma askjqe` hkvi`j ` gqr}qjqe
ar}a}eb ` ehmesemqjqe* askjqea ma}avieh`} ma a~|aveah* ma a~avbeeq bkh}ehqq* ma svr} bbe qh` `mievi j`
}ehavaa e `j}` j` f}vhaa(5
Maikhr}vhm emaeja a~|qra i`e rqr* A( Jkseharbq ha s` hce` ei|krefeje}`}a` qhae }eeha gahav`ja `
ar}a}ebee e qhesavr`ja* be mk`v k er}kvea ` ar}a}ebee( Ski kfravs` b4 **|vei`}qj ar}a}ebqjqe* b`va `va `mara` j`
A( Jkseharbq raiheceb`e` ceva`rb ` |vei`}qjqe bve}aveqjqe ar}a}eb h ckvi`va` qhaedqmabe ma s`jk`va* b`|}
qhakve k `j} `bba|eqha* `baa` ` ajefavvee `v}ae ma bajaj`j}a s`jkve rkbe`ja r`q ikv`ja* bq b`va ra `cj h
reifekt* bve}ebqj rqrehhm askjqe` je}av`}qvee hk`r}va h rahrqj |vei`}qjqe ar}a}ebqjqe `rq|v` bajkvj`j}a
s`jkve bq b`va eh}v h bki|kteea0 Efemai* |( 6765 Efemai * |( 67=(0
-
7/31/2019 Eugen Lovinescu - Relativismul Si Subiectivismul Judecatilor de Valoare. Mutatia Valorilor Estetice
5/8
ar}a}eba* marbki|qr h}v)qh hqiv haivgehe} ma s`ve`ee* mq| ehmesem e hq h ehmesem* mq| r}ve ma
bkh}eeh rqbbaresa* hq |vesa}a er}kve` ar}a}ebee* h}vqb} a` hq hvager}va`t mab} askjqe` bkhba|}qjqe
ar}a}eb `j mesavrajkv besejet`ee e hq |qjsavet`va` jqe h hqivqj haivgehe} `j ehmesetejkv 00* meh bkhremav`ea
b hq ha eh}avara`t |`v}ebqj`vqj be hqi`e gahav`jqj06* Jkseharbq vrcvhga hr `ba`r} vaj`}ese}`}a` ` `b}qjqe
vaba|}vee ar}a}eba* ma}avieh`} er}kveba}a* `rq|v` b`}agkveae cvqikrqjqe* |a b`va k bkhremav cv a~er}ah
kfeab}es02
@dqhghm h `bar} |qhb} ha ski k|ve |qeh `rq|v` bkhremav`eejkv jqe Cjkveh Ienejarbq c` ma emaeja
a~|qra4 **@miehm |krefeje}`}a` qhae ieheia gahav`jetve* Jkseharbq ra a~|qha qhkv kfeabee jage}eia b`va
}ehm r |qh rqf raihqj h}vafvee hmva|}eva` vaj`}eseriqjqe rq ar}a}eb( _Y vaehai hqi`e b h}v)`masv
vaj`}eseriqj jkseharbe`h ar}a aj hrqe vaj`}es* r`q mehbkjk ma dkbqj ma bqseh}a ar}a k bkhba|ea ikmav`} e
abnejefv`} b`va var|ehga |qhb}a ma samava a~}vaia* meh |avr|ab}es` jqbeme}ee ikmavha( Ce~`} h b`mva hebe
|va` r}vi}a hebe |va` j`vge* ar}a}ebqj bkhr}e}qea qh bkhba|} ikfej ` bvqe er}kvea |k`}a ce r}qme`}( Jeie}`} ma
v`r e ma }ei|* m`v hq e ma s`ve`eeja ehmesemq`ja h}vqb} hq rqh} b`v`b}aver}eba* aj askjqa`t rqf `r|ab} er}kveb
|veh }v`hrckvive fvq}a* |veh rkjqee ma bkh}ehqe}`}a bqi e |j`ba bve}ebqjqe r r|qh* r`q bq qh }aviah i`e
}eeheceb |veh iq}`ee( @bar}a iq}`ee hq `|`veh qhqe cvqikr h reha* eha~er}ah}* be askjqeae rahrefeje}ee
ar}a}eba ` |qfjebqjqe bkhrqi`}kv ma `v}( S`jk`va` ar}a}eb ar}a* |veh qvi`va* j` Jkseharbq r}vhr jag`} ma
rahrefeje}`}a` h b`va ra vrcvhga( A` ar}a k bva`ea ` r|eve}qjqe kiaharb* cv a~er}ah kfeab}es(
Ma|ahmah` s`jkve ar}a}eba ma gqr}qj bkh}ai|j`}kvqjqe r`q vaba|}kvqjqe ma `v} bkhmqba j` qh rqfeab}eseri
`~ekjkgeb v`meb`j 0=
Jkseharbq j s` bve}eb` |a I( Mv`gkievarbq |ah}vq b rbk`}a k|av` ma `v} meh }ei| e r|`eq e s` `cevi`
cavi b4 **h va`je}`}a* `v}` ar}a k bva`ea ` r|eve}qjqe kiaharb e b` kveba bva`ea ` r` ar}a h cqhbea ma ki? mq|bqi aj ar}a i|jh}`} h }ei|* r|`eq e b`qt`je}`}a* `v}` ar}a i|jh}`} h `baj`e }ei|* r|`eq e b`qt`je}`}a( 01
h `baj`e }ei| e s` mat`|vkf` |a bae b`va c`b bve}eb rehbvkheb* mak`vaba `ba`r}` hq ar}a rqcebeah} e |ah}vq
b `ba}e bve}ebe rqh} vacv`b}`ve j` hbavbveja ma hhkeva* m`v s` `|vabe` b `ba`r} bve}eb ar}a h `bkvm bq
ckviqj` ar}a}eb ` a|kbee r`ja( Vasetqeveja meh |avr|ab}es er}kveb skv va|vatah}` k bki|khah} habar`v
bve}ebee rehbvkheba rq|qr iq}`eae s`jkvejkv( S` `cevi` ma `raiaha` |vei`}qj `v}ae bkh}ai|kv`ha c` ma `v}`
sabna e |vei`}qj **bve}ebee ar}a}eba c` ma **bve}eb` er}kveb( S` r}`feje baja mkq ajaiah}a `ja bve}ebee ar}a}eba4
baj ma |avba|ea e baj ma `h`jet( S` i`hecar}` k i`va hahbvamava h mqv`feje}`}a` s`jkvejkv(
]k} h skjqiqj `j SE)ja`*Iq}`e` s`jkvejkv ar}a}eba* Jkseharbq e s` `cevi` `cehe}eja bq **|kate` |qv*
iahekhhm b |kate` ikmavh ra hmva`|} r|va **|katea |qv* r|va* **|kate` ehac`fejqjqe* `meb r|va k
00 K|( be}( * ||( 63)67( Hk}` `|`veha }a~}qjqe be}`}(06 K|( be}( * |( 66( Hk}` `|`veha }a~}qjqe be}`}(02 Eja`h` Sv`hba`* k|( be}( * |( 7=0= Cjkveh Ienejarbq* k|( be}* |( 6>701 A( Jkseharbq* k|( be}(* |( 6>7
1
-
7/31/2019 Eugen Lovinescu - Relativismul Si Subiectivismul Judecatilor de Valoare. Mutatia Valorilor Estetice
6/8
|katea b`va r bkiqheba aike` `v}er}eb |veh iqteb`je}`}a e |q}ava ma rqgar}ea* |veh cqhbeeja jeif`dqjqe4
**hkekh`j e **rqgar}es(
S` hbavb` r maikhr}vata b k m`} bq }vabava` }ei|qjqe **|`v}a` sea ` k|avae e |eavma bkhrer}ah` e
ha viha mk`v **rbnai` emakjkgeb* |a b`va k |q}ai hajaga bq `dq}kvqj r}qmeqjqe* `j}caj r|qr* km`} bq
}vabava` }ei|qjqe k|avaja hq skv i`e |q}a` ce reie}a* be mk`v hajara( Hq |q}ai r reiei mab} k|avaja
`|vk|e`}a ma ikmqj hkr}vq ma ` ghme e ma ` bkhba|a a~er}ah`( Re b` k bkhrabeh ` `bar}kv emae bve}ebqj rqreha
b hq ski |q}a` hajaga cahkiahqj |qv ar}a}eb `j qhae besejet`ee mer|vq}a |ah}vq b hq bqhk`}ai e hq
reiei rahrefeje}`}a` `bajae besejet`ee( \ah}vq ` hajaga k k|av ma `v} sabna }vafqea r bqhk`}ai bkhba|e`
ma se` ` a|kbe h b`va ` `|vq} k|av` var|ab}es(
@j}qve ma iq}`e` gahav`j ` s`jkvejkv ar}a}eba ma}avieh`} ma askjqe` bkhba|}qjqe ar}a}eb* A( Jkseharbq
s` `at` e askjqe` qhae k|ava ma `v} h rhqj gahav`eejkv rqbbaresa e s` m` b` a~ai|jq* k|av` Mkh Pqedk}a
ma Bavs`h}ar e s` vabqhk`}a emaa` jqe Fj`g`( Vaehai4 **Cv r)e rbneif` bkhehq}qj* emaeja e |k} rbneif`
cqhbeqha`* |veh}v)k iq}`ea ma i`e iqj}a kve hraih`} |ah}vq askjqe` bqj}qvee mab} ikmeceb`va` bkhehq}qjqe
jkv(03* r}`fejehm `r}caj iq}`eeja ma bkhehq} e ma h`}qv cqhbekh`j .`meb cajqj eh}av|va}vee askjqa`t bq
}ei|qj%* e`v ceab`va k|av s` |veie mecave}a rahrqve |a b`va e ja `bkvm gahav`eeja ba ra rqbbam( ]k}qe bve}ebqj
rqfjehe`t b |veh iq}`e` s`jkvejkv ar}a}eba hq ra va`jeta`t qh |vkgvar be mk`v **k b`jeceb`ea* be hqi`e k
s`ve`ea? h jehea gahav`j* k|avaja hq rqh} bki|`v`feja mab} h rhqj `bajqe`e bkhehq}* e ceehm skvf` ma `v}*
h rhqj `bajae`e ckviqja ar}a}eba(07
Bve}ebqj s` maikhr}v` b ha ar}a ei|krefej r |}vqhmai |a **b`ja rahrefej h ckviaja ar}a}eba `ja `j}kv
v`ra meh `j}a }ei|qve* be mk`v |a **b`ja eh}ajab}q`j e s` ckjkre h jqbv`va` r` |ah}vq a~ai|jeceb`va |kate`
nkiaveb( ]k}qe hq s` bkh}ar}` s`jk`va` bva`eejkv nkiaveba r`q s`jk`va` besejet`eae gvaba}e `cevihm beie}`e` ra c`ba |a mkq be4
0( |veh bkh}`geqha* b` ikm |a b`va k |vk|`g iedjk`baja ma }v`hrierea e bkiqheb`va?
6( |veh |vajq`va` qhkv ckvia `ja qhkv besejet`ee mer|vq}a* ma a~ai|jq besejet`e` gvabk)j`}eh h }ei|qj
Vah`}avee(
\vesehm }k}qj meh |avr|ab}es` }ei|qjqe e ` askjqeae* A( Jkseharbq }akva}eta`t iq}`feje}`}a` s`jkvejkv e
hk}a`t b hrae rah}eiah}aja qi`ha ra ikmeceb( Kveba jqbvq b`va a~er} hq s` |q}a` ce |vatah}`} h}v)k
rehgqv ckvi harbneif`}* be rqf mecave}a `r|ab}a b`va ra makrafarb h cqhbea ma rqfeab}ese}`}a` hk`r}v(
@r}caj* k m`} bq }vabava` }ei|qjqe **|jbaveja ar}a}eba ra skv }v`hrckvi` h **|jbave eh}ajab}q`ja* e`v k k|av
ma `v}* mak`vaba ar}a a~|vare` qhae r}ve ma rahrefeje}`}a` gahav`j* s` ce i`e feha haja`r h }ei|qj h b`va `
ckr} rbver( S`ve`fej meh |qhb} ma samava er}kveb ar}a e eh}avarqj |qfjebqjqe( Ra bkh}qva`t `r}caj* ikmqj h b`va
e` h`}ava |vkcejqj qhae gahav`ee meh rq|v`|qhava` ` mkq `beqhe bkh}v`va4 qh` mecavah e`}k`va v`r`* b`va
03 Efemai* |( 65107 Efemai* |( 657
3
-
7/31/2019 Eugen Lovinescu - Relativismul Si Subiectivismul Judecatilor de Valoare. Mutatia Valorilor Estetice
7/8
rehgqv mqba j` hbnemava e etkj`va e `j}` qheceb`}k`va eie}`e`* b`va bkvab}a`t v`r` e qheckvieta`t }k}qj*
}ehthm r|va qhesavr`je}`}a(
]akve` iq}`eae s`jkvejkv ar}a}eba rqreha mva|}qj j` a~er}ah `j hkejkv }ahmeha je}av`va* habare}`}a` jkv e
vasetqeva` s`jkvejkv e ` }ahmehajkv i`e sabne( **Vasetekheriqj bve}eb jkseharbe h bqi j hqia}a C(
Ienejarbq ra bkhr}e}qea h `ba`r} }akvea ` iq}`feje}ee e ` eha~er}ahae qhae ar}a}ebe gahav`ja4 mak`vaba hq
|vateh} s`jkve `frkjq}a* be mk`v s`jkve vaj`}esa* bve}ebqj a ma |vava b je}av`}qv` qhqe |k|kv hq }vafqea r}qme`}
meh |qhb}qj ma samava `j qhae emae ce~a* be h ikfeje}`}a` ae* |veh v`|kv}`va j` ikiah}qj er}kveb* j` `iar}abqj ma
bkhmeee e c`b}kve ba bvaa`t rahrefeje}`}a` ar}a}eb ` `bajqe ikiah}( e h je}av`}qv b` e h `v} s`jkveja ra
rbneif iavaq(
Mq| ba ` r}`feje} k ravea ma gahav`je}e `rq|v` }akveae iq}`eae s`jkvejkv ar}a}eba* bva`}kvqj s` `}v`ga
`}ahe` b `bar}a` ra `|jeb j` je}av }qv` hk r}v bkh}ai|kv h* mak`vaba h b`tqj besejet`eae hk r}va
**merjkbveja ma rahrefeje}`}a* `meb vq|ava` ma ckviaja sabne b`va hq `regqv |vkgvarqj* r)` cbq} fvqrb h }k`}a
mkiaheeja |veh}v)k rehbvkhet`va sekjah} bq ckviaja ma `v} `ja @|qrqjqe* rq|veihm c`taja eh}aviame`va(
Vai`vb e c`|}qj b iq}`eeja rqh} i`e rahrefeja ma j` k gahav`ea j` `j}` |ah}vq b jeif` vkih hq `sa` hb
k ckvi macehe}( C` ma |katea* |vkt` s` |vatah}` i`e iqj}a ajaiah}a ma |vkgvar e i`e |qeha iq}`ee
sekjah}a |ah}vq b `va b`v`b}av kfeab}es e ra rq|qha qhkv vagqje? |a bhm |kate`* ceehm rqfeab}es ar}a a~|qr
qhkv s`ve`ee hqiavk`ra e fvq}a? h bkhrabeh |kate` vkih ma meh`eh}a ma I( Aieharbq hq `va mab}
s`jk`va er}kveb* h bkhba|e` bve}ebqjqe( Iq}`e` s`jkvejkv ar}a}eba s` hgjkf` e bve}eb` bbe j` caj b` e `v}` e
bve}eb` ar}a b`mqb* `meb je|re} ma }vehebea( K|avaja e skv |eavma meh s`jk`va` |a b`va `q `sq})k* j`
ikiah}qj `|`veeae* h mabqvrqj sa`bqvejkv e |veh }vabava` gahav`eejkv* bbe **raihqj |vac`bavejkv ra s` `at`
|ar}a }k} ba ar}a kiaharb( See* `b}q`ja* |jeha ma ras e ma sefv`ea b} }ei| vr|qhm rahrefeje}ee }ei|qjqe*|`jema qifva ajeteaha* ma hm`} ba se`` je r)` rbqvr meh sehaja gkje}a* k|avaja je}av`va ra ier}qea h qe}`va r`q*
ma rqh} va|vatah}`}esa* ra hb`mva`t h bkjqif`veeja er}kveae je}av`va( @beqha` }ei|qjqe ra }v`mqba |veh
merjkb`va` r}v`}qvejkv bkh}eehae ar}a}eba* merjkb`va fvqrb`}* qhakve* ma `|`vee` vaskjqekh`v ` qhqe i`va
rbvee}kv* baja i`e `mara` hr jah}* |veh `jqhabve ehraret`feja `|vk`|a( h}v)k }ai|av`}qv hkq ar}a}eb `j}a
s`jkve ra `cevi* ejqieh`}a ma cj`bv` `j}ae bve}eba* ) h}v)k bqvr ma cjbve r|va ajqveja habqhkrbq}a `ja h}vagee
ehmesemq`ee0>
FEFJEKGV@CEA4
0> A( Jkseharbq* k|(be}( * ||( 271)2737
-
7/31/2019 Eugen Lovinescu - Relativismul Si Subiectivismul Judecatilor de Valoare. Mutatia Valorilor Estetice
8/8