Limbi Indo Europene

download Limbi Indo Europene

of 3

Transcript of Limbi Indo Europene

  • 7/24/2019 Limbi Indo Europene

    1/3

    Limbi indo-europene

    Distribuia limbilor indo-europene (IE) pe glob. rile coloratenportocaliu au o populaie majoritar vorbitoare a unei lim-bi IE, iar rile colorate ngalben au doar minoriti a crorlimb IE are statut oficial. n restul de ri, dei exist populaiisemnificative de vorbitori ai unei limbi IE, aceasta nu are statutoficial.

    Kashubian

    Revived Manx

    INDO-IRANIAN

    IRANIAN

    INDO-ARYAN

    WESTERNEASTERN

    WESTERNINDIC

    Gandhari

    CENTRAL INDIC

    Maharashtri

    Sindhi

    Konkani

    GoraniBalochi

    Kurdish

    Parthian

    Talysh

    Gilaki

    Scythian

    Sarmatian

    Alanic

    CELTIC

    Manx GaelicIrish Gaelic

    Cornish

    Breton

    GOIDELIC BRYTHONIC

    Galatian

    Celtiberian

    TOCHARIAN

    ARMENIAN

    ANATOLIAN

    ALBANIAN

    GERMANIC

    EAST

    Gothic

    Vandalic

    Burgundian

    Dutch

    Afrikaans

    Icelandic

    Faroese

    Norwegian

    Norn

    Swedish

    Danish

    Old Norse BALTO-SLAVIC

    BALTIC SLAVIC

    WE ST E AS T

    SOUTH

    Old West Slavic

    ITALIC

    Galindan

    Prussian

    Sudovian

    Latvian

    Lithuanian

    Selonian

    Semigallian

    Belorussian

    Russian

    Rusyn

    Bulgarian

    Macedonian

    Czech

    SlovakPomeranian

    LATINO-FALISCAN

    Latin

    Faliscan

    SABELLIC

    ClassicalLatin

    Vulgar Latin

    EASTERN

    Romanian

    DalmatianAromanian

    ITALO-WESTERN

    ITALO-DALMATIAN

    IBERIAN

    Italian

    Astur-Leonese

    Galician-Portuguese

    INDO-EUROPEAN

    HittiteLuwian

    Lycian

    Carian

    Palaic

    Lydian

    PAHARI

    Dogri Garhwali

    DARDIC

    Kashmiri

    Pashayi

    Magahi

    Bhojpuri

    Maithili

    Oriya

    Magadhi

    Dhivehi

    Avestan

    Bactrian Sogdian

    Yaghnobi

    Tat

    Old Persian

    Persian

    Tajik Juhuru

    Aequian

    Marsian

    Oscan

    Sardinian

    Logudorese

    Campidanese

    EcclesiasticalLatin

    Gaulish

    Lepontic

    Noric

    Old West Norse Old East Norse

    Standard German

    Old High German

    Flemish

    Yiddish

    Old Frisian Old English

    ANGLO-FRISIAN

    Scots

    English

    Turfanian

    Kuchean

    INSULAR

    CONTINENTAL

    Armenian

    Albanian

    ROMANCE

    Sinhalese

    Vedda

    Vedic Sanskrit

    H in di U rd u

    Dakhini

    Rekhta

    Mozarabic

    Aragonese

    Walloon

    Emilian

    Rhaetian

    Friulian

    HELLENIC

    Aegean

    MycenaeanDORIAN

    Northwest Greek

    Doric Attic

    Arcado

    Cypriot

    Ionic

    EpicGreek

    ClassicalGreek

    Koine Greek

    Greek

    Tsakonian

    LowGerman

    Cumbric

    Welsh

    Scots Gaelic

    Gallo

    Volscian

    Umbrian

    Saka

    Ossetian

    PashtoPamiri

    Bengali

    Bhil

    Marathi

    Shina

    Kumaoni

    WEST

    Prakrit

    INSULARINDIC

    Potwari

    Punjabi

    Domari

    Waziri

    Y idgha S hughni

    Vanji

    Sarikoli

    Khotanese

    Khwarezmian

    Median

    Mazanderani

    Shahmirzadi

    CASPIAN

    Zazaki

    Zaza-Gorani

    Middle Persian

    Bukhori

    Dari

    Lurish

    Bakhtiari

    Old East Slavic

    Ukrainian

    Ruthenian

    Old Novgorod

    Old Church Slavonic

    Church Slavonic

    Serbo-Croatian

    LECHITIC

    Sorbian

    Polish

    Ivernic

    Pictish

    British

    Hazaragi

    Deilami

    Greenlandic

    Old Gutnish

    Pisidian

    Old Saxon

    Old Dutch

    Yola

    Assamese

    WEST EA S T

    CENTRAL GERMAN

    Limburgish

    Old East LowFranconian

    SOUTH

    NORTH

    Niya

    Shauraseni

    Nuristani

    HINDUSTANI

    BIHARI

    ACHAEAN

    AEOLIC

    Beotian

    Thessalian

    EAST

    Yazgulami

    NORTHSOUTH

    Nepali

    Palpa

    Halbi Chittagonian

    NORTH CENTRAL EASTERN

    Lahnda

    Paisaci

    Haryanvi

    Luxembourgish

    Ripuarian

    Thuringian

    Kumzari

    Alemannic

    Austro-Bavarian

    Cimbrian

    Istriot

    Sassarese

    Neapolitan

    Sicilian

    GALLO-IBERIAN

    OCCITAN

    GALLIC

    CISALPINE

    Spanish Portuguese

    Galician

    Catalan

    OccitanLigurian

    Lombard

    Piedmontese

    Venetian

    Arpitan

    Romansh

    UPPERGERMAN

    Swiss German

    Old Polish

    Romani

    Gujarati

    Rajasthani

    Norman

    French

    Revived Cornish

    Pali

    Sanskrit

    Asturian

    Leonese

    Mirandese

    Slovene

    Serbian

    Croatian

    Bosnian

    WESTERN

    EASTERN

    Knaanic

    Czech-Slovak

    Polabian

    Silesian

    Fala

    LadinoExtremaduran

    Old Spanish

    Ladin

    Corsican

    Istro-Romanian

    Megleno-Romanian

    LANGUED'OL

    Crimean Gothic

    North Frisian

    Saterland Frisian

    West Frisian

    Elfdalian

    LOWFRANCONIAN

    Eonavian

    WEST

    Limbile indo-europene

    Limbile indo-europenesunt o familie delimbivorbitecalimbi maternede aproximativ jumtate din populaiaplanetei, n special n Europa, nordul i sudul Asiei, cele 2AmericiiAustralia, precum i pe arii nsemnate din ce-lelalte zone. Urmtoarelefamilii de limbi, n privina nu-mrului de vorbitori, suntlimbile sino-tibetaneilimbileafro-asiatice. Lingvitii estimeaz c exist peste 400 delimbi idialecteindo-europene (443 potrivit bazei de da-teSIL).

    Numele de limbi indo-europene le-a fost atribuit pentru

    a reflecta rspndirea acestor limbi, n special nIndiaiEuropa, dei trebuie subliniat att faptul c nu toate et-niile de aici vorbesc o limb indo-european, precum i

    faptul c limbile indo-europene se vorbesc i n alte priale globului. Ortografia corect a numelui este aceea cucratim.

    Dintre limbile indo-europene, urmtoarele sunt cele mairspndite, fiind vorbite calimb maternde peste 100de milioane de oameni:

    Hindi: 432.000.000;

    Spaniol: 390.000.000;

    Englez: 341.000.000;

    Portughez: 210.000.000;

    Bengali(angla): 171.000.000;

    Rus: 145.000.000.

    Majoritatea limbilor vorbite nEuropaaparin superfa-miliei indo-europene. Fac excepielimbile fino-ugrice(maghiara, estonianai finlandeza), limbile caucaziene,

    basca, malteza (derivat n mare parte dinarab) - i turcaaparinndlimbilor turcice.

    1 Istorie

    Ipoteza nrudirii limbilor indo-europene, formulat pri-ma dat, n 1647, de nvatul olandezMarcus Zueriusvan Boxhorn, care a observat c o serie de limbi europenese aseamn cupersanai a naintat ideea c toate acestelimbi se nrudesc cu limbasciilor. Aceast descoperire armas ns fr ecou n preocuprile tiinifice ale vremii

    i a fost reluat n 1786 de filologul britanic Sir Willi-am Jonesn lucrarea sa The Sanscrit Language (Lim-ba sanscrit), unde observa asemnri ntre 4 dintre celemai vechi limbi cunoscute n vremea lui:sanscrita,latina,greacaipersana. Iat mai jos un celebru citat dintr-o lu-crare a sa aprut n 1798:

    Comparaia sistematic ale acestor limbi nrudite i altorlimbi vechi, realizat deFranz Boppn prima jumtate asecolului al XIX-lea, a susinut aceast teorie; iar lucrareasa, publicat ntre 1833 i 1852 i intitulat Vergleichen-de Grammatik des Sanskrit, Zend, Griechischen, Lateinis-chen, Litauischen, Gotischen und Deutschen (Gramatic

    comparativ a limbilor sanscrit, zend, greac, latin, li-tuanian, gotic i german) este considerat nceputulstudiilor indo-europene ca disciplin academic.

    1

    https://ro.wikipedia.org/wiki/William_Jones_(filolog)https://ro.wikipedia.org/wiki/Limba_persan%C4%83https://ro.wikipedia.org/wiki/Limbi_sino-tibetanehttps://ro.wikipedia.org/wiki/Dialecthttps://ro.wikipedia.org/wiki/Europahttps://ro.wikipedia.org/wiki/Franz_Bopphttps://ro.wikipedia.org/wiki/Limba_persan%C4%83https://ro.wikipedia.org/wiki/Limba_greac%C4%83https://ro.wikipedia.org/wiki/Limba_latin%C4%83https://ro.wikipedia.org/wiki/Limba_sanscrit%C4%83https://ro.wikipedia.org/wiki/William_Jones_(filolog)https://ro.wikipedia.org/wiki/William_Jones_(filolog)https://ro.wikipedia.org/wiki/Sci%C8%9Bihttps://ro.wikipedia.org/wiki/Limba_persan%C4%83https://ro.wikipedia.org/wiki/Marcus_Zuerius_van_Boxhornhttps://ro.wikipedia.org/wiki/Marcus_Zuerius_van_Boxhornhttps://ro.wikipedia.org/wiki/Limbi_turcicehttps://ro.wikipedia.org/wiki/Limba_turc%C4%83https://ro.wikipedia.org/wiki/Limba_arab%C4%83https://ro.wikipedia.org/wiki/Limba_maltez%C4%83https://ro.wikipedia.org/wiki/Limba_basc%C4%83https://ro.wikipedia.org/wiki/Limbile_caucazienehttps://ro.wikipedia.org/wiki/Limba_finlandez%C4%83https://ro.wikipedia.org/wiki/Limba_estonian%C4%83https://ro.wikipedia.org/wiki/Limba_maghiar%C4%83https://ro.wikipedia.org/wiki/Limbile_fino-ugricehttps://ro.wikipedia.org/wiki/Europahttps://ro.wikipedia.org/wiki/Limba_rus%C4%83https://ro.wikipedia.org/wiki/Limba_angl%C4%83https://ro.wikipedia.org/wiki/Limba_bengalihttps://ro.wikipedia.org/wiki/Limba_portughez%C4%83https://ro.wikipedia.org/wiki/Limba_englez%C4%83https://ro.wikipedia.org/wiki/Limba_spaniol%C4%83https://ro.wikipedia.org/wiki/Limba_hindihttps://ro.wikipedia.org/wiki/Limb%C4%83_matern%C4%83https://ro.wikipedia.org/wiki/Cratim%C4%83https://ro.wikipedia.org/wiki/Europahttps://ro.wikipedia.org/wiki/Indiahttps://ro.wikipedia.org/wiki/SILhttps://ro.wikipedia.org/wiki/Dialecthttps://ro.wikipedia.org/wiki/Limbi_afro-asiaticehttps://ro.wikipedia.org/wiki/Limbi_afro-asiaticehttps://ro.wikipedia.org/wiki/Limbi_sino-tibetanehttps://ro.wikipedia.org/wiki/Familie_de_limbihttps://ro.wikipedia.org/wiki/Australiahttps://ro.wikipedia.org/wiki/Americahttps://ro.wikipedia.org/wiki/Asiahttps://ro.wikipedia.org/wiki/Europahttps://ro.wikipedia.org/wiki/Limb%C4%83_matern%C4%83https://ro.wikipedia.org/wiki/Limb%C4%83
  • 7/24/2019 Limbi Indo Europene

    2/3

    2 3 LEGTURI EXTERNE

    Limba comun din care s-au dezvoltat toate aceste limbise numete limba proto-indo-european (PIE);esteolim-b teoretic n sensul c tot ce se tie despre aceast limbizvorte din analiza limbilor moderne i a acelora disp-rute care s-au pstrat n form scris. Locul geografic dincare a aprutproto-indo-europeanaeste controversat, dar

    cel mai probabil pare s fi fost regiunea din jurul MriiNegre, n teritoriile actuale aleArmeniei,RomnieisauUcrainei.

    Coloana de hri alturat reprezint una dintre variantelede istorie veche a limbilor indo-europene, numitipotezaKurgan, care, n prezent, este cea mai larg acceptat delingviti. nrus,kurgan(cuvnt de origineturc) n-seamntumulus, o ridictur de pmnt i pietre deasu-pra unui mormnt.

    S-a propus i ipoteza c limba proto-indo-european araparine uneisuperfamilii, a limbilor numitenostratice,

    dar din lips de argumente suficient de solide aceast te-orie este controversat.

    2 Clasificare

    Familia de limbi indo-europene se compune dinmai mul-tesubfamilii:

    Limbile anatoliene: disprute;

    Limbile indo-iraniene;

    Limba greac i alte limbi nrudite care au disprut; Limbile italice: ntre carelimba latin;

    Limbile romanice: descendentelelimbii latine, n-tre care ilimba romn;

    Limbile celtice;

    Limbile germanice;

    Limbile traco-frigiene: singura rmas estelimbaarmean;

    Limbile toharice: disprute;

    Limbile slave;

    Limbile baltice: probabil nrudite culimbile slave;

    Limbile traco-ilire: singura rmas estelimba al-banez. Printre ele probabil c se numr: limbadacilimba trac;

    Limbile gaelice;

    Tabelul de mai jos cuprinde o list extins de limbi indo-europene, organizat pe subfamilii, grupe i subgrupe.Limbile disprute sunt nsemnate cu cte un asterisc (*).

    Acest tabel reflect numai una dintre divizrile posibile,adesea relaiile de nrudire nefiind suficient de precis cu-noscute.

    3 Legturi externe

    Tabel cu limbile indo-europene, la Yahoo! Educa-tion(lb. englez)

    Limbile indo-europene, laEthnologue.com

    ProtoIndoeuropean Language

    A fost identificat zona din care se trag toate limbileindoeuropene, inclusiv romna (VIDEO), 24 august2012,Descoper

    A fost descoperit mama tuturor limbilor europe-ne?, 8 mai 2013,Descoper

    Limbile pierdute ale Europei, 25 iunie 2013, NicuPrlog,Descoper

    http://www.descopera.ro/cultura/11000718-limbile-pierdute-ale-europeihttp://www.descopera.ro/dnews/10857938-a-fost-descoperita-mama-tuturor-limbilor-europenehttp://www.descopera.ro/dnews/10857938-a-fost-descoperita-mama-tuturor-limbilor-europenehttp://www.descopera.ro/dnews/9976762-a-fost-identificata-zona-din-care-se-trag-toate-limbile-indoeuropene-inclusiv-romana-videohttp://www.descopera.ro/dnews/9976762-a-fost-identificata-zona-din-care-se-trag-toate-limbile-indoeuropene-inclusiv-romana-videohttp://colfa.utsa.edu/drinka/pie/http://www.ethnologue.com/show_family.asp?subid=90017http://education.yahoo.com/reference/encyclopedia/entry/IndEurTABLEhttp://education.yahoo.com/reference/encyclopedia/entry/IndEurTABLEhttps://ro.wikipedia.org/wiki/Limbile_gaelicehttps://ro.wikipedia.org/wiki/Limba_trac%C4%83https://ro.wikipedia.org/wiki/Limba_dac%C4%83https://ro.wikipedia.org/wiki/Limba_dac%C4%83https://ro.wikipedia.org/wiki/Limba_albanez%C4%83https://ro.wikipedia.org/wiki/Limba_albanez%C4%83https://ro.wikipedia.org/wiki/Limbile_traco-ilirehttps://ro.wikipedia.org/wiki/Limbile_slavehttps://ro.wikipedia.org/wiki/Limbile_balticehttps://ro.wikipedia.org/wiki/Limbile_slavehttps://ro.wikipedia.org/wiki/Limbile_toharicehttps://ro.wikipedia.org/wiki/Limba_armean%C4%83https://ro.wikipedia.org/wiki/Limba_armean%C4%83https://ro.wikipedia.org/wiki/Limbile_traco-frigienehttps://ro.wikipedia.org/wiki/Limbile_germanicehttps://ro.wikipedia.org/wiki/Limbile_celticehttps://ro.wikipedia.org/wiki/Limba_rom%C3%A2n%C4%83https://ro.wikipedia.org/wiki/Limba_latin%C4%83https://ro.wikipedia.org/wiki/Limbile_romanicehttps://ro.wikipedia.org/wiki/Limba_latin%C4%83https://ro.wikipedia.org/wiki/Limbile_italicehttps://ro.wikipedia.org/wiki/Limba_greac%C4%83https://ro.wikipedia.org/wiki/Limbile_indo-iranienehttps://ro.wikipedia.org/wiki/Limbile_anatolienehttps://ro.wikipedia.org/wiki/Subfamiliehttps://ro.wikipedia.org/wiki/Limb%C4%83_nostraticehttps://ro.wikipedia.org/wiki/Superfamiliehttps://ro.wikipedia.org/wiki/Tumulushttps://ro.wikipedia.org/wiki/Limba_turc%C4%83https://ro.wikipedia.org/wiki/Limba_rus%C4%83https://ro.wikipedia.org/wiki/Ipoteza_Kurganhttps://ro.wikipedia.org/wiki/Ipoteza_Kurganhttps://ro.wikipedia.org/wiki/Ucrainahttps://ro.wikipedia.org/wiki/Rom%C3%A2niahttps://ro.wikipedia.org/wiki/Armeniahttps://ro.wikipedia.org/wiki/Marea_Neagr%C4%83https://ro.wikipedia.org/wiki/Marea_Neagr%C4%83https://ro.wikipedia.org/wiki/Limba_proto-indo-european%C4%83https://ro.wikipedia.org/wiki/PIEhttps://ro.wikipedia.org/wiki/Limba_proto-indo-european%C4%83
  • 7/24/2019 Limbi Indo Europene

    3/3

    3

    4 Text and image sources, contributors, and licenses

    4.1 Text

    Limbi indo-europeneSource:http://ro.wikipedia.org/wiki/Limbi%20indo-europene?oldid=8839575Contributors:Vladd, Ronline, Bo-gdan, Danutz, Robbot, , GangleriBot, AdiJapan, Chobot, RobotQuistnix, Anclation, Remigiu, Andrei Stroe, Strainubot,Laur2ro, NeaNita, Cornel Grad, GEO, JAnDbot, Afil, Minisarm, CommonsDelinker, JdeJ, Amator linguarum, Cezarika1, Mycomp,VolkovBot, TXiKiBoT, SieBot, Synthebot, Lucian GAVRILA, Idioma-bot, Loveless, AlleborgoBot, Byrialbot, RadufanBot, PipepBot,Asybaris01, DragonBot, Nicolae Coman, Ark25, BodhisattvaBot, Purbo T, SilvonenBot, Alecs.bot, Numbo3-bot, Luckas-bot, MystBot,Ptbotgourou, Jotterbot, Rubinbot, ArthurBot, Alex.sladaru, Xqbot, RedBot, Carismagic, GhalyBot, SassoBot, RibotBOT, TobeBot, Zen-zor, Dinamik-bot, TjBot, EmausBot, ZroBot, WikitanvirBot, ChuispastonBot, FoxBot, Kasirbot, MerlIwBot, Tolea93, AvocatoBot, Da-rafshBot, GT, Addbot, AndreicaGabriel, XXN-bot i Anonymous: 15

    4.2 Images

    Fiier:IE1500BP.pngSource:http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/9/9f/IE1500BP.pngLicense:CC-BY-SA-3.0Contribu-tors:? Original artist:?

    Fiier:IE2500BP.pngSource:http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/0/01/IE2500BP.pngLicense:CC-BY-SA-3.0Contribu-tors:? Original artist:?

    Fiier:IE3500BP.pngSource:http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/3/36/IE3500BP.pngLicense:CC-BY-SA-3.0Contribu-

    tors:? Original artist:? Fiier:IE4500BP.pngSource:http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/c/c8/IE4500BP.pngLicense:CC-BY-SA-3.0Contribu-

    tors:? Original artist:?

    Fiier:IE5500BP.pngSource:http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/d/d5/IE5500BP.pngLicense:CC-BY-SA-3.0Contribu-tors:? Original artist:?

    Fiier:IE_countries.pngSource:http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/a/aa/IE_countries.pngLicense:CC-BY-SA-3.0Con-tributors:? Original artist:?

    Fiier:IE_expansion.png Source: http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/5/5a/IE_expansion.png License: CC-BY-SA-3.0Contributors:Oper proprieOriginal artist:Dbachmann(Discuie contribuii)

    Fiier:IndoEuropeanTree.svgSource:http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/4/4f/IndoEuropeanTree.svgLicense:CC-BY-SA-3.0Contributors:Original workOriginal artist:Multiple authors

    Fiier:Question_book-4.svgSource:http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/6/64/Question_book-4.svgLicense:CC-BY-SA-3.0 Contributors:Created from scratch in Adobe Illustrator. Originally based onImage:Question book.pngcreated byUser:Equazcion.Original artist:Tkgd2007

    4.3 Content license

    Creative Commons Attribution-Share Alike 3.0

    http://creativecommons.org/licenses/by-sa/3.0/http://localhost/var/www/apps/conversion/tmp/scratch_2//en.wikipedia.org/wiki/en:User:Tkgd2007http://localhost/var/www/apps/conversion/tmp/scratch_2//commons.wikimedia.org/w/index.php?title=User:Equazcion&action=edit&redlink=1http://localhost/var/www/apps/conversion/tmp/scratch_2//commons.wikimedia.org/wiki/File:Question_book.pnghttp://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/6/64/Question_book-4.svghttp://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/4/4f/IndoEuropeanTree.svghttp://localhost/var/www/apps/conversion/tmp/scratch_2//commons.wikimedia.org/wiki/Special:Contributions/Dbachmannhttp://localhost/var/www/apps/conversion/tmp/scratch_2//commons.wikimedia.org/wiki/User_talk:Dbachmannhttp://localhost/var/www/apps/conversion/tmp/scratch_2//commons.wikimedia.org/wiki/User:Dbachmannhttp://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/5/5a/IE_expansion.pnghttp://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/a/aa/IE_countries.pnghttp://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/d/d5/IE5500BP.pnghttp://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/c/c8/IE4500BP.pnghttp://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/3/36/IE3500BP.pnghttp://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/0/01/IE2500BP.pnghttp://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/9/9f/IE1500BP.pnghttp://ro.wikipedia.org/wiki/Limbi%2520indo-europene?oldid=8839575