CURS PRACTİC LIMBA TURCA

7/30/2019 CURS PRACTC LIMBA TURCA

1/40

CURS PRACTCDE LMBA TURCPRATK TRKE KURSUEMEL Emin

ALFABETUL LMB TURCETRK DLNN ALFABESAlfabetul limbii turce contemporane se bazeaz pe cel latin i conine ur-mtoarele litere: Aa,

Bb, Cc, , Dd, Ee, Ff, Gg, , Hh, I, i, Jj, KK,Ll, Mm,Nn, Oo, , Pp, Rr, Ss, , Tt, Uu,, Vv, Yy, Zz

Toate literele se citesc n orice poziie i numai ntr-un fel. Excepie facelitera care nu sepronun.Literele care deosebesc alfabetul turc de cel romn sunt urmtoarele: Cc,, Gg, , I, Kk, ,, Yy

Ccse citete ca litera g din alfabetul romn urmat de e i i ca de exem-plu n cuvintele: geant,ginga.

cam (djam)geamceviz (djevz)- nuccuma (djum)- vinerycilt (djilt)1. piele.2. ten. 3. Volum

se citete ca litera c, din alfabetul romn urmat de e i i, ca de exemplu n cuvintele: centru,cinema.eki (cechci)- ciocaniek (cicc)floareekmece (cecmedj)sertarocuk (ciodjc)copil

Ggn orice poziie se citete ggazete (gazte)ziargemi(ghem)navasevgi (sevgh)dragostevergi (vergh)impozit

acestei litere i se spune n limba turc yumuak g (iumuc g).n limba romn apare subdenumirea de g mut. Se scrie numai dup vocale. n pronun-area de astzi a disprut, dar cutoate c alfabetul turc contemporan este fone-tic, ea continu s apar ca semn pentru a arta cvocala care st naintea ei sepronun mai prelungit.da (da:) munteine (i:n) acelence (e:lendj) distracieolan (o:ln) biat)

I se citete precum litera romnesclk (lc)cldubalk (balc) petekak (cac) lingur


2/40

k (c) 1. raz. 2. Lumin

Kkeste singura liter care corespunde sunetului i literelor c sau k.kalem (calm)creionkrk (crc) patruzeci

bak (bac) privirekap (cap) u

corespunde cu din german sau cu eu din francez. Se pronun - prin rotunjirea maipronunat a buzelor dect la o, iar poziia limbii estemai apropiat de palatul dur dect larostirea lui o.dev (dv)1. datorie; 2. sarcin; 3. temgl (gl) lacdrt (drt)patrugz (ghz)ochi

corespunde cu din german i cu u din francez. Se rostete prinrotunjirea ponunat a

buzelor. Limba este mai apropiat spre cerul gurii de-ct la u.zm (zm)struguret (t)fier de clcatgl (gl)trandafir szlk (szlc)dicionar

Yyse rostete ca sunetul i din cuvintele romneti: ied, iepure. Corespunde sunetului j dingerman i y din englez.yardm (iardm) ajutoryedi ( ied)apte

ay (ai) ursyay (iai)arc

Lecia 2

ACCENTUL CRCUMFLEXNCELTME VE UZATM A ARET

Acest semn se pune deasupra literelor a , i , , respectiv avem literele , , i arat caceste vocale se rostesc mai prelungit n poziia anteri-oar, influennd i consoanele din jurullor. Trebuie s facem deosebire n-tre literele , , i grupele de litere a , i , . Grupele de


3/40

litere a , i , se rostesc prelungit i n poziia normal, iar literele, , , , repetm,se rostescprelungit i n poziia mai anterioar.

A kar (car)zapadkr (chiar)ctig, profit

hala (hla)mtua din partea tatluihl (ha:la:)ncrzgr (rzghia:r)vntselm (sela:m)1. salut; 2. Complimentlle (la:le)lalealstik (la:stc)1. elastic; 2. Cauciuc

i l m ( i l m i : - t i i n i f i c insan (insani:)omenescmanev (manevi:)spiritualadl (adli:)juridic

s k t ( s c h i : t ) l i n i t e mahkm (mahc:m)condamnatslp (sl:p)stilhkmetguvern

ACCENTULVURGU

Accentul n limba turc cade, n general, pe ultima silab a cuvntului.gzel (ghzl)frumosdolap (dolp)dulapyava (iav) ncetyedi ( ied)apte

Excepii:1. n cuvintele mprumutate din alte limbi i care sunt alctuitedin dou silabe, accentul cade peprima silab:

balo (blo)balposta (psta)potkablo (cblo)cablubanka (bnka)banc

i n denumiri geografice alctuite din dou silabe, accentul cade tot pe prima silab:Bkre (Bkre) BucuretiParis (Pris)Parissve (sveci) SuediaNorve (Nrveci)Norvegia


4/40

2. n cuvintele constituite din trei sau patru silabe, accentul cade, n gene-ral, pe penultimasilab:

komposto (compsto)compottermometre (termomtre)termometruRomanya (Romnia)

(Almnia)Germaniangiltere (nghiltre) AngliaKstence (Cstndje)Constana

3. La unele denumiri geografice alctuite din patru silabe, accentul cade pea doua silab. Anadolu (Andolu)AnatoliaKastamonu (Castmonu)Castamonu

4.Excepii, unde accentul cade pe ultima silaba:Bulgaristan-BulgariaHrvatistan (Hrvatistan) Croaia

FORMULE DE SALUTSELMLAMALAR

Gnaydn! (Gnaidn!) Bun dimineaa!yisabahlar! (i sabahlr)Bun dimineaa!yi gnler! (i ghnlr!) Bun ziua!yi akamlar! ( i acamlr) Bun seara!Merhaba! (Mrhaba!)Salut!yi geceler! ( i ghedjelr!) Noapte bun!Forma de salutare Hayrl geceler! (Hairl ghedjelr!)Noapte bun! are ca rspuns tot:

Hayrl geceler! sau Hayra kar! -Noapte bun!

La desprire, n general, se salut n felul urmtor:Primul care salut:-Hoa kaln! (Hoci caln) La revedere!

Cel care rspunde:- Gle gle! (Gl gl!)La revedere!

Sau : - Allaha smarladk (Allah smarladc!) - La revedere!Ad litteram: V-am lsat n paza Domnului!Rspunsul este tot: - Gle gle!n prezent la plecare sau desprire se mai folosesc:-yi gnler!- yi geceler!

ADIN NE?

Adn ne? (Adn n?)Cum te cheam?


5/40

Adnz ne? (Adnz n?) Cum v cheam?(dvs)sminiz ne? (sminiz n?) Cum v numii?(dvs)sminizi syler misiniz, ltfen? (sminiz sylr misiniz, ltfen?) -V rog,mi spunei

numele dumneavoastr?Metin: - Adm Metin Gven.(Adm Metin Gvn) -Numele meu este

Eda : -Adm Eda Gven. (Adm Ed Gvn)Metin: - Annem Aye Gven (Annm Ai Gvn).-Mama mea,Ba- bam MehmetGven. (Babm Mehmt Ghiuvn) -Tatl meu

Eda: - Siz kimsiniz? (Siz chmsiniz?) -Dvs. cine suntei?retmen: - Ben retmenim. (Ben :retmnim.) -Eu sunt cadru didactic.O renci (O :rendj) -El este elev (student).

ARMONA SUNETELORSES UYUMU

Specificul foneticii limbilor altaice const n exisena armoniei sunetelor.Avnd n vedere c limba turc este o limb aglutinant, nsuirea acestei legieste foarte

important. Sufixele au cte dou, patru sau opt variante. Alipirealor la rdcin /tem se faceconform legilor fonetice de baz, i anume:

I.Legea armoniei vocalice;II.Legea armoniei consonantice.

LEGEA ARMONE VOCALCESESLLERN (NLLERN) UYUMU

Conform acestei legi vocalele dintr-un cuvnt i sufixele pe care le primescsunt identicesau asemntoare. La rndul su aceast lege cuprinde:

1 . A r m o n i a v o c a l i c p a l a t a l ; 2 . A r m o n i a v o c a l i c l a b i a l .

ARMONA VOCALC PALATALBYK SESL (NL) UYUMU

Dup locul de articulare cele opt vocale n limba turc : a , e , . i , o , , u , se mpartn:

a)posterioare: a , , o , u:


6/40

b)anterioare: e , i . , Exemple de armonie vocalic palatal:aa (a:ci) copacocuk (ciodjc)copilakl (acl) minte

okul (oclcoalekmek (ecmc)pinerenci (:rendj) - elev, cursant, studentgzel (ghzl)frumosdeniz (denz) - mare,Sufixele care se adaug la derivare, declinare, conjugare sunt cu vocaleidentice sau

asemntoare. Deci, rdcina determin aspectul fonetic al cuvntuluio k u l ( o c l ) - c o a l o k u l l a r ( o c u l l r ) c o l i duygu (duig) - sentiment duygular (duigulr)sentimentekap (cap) - u kapc (capdj) - portarolan (o:ln) biat olana (o:lan) biatului

seyirci (seirdj) - spectator seyirciler (seirdjilr)spectatorvergi (vergh) - impozit verginin (verghinn) - al impozitului

deniz (deniz)mare, s. denize (deniz) - la maregne (ghn) - soare gnee (ghne) - la soare

Fac excepie de la aceast lege:

a)cuvintele compuse:aabey (a:abi) - frate mai mareayiei (icice:i) floarea-soareluihanmbcei (hanmbge:) grgrihanmeli (hanmel) - caprifoi

b) cuvintele mprumutate:mektup (mectp)scrisoarekitap (chitp) - cartebahe (bahc )grdinistasyon (istasin)halt, (gar)

c) cteva cuvinte de origine turc:anne (ann)mamelma (elm) - mrkiraz (chirz)cireainanmak (inanmc) - a crede

i sufixele fr variante: -yor , -ken,-da -mtrak , -leyin.n cazul absenei armoniei vocalice, ultima silab a cuvntului determinnatura vocalelor

din sufixe. De exemplu:kitap - kitaplr


7/40

istasyon - istasyonlrotobs - otobslr

ARMONA VOCALC

LABALKK SESL (NL) UYUMUDup forma de rotunjire a buzelor cele opt vocale ale limbii turce se impart n:

a)nelabiale (nerotunjite): a , e , , i ;b)labiale (rotunjite): o , , u ,

Conform legii armoniei vocalice labiale, vocalele ntr-un cuvnt sunt labialeori numainelabiale.

De exemplu:kayk (caic) barcekin (echn)semnturgezi (ghez)plimbare

odun (odn)lemnkpr (chpr)podyolcu (ioldj)cltorSufixele la derivare, declinare, conjugare, ca i particulele interogative m, mi, mu ,m se

supun la fel acestei lege a foneticii limbii turce.De exemplu:sat (sat) vnzaregiri (ghir) intrareoturu (otur) - modul de a se aezagl (ghl) rskayk m? (caikc m?) - este barcadjiu?genlik mi? (ghencilc mi?) - tinereea?tuzluk mu? (tuzlc mu?) - este solnit?gzlk m? (ghzlk m?) - sunt ochelari?

Legea aceast nu este aa rspndit. Are multe excepii. De asemenea,numeroase sufixe,fr cel puin patru variante, nu-i se supun.

Lecia 3

CE ESTE? CNE ESTE?BU NE?BU NE ? BU KIM ?

BU NE?


8/40

Bu bir kitap. (Bu bir chitp.) Aceasta este o carte

Bu bir defter. (Bu bir deftr.) Acesta este un caiet

Bu bir kalem. (Bu bir calm.) Acesta este un creion

Bu bir ev. (Bu bir ev.) Aceasta este o cas.

Bu b i r mas a . ( Bu b i r ms a . ) Aceas t a e s t e o mas

Bu bir sandalye. (Bu bir sandlie) Acesta este un scaun.

Bu bir pencere. (Bu bir pndjere.) Aceasta este o fereastr.

Bu bir tebeir. (Bu bir teber.) Aceasta este o cret

Bu bir sra (Bu bir sra) Aceasta este o banc, un rndBu bir dolap (Bu bir dolp) Acesta este un dulap

Bu bir anta (Bu bir cinta) Acasta este o geant

B u b i r k a p . ( B u b i r k a p . ) A c e a s t a e s t e o u .

Bu bir duvar. (Bu bir duvr.) Acesta este un perete.

Bu b i r pe r de . ( Bu b i r pe r d . ) Aceas t a e s t e o pe rdea .

BU KM?

Bu bir kz (Bu bir kz) Aceasta este o fat

Bu bir olan (Bu bir o:ln) Acesta este un biat

Bu bir kadn (Bu bir cadn) Aceasta este o femeie

Bu bir erkek (Bu bir erchc) Acesta este un brbat.Bu bir anne. (Bu bir ann.) Aceasta este o mam.

Bu bir baba. (Bu bir bab) Acesta este un tat.

Bu bir retmen. (Bu bir :retmn.) Acesta este un nvtor.


9/40

LEGEA ARMONE CONSONANTCESESSZLERN (NSZLERN) UYUMU

Consoanele n limba turc se mpart n:a)surde: , h , f , k , p , s , , tb)sonore: b , c , d , g , j , l , m , n , r , v , y , z

Majoritatea cuvintelor n limba turc au consoane surde sau sonore. Su-fixele, la fel, ca laarmonia vocalic se supun acestei legi.

Un sufix dac se supune la cele trei legi fonetice de armonie: vocalic palatal, labial i la ceaconsonantic are opt variante:

cam-c,

rme-ci,kuyum-cu,gz-c;balk-,tarih-i,ku-u,st-

PREDCATUL NOMNAL LA TMPUL PREZENT PERSOANA A III-AEK EYLEMN MDK ZAMAN III. AHIS TEKL

Pronumele interogativ ne ce i kim cine se pot folosi i urmate de su-fixul predicativdir. Atunci i rspunsul este folosit prin adugarea a unuia dinsufixele: -dr, -dir, -dur, -dr; -tr,-tir,-tur, -tr conform legilor armoniei voca-lice i consonantice.

Precum aproape toate timpurile i modurile n limba turc, i predicatulnominal are patruforme la conjugare.

1. Forma afirmativ. Olumlu ekil.

BU NEDR?Bu aynadr. (Bu aindr.) Aceasta este o oglind.

Bu evdir. (Bu vdir.) Aceasta este o cas.


10/40

Bu okuldur. (Bu ocldur.) Aceasta este o coal.

Bu gldr. (Bu gldr.) Acesta este un trandafir.

Bu aatr. (Bu a:tr.) Acesta este un copac.Bu iektir. (Bu cicctir). Aceasta este o floare.

Bu tuzluktur. (Bu tuzlctur.) Aceasta este o solni.

Bu otobstr. (Bu otobstr.) Acesta este un autobuz.

BU KMDR?

Bu avcdr. (Bu avdjdr.) Acesta este un vntor.B u sekreterdir. (Bu secretrdir.) Acesta este un secretar.

Bu memurdur. (Bu memrdur. Acesta este un funcionar.

Bu yzcdr. (Bu izdjdr.) Acesta este un nottor.

Bu diplomattr. (Bu diplomttr.) Acesta este un diplomat.

Bu artisttir. (Bu artisttir.) Acesta este un artist.

Bu Trktr. (Bu Trktr.) Acesta este un turc.

2. Forma interogativ. Soru ekli.Forma interogativ a predicatului nominal la timpul prezent, persoana aIII-a singular, se

red prin adugarea conform legilor armoniei vocalice a uneia din particulele interogative m ,mi , mu , m. Ele se citesc ca enclitice, m-preun cu cuvntul pe care l urmeaz, ns se scriuseparat

Particula interogativ n limba vorbit, n general, nu este nsoit de su-fixul predicativ. n limbascris ns uneori se folosesc mpreun i atunci avemformele interogative: mdr , midir , mudur, mdr.Rspunsul afirmativ se d cu ajutorul adverbului evet da.- Bu bir kitap m? (Bu birchitp m?) Aceasta e o carte?- Evet, bu (bir) kitap. (Evet, bu (bir) kitp.) Da, aceasta e ocarte.sau:- Bu kitap mdr? (Bu chitp mdr?) Aceasta este o carte?- Evet, bu kitaptr. (Evet,


11/40

bu chitptr.) Da, aceasta este o carte.- Bu apartman m? (Bu aprtmn m?) Acesta e unbloc?- Evet, bu bir apartman.(Evet, bu bir apartmn.) Da, acesta e un bloc.sau: - Bu apartmanmdr? (Bu apartmn mdr?) Acesta este un bloc?- Evet, bu apartmandr. (Evet, buapartmndr.) Da, acesta este un bloc.- Bu iek mi? (Bu cicc mi?) Aceasta e o floare?-Evet, bu (bir) iek. (Evet, bu (bir) cicc.) Da, aceasta e o floare.sau: - Bu bir iek midir? (Bu

bir cicc midir?) Aceasta este o floare?- Evet, bu bir iektir. (Evet, bu bir cicctir.) Da,aceasta este o floare. - Bu defter mi? (Bu deftr mi?) Acesta e un caiet?- Evet, bu bir defter.(Evet, bu bir deftr.) Da, acesta e un caiet.

sau:- Bu defter midir? (Bu deftr midir?) Acesta este un caiet?- Evet, bu bir defterdir. (Evet, bubir deftrdir.) Da, acesta este un caiet.

- Bu kutu mu? (Bu kut m?) Aceasta e o cutie?- Evet, bu bir kutu. (Evet, bu bir kut.) Da,aceasta e o cutie.sau:- Bu kutu mudur? (Bu kut mudur?) Da, aceasta este o cutie? - Evet, bubir kutudur.(Evet, bu bir kutdur.) Da, aceasta este o cutie.- Bu vapur mu? (Bu vapr mu?)Acesta e un vapor?- Evet, bu bir vapur. (Evet, bu bir vapr.) Da, acesta e un vapor.sau: - Bu

vapur mudur? (Bu vapr mudur?) Acesta este un vapor?- Evet, bu vapurdur. (Evet, buvaprdur.) Da, acesta este un vapor. - Bu gzlk m? (Bu gzlk m?) Acetia suntochelari?

- Evet, bu gzlk. (Evet, bu gzlk.) Da, acetia sunt ochelari.sau:- Bu gzlk mdr? (Bugzlk mdr?)- Evet, bu gzlktr. (Evet, bu gzlktr.)- Bu szlk m? (Bu szlk m?)Acesta e un dicionar?- Evet, bu szlk.(Evet, bu szlk.) Da, acesta e un dicionar.sau:- Buszlk mdr? (Bu szlk mdr?) Acesta este un dicionar?- Evet, bu szlktr.(Evet, buszlktr.) Da, acesta este un dicionar.

3.Forma negativ. Olumsuz ekil.Se obine cu ajutorul cuvntului de negaie deil ( cu e scurt)nu este.La fel ca particulele interogative, n limba vorbit nu se folosete nsoit de su-fixulpredicativ. n limba scris apare uneori sub forma deil, uneori sub formadeildir.Propoziiilenegative care cuprind acest cuvnt pot ncepe cu adverbulhayr nu.- Bu kitap m?- Hayr, bukitap deil, bu defter. ( Hir, bu kitp del, bu deftr.)Nu, aceasta nu e o carte, acesta e uncaiet.sau:- Bu kitap mdr? (Bu kitp mdr?) Aceasta este o carte?- Hayr, bu kitap deildir,bu defterdir. (Hir, bu kitp deldir, budefterdir.) Nu, aceasta nu este o carte, acesta este uncaiet.- Bu apartman m? (Bu apartmn m?) Acesta este un bloc?

- Hayr, bu apartman deil, bu enstit. (Hir, bu apartmn deil, bu ensti-t.) Nu, acesta nu e unbloc, aceasta e o nstituie.sau:- Bu apartman mdr? (Bu apartmn mdr?) Acesta este un

bloc?- Hayr, bu apartman deildir, bu enstitdr.(Hir, bu apartmn deildir,bu enstitdr.) Nu,acesta nu este un bloc, aceasta este o instituie.4.Forma negativ-interogativ. Olumsuz-soruekli.

Se obine cu ajutorul cuvntului de negaie deil ( cu e scurt) nu este.La fel ca particuleleinterogative, n limba vorbit nu se folosete nsoit de su-fixul predicativ. n limba scris apareuneori sub forma deil, uneori sub formadeildir.Propoziiile negative care cuprind acest cuvntpot ncepe cu adverbulhayr nu.- Bu kitap m?- Hayr, bu kitap deil, bu defter. ( Hir, bu


12/40

kitp del, bu deftr.)Nu, aceasta nu e o carte, acesta e un caiet.sau: - Bu kitap mdr? (Bukitp mdr?) Aceasta este o carte?- Hayr, bu kitap deildir, bu defterdir. (Hir, bu kitpdeldir, budefterdir.) Nu, aceasta nu este o carte, acesta este un caiet.- Bu apartman m? (Buapartmn m?) Acesta este un bloc?

- Hayr, bu apartman deil, bu enstit. (Hir, bu apartmn deil, bu ensti-t.) Nu, acesta nu e unbloc, aceasta e o nstituie.sau:- Bu apartman mdr? (Bu apartmn mdr?) Acesta este unbloc?- Hayr, bu apartman deildir, bu enstitdr.(Hir, bu apartmn deildir, bu enstitdr.)Nu, acesta nu este un bloc, aceasta este o instituie.4 .Forma negativ-interogativ. Olumsuz-soru ekli.Aceast form se red cu ajutorul cuvntului de negaie deil i particuleiinterogativemi, deci se adaug deil mi n forma scurt sau deil midir n for-ma lung. Se traduce nu e, nueste?Rspunsul poate s fie afirmativ sau negativ.-Bu gazete deil mi? (Bu gazte del mi?) Acesta nu e un ziar?-Evet, bu gazete. (Evet, bu gazte.) Ba da, acesta e un ziar.

sau:- Hayr, bu gazete deil. (Hir, bu gazte del.) Nu, acesta nu e un ziar.Se poate ntreba irspunde i n felul urmtor:- Bu gazete deil midir?(Bu gazte del midir?)Acesta nu este unziar?- Evet, bu gazetedir. ( Evet, bu gaztedir.) Da, acesta este un ziar.sau: - Hayr, bu gazetedeildir. (Hir, bu gazete deildir.)Nu, acesta nueste un ziar.

- Bu otel deil mi? (Bu otl del mi?) Acesta nu e un hotel?- Evet, bu otel, (Evet, bu otl.) Bada, acesta este un hotel.sau:- Hayr, bu otel deil. (Hir, bu otl deil.) Nu, acesta nu e unhotel.- Bu otel deil midir? (Bu otl del midir?) Acesta nu este un hotel?- Evet, bu oteldir.(Evet, bu otldir.) Da, acesta este un hotel.sau:- Hayr, bu otel deildir. (Hir, bu otl deldir.)Nu, acesta nu este unhotel.Exerciii:1.Adugai particulele interogative la urmtoarele cuvinte:Bu renci ?Bu sra ?Bu anta?Bu perde ?Bu avc ?Bu ev ?Bu gl ?Bu mektup ?Bu hastane Bu okul ?Bu kyl ?Bu istasyon ?Bu t ..?Bukablo ?Bu kap ?

2. Rspundei nti afirmativ, pe urm negativ la urmtoarele propoziii:Bu ocuk mu?Bu kalemmi?Bu gl m?Bu iyi mi?

Bu olan m?Bu gzel midir?Bu gl mdr?3. Traducei urmtoarele propoziii i rspundeinegativ:Bu ocuk renci deil mi?Bu kitap szlk deil mi?Bu sandalye gzel deil mi?Butuzluk deil midir?Bu ky deil midir?4 4 . T r a d u c e i n l i m b a t u r c : - Acestacine este?- Acesta este un copil.- El este elev?- Da, el este elev.- Aceasta nu este o carte?- Nu,aceasta nu este o carte. Acesta este un caiet.

Lecia 4NE VAR? NE YOK?KM VAR? KM YOK?-Bu ne? (B ne?)


13/40

-Bu bir oda. (Bu bir od.)-Bu odada ne var? (Bu odad ne var?) Ce este n camera aceasta?Bu odada masa, sandalye, dolap, kanepe var. (Bu odad msa, sandl-e, dolp, canep var.) n

camera aceasta este o mas, un scaun, un dulap, (i) o canapea. - Bu ne?-Bu bir sokak. (Bu bir socc.)-Bu sokakta ne var? (Bu socact ne var?) Ce este pe strada aceasta?-Bu sokakta apartman, park, durak, maaza var. (Bu socact apartmn, parc, durc, ma:az var.)Pe strada aceasta este un bloc, un parc, o staie (de transport comun), (i) un magazin-Bu ne?

-Bu bir snf. (Bu bir snf.)-Bu snfta ne var? (Bu snft ne var?) Ce este n clasa aceasta? - Bu snfta sra, krs, yaz tahtas var. (Bu snft sr, crs, iaztahtas var.) n clasa aceastaeste o banc, o catedr (i) o tabl- Bu odada kim var?(Bu odad kim var?) Cine este n cameraaceasta?- Bu odada bir olan var. (Bu odad bir o:ln var.) n camera aceastase afl un biat.) -Bu sokakta kim var? (Bu socact kim var?) Cine se afl pe stradaaceasta?

- Bu sokakta ii, turist ve satc var. (Bu socact ici, turist ve satdjvar.) Pe strada aceasta seafl un muncitor, un turist i un vnztor.-Bu snfta kim var? (Bu snft kim var?) Cine se afl n clasa aceasta?- Bu snfta bir rencive bir retmen var.(Bu snft bir :reng ve bir:retmn var.) n clasa aceasta sunt un elev iun cadru didactic.Substantivele odada, sokakta, snfta sunt n cazul locativ, despre carevomnva mai amnunit la lecia despre cazuri.CUVNTELE VAR YOKCuvntul var, vardr arat existena a ceva, a cuiva. Se poate traduce prinverbele este, exist .Cuvntul yok, yoktur arat lipsa, inexistena a ceva, saua cuiva. Se poate traduce prin nu este,nu exist.Propoziiile formate cu aceste cuvinte pot fi n diferite forme:1. n forma interogativ.Soru ekli.Forma interogativ cu verbele var i yok se obine cu ajutorul particulelorinterogative m dupverbul var i mu dup verbul yok. Bineneles, rspunsul poate s fie afirmativ saunegativ.a ) R s p u n s n f o r m aa f i r m a t i v : - Bu odadatelevizyon var m? (Bu odad televizin var m?) n cameraaceasta este un televizor? - Evet, buodada televizyon var. (Evet, bu odad televizin var.) Da, ncamera aceasta este un televizor. -Bu evde misafir var m? (Bu evd misafr var m?) n casa aceasta esteun musafir? - Evet, bu


14/40

evde misafir var. (Evet, bu evd misafr var.) Da, n casa aceas-ta este un musafir.- Bu sokaktatiyatro var m? (Bu sokakt tiytro var m?) Pe strada aceas-ta este un teatru?- Evet, bu sokakta tiyatro var. (Evet, bu sokakt tiytro var.) Da, pe stra-da aceasta este unteatru.b) Rspuns n forma negativ:- Bu glde balk var m?(Bu ghld balc vr m?)n acestlac sunt peti?- Hayr, bu glde balk yok. (Hir, bu gld balc ioc.) Nu, n acest lacnu sunt

peti.- Bu lisede arkc var m? (Bu lised arkdj var m?) n acest liceu suntcntrei?-Hayr, bu lisede arkc yok. (Hir, bu lised arcdj ioc.) Nu, n acestliceu nu sunt cntrei. Bu kyde sinema var m? (Bu chid sinma var m?.) n acest satexist un cinematograf? -Hayr, bu kyde sinemayok. (Hir, bu kyd sinma ioc.) Nu, n acestsat nu este uncinematograf.- Bu snfta bir ey var m? (Bu snft bir i var m?) n clasa aceastaesteceva?- Hayr, bu snfta bir ey yok. (Hir, bu snft br ei ioc.) Nu, n cla-sa aceasta nu estenimic.Atenie: La ntrebarea bir ey var m? este ceva? , accentul cade pe e , iar larspunsul negativ br eyyok nu este nimic, pe i.La ntrebarea kims var m? este cineva? accentul cade pe e. Rspun -sul negativ este kmse yok, nu este nimeni accentul cade pe i .

- Bu evde kimse var m? (Bu evd kims var m?) n casa aceasta esecineva? - Hayr, bu evdekimse yok. (Hair, bu evd kmse ioc.) Nu, n casaaceasta nu este nimeni . Rspunsul poate s fie i afirmativ:- Evet, bu evde kimse var. (Evet, bu evd kims var.) Da, ncasa aceastaeste cineva.2. Forma negativ-interogariv. Olumsuz-soru ekliAceast form seobine prin adugarea particulei interogative mu laverbul yok, deci avem formula yok mu? nueste?, nu exist? Rspunsul poa-te s fie var ba da, este, exist sau hayr, yok nu, nu este, nuexist, sausimplu yok.a) Rspuns afirmativ cu var.-Bu sokakta tiyatro yok mu? (Bu sokakt tiytro yk mu?) Pe stradaaceasta nu este un teatru? -Bu sokakta tiyatro var. (Bu sokakt tiytro var.) Pe strada aceastaeste un teatru.- Bu snfta arkc yok mu? (Bu snft arcdj ic mu?) n clasa aceastanu este un cntre? -Bu snfta arkc var. (Bu snft arkdj var.) Ba da, n clasa aceas-ta este un cntre.Rspuns negativ cu hayr, yok- Bu sokakta lokanta yok mu? (Bu socact locnta ic mu?) Pestradaaceasta nu este un restaurant?- Hayr, bu sokakta lokanta yok. (Hir, bu sokakt locntaioc.)- Bu snfta retmen yok mu? (Bu snft :retmn ic mu?) n clasaaceas ta nu este uncadru didactic?- Hayr, bu snfta retmen yok. (Bu snft :retmn ioc.) Nu, n clasaaceastanu este un cadro didactic.Forma lunga la ne var, ne yok este ne vardr, ne yoktur . Se foloseterar.Expresia ne var, ne yok? se poate traduce ce e nou? Dac nu este nimicnou, rspunsul estebir ey yok (Br ei ioc.) Se poate rspunde i : yilik-g-zellik. (ilik, ghzellik) Buntate ifrumusee.Exerciii:1.Punei la forma interogativ urmtoarele propoziii i rspundei negativ:Bu sokakta lokantavar.Bu odada perde var.Bu glde kayk var.Bu evde iek var.Bu okulda retmen var.2. Punei la forma interogativ urmtoarele propoziii i rspundei afir-mativ:Bu sokakta aa yok.Bu evde ocuk yok.Bu kyde lokanta yok.Bu dolapta defter yok.Buglde balk yok.Bu odada t yok.5 . T r a d u c e i n l i m b a t u r c : -n camera aceasta este un televizor?


15/40

-Nu, n camera aceasta nu este un televizor, este un radio.-n clasa aceasta este un tablou?-Nu, n clasa aceasta nu este un tablou, este o hart.-

n casa aceasta este cineva?-Da, n casa aceasta sunt: o femeie, un brbat, o fat i un biat.

Lecia 5PLURALULOULiekiekler aa aalarrenci renciler okul okullarii iiler avc avclar pencerepencerelermasamasalar evevlerkz kzlardefterdefterlerolan olanlarglgllerbalk balklardenizdenizler kayk kayklargemi- gemilerda dalarseyirciseyircilerodaodalarSperm, ai neles c pluralul este format cu ajutorul sufixului ler dupcuvinte cu vocale

anterioare i cu -lar dup cele cu vocale posterioare.n cazul lipsei armoniei vocalice ntr-uncuvnt, tim c, ultima vocal de-termin vocala sufixului.anneannelerkitapkitaplarkarde kardeler mektup mektuplarair airler poet televizyon televizyonlarNUMERALUL CARDNALASIL SAYILARBirlikler Onluklar 1bir10on2iki20 - yirmi330otuz4drt40krk5be50 elli6alt 60 altm7 yedi70yetmi8 sekiz80seksen9dokuz90doksanNumerele cu zeci i uniti se formeaz adugnd la zeci unitile. ntre elenuse intercaleaz nici un cuvnt. S vedem, de exemplu, numeralele de la 10 la20. 11on bir 16on alt12 on iki17on yedi13on 18on sekiz14on drt19ondokuz15on beReinei i cuvintele yz o sut i bin o mie,i putei folosi numeralulnlimba turc pn la milyon un milion, chiar i mai departe.Acuma s scriem cifre mai mari. Sfim ateni i la ortografie.1986 bin dokuz yz seksen alt28 567 yirmi sekiz bin be yzaltm yedi549 743 be yz krk dokuz bin yedi yz krk 24 864 798 yirmi drt milyonsekiz yz altm drt bin yedi yz doksansekiz365 864 952 yz altm be milyon sekiz yzaltm drt bin dokuzyz elli ikiNot: Numeralele yz o sut, bin o mie, milyon un milion se fo-losesc fr cuvntul bir nfa.Snfta yirmi bir sra var.Sokakta sinema var.Otelde yz krk sekiz turist var.Evde ocuk var.Numeralele se scriu mpreun la operaini financiare.Substantivul dup numeral rmne nsingular, deoarece cantitatea dejaexprim numeralul. Numai dac este vorba de personaje celebredin literatur,substantivul uneori primete sufixul pluralului: Ali Baba ve Krk HaramilerAliBaba i cei patruzeci de hoi, Silhrler Cei trei muchetarin caz de substantivizarenumeralul cardinal se poate folosi i n plural:ler Konferans Conferina celor trei. NUMERALE NEHOTRTEBELGSZ SAYILARSnftaokrenci var.Evdebirkakap var.Kitaplkta


16/40

birokkitap var.Denizdepekokkayk yok.Hastanedeaz hasta

yok.Numeralele nehotrte n limba turc sunt urmtoarele:1.az puin, ok mult, biraz puin, birok mai muli, birka ci -va, pekokfoarte muli.2.Dou sau mai multe numerale folosite una dup alta n sensaproxima-tiv sunt considerate la fel numerale nehotrte:be-on kii cinci-zece persoane-drt kilo elma trei-patru kilograme de mere3. Numer al e nehotrt e sunt de asemeneanumeralele cardinale folositecu sufixul pluralului i sufixele -ca, -ce: onlarca renci zecide elevi, yzler-ce memur sute de funcionari, milyonlarca insan milioane de oameni.Scitim urmtorul text i s aflm la ce ntrebare rspund numeralele car-dinale i numeralelenehotrte.KA KTAP VAR?

Eda: - Anne, kitaplkta ka kitap var?Anne: - 2843 kitap var.Eda: - Ka szlk var?Anne: - okszlk var.Eda: - Trke-Romence Szlk var m?Anne: - Evet, var. Trke-Romence Szlksa tarafta. Romence-TrkeSzlk sol tarafta.Eda: -Teekkr ederim, anne.Szlerve deyimler. Cuvinte i expresiika ct, ci, ctekitaplk bibliotec (mobil)Trke-Romence - turc-romnsa tarafta pe partea dreaptsol tarafta pe patea stngteekkr ederimmulumescExerciii:1.Adugai sufixul pluralului urmtoarelor substantive: ret-men, memur, kitaplk, elma,szlke, insan.2. Scriei cu litere urmtoarele cifre: 7, 29, 248, 432, 583, 28 962 751.3. Traduceiurmtoarele propoziii n limba turc:a) n parc sunt muli copii.b) n camer sunt cincitablouri.c) n cas sunt patru camere.d) Pe strada aceasta sunt dou coli.e) n hotelul acesta suntmuli turitif) n cas sunt civa musafiri.g) n dulap sunt cinciase caiete.4. Formai cinci propoziii cu numerale nehotrte.RECAPTULARE I

TEKRARLAMA I1.Citii urmtoarelecuvinte:camamgemisalkbalkbilmececocukgazeteolanlkgeceekmecegeziaascakkapcekigitmekdorualtgazeteciantagzelsoukkrkrencikututyedilearkadakylyetmiszkirazzmseyirdrtokulkkkayk2.Adugai sufixul pluralului urmtoarelor cuvinte: maaza, arkada,deniz, satc, defter, gl,seyirci, doktor.3.Scriei n limba turc urmtoarele cifre cu cuvinte : 84 875, 17 624,35 967, 38456.4.Punei n forma negativ urmtoarele propoziii:a)Bu ocuk rencidir.b)Bu film gzeldir.c)Bu evde ok insan var.d)Bu sokakta az araba vare)Bu fabrikada iki yz iivar.f)Sa tarafta bir enstit var.5.Punei n forma interogativ urmtoarele propoziii:a)Bu evdetelevizyon var.b)Bu kitaplkta iki bin be yz kitap var.c)Bu evde ocuk var.d)Bu odada altsandalye yok.e)Bu kyde iki sinema yok.f)Bu sokakta maaza var.g)Bu fabrikada bin iivar.h)Bu otelde ok oda var.i)Bu snfta krk renci yok. j)Bu maazada alt satc yok.6.Punein forma interogatv, negativ i negativ-interogativ urmto-arele propoziii: a)Bu birrencidir.b)Bu bir snftr.


17/40

c)Bu bir fabrikadr.d)Bu bir iidir,e)Bu bir doktordur.7. Rspundei afirmativ la urmtoarelepropoziii:a)Bu tablo mu?b)Bu tebeir deil mi?c)Bu okul deil mi?d)Bu ev gzel mi?e)Bu tdeil mi?f)Bu hastane byk m?8.Rspundei negativ la urmtoarele propoziii: a)Bu glde balk var m?b)Bu film gzel mi? c)Bu sokakta otel yok mu?d)Sa tarafta maaza

var m?e)Parkta ok insan var mf)Kitaplkta szlk var m?9.Traducei n limba turc:a)- Ceeste pe strada aceasta?- Pe strada aceasta este o cas, un bloc,un spital, un magazin. b)- Ce este nclasa aceasta?- n clasa aceasta sunt o catedr, o tabl, o cret i un tablou.c)- Cine este n clasaaceasta?- n clasa aceasta sunt un profesor i 26 de elevi.dd) - El cine este?- El este un pescar.e) - V rog, mi spunei numele dvs.?-Numele meu este f)n parc sunt puini oameni.g) Cte bnci sunt n clasa aceasta?f h ) S u n t m u l t e b r c ip e m a r e ? i) Sunt muli spectatori n cinematograf?Lecia 6NE YAPIYOR?retmen okuyor.renci yazyor.Sever radyo dinliyor.ocuk oynuyor.Bebek glyor.Ressam

resim yapyor.Doktor muayene ediyor.SEVER TRK DLN RENYOR-Gnaydn, Sever!

-Gnaydn, arkada!-Ne yapyorsun?-Trk dilini reniyorum.-Sen Trke bilmiyor musun?-Biraz anlyorum. yi bilmiyorum. imdi niversitede reniyorum.- Baarlar, Sever! Hoakal!-Teekkr ederim. Gle gle!Szler ve deyimler:

Ne yapyor? Ce face?okuyorciteteyazyor scriedinliyorascultoynuyor se joac bebekbebeluglyor- rderessam1.pictor; 2. desenatorresim yapyor 1. picteaz; 2.deseneazmuayene ediyor consultdil limbreniyor nvaarkada prietenneyapyorsun? - ce faci?sentuTrketurcete bilmiyor musun?nu tii?iyi bine,bun bilmiyorumnu tiuimdi acumbaarlar- succeseTMPUL PREZENTMDK ZAMANTimpul prezent exprim, la fel ca n limba romn, o aciune ce se des-foar n momentulvorbirii.Se formeaz prin adugarea la rdcina sau tema verbului a sufixuluiyor urmat desufixele personale.Deci timpul prezent are urmtoarea form:rdcin (tem) + -yor+ sufixelepersonaleLa rdcinile terminate n vocal se adaug direct sufixul yor, la cele ter-minate nconsoan se intercaleaz una din vocalele , i, u, conform legilor ar-moniei vocalice.Accentul


18/40

cade pe silaba care st naintea sufixului timpului.nfinitivul n limba turc se formeaz prinadugarea la rdcina sau temaverbului a unuia din sufixele -mak saumek conform legiiarmoniei vocalice palatale.

CONJUGAREA TMPULU PREZENTMDK ZAMANIN EKM

1.Forma afirmativ. Olumlu ekil.okumak a citi ben okuyorum eu citescsen okuyorsun tu citetio okuyor el citetebiz okuyoruz noi citimsiz okuyorsunuz voi citiionlarokuyorlar ei citesc yazmak a scrieben yazyorum eu scriusen yazyorsun tu scriio yazyor elscriebiz yazyoruz noi scriemsiz yazyorsunuz voi scrieionlar yazyorlar ei scriu bilmek atiben biliyorum eu tiusen biliyorsuntu tiio biliyor el tiebiz biliyoruznoi timsiz biliyorsunuzvoi tiionlar biliyorlarei tiu sormak a ntreba ben soruyorumeu ntrebsen soruyorsun tu ntrebiosoruyor el ntreabbiz soruyoruznoi ntrebmsiz soruyorsunuz voi ntrebaionlar soruyorlar eintreab glmeka rde ben glyorumeu rdsen glyorsuntu rzio glyorelrdebiz glyoruznoi rdemsiz glyorsunuz voi rdeionlar glyorlar ei rdNot:a) Dac rdcina verbului se termin n a sau e, aceste vocale sub

influena lui y din sufixul prezentului se transform a


19/40

s c r i e m siz yazmyorsunuz voi nu scrieio n l a r y a z m y o r l a r e i n us c r i u b i l me k a t i b e n

b i l m i y o r u m e u n u t i u s e nb i l m i y o r s u n t u n u t i i ob i l m i y o r e ln u t i e b i zb i l m i y o r u z n o i n u t i m s i zb i l m i y o r s u n u z v o i n u t i i o n l a r b i l m i y o r l a r e i n u t i u

y o r u l m a k as e o b o s i ben yorulmuyorum eunu m obosescs e n y o r u l m u y o r s u n t u n ut e o b o s e t i oy o r u l m u y o r e l n u s eo b o s e t e b i zy o r u l m u y o r u z n o i n u n eo b o s i m s i z y o r u l m u y o r s u n u z v o in u v o b o s i i o n l a r y o r u l m u y o r l a r e i n u s eo b o s e s c y z m ek a n o t a b e ny z m y o r u m e u n u n o t s e ny z m y o r s u n t u n u n o i oy z m y o r e l n u n o a t b i zy z m y o r u z n o i n u n o t m s i zy z m y o r s u n u z v o i n u n o t a i o n l a r y z m y o r l a r e i n u n o a t 3.Forma interogativ. Soru ekli.Pentru a exprima aceast form se folosete particula mu. Ea seadaugdup sufixul prezentului i naintea sufixelor personale. Se scrie separat de te -ma timpuluiprezent. Nu are variante.Not: pentru persoana a III-a plural se folosete particula interogativ myorulmak a se obosi


20/40

b en yo r u l u yo r mu yum? e u m o bos es c? s e n y o r u l u y o r m u s u n ? t u t e o b o s e t i ? o y o r u l u y o r m u ? e l s e o b o s e t e ? b i z y o r u l u y o rm u y u z ? n o i n e o b o s i m ? siz yoruluyor musunuz?voi v obosii?o n l a r y o r u l u y o r l a r m ? e i s e o b o s e s c ? 4. Forma negativ-

interogativ. Olumsuz-soru ekli.Aceasta form este o combinaie ntre formele negativ iintrogativ.La tema negativ a timpului prezent se adaug particula interogativ mu (mla persoana a III-aplural) mpreun cu sufixele personale. Accentul cade pesilaba care st naintea sufixului denegaie.almak a munciben almyor muyum? eu nu muncesc? s en a l m yo rm us un? tu n u mun ce t i ? o a l m y o r m u ? e l n u m u n c e t e ? b i z a l m y o r m u y u z ? n o i n u m u n c i m ? s i z a l m y o r m u s u n u z ? v o i n u m u n c i i ? o n l a r a l m y o r l a r m ? e i n u m u n c e s c ? Not

: a) Verbul gitmek a se duce a crui rdcin se termin n con-soana t, la adugarea un inaintea sufixului timpului, acest t se sonorizeaz ise transform n d. Laformele negativ inegativ-interogativ t revine.1 .Forma a f i rma t i v . O l uml u ek i l ben gidiyorum biz gidiyoruzs e ng i d i y o r s u n s i zg i d i y o r s u n u z og i d i y o r o n l a r g i d i y o r l a r 2. Formanegativ.Olumsuz ekil. b e ng i t m i y o r u m b i zg i t m i y o r u z s e ng i t m i y o r s u n s i zg i t m i y o r s u n u z og i t m i y o r o n l a r g i t m i y o r l a r 3. Forma interogativ.Soru ekli.b e n g i d i y o r m u y u m ? b i z g i d i y o rm u y u z ? s e n g i d i y o r m u s u n ? s i zg i d i y o r m u s u n u z ?o g i d i y o r m u ? o n l a r g i d i y o r l a r m ? 4. Forma negativ-interogativ.Olumsuz-soru eklib e n g i t m i y o r m u y u m ? b i zg i t m i y o r m u y u z ? s e n g i t m i y o r m u s u n ? s i z g i t m i y o r m u s u n u z ?o g i t m i y o r m u ? o n l a r g i t m i y o r l a r m ? b) Dac ntr -o fraz sunt dou saumai multe predicate exprimate la timpul prezent, atunci sufixul personal poate fi omis, cuexcepia ultimului predicat. Deexemplu: Siz okuyor, yazyor ve soruyorsunuz. Voi citii, scrieii ntrebai.Exerciii


21/40

: 1. Conjugai verbul almak a lua n cele patru forme al tim-pului prezent.2. Traducei nlimba romn:-Ne yapyorsun, Aye?-alyorum.

- Mehmet bey ne yapyor?-Mehmetbey de alyor.-Metin almyor mu?-Metin ocuk. almyor, okuyor, oynuyor.-Eda ne yapyor?-Eda okuyor.

-retmen ne yapyor?-retmen yazyor.3. Traducei n limba turc:El nva limba turc.nelegei turcete?Ce face vnztorul?oferul conduce.Sever nu noat.Edanu picteaz.Vnztorul nu vinde?Doctorul nu consult?.Pictorul nu picteaz?Metin facesport?Copilul se obosete.Copiii se joac.Lecia 7PROJE ENSTTSNDEGnaydn!-Gnaydn!-zr dilerim, siz kapc msnz?-Evet, kapcym. Kimi aryorsunuz?-Mdr beyi aryorum.-Siz kimsiniz?-Ben teknisyenim. Mobilya Fabrikasnda alyorum.-yi. Mdr bey u broda bulunuyor. Buyurun.- Gnaydn! Rahatsz ettiim iin zr dilerim.-Rahatsz etmiyorsunuz. Buyurun, ne istiyorsunuz? A-a-a, siz MobilyaFabrikasnda almyormusunuz?Evet, orada alyorum.


22/40

-ler iyi gidiyor mu?-Evet, iyi gidiyor. Mobilya ok aranyor. Atlye dar geliyor. Yeni atl-ye iin proje ricaediyorum.

-Memnuniyetle.Szler ve deyimler: projeproiectenstitinstitutzr dilerimscuzai vrogkapc - portar kimipe cinearyorsunuz (aramak) cutai (a cuta)mdr directorbeydomnmobilyamobiliyi 1. bine; 2. bunu acest brobirou bulunuyor (bulunmak)se afl ( a se afla) buyurun (buyurmak) -poftii ( a pofti)rahatsz ettiim iin zr dilerim cerscuze pentru deranjrahatsz etmiyorsunuz (rahatsz etmek) nu deranjai (a deranja)istiyorsunuz(istemek)dorii (a dori)orada acoloi treabiler iyi gidiyor mu? - treburile mergbine?aranyor ( aramak) se caut ( a cuta)atlyeatelier dar1. ngust; 2. Nencptorgeliyor (gelmek)vine ( a veni)iinpentruricaediyorum ( rica etmek)v rog ( a ruga)memnuniyetle cu plcerePREDCATUL NOMNALEK FL

Predicatul nominal n limba turc se formeaz prin alipirea sufixelor pre-dicative la prile de vorbire cu sens lexical. Formarea timpului prezent pentru persoana a III-asingular deja ai cunoscut-o la lecia BU NEDR?TMPUL PREZENT AL PREDCATULU NOMNALEK FLNN MDK ZAMANI1 . F o r m aa f i r m a t i v .O l u m l u e k i l . Sered cu ajutorul urmtoarelor sufixe:Sing. p. I -m, -im, -um, m pl. p..I -z, -iz, -uz, -zp.II -sn, -sin, -sun, -sn p..IIsnz, -siniz, -sunuz, -snzp.IIIdr, -dir, -dur, -dr; p.IIIdrlar, -dirler, -durlar,-drler -tr, -tir, -tur, -tr p.IIItrlar, -tirler, -turlar, -trlerExemple:r e s s a mp i c t o r b e n r e s s a m me u s u n t p i c t o r s e nr e s s a m s n t u e t i p i c t o r or e s s a m ( d r ) e l e s t e p i c t o r b i z r e s s a m z n o i s u n t e mp i c t o r i s i z r e s s a m s n z v o i s u n t e ip i c t o r i onlar ressamdrlar ei suntpictori(ressamlar)t e k n i s y e nt e h n i c i a n ben teknisyenim eu sunt tehniciansenteknisyensin tu eti tehniciano t e k n i s y e n ( d i r ) e l e s t et e h n i c i a n b i z t e k n i s y e n i z n o i s u n t e mt e h n i c i e n i s i z t e k n i s y e n s i n i z v o i s u n t e it e h n i c i e n i o n l a r t e k n i s y e n d i r l e r e i s u n tt e h n i c i e n i (teknisyenler)d o k t o r d o c t o r b e nd o k t o r u m e u s u n t d o c t o r ofr


23/40

oferb e n o f r m e u s u n t o f e r Dac cuvntul se termin nvocal, la persoana I-a singular i plural seadaug un y pentru a evita formarea diftongului.Exemple: b e n s a t c y m b i zs a t c y z b e n r e n c i y i m b i z

r e n c i y i z ben yolcuyum biz yolcuyuz yolcudrume

ben kylym biz kylyz2 . F o r m an e g a t i v .O l u m s u z e k i l . Aa cum ai vzut la persoana a III-a singular formanegativ se red cuajutorul cuvntului de negaie deil, la care se adaug sufixele personalefrvariante.r e s s a mp i c t o r ben ressam deilim eu nu sunt pictors e nr e s s a m d e i l s i n t u n u e t i p i c t o r o r e s s a m

d e i l ( d i r ) e l n u e s t e p i c t o r b i z r e s s a m d e i l i zn o i n u s u n t e m p i c t o r i s i z r e s s a m d e i l s i n i z v o i n u s u n t e ip i c t o r i onlar ressam deildirler ei nu sunt pictori(deiller)3.Forma interogativ . Soru ekli.Pentru aceast form se folosesc particulele interogative m , mi , mu,m.V amintim c aceste particulese scriu separat, ns sufixele personale care seadaug, sescriu mpreun cu ele. Pentru c la persoana I-a singular i plural par-ticulele interogative setermin n vocal i sufixele personale ncep cu o vocal,ntre ele se intercaleaz un y.arkccntre b e n a r k c m y m ? e u s u n t c n t r e ? s e n a r k c m s n ? t u e t i c n t r e ? o a r k c m ( d r ) ? e l e s t e c n t r e ? biz arkc myz? noi suntemcntrei?s i z a r k c m s n z ? v o i s u n t e i c n t r e i ? onlar arkcm(drlar)? ei sunt cntrei?teknisyen ben teknisyen miyim? biz teknisyen miyiz?s e n t e k n i s y e n m i s i n ? s i zt e k n i s y e n m i s i n i z ? o teknisyen mi(dir)? onlar teknisyen mi(dirler)?memur ben memurmuyum? biz memur muyuz? ben mdr mym? Biz mdr myz?4.Forma negativ-interogativ. Olumsuz-soru ekli.Aceast form se red cu ajutorul cuvntului de negaie deilurmat departicula mi mpreun cu sufixele personale.Formul: cuvntul + deil mi+sufixelepersonaleressam b e n r e s s a m d e i l m i y i m ? e u n u s u n tp i c t o r ? s e n r e s s a m d e i l m i s i n ? t u n u e t ip i c t o r ? o r e s s a m d e i l m i ( d i r ) ? e l n u e s t ep i c t o r ? b i z r e s s a m d e i l m i y i z ? n o i n u s u n t e mp i c t o r i ?s i z r e s s a m d e i l m i s i n i z ? v o i n u s u n t e i p i c t o r i ? onlar ressamdeil(ler) mi? ei nu sunt pictori?deil mi(dirler)?Exerciii:1.Conjugai cuvintele satc i memur n cele patru forme ale predica-tului nominal.


24/40

2 . R e d a i u r m t o a r e l ep r e d i c a t e n o m i n a l e d i np r o p o z i i i l a f o r m a negativ:Severavcdr.Ben turistim.O kapcdr.Siz memursunuz.Biz kylyz.Onlar teknisyendirler.Osekreterdir.Sen doktorsun.3 . R e d a i

u r m t o a r e l e p r e d i c a t en o m i n a l e l a f o r m e l ei n t e r o g a t i v i n e - gativ-interogativ:Bizrenciyiz.Siz mdrsnzOnlar retmendirler.O turisttir.Ben kapcym.Sen memursun.O sekreterdir.4. Traduceiurmtorul text n limba turc: - Scuzai v rog, suntei secretara?- Da, sunt secretara. Ce dorii?-Domnul director este n institut?- Domnul director este n birou.Lecia 8Acktm.Susadm.

BUGN NE YAPTINIZ?Metin: - Anne, acktm.Eda: - Ben de acktm.Anne: - Babay bekliyoruz, ocuklar. Zil alyor.Baba geldi.Baba: - yi akamlar, Aye! yi akamlar, ocuklar!ocuklar: - yi akamlar, baba!

Ho geldin!Baba: - Ho bulduk! Naslsnz? Bugn ne yaptnz?Eda: - Sabahleyin ktphanedekitap, dergi okudum. leden sonraNee geldi, anlattk.Baba: -Ne yapyor Nee? yi mi?Eda:- yi, selm syledi.Baba: - Sen ne yaptn, Metin?Metin: - Futbol oynadm.Baba: - Problem zdn m?Metin: -Anne: - Masa hazr, buyurun.Szler ve deyimler:acktm mi-e foamesusadm mi-e sete Neyaptnz? Ce ai fcut? bekliyoruz (beklemek)ateptm (a atepta)zil soneriealyor(almak)1.sun (a suna); 2. a cnta; 3. a furageldi (gelmek) a venit ( a veni)Ho geldin! Bine ai venit!Ho bulduk! Bine v-am gsit!Naslsnz?- Cum v simii?ktphane bibliotecdergi revistokudum (okumak) am citit (aciti)leden sonra dup- amiazanlattk (anlatmak) am stat de vorb ( a sta de vorb, apovesti)selm syledi (sylemek)trimite salutri (a trimite)futbol fotbalProblem zdn m?(zmek)Ai rezolvat probleme?(a rezolva, adeznoda)hazr gata

TMPUL TRECUT DETERMNATBELRL GEM ZAMANArat o aciune desfurat naintea momentului vorbirii, la care vorbito-rul a fost martor.Seformeaz cu ajutorul sufixelor d , -di , -du , -d dup temele verba-le terminate n vocal sau consoan sonor i a variantelor sale t, -ti, -tu, -tdup temeleterminate n consoan surd, la care se adaug sufixele personale.Dac scriem sufixele timpuluii sufixele personale mpreun avem urm-torul tabel:sing. p. Idm , -dim , -dum , -dm;tm ,-tim , -tum , -tmp.II-dn , -din , -dun , -dn; -tn , -tin , -tun , -tnp. IIId , -di , -du , -d; -t , -ti, -tu , -tpl. p. Idk , -dik , -duk , -dk; -tk , -tik , -tuk , -tk p.IIdnz , -diniz , -dunuz , dnz; -tnz , -tiniz ,- tunuz , -tnzp.III-dlar , -diler, -dular, -dler; -tlar , -tiler , -tular , -tler Exemple deconjugare a timpului:1 .Forma a f i rma t i v . O l uml uek i l a l m a k al u a ben aldm eu am luatsen aldn tu ai luatoa l d e l al u a t b i z a l d k n o i a ml u a t


25/40

siz aldnz voi ai luatonlar aldlar ei au luatvermek a da ben verdim biz verdik sen verdin sizverdinizo v e r d i o n l a r v e r d i l e r sormak a ntreba b e n s o r d u m b i z s o r d u k s e ns o r d u n s i z s o r d u n u z o s o r d u

o n l a r s o r d u l a r yrmeka merge ben yrdmbiz yrdk sen yrdn siz yrdnzo y r d o n l a ry r d l e r atmak a arunca b e n a t t mb i z a t t k s e n a t t n s i z a t t n z oa t t o n l a r a t t l a r gitmek a se duce b e n g i t t i mb i z g i t t i k s e n g i t t i n s i zg i t t i n i z o g i t t i o n l a r g i t t i l e r tutmak a prinde ben tuttum biz tuttuks e n t u t t u n s i z

t u t t u n u z o t u t t uo n l a r t u t t u l a r dmek a cdea b e nd t m b i zd t k s e n d t ns i z d t n z o d t o n l a r d t l e r 2 .Forma nega t i v . O l umsuzek i l . Se red cu ajutorul sufixelor de negaie ma , -me care se intercaleaz n-tre rdcin isufixul timpului.Accentul cade pe silaba precedent sufixului de negaie.almak alua b e n a l m a d m e u n u a ml u a t s e n a l m a d n t u n ua i l u a t

o a l m a d e l n ua l u a t b i z a l m a d kn o i n u a m l u a t s i za l m a d n z v o i n u a i l u a t o n l a r a l m a d l a r e i n u a ul u a t dmek b e n d m e d i m b i zd m e d i k s e n d m e d i n s i zd m e d i n i z o d m e d io n l a r d m e d i l e r 3. Forma interogativ. Soru ekliLa forma afirmativ se adaug particulele interogative.Accentulcade pe particula interogativ.almak b e n a l d m m ?e u a m l u a t ? s e n a l d nm ? t u a i l u a t ? o a l d m ? e l a l u a t ? biz aldk m? noi am luat?siz aldnz m? voiai luat?onlar ald(lar) m? ei au luat?gitmek b e n g i t t i m m i ?


26/40

b i z g i t t i k m i ? s e n g i t t i n m i ?s i z g i t t i n i z m i ? o gitti mi? onlar gitti(ler) mi?sormak b e n s o r d u m m u ? b i z s o r d u k m u ? s e n s o r d u n m u ? s i z s o r d u n u zm u ? o s o r d u m u ? o n l a r s o r d u l a r

m ? ( s o r d u m u ? ) dmek b e n d t mm ? b i z d t k m ? s e n d t nm ? s i z d t n z m ? o d t m ? o n l a r d t l e r m i ? ( d t m ? ) 4. Forma negativ-interogativ. Olumsuz-soru ekliLaforma negativ se adaug particulele interogative.almak b e n a l m a d mm ? e u n u a m l u a t ? s e n a l m a d nm ? t u n u a i l u a t ? o a l m a d m ? e l n u al u a t ? b i z a l m a d k m ? n o i n ua m l u a t ? s i z a l m a d n z m ? v o i n u a il u a t ?

onlar almad(lar) m? ei nu au luat?vermek ben vermedim mi? biz vermedik mi?sen vermedinmi? siz vermediniz mi?o v e r m e d i m i ? o n l a r v e r m e d i ( l e r ) m i ? sormak ben sormadm m? biz sormadkm?sen sormadn m? siz sormadnz m?o sormad m? onlar sormad(lar) m?dmek bendmedim mi? biz dmedik mi?sen dmedin mi? siz dmediniz mi?o dmedi mi? onlardmedi(ler) mi?Not: La verbele compuse se conjug doar verbul auxiliar.1. Forma afirmativ. Olumlu ekil.resimyapmakben resim yaptm biz resim yaptksen resim yaptn siz resim yaptnzo resim yapt onlarresim yapt(lar)

muayene etmek b e n m u a y e n e e t t i m b i zm u a y e n e e t t i k sen muayene ettin siz muayene ettinizo muayeneetti onlar muayene etti(ler)tedavi olmak a se vindecat e d a v i oldum tedaviolduk2 .Forma negativ. Olumsuz ekilresim yapmakresim yapmadm resim yapmadkresimyapmadn resim yapmadnzresim yapmad resim yapmad(lar)muayene etmek ben muayeneetmedim biz muayene etmedik sen muayene etmedin siz muayene etmedinizo muayene etmedionlar muayene etmedi(ler)

tedavi olmakt e d a v i o l m a d m t e d a v io l m a d k 3. Forma interogativ. Soru ekliresim yapmakr e s i my a p t m m ? r e s i m y a p t k m ? r e s i m y a p t nm ? r e s i m y a p t n z m ? resim yapt m? resim yapt(lar) m? muayene etmek m u a y e n e e t t i m m i ? m u a y e n e e t t i k m i ? tedaviolmak t e d a v i o l d u m m u ? t e d a v i o l d u k m u ? 4. Formanegativ-interogativ.Olumsuz-soru ekliresim yapmakr e s i m y a p m a d m m ?r e s i m y a p m a d k m ? r e s i m y a p m a d n m ? r e s i my a p m a d n z m ? r e s i m y a p m a d m ? r e s i my a p m a d ( l a r ) m ? muayene etmek m u a ye n e e t m ed i m m i ? m u a ye n ee t m e d i k m i ?


27/40

tedavi olmakt e d a v i o l m a d m m ? t e d a v i o l m a d k m ? Exerciii:1 .Conjugai verbul yazmak la cele patru forme ale timpului tre-cut determinat.2. Traducei itranscriei verbele din urmtoarele propoziii la formanegativ:Eda ve Metin acktlar.Metinproblem zd.Memur bekledi.Ressam resim yapt.Teknisyen fabrikada alt.renci kalem

ald.Turist gitti.Misafir geldi.Traducei n limba turc:

- Mam, Metin a plecat?-Nu, Metin este acas.- Elif a luat caiete?- Da, Elif a luat 8 caiete.- Tunu ai scris?- Nu, nu am scris, acum scriu.- oferul nu a ateptat?-Nu, nu a ateptat, acum aplecat.

Lecia 9KIYIDA-

Merhaba!-Merhaba! Ksmetiniz bol olsun!- Sa olun! Sizin de ksmetiniz bol olsun! Nasl, bir eylertuttunuz mu?-O-o-o, sepet dolu.-O-o-o, gerekten dolu. Genlikte balk mydnz?-Yo-o-o, balk deildim, terziydim. Siz avukat deil miydiniz?-

Evet, avukattm. imdi emekliyim. Tuttum, tuttum, byk bir balktuttum.-anslsnz, dorusu. Ben de anslym. Bu gn gzel bir gn.Szler vedeyimler:42k y m a l b a l k p e s c a r nasl cum, ce fel yo-o-onu -uu (n limbauzual)bir ey, bir eyler ceva terzi - croitor tutmaka prinde emekli -pensionar s e p e t c o b y k


28/40

m a r e (adjectiv)doluplinans - norocgerektenntradevr ansl -norocosgentnrdorusu - ntradevrgenlikten tineree gn zi

PREDCATUL NOMNAL LA TMPUL TRECUTDETERMNATEK FLNN BELRL GEM ZAMANI

1. Forma afirmativ. Olumlu ekil.Are aceleai sufixe ca predicatul verbal. Cnd cuvntul setermin n vo-

cal, ntre tem i sufixul timpului se intercaleaz uny.a v u k a ta v o c a t b e na v u k a t t m e u a m f o s ta v o c a t s e n a v u k a t t n t u a ifost avocato avukatt el a fost avocatbiz avukattk noi am fost avocatisiz avukattnz voi ai fostavocationlar avukatt(lar) ei au fost avocatiretmenben retmendim biz retmendiksenretmendin siz retmendinizo retmendi onlar retmendi(ler)doktor ben doktordum biz

doktorduk sen doktordun siz doktordunuzo doktordu onlar doktordu(lar)mdr ben mdrdmbiz mdrdk sen mdrdn siz mdrdnzo mdrd onlar mdrd(ler)genben gentim bizgentiksen gentin siz gentinizo genti onlar genti(ler)balkben balkydm biz balkydksenbalkydn siz balkydnzo balkyd onlar balkyd(lar)terzi ben terziydim biz terziydik senterziydin siz terziydinizo terziydi onlar terziydi(ler)2. Forma negativ. Olumsuz ekil. La parteavorbirii cu sens lexical se adaug cuvntul de negaie deil mpreun cu sufixele personale.avucatben avukat deildim eu nu am fost avocatsen avukatdeildin tu nu ai fost avocato avukat deildi el nu a fost avocatbiz avukat deildik noi nu amfost avocaisiz avukat deildiniz voi nu ai fost avocaionlar avukat deildi(ler) ei nu au fostavocai3.Forma interogativ. Soru ekli.Se red cu particulele interogative m, mi , mu , m lacare se alipescsufixele timpului.avukatben avukat mydm? eu am fost avocat?sen avukatmydn? tu ai fost avocat?o avukat myd? el a fost avocat? biz avukat mydk? noi am fostavocai?siz avukat mydnz? voi ai fost avocai?onlar avukat myd(lar)? ei au fost avocai? retmenben retmen miydim? biz retmen miydik?sen retmen miydin? siz retmenmiydiniz?o retmen miydi? onlar retmen miydi(ler)? doktor doktor muydum? doktormuyduk?mdr mdr mydm? mdr mydk?3. Forma negativ-interogativ. Olumsuz-soru ekli.Sered n felul urmtor: cuvntul cu sens lexical+ cuvntul de negaie+particula interogativ mimpreun cu sufixele personale.avukatben avukat deil miydim?eu nu am fost avocat?senavukat deil miydin? tu nu ai fost avocat?o avukat deil miydi?el nu a fost avocat? biz avukat deil miydik?noi nu am fost avocai?siz avukat deil miydiniz?voi nu ai fostavocai?onlar avukat deil miydiler? ei nu au fost avocai?Exerciii: 1. Conjugai cuvntul teknisyen la cele patru forme ale predicatu-lui nominal la timpul trecutdeterminat.

2. Transcriei la forma negativ urmtoarele propoziii:a) Balk genlikte ofrd. b) Babamfabrikada iiydi.c) Turist bu gn hastayd.d) zr dilerim, siz arkada mydnz?e) Avc bu gnansl myd?f) Ben bu okulda renciydim.


29/40

gg) Kk ocuk gzeldi.h) Oda bykt.h i) ocuklar t.i j) Mdr bey yeniydi.

k) Teyzem ihtiyard.j l) Atlye dard.k 3. Traducei n limba turc:a) Coul a fost plin. b)Pescarul a fost norocos.c) Copilul n-a fost mare.d) Tata a fost muncitor n tineree.l e) Voi ai

fost sntoi?f) Mama a fost bolnav.m g) Dvs.ai fost pictor n Romnia?n h) Maina a fostmare.oi) Studentii au fost vesel.p j) oferii au fost obosii.qk) Copiii erau cumini.r l) Bunicul a fost norocos.sLecia 10EV, EVN, EVE, EV, EVDE, EVDENEv yenidir.Evin pencereleri genitir.Elif eve gidiyor.Annem evi temizledi.Aile evdetopland.Metin evden kt.Metin okuyor.Metinin kitaplar temizdir.Metine szlkverdi.Metini okulda grd.Metinde anta var.Metinden top aldm.

Bkre bakenttir,Bkrein sokaklar temizdir.Bkree gidiyorum.Bkreiseviyorum.Bkrete oturuyor.Tren Bkreten hareket etti.Szler vedeyimler:g e n i l a r g g r m e k a v e d e a t e m i z curatbakent - capitaltemizlemek a curasevmek 1.a iubi.2. a-i plceaaile familieoturmak1. a se aeza; 2. a locuitoplanmak a se aduna, a se reuni hareket etmek1. a porni; 2. asekmak a ieimicaCAZURLESMN HALLERn propoziiile de mai sus ai vzut trei substantive n urmtoarelecazuri:Nominativev MetinBkreGenitiv evin Metinin BkreinDativeveMetineBkreeAcuzativ evi MetiniBkrei.Locativ evde MetindeBkreteAblativ evdenMetinden Bkreten

Not: Substantivele proprii primind sufixele cazuale n scris se despart prinapostrof.Cazurile limbiiturce rspund la urmtoarele ntrebri: Nominativ ne?kim?neresi?Genitiv neyin?kimin?neresinin?Dativ neye?kime? nereye?Acuzativ neyi?kimi?neresini?Locativ nede? kimde?nerede?Ablativ neden? kimden? nereden?

CAZUL NOMNATV

YALIN HALSubtantivul este n nominativ n urmtoarele cazuri:1. Cnd nd epl i ne t e fu n c i a des ub i ec t .Zilalyor.renci yazyor.


30/40

Kstence gzeldir.2.Cnd ndeplinete funcia de complement direct, exprimat printr-unsubstantiv nedeterminat cu precizie.Benkitapokuyorum.Balk

balktutuyor.Annem birvazoald.Vocativul se poate reda tot prin cazul nominativ i atunci accentul cade pe prima silaba:Mtin, oku.CAZUL GENTVLG HALAcest caz exprim posesia sau apartenena. Se formeaz cu ajutorul sufix -elor - n , -in , -un , -nadugate dup rdcini sau teme terminate n consoani nn , -nin , -nun , -nn dup celeterminate n vocal.Sufixele acestui caz sunt accentuate.

Kzndefteri temizdir.Evinpencereleri byktr.Okulunzili ald.Glnkysnda balklar balk tutuyorlar.Odannkaps akt. (a fost deschis).ininarkadalar oktur.Kylnnbahesi gzeldi.

PREDCATUL NOMNAL LA CAZUL GENTV

LG HALNDE EK FL

Substantivul la cazul genitiv urmat de sufixele predicative de prezent sautrecut exprim cui iaparine sau a aparinut obiectul sau fiina.1 . L at i m p u l p r e z e n t . i m d i k iz a m a n d a . a) Forma afirmativ. Olumlu ekil. Bu kitapEdanndr.Yeni eviinindir.Bu antahalamndr.b) Forma negativ. Olumsuz ekil. Bu kitap


31/40

Edann deildir.Yeni eviinin deildir.Bu antahalamn deildir

.c) Forma interogativ. Soru ekli.Bu kitapEdann m(dr)?Yeni eviinin mi(dir)?Bu antahalamn m(dr)?d) Forma negativ-interogativ. Olumsuz soru ekli. Bu kitapEdann deil mi(dir)?Yeni ev

iinin deil mi(dir)?Bu antahalamn deil mi(dir)?2.La timpul trecut determinat. Belirli gemi zamanda .a) Forma afirmativ. Olumlu ekil. Arabamhendisindi.Maina a aparinut inginerului.u binabelediyenindi. Cldirea a aparinut primriei.ampiyonRomanyannd. Campionul a aparinut Romniei.b) Forma negativ. Olumsuz ekil. Arabamhendisin deildi.u binabelediyenin deildi.ampiyonRomanyann deildi.c) Forma interogativ. Soru ekliArabamhendisin miydi?u binabelediyenin miydi?ampiyonRomanyann myd?d) Forma negativ-interogativ. Olumsuz-soruArabamhendisin deil miydi?u binabelediyenin deil miydi?ampiyonRomanyanndeil miydi?Not


32/40

: Predicatul nominal la cazul genitiv primete sufixele i altor timpuri,dar deocamdat noi putemaduga doar sufixele timpurilor studiate.Exerciii:1. Declinai substantivele defter, zel , Braov.2. Conjugai un predicat nominal la cazulgenitiv.3 . T r a d u c e i n l i mb a r o m n : a) Szlk Edannd.b) Bu top Metinindi.c)

Atlye fabrikannd.d) yi proje gen mhendisindi.e) Gzel ev iinin deil mi?f) Yeniotobsler belediyenindiler.g) Byk tablo kyl ressamnd.4. Traducei n limba turcurmtoarele propoziii:a) Biatul a rezolvat probleme.tb) Tehnicianul a ntrebat.u c ) P e s c a r u l a p r i n s u n p e t e . vd) Domnul director a rugat realizarea unui proiect.w e ) n c a m e r e s t e o f l o a r e . xf) Doctorul a consultat un bolnav.y

g) n coal este o secretar.zh) Aceasta este geanta lui Metin?aai) Acesta este caietul elevului? bb j ) C as a ac eas t a a pa r i nut avo ca t u l u i ? c c k )C a s a a c e a s t nu a a p a r i n u t p e s c a r u l u i ? d d m ) M a i n a e s t e a l u i z e l . ee n) Maina aceast nu este a ranului?5. Completai spaiile libere cu sufixulpredicatului nominal la genitiv:ffA) la timpul prezent:a ) G z e l k i t a p g r e n c i b ) G e n i k a y kb a l k c) Yen i p ro j e bu m hen di s d e i l d i r .d )Bu a raba p a t ro n de i lmi ? B) la timpul trecut determinat:a ) K a m y o n o f r b ) Ku k l a k z d e i l c ) De f t e r r e t me n m i ? d) Vila mhendis deilmi?

RECAPTULARE II

TEKRAR II

1.Conjugai verbele renmek, oynamak, beklemek n cele patru for-me ale timpului prezent.

2. Completai verbele din urmtoarele propoziii cu sufixele timpuluiprezent i cele personale:

A) n forma afirmativ:


33/40

- Ne yap ...., Eda?- Ders al- Metin ne yap?

gg a) Ressam bu odada resim yapb ) Bal k d en iz de b a l k t u t c) Ben niversitede oku

h h d) Satc maazada sate) Yolcu durakta bekli

B) n forma negativ:

a) Eda yzii b) Annem mektup bekle

c) Sen futbol oynad) Biz trende gazete okue) Onlar ocuk, alg) Ben Mobilya Fabrikasnda alh) Siz mektup yaz

j C) n forma interogativ:

a) Babam okukk b) Hasan yorul

c) Sever Trke billl d) Sen denizde yz

e) Biz dergi almm f) Siz tenis oyna

D)n forma negativ-interogativa) i bu fabrikada alb) Satc elma satc) Sen niversiteye gitd) Siz parkta dinlene) Metinproblem zf) ocuk yorul

nn 3. Conjugai cuvintele ii, teknisyen, mdr, satc ca predicat nominaln cele patruforme ale prezentului.

4. Completai predicatul nominal din urmtoarele propoziii cu sufixeletimpului prezenti cele personale:

A)la forma afirmativ:


34/40

a) Ben teknisyen b) Ablam doktor c) Sen ansl d) Siz balk

e) Bu ocuklar renci f) Bu tablo gzeloo g) Annem retmen

B) la forma negativ:a) Elif memur b) Siz ressam

pp c) Babam ofr d) Biz misafir

e) Onlar turist qq f) Annem geng) Hasta bu gn iyi

C) la forma interogativ:rr a) Ben artist

b) Misafir kapc c) Bu kz sekreter d) Kyl memur e) Siz memurg) Bu ailede ocuklar renci

D) Forma negativ-interogativ:a) Bu kadn doktor

ss b) Bu tablo gzel tt c) Balk bu gn ansluu d) Onlar hasta

e) Ben ofr f) Hastane temiz

v g) Sibiu gzel

5. Conjugai verbele renmek, srmek, satmak n cele patru forme aletimpului trecutdeterminat.6. Completaiverbele din urmtoarele propoziii cu sufixele timpuluitrecut determinat i celepersonale:A) n forma afirmativ:

a) Metin dw b) Eda bil

c) Turist ackd) Terzi gel


35/40

e) Biz teekkr etf) iler dolap yapg) retmen sorh) ocuk susa

xx B) n forma negativ:

a) Teknisyen broda bekleb) Metin problem zc) Ablam mektup yaz

yy d) Bu sabah gazete gele) Artist bu filmde oyna

zz f) Sabahleyin ktphanede okug) leden sonra dergi alaaa h) Sabahleyin ay i

C) n forma interogativ:a) Metin d

bbb b) Mdr bey gelc) Sen iek ald) Turistler ok yr

ccc e) iler mobilya yapf) Sen balk tut

ddd g) Siz bilet alh) Nee ok anlat

D) n forma negativ-interogativ:a) Bugn hasta ackb) Biz sabahleyin st alc) Ressam parkta resim yapd) Sen gazete vere) renci okula gitf) Teknisyen proje yapg) Siz leden sonra broda al

7. Completai predicatul nominal din urmtoarele propoziii cu sufixele timpului trecutdeterminat i sufixele personale:

A) n forma afirmativa) Ben teknisyen

eee b) Biz bu okulda renci c) Ablam doktord) Sen ansl...e) O fabrikada mdrf) Biz bu okulda renci

f f f g) Sen ens t i t de memur

h) Onlar ehirde mhendis


36/40

B) n forma negativ:a) Yol geni b) Ev yeni

ggg c) Onlar bu enstitde mhendis d) Park sa tarafta

hhh e) Szlk kitaplkta iii f) Ben broda jjj g) O okulda mdr

h) Parkta aalar byk

C) n forma interogativ:a) Mdr bey genlikte teknisyen b) Onlar iyi arkada c) Belediye gerekten byk d) Siz enstitde mhendis

e) Traktr kylnn f) Sen bu okulda retmen g) O belediyede mhendis D) n forma negativ-interogativ:a) Sen bu enstitde mhendis kkkb) O belediyede memur c) Sen atlyede teknisyen d) Biz kyde retmen e) Onlarhastanede doktor lll f) Sen okulda iyi renci g) Baban Bkrete mhendis

Lecia 11e gidiyorum.Eve dnyorumAkama kadar alyorum.NEREYE GDYORSUN?Orhan bey: -yi gnler, Mehmet bey!Mehmet bey: - yi gnler, Orhan bey! Ne yapyorsun? Nereyegidiyorsun?Orhan bey: - Teekkr ederim, iyiyim. e gidiyorum. Sen ne yapyorsun?Mehmetbey: - Eve dnyorum. Babam hasta, doktora gtrdm.Orhan bey: - Gemi olsun!Mehmet bey:- Sa ol! Kitab okudun mu?Orhan bey: - ok beendim. Fikriyeye verdim, imdi o okuyor.Mehmet bey: - Reat Nuriyi kim beenmiyor?!Orhan bey: - Ben Sabahattin Aliyi de ok beeniyorum. Byk bir psikologve gereki.Mehmetbey: - Evet, insanlar iyi tanyor. Dnce ve duygular ok iyi an-latyor. Ben pazarlar akamakadar okuyorum.e acele ediyorsun, gryorum.Orhan bey: - Hoa kal!Mehmet bey: - Glegle!Szler ve deyimler:nereyeunde, ncotro insanomi - 1. munc. 2. servici tanmak acunoatednmeka se ntoarce dnce - gndgtrmeka duce duygusentimentgemiolsun!nsntoire grabnic! pazar 1.duminic.2.pia

sa ol teekkr ederim pazarlar n zilele de dumi-beenmek a-i plcea nic psikologpsiholog akama kadar pn seargereki realist acele etmeka se grbiCAZUL DATV

YNELME HAL


37/40

Substantivele care ndeplinesc funcia de complement indirect irspund la ntrebrile kime?cui?, pe cine?, neye? n ce?, la ce?, suntn dativ i primesc sufixele a , -e dup rdcina sautema terminate nconsoan i ya, -ye dup cele terminate n vocal.Bir arkadaa

rastladm. kime? L-am ntlnit pe un prieten.Doktorasordum. kime? L-am ntrebat pe doctor.Altnagm kartrdlar. neye? n aur au adugat (amestecat)argint.Steeker koydum. neye? Am pus zahr n lapte. Satcyarica ettim. kime? L-am rugat pe vnztor.renciyeverdim. kime? -am dat studentului.

Salatayatuz koydum. neye? Am pus sare n salat.Top fileyerastlad. neye? Mingea a nimerit n plas.Dativul ndeplinete i funia de complementcircumstanial de loc, detimp. Atunci rspunde la ntrebrile nereye? ncotro?, unde?, nevakitekadar?, ne zamana kadar? pn cnd?.Okulagidiyorum. nereye? M duc la coal.Evednyorum. nereye? M ntorc acas.

Fabrikayagitti. nereye? S-a dus la fabric.Faklteyegirdi. nereye? A intrat la facultate,Akama kadaralt. ne vakite kadar?, ne zamana kadar?A muncit pn seara. Bu zamana kadaruak yoktu. ne zamana kadar?, ne vakite kadar?Pn acum n-a existat avion.CAZUL ACUZATV

YKLEME HAL

Sufixele cazului acuzativ sunt: - ,-i,-u, - dup rdcini sau teme ter-minate n consoan i

-y, -yi, -yu, -y dup cele terminate n vocal. Rs- punde la ntrebrile kimi? pe cine?, neyi?ce?, neresini? unde?.Complementul direct este exprimat prin cazul acuzativ nurmtoarelesituaii:1.Cnd obiectul este deja cunoscut vorbitorilor, este individualizat, sepa-ratdin masa general a obiectelor de acelai fel.


38/40

Kitabokudun mu? neyi? Ai citit cartea?Defterialdm. neyi? Am luat caietul.Mektubu

yazd. neyi? A scris scrisoarea.Glgrdk. neyi? Am vzut lacul.Babaybekliyoruz. kimi? l ateptm pe tata.enciyidinledi. kimi? L-a ascultat pe elev.Sorumluyukarlad. kimi? L-a ntmpinat pe responsabil.Mdrselmlad. kimi? L-a salutat pe director.

2. Cnd este exprimat printr-un substantiv propriu:Orhan grdm. kimi? L-am vzut pe Orhan.Kstenceyibeendim. neresini? Mi-a placut Constana.Eminescuyuokudum. kimi? L-am citit pe Eminescu.3. Cnd este exprimat printr-un nume cu sufix posesiv:Babamdoktora gtrdm. kimi? L-am dus pe tata la doctor.antamaldm. neyi? Mi-am luat geanta.Kitabnokuduk. neyi? -am citit cartea.Exerciii: 1. Adugai sufixele cazului dativ urmtoarelor cuvinte:okul ktphane fabrikadeniz dasinemaressam arkada ky2. Adugai sufixele cazului acuzativ urmtoarelor cuvinte:insan iidenizdnce cam odatebeir tablo memur3. Completai spaiile libere cu sufixele potrivite:a)ofr Bkre gitti.b) renci okul gitti mi?c) Mehmet, Orhan Kemal okudu.d) Ressamgl grd.e) Eda ktphanede Elif rastlad.f) acele ediyor musun?g) Mhendissabah kadar alt.

h) Hasta doktor gtrdk.i) Teknisyen kapc sordu.) Mdr teknisyen aramad m?j)Top deniz dt m?k) anta arkada hediye etti mi?l) air iir yazmad m?m) Artistrol biliyor mu?mmm 4. Traducei n limba turc:a)Sever s-a dus la universitate.b)-am datcaietul lui Sever.c)-am dat scrisoarea lui Aye.d)Mingea a nimerit geamul


39/40

e ) A mr u g a t - op e m a m am e a . f ) E la p u s

c u t i a nd u l a p . g ) P es t r a d l - a m n t l n i t p ep e s c a r . h ) M e ti n n u s - ad u s l ab i b l i o t e c . Lecia 12NEREDE?- E d a n e r e d e ? - A y eh a n m n e r e d e ? - Eda okulda. - Aye hanm evde.-

M e t i n n e r e d e ? - M e h m e tb e y n e r e d e ?- M e t i n p a r k t a . -M e h m e t b e y i t e

- T r e n s a a t k a t a g e l d i ? - M a a z a l a r n e v a k i t a k ? - -T r e n s a a t b e t e g e l d i . - M a a z a l a r s a b a h t a n a k a m ak a d a r a k . CAZUL LOCATV

BULUNMA HALCazul locativ exprim unori raporturi spaiale i temporale. Se formeaz cusufixele da , -dedup cuvinte terminate n vocal sau consoan sonor i ta, -tedup cele terminate n consoansurd.n raporturi spaiale rspunde la ntrebrile: nede n ce, kimde la cine,nerede unde.Havadaoksijen var. nede? n aer exist oxigen. zmdevitamin var. nede? Strugurii conin vitamine.Bukumatayn var. nede? Stofa aceasta conine ln. Bubileziktegm var. nede? Brara aceasta conine argint.Arkadamdayeni kaset var. kimde? Prietenul meu are o dischet nou. Teyzemdegzel albmler var. kimde? Mtua mea are albume frumoase. Avukatta


40/40

deliller var. kimde? Avocatul are dovezi.Mehmetteyeni kasetalar var. kimde? Mehmet are un casetofon nou.ifabrikadaalyor. nerede? Muncitorul lucreaz la fabric.Mhendis

enstitdeproje yapyor. nerede? nginerul face proiecte lainstitut.Ressamparktaresim yapyor. nerede? Pictorul picteaz n parc.Bu sepetteelma yok. nerede? n acest co nu sunt mere. Buyzyldabyk icatlar yapld. ne vakit?, ne zaman?n secolul acesta s-au fcut invenii mari.Saat8dedersler balyor. ne zaman?, saat kata?La ora opt ncep leciile.

PREDCATUL NOMNAL LA CAZUL LOCATVYERLK HALNDE EK EYLEMSubstantivul la cazul locativ primind sufixele predicative devine predicatulnominal al propoziieii arat unde se afl fiina sau obiectul. Il conjugm, deo-camdat, la timpurile studiate.I.Timpulprezent. imdiki zaman. 1 .Forma a f i rma t i v . O l uml u ek i l evde b e n e v d e y i m e us u n t n c a s sen evdesin tu eti ncaso e v d e ( d i r ) e le s t e nc a s b i ze v d e y i z n o i s u n t e m n c a s s i ze v d e s i n i z v o is u n t e i n c a s o n l a r e v d e ( d i r l e r ) e i s u n t nc a s 2. Forma negativ. Olumsuz ekil

http://www.youtube.com/watch?v=ospwZ6iCvAU

http://www.youtube.com/watch?v=RQ85dJn92gM&list=PL2C382A6422DF21C0http://www.youtube.com/watch?v=a_pmSdCGnAU&feature=share&list=PL2C382A6422DF21C0

http://www.youtube.com/watch?v=a_pmSdCGnAU&feature=share&list=PL2C382A6422DF21C0
http://www.youtube.com/watch?v=ospwZ6iCvAUhttp://www.youtube.com/watch?v=ospwZ6iCvAUhttp://www.youtube.com/watch?v=RQ85dJn92gM&list=PL2C382A6422DF21C0http://www.youtube.com/watch?v=RQ85dJn92gM&list=PL2C382A6422DF21C0http://www.youtube.com/watch?v=a_pmSdCGnAU&feature=share&list=PL2C382A6422DF21C0http://www.youtube.com/watch?v=a_pmSdCGnAU&feature=share&list=PL2C382A6422DF21C0http://www.youtube.com/watch?v=a_pmSdCGnAU&feature=share&list=PL2C382A6422DF21C0http://www.youtube.com/watch?v=a_pmSdCGnAU&feature=share&list=PL2C382A6422DF21C0http://www.youtube.com/watch?v=a_pmSdCGnAU&feature=share&list=PL2C382A6422DF21C0http://www.youtube.com/watch?v=a_pmSdCGnAU&feature=share&list=PL2C382A6422DF21C0http://www.youtube.com/watch?v=a_pmSdCGnAU&feature=share&list=PL2C382A6422DF21C0http://www.youtube.com/watch?v=a_pmSdCGnAU&feature=share&list=PL2C382A6422DF21C0http://www.youtube.com/watch?v=a_pmSdCGnAU&feature=share&list=PL2C382A6422DF21C0http://www.youtube.com/watch?v=a_pmSdCGnAU&feature=share&list=PL2C382A6422DF21C0http://www.youtube.com/watch?v=RQ85dJn92gM&list=PL2C382A6422DF21C0http://www.youtube.com/watch?v=ospwZ6iCvAU

CURS PRACTİC LIMBA TURCA

Documents

Transcript of CURS PRACTİC LIMBA TURCA