Imam Ahmed Ibn Muhammed Ibn Hanbel - Bazat e Sunnetit

8/21/2019 Imam Ahmed Ibn Muhammed Ibn Hanbel - Bazat e Sunnetit

1/94

Bazat e SunnetitImam Ahmed Ibn Muhammed Ibn Hanbel

Pjesa e parePjesa e dytePjesa e treteKapitulli i pareKapitulli i dyteKapitulli i treteKapitulli i katert

Kapitulli i pesteKapitulli i gjashteKapitulli i shtateKapitulli i teteKapitulli i nenteKapitulli i dhjete

Pjesa e pare

Me te vertete te gjitha falenderimet i takojne vetem Allahut. Ate e falenderojme dhe prejTij ndihme e falje kerkojme. Kerkojme mbrojtjen e Allahut nga te keqiat e veteve tona dhenga te keqiat e veprave tona. Ate qe e udheon Allahu! nuk ka kush ta humbe" ate qeAllahu e le te humbur! nuk ka kush ta udheoje. #eshmoj se nuk ka te adhuruar tjeterperve$ Allahut! i %etmi! pa shok! dhe deshmoj se Muhammedi eshte robi dhe i derguari iTij. Allahu e dergoi ate qe te n&jerre njereit nga erresirat e humbjes dhe shirkut ne dritene Islamit e udheimit. #uke vahduar'

Kjo eshte pjesa e dyte e permbledhjes Akidatus()alaf uel As*habul Hadith +,esimi i tepareve tane te mire dhe pasuesve te hadithit-. a preantoj kete liber le&uesve pasi Allahu

ma beri te mundur dhe me beri mua te interesuar me te! dhe duke kontrolluar dheverifikuar hadithet e permendura ne te! e gjithe kjo me miresine e Allahut. /endesia e ketijlibri eshte aq e madhe sa edhe ai para tij dhe i perket Imamit te shquar! dijetarit! mesuesit!mbajtesit te )unnetit! armikut te bidatit! Ahmed Ibn Muhammed Ibn Hanbel! Allahu qoftei kenaqur me te. #he kjo eshte nje permbledhje e besimit te tij! Allahu qofte i kenaqur mete! i n&jerre nga Kur0ani e )unneti dhe prej asaj qe dijetaret e selefit dhe as*habul hadithitbesuan! u kapen pas saj dhe kerkuan njereit te kapen me kete besim.


2/94

Isha shume i ellshem qe keto shkrime te permblidheshin ne kete liber nga ato fjale qedijetaret kane thene! si edhe shkrimi ne fjale! edhe pse eshte i shkurter! ne menyre qe tekuptohet nga njereit ne pergjithesi. Ky liber ne fakt eshte nje permbledhje e disa ngashkrimet e Imam Ahmedit rreth imanit(besimit. I gjeta keto kur po kerkoja verifikimin elibrit Tabakatul Hanabilah te Kadi Muhammed Ibn 1bi 2a*la dhe keto jane' 3ibri i paresulul )unnah +,aat e )unnetit-. 4jithashtu e kam verifikuar duke perdorur kopjen esheikhut tone! Muhammed 5asiruddin el(Albani! qe eshte botuar ne revisten 6el(Mu&hahid6 ne muajin )haban! 7877 hi&hri.

Pjesa e dyte e librit! 6)unneti ne te 9ilin Profeti salallahu alejhi ue selam vdiq.6

Pjesa e trete! 6Pershkrim i besimtarit ne ehli sunnetit e &hematit.6

1bu Abdurr(/rahman :aua Ahmed ;umarli

)haban 7

Tripoli! 3iban

PJESA E PARE - NJE PERSHKRIM I SHKURTER RRETH USULUL-SUNNAH

Ky liber eshte permendur ne Tabakatul Hanabilah +7=>87(>8?- ne biografine e Abdus IbnMalik! nje prej n&enesve me te afert te Imam Ahmedit. 5je permbeldhje mund te gjendetpo ne te njejtin liber! Tabakatul Hanabilah +7@77(@7@-' Abul Husein Muhammed Ibn 1bi

2a*la tha' )henova nga Ahmed esh()hanji me isnedin e tij e ai tha' #egjova ngaMuhammed Ibn Auf qe tha' Ahmed Ibn Hambeli me tha mua6 e pastaj e permend.

Imam el(3alika*i gjithashtu e permend kete besim ne librin e tij 6)harh sul I*tikad 1hlis()unnah uel Bhema*ah6 +7=7


3/94

eshte botur nga revista 6el(Mu&hahid6 dhe eshte marre nga kopja e sheikh Muhammed5asuruddin el(Albanit! Muhaddithit te kohes sone! Allahu e meshirofte! dhe i kamsqaruar ndryshimet ne mes te dy kopjeve.

>. Kam vene 9itimet nga Kur0ani! hadithet dhe thenie te tjera aq sa kam patur mundesi.

@. Kam dhene nje biografi te njereve te shquar qe jane permendur.

3us Allahun qe te me jap sukses ne ate qe Ai do dhe eshte i kenaqur nga fjalet! veprat ebesimi. 3usim Ate qe te na ruaje nga gabimet! dhe te na ruaje nga tekat dhe risite! dhe tabeje kete pune nga punet e mia te mira ate dite qe e takoj Ate. AminD

1bu Abdurr(/rahman :aua Ahmed ;umarli

)ha*ban 7

BAZAT E SUNNETIT

el(Kadi Abul Husein Muhammed Ibn 2a*la tha' Ia le&ova el(Mubarakut' Abdul(Ai el(A&hi na njoftoi' Ali Ibn ,ushran na njoftoi' thman! i njohur si Ibnus()amak! na njoftoi'el(Hasan Ibn Abdul(ehhab na transmetoi' )ulejman Ibn Muhammed el(Munkeri natransmetoi' Abdus Ibn Malik el(Attar ma transmetoi' #egjova 1bu Abdullah Ahmed IbnHambelin! Allahu qofte i kenaqur me te! duke thene'6,aat e )unnetit +7- me +>- ne jane'

1 Te !apes" #$rt pas %#are is"in !apur sa"a&et '() e te *er+uarit te A,,a"ut')

+7- Termi )unnah ketu eshte per te gjitha kushtet e akides se paster Islame dhe menhe&hi!duke ditur se es(selef +te paret tane te mire- e perdornin kete term ne $eshtje akideje emenhe&hi +metodologjie-! ashtu si$ sqarohet nga librat e tyre'

i Kitabus()unnah e Imam Ahmedit +>87H-iAs()unnah e el(Athramit +>E@H-

iiKitabus()unnah e 1bu #audit +>EFEH-

.Kitabus()unnah e Abdullah Ibn Ahmed Ibn Hambel +>CGH-

.ies()unnah e el(Maruai +>C>H-

.i)arihus()unnah e Ibn Bharir et(Tabari +@7GH-

.iies()unnah e el(Khalal +@77H-i/)hehrus()unnah e el(,arbahari +@>CH-/es()unnah e el(Assal +@8CH-

/ies()unnah e et(Taberani +@?GH-

Termi )unnah eshte perdorur ne kete menyre per te bere dallimin rreth $eshtjeve te akidese menhe&hit ne te 9ilat ishin )elefus()alih! ne krahasim me sektet e humbura e bidat$ije.


4/94

+>- Kuptohet! dijetaret e 1hlis()unnetit dhe Bhema*atit dhe ne krye te tyre ishte ImamAhmed Ibn Hambel ne kohen e tij. 5e kete pikepamje kjo eshte rruga e selefus(salih! qe t*utregohet njereve dhe pasuesve te )unnetit qe akideja e tyre dhe menhe&hi te mesohej dhete praktikohej ashtu si$ Imam 1jjub es()akhtijani +vdiq 7@7H- tha'65ga suksesi i nje te riuose nje jo arabi eshte qe Allahu ta drejtoje ate tek nje dijetar i )unnetit.6 +Transmetuar nga3alika*i me )harh sul I*tikad nr.@G-

+@- Arabisht' sahabah ose as*hab. )ipas )heriatit! pershkrimi i nje sahabi ose )hoqeruesiashtu si$ el(Hafidh Ibn el(Ha&hr tha'6Me e qarta qe kam degjuar eshte se nje sahab eshtekush ka takuar Profetin salallahu alejhi ue selam duke besuar ne te! dhe ka vdekur dukeqene musliman. Keshtu kjo perfshin ate qe qendroi me te! salallahu alejhi ue selam! per njekohe te gjate ose te shkurter" ata qe transmetuan prej tij! salallahu alejhi ue selam! e ata qenuk transmetuan prej tij! salallahu alejhi ue selam" ata qe e pane ate po nuk u ulen me te!dhe ata qe nuk e pane per shkak se ishin te verber.6 +el(Isabah 7=8(


5/94

sahih. Ibn Ha&heri e klasifikoi sahih ne Takhri&h 1hadith Ibnul Ha&hib [email protected] #he!Profeti! salallahu alejhi ue selam! gjithashtu tha'6Jdo bidat eshte humbje! e $do humbjeeshte ne jarr te Bhehennemit.6 Transmetoi en(5esai 7=>>8 nga Bhabir Ibn Abdullah dheeshte klasifikuar sahih nga sheikul Islam Ibn Tejmijjeh ne Ma&hmu*ul :etaua @=


6/94

6 Sunneti e ne jane transetiet e te ;er+uarit te A,,a"ut5 sa,a,,a"u a,ej"i ue se,a'1F! dhe neMa&hmu*ul :etaua te sheikhul Islam Ibn Tejmijjes @=@??.-

7 e Sunneti s:ar$n *"e :artes$n Kuranin 'Sunneti es"te te#siri i Kur=anit) '11)

+77- 2ahja Ibn Kethir +vdiq ne 7>CH- ka thene'6)unneti e largon paqartesine rreth Kur*anit+$fare nuk gjendet ne Kur*an dhe nuk eshte e qarte te ne! ajo gjendet ne )unnetin e Profetit!salallahu alejhi ue selam-. +Transmetohet ne )unan ed(#arimi 7=788 dhe ne )hehr uelIbanah te Ibn ,attah! faqe 7>F-

8 E es"te u*"ezues per te! Kur=ani 'e*-;e,i,)

17?-

11 E as :e un* te !apet e !upt$"et n+a inte,e!ti te!anj$z

10 P$r5 u*"ezii :en*r$n ne n*je!jen e tij 'Sunnetit) *"e ,ar+iin n+a te!at 'e,-Haua)

1( ;"e5 es"te n+a !apjet per Sunnetin *"e ne.$js"erise se tij5 *"e !us"*$ :e &ra!tis:$#te e*"e .ete nje %es"tje prej Sunnetit5 ai nu! e !a pranuar ate p,$tesis"t5 nu! !a&esuar ne te p,$tesis"t5 *"e nu! es"te n+a njerezit e tij 'Sunnetit)

1 Te !es" &esi ne Ka*er 'Para>a!tii H2jn$r) :$#te ire $se !e: '1()

+7@- #ijetaret e selefit nga njereit e Islamit kane rene dakord per rendesine e besimit neKader! ne te miren dhe ne te keqen e tij! te embelen dhe te hidhuren e tij. Te kesh besim neKadane dhe Kaderin e Allahut. Asgje nuk ndodh ve$se me urdherin dhe deshiren eAllahut. Ai krijoi ke deshiroi per lumturi dhe ia beri te mundur te beje vepra +me te 9ilat

arrihet lumturia- me Miresine e Tij! dhe Ai krijoi ke deshiroi per te qene fatkeq dhe e beriate te kryeje vepra fatkeqe me #rejtesine e Tij. Mohimi i Kaderit ishte nje nga bidatet epara qe u shfaq. Kjo ndodhi gjate kohes se sahabeve. Ma*bad el(Bhuhni e shpiku ate. #heeshte thene qe i pari i 9ili ka folur rreth Kaderit ishte )ansauih el(,ikal dhe ai ishte nganjereit e Irakut. Ai ishte kristian e pastaj u be musliman! e pastaj u be kristian perseri.Ma*bad el(Bhuhni i mori theniet prej tij dhe 4jilani e mori nga Ma*bad el(Bhuhni. PastajMu*teilite e perkrahen kete bidat dhe te tjere qe u quajten Kadirijjah. )hiko )harh sulI*tikad te Imam 3alika*i @=" esh()heri*ah te A&hurit!


7/94

faqe 78C(7?F" )arijhus()unnah te Tabariut! faqe @8(@?" es()ifat te Makdisit! )harhul(Tahauij!faqe @F>(@CC! dhe 3auamilul(Anuar 7=>CC(@GG.

13 T?i .ertet$je "a*it"et :e jane ne ,i*"je e te 'Ka*erin) *"e t?u &es$je at2re ;"enu! !a .en* per te t"ene 9Pse9 e 9Si9 Es"te .e%se .erteti *"e &esi ne t$ 'tes*i! ue,ian) '1)

+78- 5e arabisht! fjalet Tesdik dhe iman jane perdorur kunder atyre qe bejne dallimndermjet tyre rreth $eshtjeve te akides. Imam Ahmedi i ka perdorur keto dy fjale ne librine tij rreth $eshtjeve te besimit. )hih kapitullin >6 /reth Kuptimit te Imanit! per sqarime temetejshme nga Ibn Ha&heri.

14 ;"e !us"*$ :e nu! e *i !uptiin e n*$nje "a*it"i *"e *ituria e tij nu! iaun*es$n ta !upt$je5 es"te e ja#tues"e per te :e ta &es$je "a*it"in e:enese %*$+je ne #e es"te pers$sur per te ;"e es"te e ne.$js"e per te :e te !ete &esi ne t$5 t?inens"tr$"et at2re5 as"tu si% es"te ne "a*it"in e te sin:ertit *"e te &esues"it '13) *"e%#are*$ :e es"te e n+jas"e e te rret" Ka*erit '14)

+7?@8! 1bu #audi nr.8EGF!Tirmidhi nr.>7@E! Ibn Ma&hah nr.E? dhe Ahmedi ne Musnedin e tij 7=@F>!878 dhe 8@G-

+7?- 5e kopjen e Albanit eshte dhe te ngjashme me te ne lidhje me $eshtjet e Kaderit.

16 E +jit"as"tu "a*it"et ne ,i*"je e Ru?ja" ':e &esitari *$ te s"$"e A,,a"un nea!"iret)5 te +jit"e at$ '16)5 e*"e nese at$ jane ne !un*ers"ti e %#are njerezit *e+j$jne*"e e*"e ne:$#tese ai :e i *e+j$n at$ n*i"et si!ur *u"et re#uzuar $se !un*ers"truarat$

+7E- :akti qe besimtari do te shohe Allahun! me syte e tij ne #iten e 4jykimit! eshte ebauar ne Kur*an e )unnet. I gjithe mmeti ka rene dakord ne kete fakt. 5e te kunderten

disa te ioluar nga krijesat e kane refuuar! ne mes tyre jane' Mu*teilite! Bhehemijte dheHauari&het dhe te tjere mes tyre. el(A&huri +vdiq @?GH- ka mbledhur hadithet ne lidhje mekete $eshtje ne librin e tij! et(Tasdik bin(5idhar dhe dijetaret e 1hlis()unnetit kaneperfshire keto hadithe ne librat e tyre te akides.


8/94

17 Pa *2s"i5 es"te *et2re e tij :e te &es$je at$ '"a*it"et) e te $s !un*ers"t$je asnjeprej t2re *"e te $s !un*ers"t$je asnje "a*it" :e es"te transetuar n+a transetues tesin:erte e te &esues"e '17)

+7F- 1bu ,ekr el(Maruai +vdiq >C8H- tha'61 Pyeta Ahmed Ibn Hambelin rreth haditheve

qe Bhehemijte i mohojne ne lidhje me ilesite! dhe se besimtari do te shikoje Allahun ne

#iten e 4jykimit! ;britja e Allahut ne qiellin e dunjase dhe Arshin. 1 1bu Abdullahi!Ahmed Ibn Hambeli! tha qe te gjithe keto hadithe jane te verteta. #ijetaret i kane pranuarato. 5e i transmetojme ashtu si$ na jane transmetuar.6 Transmetohet ne TabakatulHanabilah te Ibn 1bi 2a*la 7=


9/94

nje person qe merret me filoofi ve$se ne emren e tij ka deshire per te bere ullum.6 +Tedy transmetimet nga 1bu Kudamah ne ,urhan fij ,ajanil Kur0an-

01 ;"e ai :e e &en !ete 'erret e #i,$z$#i) e*"e ne:$#tese e arrin te .erteten e #ja,ete tij5 nu! es"te prej E",is-Sunnetit5 *erisa te &ra!tise !ete en2re ar+uentii e t?inens"tr$"et e te &es$je at"arin 'transetiet e Pr$#etit n+a sa"a&et e tij) '0G- Muhammed Ibn )irin +vdiq 77GH- ka thene'6Ata +sahabet dhe tabi*inet- e konsideroninvetveten ne rrugen e drejte per sa kohe qe ata kapeshin pas transmetimeve.6 Transmeton3alika*i ne )hahr sulil I*tikad nr.77>. Abdullah Ibn Mubarek +vdiq 7F7H- ka thene'61gjeta se gjithe $eshtja qendron tek Ittiba +te ndjekesh me nenshtrim e mesim hadithet-.6+Transmeton 3alika*i ne )hahr sulil I*tikad nr.77@-

00 ;"e se Kur=ani es"te ja,a e A,,a"ut Nu! es"te i !rijuar '01) ;"e ai nu! *u"et tejete i *$&et :e te t"$te se nu! es"te i !rijuar *"e se ja,a e A,,a"ut nu! es"te *i%!a en*are n+a Ai 'jane nje teresi ne .et.ete) *"e se as e*"e nje +je e .ete prej tij es"te e!rijuar

+>7- )hiko )ifatul(Kalam te Ibn Khuaimah" et(Teuhid! faqe 7@?(7?=>7>(@7> dhe err(/rad alel ,ishr el(Maresi! faqe 8?8. +4jithashtu le&o Mukhtasir as()aua*ik el(Mursilah>=>EE=@@> te Ibn el(Kajjimit dhe )hahrut(Tahauijjah me parjen e )hakir! faqe 7GE(7>E-

0( ;"e te !es" !uj*es n+a ai :e &en risi '&i*at) '00) ne !ete %es"tje *"e t"$te se re>itiii tij i Kur?anit es"te i !rijuar *"e te n+jas"e e !ete

+>>- 5dalesa per te bere debat me 1hlul ,id*ah eshte nje $eshtje qe kane rene dakord

dijetaret e selefit! e po ashtu edhe te largohesh nga ta dhe nga me&hliset e tyre. Kadi 1bu2a*la +vdiq @@@H- ka thene ne Ha&harul(Mubtadi! faqe @>' 6Ka nje i&hma +renie dakord- nemes te sahabeve dhe tabi*ineve rreth largimit dhe ndarjen nga bidat$injte. )hiko kapitullintete! 65e 5dalesen e ljes me Pasuesit e ,idatit! #egjimit te fjaleve te tyre! #ebatimit meta! Te braktisesh ata dhe ata qe shqoerohen me ta.L

0 ;"e !us"*$ :e "ezit$n ne !ete %es"tje *"e t"$te9Nu! e *i nese es"te i !rijuar ap$j$5 p$r es"te #ja,a e A,,a"ut59 ate"ere !2 pers$n es"te &i*at%i *"e es"te nje,,$j si ai :et"$te :e es"te i !rijuar'0() Me te .ertete es"te ja,e e A,,a"ut e nu! es"te i !rijuar '0)

+>@- )hiko kapitullin tete per nje pershkrim te sproves qe Imam Ahmedi pati ne lidhje me

kete $eshtje nga ana e khalifas el(Mu*tasim.

+>8- :jalet! 6Me te vertete eshte :jala e Allahut e nuk eshte e krijuar!6 nuk jane ne kopjen e3alika*it ne )hahr sulul I*tikad.

03 Te !es" &esi ne Ru?ja" 'A,,a"u *$ te s"i"et n+a &esitaret) ne ;iten e Cj2!iitas"tu si% es"te transetuar ne "a*it"et e .erteta '03)


10/94

+>FH- ka thene'0#he kjo $eshtje eshte nga parimetkryesore! dhe urrejtja e selefus(salih ndaj atyre qe e kundershtuan kete eshte e forte dhe eshpeshte. #he ata shkruajten shume libra rreth kesaj $eshtje.6 Ma&hnu*ul :etaua >=8?CImam A&huri +vdiq @?GH- ka thene ne librin esh()heri*ah! faqe >E

+>?- )elefet kane patur mendime te ndryshme rreth parjes se ;otit nga Profeti salallahualejhi ue selam. Aishah dhe Ibn Mes*udi e kane kundershtuar e nje grup tjeter e ka pohuar!ndermjet tyre Ibn Abbasi. Abdurr(/raaku ka transmetuar nga Ma*mari se el(Hasani eshtebetuar se profeti! salallahu alejhi ue selam! e ka pare ;otin e tij. #he Ibn Khuaimahtransmeton nga ruah Ibn e(;ubejr se ai e ka pohuar dhe behej i ashper me te kurkundershtimi i Aishes iu permendte atij. #he te gjithe shoqeruesit e Ibn Abbasit kanetransmetuar te ngjashme me kete. Ka*b el(Ahbar ishte kapur pas ketij mendimi ashtu si e(;uhri dhe shoku i tij Ma*mari! dhe te tjere. 1shte gjithashtu edhe mendimi i el(1shariut.Ata pas kesaj kane kundershtime ( e pa ai me syte e tij apo me emer el(Hafidh Ibn Ha&hr

+vdiq F


11/94

+>E- nga Ikrimah +>F- nga Ibn Abbasi. #he el( Hakam Ibn Iban +>C- e transmetoi ngaIkrimah nga Ibn Abbasi. 4jithashtu Ali Ibn ;ejdi +@G- e transmeton nga 2usuf Ibn Mahran+@7- nga Ibn Abbasi +@>-.

+>E- Ai eshte Katadah Ibn #a*amah Ibn Katadah es()adusi! 1bul(Khattab el(,asri. Ai eshtethikah +nje transmetues i besueshem e i drejte- 1shte thene se ai ka lindur i verber. +)hiko

et(Takrib >=7>@-

+>F- Ai eshte Ikrimah Ibn Abdullah! sherbetori i Ibn Abbasit ! me origjine berbere. Ai eshtethikah thabah +nje transmetues i sakte! i drejte e i vertete- nje dijetar tefsiri. Ai vdiq ne vitin7GEH dhe eshte thene se ka vdekur pas kesaj date! ashtu si$ transmetohet ne et(Takrib7=7CG. +)hiko el(Kashif >=>87-

+>C- Ai eshte el(Hakam Ibn Iban el(dni! 1bu Isa. Ai ishte saduk +i besueshem- dhe abid

+adhurues- dhe ai ka bere auham +gabime ne transmetimet e tija-. +)hiko et(Takrib 7=7CGdhe el(Kashif 7=7F7-

+@G- Ai eshte Ali Ibn ;ejd Ibn Bhad*an! et(Tejmi! el(,asri dhe ai eshte daif +i dobet-. )hikoet(Takrib >=@E! Tahdhibut(Tahdhib E=@>>(@>8! el(Mugni fid(#u*afa >=88F! el(Kashif >=>8F.

+@7- Ai eshte 2usuf Ibn Mahran el(,asri dhe ai nuk eshte Ibn Mahik. )hiko et(Takrib >=@E!Tahdhibut(Tahdhib E=@>>(@>8! el(Mugni fij #u*afa >=88F dhe el(Kashif >=>8F.

+@>- Imam Ahmedi e transmeton hadithin ne Musnedin e tij 7=>FCG! ashtu edhe A&huri

ne esh()heri*ah! faqe 8C7(8C8" et(Tabari ne Tefsirin e tij 77=>F=@7! Ibn Abi Aasim ne es()unnah! faqe 8@@(88G" el(,ejheki ne el(1sma uel )ifat >=7FCF! el(3alika*i ne )hahr sululI*tikad! faqe CG8 dhe Ibn Khuaimah ne et(Teuhid! faqe >GG! nga Ibn Abbasi.

06 ;"e "a*it"et5 ne anen t$ne5 *u"et te erren e !uptiin e :arte 'a,a *"a"iri) '(()5as"tu si% !ane ar*"ur n+a Pr$#eti5 sa,a,,a"u a,ej"i ue se,a ;"e te erres" e ana,$+ji'!e,a) rret" t2re es"te &i*at P$r ne !ei &esi ne t$5 ne !uptiin e :arte te t2re *"enu! *e&at$je e as!en* rret" t2re

+@@- )hiko kapitullin kater' Te pohosh ilesite e Allahut me kuptimin e tyre te qarte +aladhahir- dhe te vertete +hakiki- dhe nje kundershtim ndaj atyre qe thane se rruga e )elefeveishte Tafuidh +largim nga Mufauidah-.

07 ;"e te !es" &esi ne Pes"$ren 'e,-Mizan) ne ;iten e Cj2!iit5 as"tu si% !a ar*"ur

ne "a*it"9Nje r$& *$ te pes"$"et ne ;iten e Cj2!iit *"e ai nu! *$ te jete i ren*e assa nje !ra" ize9 '()

+@8- Ky eshte kuptimi i hadithit'65je njeri i shendoshe! qe ha e pi shume! do te peshohetdhe ai nuk do te jete i rende! perpara Allahut +ne #iten e 4jykimit-! as sa krahu i nje mie.6Ai! salallahu alejhi ue selam! re9itoi'61 5e nuk do t*i japim asnje peshe ne #iten e4jykimit.6 )uratul(Kehf 7F'7G< +Transmetohet nga ,ukhari nr.8E>C dhe Muslimi nr.>EF


12/94

08 ;"e se .eprat e r$&it *$ te pes"$"en as"tu si% es"te transetuar ne "a*it"e Te !es"&esi ne te *"e te p$"$s" te .erteten e saj *"e te &ra!tises" ate :e e $"$n ate'izanin) *"e te &ra!tises" *e&atin e te

(87

nr.7F8@! Ahmedi ne Musnedin e tij 8=>


13/94

Imam et(Tahaui +vdiq @>7H- ka thene'6Ky eshte nje pershkrim i akides se 1hlis()unnah uelBhema*ah ne rrugen e dijetareve te kesaj feje' 1bu Hanifah en(5u*man! Ibn Thabit el(Kufi!1bu 2usuf 2a*kub Ibn Ibrahim el(1nsari dhe 1bu Abdullah Muhammed Ibn el(Hasan el()hajbani! dhe besimi i tyre qe ata kishin ne lidhje me baat e kesaj feje dhe akideja e tyreper ;otin e boterave...!6 e vahdoi e tha'65e besojme tek 1ngjelli i vdekjes qe ka per detyreper te marre shpirtrat e te gjitheve dhe ne denimin e varrit per ate qe e meriton.6 +AkidatulTahauijjah! nr.EC(FG-

Imam A&huri +vdiq @?GH- ka thene'6Kapitulli 6%ertetimi dhe besimi ne denimin e varrit!6ne te 9ilin ai sjell shume hadithe nga ,ukhari dhe Muslim dhe e mbyll kapitullin dukethene'6#he si eshte gjendja e atyre qe i mohojne keto hadithe! ve$se ata kane humburrrugen ne nje humbje te madhe.6 +esh()hari*ah e A&hurit! faqe @


14/94

i.5dermjetesimi i tij per ata qe kane hyre ne Bhennet! qe grada e tyre te rritet me shumesesa qe ata e kane merituar nga veprat e tyre te mira.

.5dermjetesimi i tij per nje grup njereish qe te hyjne ne Bhennet pa dhene llogari.

.i5dermjetesimi i tij per lehtesimin e denimit per ata qe e meritojne! ashtu si$ eshte rasti

me &ha&hain e tij! 1bu Talibin! qe denimi i tij te lehtesohet.

.i5dermjetesimi i tij qe te gjithe besimtaret te hyjne ne Bhennet.

.ii 5dermjetesimi i tij per ata qe kryejne gjynahe te medha! nga ata qe kane hyre ne

Bhehennem! qe ata te dalin prej tij. )hiko )hehrut(Tahauijjah te Ibn Abil I +vdiq EC>H-.

(3 Te !es" &esi se Mesi"u* ;e/"-/"a, *$ te .ije '" en(5ihajahte Ibn Kethirit! faqe (C@" )hahrut(Tahauijjah! faqe 8F?" 3auami*ul 1nuar >=F?! dhe et(

Tedhkirah te Imam Kurtubiut! faqe @88(@FG me kontrollin tone +te autorit-.

(4 Te !es" &esi se Isa 'I&n Merje) '1) *$ te z&rese e *$ ta .rase ate ne "2rjen eLu**-it '0)

+87- Kjo eshte nje shtese ne kopjen sulul I*tikad 7=7- 3uddi eshte nje qytet(aeroport ne Palestine! rreth dy milje larg er(/amlah. )hiko

gjithashtu hadithin e Muslimit nr.>7@E! 1bu #aud nr.8@>7! et(Tirmidhi nr.>>8G! IbnMa&hah nr.8GE dhe gjithashtu el(A&huri ne esh()heri*ah! faqe @F?. #he hadithet ne lidhje me britjen e Isait! alejhis(selam! afer mbarimit te

kohes +botes- jane te nivelit Muteuatir. +)hiko et(Tesrih ,ima Teuatara min 5uulil Mesih-

(6 ;"e se Besii 'Iani) es"te #ja,e e .epra5 rritet e z.$+e,$"et '() as"tu si% es"tetransetuar ne "a*it"9Besitari e i p,$te ne ian es"te ai :e es"te e e*u!ate e teire9 ')

+8@- el(3alika*i +vdiq 87FH- e transmeton ne )hahr sulul I*tikad 1hlis()unnah EC>! Ibn Hibbani ne )ahihun e tij nr.7C>?! dhe te tjere. ;in&hiri i


15/94

transmetimit te tij eshte i vertete! shiko es()ahihah te el(Albanit.

(7 ;"e !us" !a &ra!tisur naazin 'es-sa,a") !a &ere !u#r Nu! !a asnje n+a .eprat5 :ene:$#tese e &ra!tis &en !u#r5 per.e% naazit Kus"*$ :e e &ra!tis ate es"te !a#ir5 *"eA,,a"u e !a &ere .rasjen e tij te ,ejues"e9 '3)

+8i,i n+aata !is"te erite per t?u &ere !"a,i# *"e se>i,i n+a ata is"te ia 'prijes)

+


16/94

te Ademit qe kane jetuar ne ate kohe! sipas konsensusit te 1hlis()unnetit. Ai ishte ?@ vje$+kur vdiq-! ashtu si$ permendet ne et(Takrib >=@C.

+


17/94

'36) S"$:erii es"te ne .aresi te :en*riit e te5 *"e pati perparesi *u!e :ene e te5*u!e *e+juar prej tij e *u!e e .ez"+uar ate '37)

+@8H- ka thene'6Kushdo qe e shoqeroi Profetin! ose e pa ate! sikuredhe nje nje ore te dites! atehere ai eshte nga sahabet e Profetit! salallahu alejhi ue selam.6#he n&enesi i tij! Imam ,ukhari! ka thene'6Kushdo qe e shoqeroi Profetin! ose e pa ate! nga

mesi i muslimaneve! eshte prej sahabeve.6 +)ahih ,ukhari E=7 ne :et*h-

+


18/94

i ire $se e!atar

31 ;"e te #a,es" naazine /"uu?ase pas tij 'u*"e"e:esit) *"e !un*er %*$!ujt :e ai.en*$s ne p$zite es"te e ,ejues"e *"e e pers$sur5 *"e es"te *2 re!ate 'naazi)Kus"*$ :e i perserit at$ 'pasi es"te #a,ur pas iait) es"te &i*at%i n+a ata :e !ane

&ra!tisur "a*it"et5 *"e nje !un*ers"tar i Sunnetit Ai nu! err asnje s"per&,i n+airesia e naazit te /"uu?ase5 nese nu! pran$n *"e en*$n se naazi *u"et #a,urpas !r2etare.e5 !us"*$ :e te jene ata5 :$#s"in te ire $se e!atare

30 Kes"tu5 Sunneti es"te :e te #a,e *2 re!ate e ta 'Kus"*$ :e i perserit es"te &i*at%i)'41)5 *"e ta !upt$je se at$ jane te pers$sura e te p,$tesuara5 *"e te $s !ete asnje*2s"i ne zeren e tij rret" !esaj

+?7- 5e sulul I*tikad 7=7?7 6... qe te falesh... dhe qe ate te kuptoje...6 Jfare eshte ne mes tepikave eshte nje shtese nga sulul I*tikad! 7=7?7 dhe ne kopjen e Albanit 6.. e ai falet 6 6.. e

ti te kuptosh...6

3( E !us" n+ri"et !un*er u*"e"e:es.e te us,iane.e5 pasi njerezit !ane rene *a!$r*e te *"e jane &as"!uar pas tij5 pasi ata e !ane apr$.uar !"i,a#etin e tij5 ne %#are*$#$re te !ete :ene !"i,a#eti i tij5 e !ena:esine $se e praniin e tij5 $se e anen e#$r>es se us"truar n+a ai5 ate"ere !2 !r2en+rites !a !un*ers"tuar us,ianet5 *"e !a!un*ers"tuar "a*it"et e te *er+uarit te A,,a"ut '40) ;"e nese n*$nje n+a ata :e un+riten !un*er u*"e"e:esit .*ese5 ai !a .*e!ur e .*e!jen e inj$ran>es

+?>- )hiko kapitullin pese' Konsensusi i )elefeve nga sahabet e te #erguarit te Allahut!

salallahu alejhi ue selam! ne ndalesen qe te kundershtosh udheheqesit! qofshin ata te mireapo mekatare ( 5je kundershtim ndaj Hauari&heve.

3 E te .rases" ate :e es"te ne pus"tet nu! es"te e ,ejues"e5 *"e nu! es"te e,ejues"e per asnje n+a njerezit :e te n+ri"et !un*er tij 'u*"e"e:esit) Kus"*$ :e e&en !ete es"te &i*at%i *"e j$ ne rru+en e Sunnetit5 e as ne rru+en e *rejte '4()

+?@- )heikhul Islam Ibn Tejmijjah +vdiq E>FH- ka thene'65jereit kane mendime tendryshme dhe jane kundershtuar ne lidhje me ate qe eshte ne pushtet! qofte i mire apomekatar. A duhet te jete bindja ne $faredo qe ai urdheron ne bindje ndaj Allahut dhe jane

ne vendimet qe ai merr ne lidhje me pushtetin dhe me ndarjen e sadakase Apo! nukduhet te jete bindja ne $faredo qe ai vendos ne lidhje me pushtetin! ndarjen e sadakaseApo! ka nje dallim ne mes te Imamit te te gjithe muslimaneve dhe nje gjykatesi apo njerete ngjashem me kete +qe jane me te ulet ne poite- Ka tre thenie'6Me e dobeta e tyre me1hlis()unnetin eshte thenia! 6Te kundershtosh $do urdher! pushtet dhe ndarjen e sadakasese tij etj...6 #he me e sakta e tyre me 1hlis()unnetin! me dijetaret dhe me gjyqtaret eshte

thenia e pare! 6)e duhet te kete bindje te plote ndaj tij ne $faredo qe ai urdheron ne lidhjeme bindje ndaj Allahut dhe ne lidhje me vendimet qe ai merr ne lidhje me pushtetin dhendarjen e sadakase. #he kjo eshte $eshtja edhe me gjyqtarin injorant dhe ullumqar (


19/94

gjykimet e tij dhe urdherat me ndarjen e sadakase etj.! kur eshte e drejte duhet te kryhenne perputhje me theniet e shumi9es se fukahave +gjyqetareve-.L +Minha&hus()unnah@=@CG-

33 Te ,u#t$s" !un*ra "aj*ute.e *"e !r2en+rites.e es"te e ,ejuar Kj$ es"te !ur ata

s"!$jne !un*ra nje pers$ni e pasurise se tij Es"te e ,ejuar per te :e te ,u#t$je e te&r$je .et.eten *"e pasurine e tij *"e te !un*ers"t$je '"aj*utet *"e re&e,et) per ten*i"uar .et.eten e pasurine e tij e %#are*$ en2re :e !a un*esi

34 P$r nu! es"te e ,ejues"e per te5 :e !ur ata i!in $se ,ar+$"en prej tij5 t?i n*je!e ataAs nu! *u"et te n*je!e +juret e t2re *"e nu! es"te e ,ejues"e !j$ per as!en* per.e%per Iain '4) *"e ata :e jane ne *et2re n*aj us,iane.e

+?8- 5e sulul I*tikad 6... eshte detyre e Imamit.6

36 ;et2ra e tij es"te .ete te &r$je .et.eten *"e pasurine e tij *"e *u"et te !etenijjet5 :e !ur i +juan ata te $s .rase as!en* P$r5 nese e .ret ate 'n*$njerin n+a"aj*utet) ne &eteje e siper5 ate"ere A,,a"u *$ ta &eje ate :e es"te .rare ,ar+ '43) 'Vetesse tij *"e iresi.e) E nese ai .ete es"te .rare ne !ete +jen*je5 *u!e &r$jtur .eten *"epasurine e tij5 ate"ere s"pres$j ne s"e"i*,,e! '*es"$resi) per te5 as"tu si% :en*r$n ne"a*it"

+?


20/94

+??- )hpjeguesi i Akidatut(Tahauijjah! Ibn Abil I +vdiq EC>H-! ka thene ne faqe @EF'65enuk themi per ndonje person te ve$ante nga pjestaret e Kibles! se ai eshte banor i Bhennetitapo banor i Bhehennemit! perve$ atij rreth te 9ilit el(1mini +i besueshmi ( Profeti- na kalajmeruar! qe ai eshte banor i Bhennetit! si per shembull te dhjetet e pergeuar meBhennet. #he ne themi'6... se kushdo qe Allahu do qe te hyje ne Bhehennem nga njereitqe kane kryer mekate te medha! pa dyshim do te hyje ne Bhehennem dhe se ai do te dalenga Bhehennemi me ndihme te atyre qe kane te drejten e ndermjetesimit...!6 dhe ne duhette heshtim per te thene di$ka te tille per nje person te ve$ante. Keshtu ne nuk deshmojmese ai do te hyje ne Bhennet! as qe do te hyje ne Bhehennem ve$se me dije te qarte! sepserealiteti eshte i panjohur per ne se ne $fare gjendje nje person vdes +me iman apo ne kufr-.)idoqofte! ne shpresojme per ate qe ben vepra te mira dhe frikesohemi per ate qe benvepra te keqija.6

41 ;"e !us"*$ :e e ta!$n A,,a"un e nje e!at5 e te >i,in erit$n Zjarrin5 *u!e:ene se es"te pen*uar *"e nu! es"te !t"2er te! ai as nu! !a !e&en+u,ur ne te5ate"ere A,,a"u5 i Cjit"eu:is"i5 i Lartesuari) '46)5 *$ t?i !t"e"et atij e #a,je ;"eA,,a"u pran$n '47) pen*iin 'teu&en) n+a r$&erit e Tij *"e #a, .eprat e !e:ija '48)

+?E- Kjo eshte shtese ne sulul I*tikad.

+?F- 5e sulul I*tikad 7=7?>! dhe ne kopjen e el(Albanit! 6#he Ai pranon...6

+?C- Allahu i Madheruar thote'9;"e Ai es"te :e pran$n pen*esen e r$&er.e te Tij *"e #a,

e!atet9 esh()hura 8>'>- Kjo eshte ne sulul I*tikad 7=7?>.

+E@- 5e ne bae te thenies se tij! salallahu alejhi ue selam! ne hadithin e badah te 9ilin e

permendem 6... e kushdo qe bie ne ndonjeren nga keto e denimi kryehet mbi te ne kete

bote! kjo eshte nje shlyerje e mekatit te tij.6 #he kjo perfshin ate qe pendohet dhe ate qenuk pendohet. Kete e kane thene nje grup i vogel dijetaresh. )humi9a e tyre eshte emendimit se kushdo qe pendohet nuk ka me gjynah per te. )idoqofte! edhe me kete ai nukduhet te ndihet i sigurt nga plani i Allahut! meqenese nuk e di nese pendesa e tij eshtepranuar apo jo. +)hiko :et*hul ,ari 7=?E-

4 ;"e !us"*$ :e e ta!$n Ate si !a#ir 'pa&esitar)5 Ai *$ ta *en$je e nu! *$ ta #a,e ate

43 ;"e +urezii *eri ne .*e!je '6) 'es"te i .ertete *"e i sa!te) es"te *enii i *rejte

per ate :e e !a #$rti#i!aur .eten 'e artese) e &en zina5 :$#te !ur ai@aj$ e pran$n $se!ur pr$.a es"te .en*$sur &i ate

+E8- Ai e ka permendur ne kete shkrim! ashtu si$ te tjere kane permendur te dhenit mest

mbi Khuffs +$orape-! sepse ato jane nga 9ilesite e ve$anta te 1hlis()unnetit. Te pranosh atodhe t*i praktikosh jane nja nga 9ilesite nga grupi i 9ilesive te kerkimit te udheimit ngahadithet e te derguarit te Allahut! salallahu alejhi ue selam. #he te gjithe muslimanet kanerene dakord se denimi i atyre qe kane patur mbulojen e marteses +el(muhsin- eshtegureimi! perve$ nje grupi nga 1hlul Haua +Pasuesit e Tekave- meqenese mendimi i tyreeshte se denimi eshte goditja me kam&hik. )idoqofte! shumi9a shkojne me gureimin nebaa te haditheve qe e permendin gureimin. Keshtu! ata! shumi9a! e bene spe9ifike 3ibrin

me )unnetin! dhe ketu kuptoj :jalen e Allahut'9ez-Zanijetu ue zanij Suretun-Nur9>8'>.+)hiko gjithashtu ,idajatul(Mu&htahid 8=8@8(8@


22/94

46 ;"e !us"*$ :e nen.,eres$n *"e peru, :$#te e*"e nje sa"a& te te ;er+uarit teA,,a"ut $se nu! e pe,:en ate per s"!a! te *i%!aje :e i n*$*"i atij5 $se peren* +a&iete tija5 ai es"te &i*at%i '64)

+E?- Ibn Kajjimi thote ne librin e tij Hadiul Aruah ilal ,iladil Afrah'6#he ne do te

permendim konsensusin e tyre +te selefus(salih- ashtu si$ Harb! shoqeruesi i Imam

Ahmedit! ka 9ituar ata me fjalet e veta ne te njohurin el(Masa*il. Ai tha'6Ky eshtemedhhebi i dijetareve! pasuesve te haditheve +1hlul Athar-! 1hlis()unnetit ue Bhema*atit!ata qe kapen fort pas tij +1hlis()unnetit- dhe ata qe kerkojne te udheojne veten prej tyre+prej 1hlis()unnetit- qe nga ata qe ishin te pranishem ne kohen e te #erguarit te Allahutderi ne diten e sotme. #he une kam takuar ate qe kam takuar nga dijetaret e Hi&hait dhe

)hamit dhe te tjere perve$ tyre. #he kushdo qe ndahet ose kundershton qofte edhe nje$eshtje te vetme nga medhhebet +e ketyre dijetareve- ose ngrihet kunder tyre! ose i shanata! ose kritikon menyren e te folures se tyre! atehere ai eshte ne kundershtar! nje risimtar!nga ata qe e kane lene &hematin! nga ata qe kane braktisur )unnetin dhe /rugen e #rejte.#he kjo +rruga e dijetareve- eshte medhhebi i Ahmedit! Is*hak Ibn Ibrahimit! Abdullah Ibn;ubejr el(Humaidit! )e*id Ibn Mensurit dhe te tjere perve$ ketyre nga ata me te 9ilet kaneqendruar dhe nga te 9ilet kane marre dije...6 dhe atehere ai rreshton pikat e akides se tyre!ndermjet tyre! 6... #he permendja e 9ilesive dhe veprave te mira te sahabeve te te #erguaritte Allahut dhe ndalesa e permendjes se gabimeve te tyre dhe gjynahet qe ndodhen ne mestyre. Kushdo qe flet keq per sahabet e te #erguarit te Allahut! ose njerin prej tyre! osevogelon +vleren dhe poiten e tyre- ose i shan ata dhe shfaq gabimet e tyre dhe kritikonndonjerin prej tyre! atehere ai eshte nje bidat$i! nje ektremist shi*it +rafidah-! nje kabith dhenje kundershtar! dhe Allahu nuk do pranoje prej tij perpjekjet e tija ose punet e tija. 1 teduash ata +sahabet- eshte prej )unnetit! te besh dua per ta eshte afrim +tek Allahu-! temarresh ata si model per tu ndjekur eshte afrim +tek Allahu-! dhe te pranosh dhe temarresh nga transmetimet e tyre eshte 9ilesi e shkelqyer.6 Ibn Kajjimi i referohet ketu HarbIbn Ismail el(Kirmani +nje nga shoqeruesit e Imam Ahmedit- qe beri nje permbledhje te1hlis()unnetit. Ai besim eshte i perfshire ne librin Masa*il Harb Ibn Ismail el(Kirmani anilImam Ahmed! rreth te 9ilit edh(#hehebi ka thene'61shte nje nga librat me te vlefshem tehanbelive.6

47 ;erisa te !er!$je es"iren e A,,a"ut per ta5 te +jit"a ata5 *"e zera e tij te jete esin:erte *"e te !ete en*i te ire n*aj t2re

48 ;"e "ip$!rizia 'ni#a!u) es"te !u#rG :e nje pers$n te $"$je A,,a"un *"e tea*"ur$je te tjere per.e% Tij5 #s"e"urazi5 p$r n+a jas"te ai para:et Is,ain "aptas5 as"tu

si!ur "ip$!ritet 'una#i!et) ne !$"en e te ;er+uarit te A,,a"ut5 sa,a,,a"u a,ej"i uese,a

6


23/94

+EE- Transmetohet nga ,ukhari nr. @@! >?F>!>E8C dhe ?GC=@CE dhe


24/94

#he! 61shte mohim i Allahut qe te mohosh lidhjet e farefisnise! qofte edhe nese kjo duket epavlefshme +e vogel- +F8-

#he hadithe te tjera qe jane te verteta e jane mbledhur.

+EC- Jfare eshte ne kllapa nuk eshte ne sulul I*tikad as ne kopjen e shejh el(Albanit.

+FG- Transmetohet nga Bharir Ibn Abdullah nga ,ukhari nr.7>7! 88G?!Ahmedi ne Musnedin e tij >=FE dhe 7G8 dhe Ibn Hibbani ne eth(Thikat ?=F7.

+F7- 1shte transmetuar prej 1bu ,ekrit nga ,ukhari nr.@7! ?FE< dhe FGF@" Muslimi nr.>FFF!1bu #audi nr.8>?F(8>?C! en(5esai E=7>8(7>

+F>- Transmetuar nga ,ukhari nr.8F! ?G88 dhe EGE?" Muslimi nr.?8! et(Tirmidhi nr.7CF@!>?@8! >?@


25/94

e sheikh el(Albanit! 6... edhe nese nuk e dime kuptimin e tij. 5e nuk flasim rreth tij. 5e nukihemi rreth tij. #he ne nuk i shpjegojme keto hadithe ve$se ne menyren qe kane ardhur.5e nuk i kundershtojme ata ve$se me me te merituarin e tyre.6

60 ;"e F"enneti e F"e"ennei jane *2 +jera te !rijuara '74) At$ jane !rijuar tas"e

'76)5 as"tu si% !a ar*"ur ne "a*it"in e Pr$#etit5 sa,a,,a"u a,ej"i ue se,a9H2ra neF"ennet e pas"e ne !es"tje,,e9 '77)5 9;"e pas"e e,-Keut"erin '&uriin) '78)5 9S"i!$.ane F"e"enne *"e pas"e se &an$ret e te s"ute is"in +rate59 '8GC! el(,agaui ne tefsirin e tij 8=


26/94

e banoreve te tij ishin njereit e varfer.6 Transmetohet nga ,ukhari nr.@>87! =>G7! dhe te tjere.

6( Kes"tu5 !us"*$ :e *e!,ar$n se at$ 'F"enneti e F"e"ennei) nu! jane !rijuar5ate"ere ai es"te nje $"ues i Kur=anit *"e i "a*it"e.e te te ;er+uarit te A,,a"ut5sa,a,,a"u a,ej"i ue se,a5 *"e une nu! e !$nsi*er$j se ai &es$n ne F"ennet eF"e"enne

6 ;"e !us"*$ :e .*es n+a &an$ret e Ki&,es si nje ue"i* 'n+a ata :e e *es"$jne.ete a*"uriin e A,,a"ut5 ne Z$teriin e Tij5 te *rejten e Tij :e te a*"ur$"et *"e neerat *"e >i,esite e Tij) ate"ere /"enazja #a,et per te *"e !er!$"et #a,je per te

63 Te !er!$s" #a,je per te nu! es"te e n*a,uar 'nu! *u"et te &ra!tiset ,utja e te +ja,,itper te .*e!urin5 *u!e i !er!uar A,,a"ut :e ta #a,e te .*e!urin) *"e ne nu! e n*a,$je#a,jen per te '80) per s"!a! te nje e!ati :e ai !a &ere5 :$#te ai 'e!ati) i .$+e, ap$ ia*" Puna e tij es"te e A,,a"un e Ma*"eruar

+C>- 5e sulul I0tikad 7=7?8 dhe ne kopjen e sheikh el(Albanit thuhet! 6... dhe nukbraktiset kerkimi i faljes per te.6

kthehu lart

Pjesa e *2te

SUNNETI MBI TE ILIN I ;ERCUARI I ALLAHUT V;I

Kjo permbledhje eshte permendur ne Tabakatul Hanabilah 7=7@G(7@7! ne biografine e el(Hasan Ibn Ismail Ibn er(/rab*ij. 5e kete permbledhje jane permendur CG burra ngatabi*inet! nga dijetaret e muslimaneve! nga selefus(salih dhe nga juristet +fukahate- eqyteteve te ndryshme qe kane rene dakord ne $eshtje te akides.

TEKSTI

Abul Husein Muhammed Ibn 1bi 2a*la ka thene'el(Mubarak na njoftoi ne dukethene'Abdul(Ai el(A&hi na njoftoi ne duke thene'1bu ,ekr el(Mufid na transmetoi neveduke thene'Ahmed Ibn Hambeli! imami i 1hlis()unnetit! ai qe beri durim ne kohe te fitnesse madhe! me tha mua'6CG burra nga tabi*inet! nga dijetaret e muslimaneve dhe te selefus(salih si dhe fukahate e qyteteve te ndryshme '1)kane rene dakord se )unneti mbi te 9ilin iderguari i Allahut! salallahu alejhi ue selam! vdiq eshte'


27/94

7. 1 para' Te qenit i kenaqur me Kadane +Para9aktimin- e Allahut! te Plotefuqishmit! teMadheruarit! dhe duke iu nenshtruar urdherit te Tij! duke patur durim ne rtesine+Hukmihi- e Tij! duke marre ate qe Ai ka urdheruar dhe duke u larguar nga ajo qe Ai kandaluar.

>. Pasja e besimit ne Kader! qofte i mire ose i keq +khajrihi ue sherrihi-

@. )hmangia nga enkat dhe debatet e kota ne fe.

8. T*i japesh mest $orapeve +mes*hu alal khufejn-'0)

Te lesh menjane +te mos flasesh per- $faredo qe ka ndodh ne mes te sahabeve te tederguarit te Allahut! salallahu alejhi ue selam.

7@. #he se me te miret e njereimit pas te derguarit te Allahut jane' 1bu ,ekri! meri!thmani! dhe Aliu! kusheriri i te derguarit te Allahut! salallahu alejhi ue selam.

78. Te kerkosh meshiren e Allahut per te gjithe sahabet e te derguarit te Allahut! salallahualejhi ue selam! dhe gjithashtu per femijet e tij! grate e tija! dhe farefisin e tij ndermjetmarteses! kenaqesia e Allahut qofte me ata te gjithe.

Ky eshte )unneti ( kapu fort pas tij dhe do te jesh i sigurte. Te marresh ate eshte udheim!e largimi nga ai eshte humbje.

+7- )hiko emrat e tyre dhe shpjegimet e thenieve dhe besimit te tyre ne nje liber te gjere! te9ilin duhet ta kete $do musliman! ne menyre qe ta njohe rrugen dhe theniet e dijetarevedhe lidereve te selefus(salih ne lidhje me akiden ( )hahr sulul I*tikad 1hlis()unnah uelBhema*ah te imam el(3alika*it.


28/94

+>- 1bu ,ekr el(Marudhi ka thene'61 degjova 1bu Abdullahin +imam Ahmedin- kur ai upyet rreth njereve qe nuk bien dakord ne lidhje me te dhenit mes*h $orapeve! e ai tha'6Ata

jane nga Hauari&het nga Ibadis.6 Transmetuar ne )hehr I*tikad Ahmed! faqe E(F. #he)ufjan eth(Theuri tha ne I*tikad! ku i shkroi )huajb Ibn Harbit'6N )huajb! $fare kamshkruar per ty nuk do te te beje dobi derisa te mendosh se te dhenit mes*h $orapeve eshteme mire ne pikepamjen tende sesa te lash kembet.6 Transmetohet te sulul I*tikad te el(3alika*it 7=7. 1 me pas kjo $eshtje eshte perfshire ne $eshtjet e akides si nje prove meteper ne dallim ne mes te pasuesve te )unnetit dhe pasuesve te bidatit! nga Hauari&hetdhe /afidat! te 9ilet e mohuan kete )unnet.

kthehu lart

Pjesa e trete

NJE PERSHKRIM I BESIMTARIT TE EHLIS-SUNNETIT ;HE FHEMATIT

Kjo permbledhje eshte permendur ne Tabakaatul Hanaabilah 7=>C8(>C

Muhammed Ibn Habib el(Andaranit. 1shte permendur gjithashtu! ne menyre te ngjashme!ne vend tjeter! 7=@>C(@@G me biografine e Muhammed Ibn 2unus es()arkhasi me njein&hir +sened- tjeter transmetimi.

Ahmed Ibn bejdullah el(1kberi na transmetoi ne duke thene'Abul Hasan Ali IbnMahmud Ibn Ali Ibn esh()haah! et(Temimi! el(Marauradhi na transmetoi ne dukethene'1bu Muadh Ibn 1bi Ismah na transmetoi neve nga 1sker es()auaaf e(;an&hani el(Harui duke thene'1bu Mes*ud )eid Ibn Khashnam Ibn Muhammed es()amarkandi!meulai i ,eni Hashimeve! na transmetoi neve duke thene'6#egjova 1bu Abdullah Ahmed

Ibn Hambel qe tha...6 dhe permendi permbledhjen.

TEKSTI

Muhammed Ibn Habib el(Andarani tha' #egjova Ahmed Ibn Hambel dukethene'Pershkrimi i nje besimtari nga 1hli )unneti dhe Bhemati'

7. Te deshmoje se s*ka te adhuruar tjeter perve$ Allahut! te vetmit! pa partner! dhe qeMuhammedi eshte rob dhe i derguari i Tij.

>. Te pranoje gjith$ka me te 9ilen profetet erdhen dhe t*i besoje atyre duke u bauar ne

kuptimin e qarte.

@. Te mos kete asnjehere dyshime ne :ene e tij '1) dhe te mos e quan pabesimtar njebesimtar per shkak te nje gjynahu qe ai ben.

+7- Allahu i Madheruar thote'9Me te .ertete &esitaret jane ata :e &esuan A,,a"un *"e

te *er+uarin e Tij5 e pas !esaj nu! !is"in asnje *2s"i )uratul Hu&hurate 8C'7


29/94

8. T*i nenshtrohet gjerave qe jane te panjohura per te nga $eshjet e Allahut! te Madheruarite te :alenderuarit! dhe mbeshtet ne Allahun per $eshtjet e tij! dhe nuk e heq mbrojtjen eAllahut +nga vetvetja- me mekate.


30/94

7


31/94

Ai eshte sheikh ul(Islam 1bu Abdullah! Ahmed Ibn Muhammed Ibn Hanbel! 1dh(#huhli!esh()hajbani! el(Mari! el(,agdadi. Ai eshte lindur ne vitin 7?8 hi&hri dhe filloi te kerkojedije ne moshen 7< vje$are.

#ijetaret prej te 9ileve ai transmetoi perfshijne'

Ibrahim Ibn )ad! Hushejm Ibn ,eshir! Abbad Ibn Abbad el(Muhalabi! Mu0tamir Ibn)ulejman et(Tejmi! )ufjan Ibn jajnah el(Hilali! mer Ibn bejd et(Tanafisi! 2usuf Ibn el(Ma&hishun! Bharir Ibn Abdul(Hamid! ,ishr Ibn el(Mufaddal! 1bu ,ekr Ibn Ajjash! AbdahIbn )ulejman! Abu Khalid el(Ahmer! Abu Muauijah ed(#arir! Maruan Ibn Muauijah!4undar! Ibn lajjah! Hafs Ibn 4ijath! el(alid Ibn Muslim! 2ahja Ibn )ulejm! 2eid IbnHarun! Ali Ibn Aasim! aki0 Ibn el(Bherrah! 2ahja el(Kattan! Abdul(A0la es()ami! Abdurr(/rahman Ibn Mehdi! Abdullah Ibn 5umejr! ;ejd Ibn el(Hubab! Muhammed Ibn Idris esh()hafi0i! Abu Aasim! Abdurr(/raak! Abu 5u0ajm! Affan! 2ahja Ibn Aadam! Abu Abdur(/rahman el(Mukri! Ha&h(&ha&h Ibn Muhammed! Abdus()amed Ibn Abdul(arith! /auhIbn badah dhe ahb Ibn Bharir.

Ata qe transmetuan prej tij perfshijne'

el(,ukhari +nje hadith te vetem-! Muslimi! 1bu #audi! djali i tij )alih Ibn Ahmed! djali i tijAbdullah Ibn Ahmed! djali i &ha&hait te tij Hanbel Ibn Is0hak! mesuesit e tij Abdurr(/raaku! el(Hasan Ibn Musa el(Ashjab! dhe 1bu Abdullah esh()hafi0i. 4jithashtu Ali Ibnel(Medini! 2ahja Ibn Ma0in! #uhejm! Muhammed Ibn 2ahja edh(#huhli! Ahmed Ibn :urat!Ahmed Ibn Ibrahim ed(#auraki! Abbas ed(#uri! Abu ;ur0ah! Abu Hatim! Is0hak el(Kausa&h! Abu ,ekr el(1threm! Ibrahim el(Harbi! Abu ,ekr el(Marudhi! Abu ;ur0ah ed(#imashki! ,ekijj Ibn Mekhlad! Muhammed Ibn Abdullah Mutajjen! Ibrahim Ibn Hani en(5esaburi dhe Muhana Ibn 2ahja sh()hami.

Me poshte eshte nje liste se $fare kane thene selefus(salih rreth Imam Ahmed Ibn Hanbel.

Ibrahim el(Harbi ka thene'61 pashe 1bu Abdullahin dhe ishte sikur Allahu kishtebashkuar per te dijen e te hershmeve dhe te voneshmeve nga njereit.6

Ibn /ahauaih ka thene'6ne ulesha me Ahmedin dhe Ibn Ma0inin dhe ne studionimhadithin. ne thoja'6Kush eshte fik0hu i tij +hadithit- J0kuptim ka 1 ata te gjithe heshtninperve$ Ahmedit.6

aki dhe Hafs el(4ijath thane'6Asnje nuk ka ardhur ne Kufah si puna e ketij djaloshi! dukenenkuptuar me kete Ahmed Ibn Hanbelin. 2ahja Ibn Aadam ka thene'6Ahmed Ibn Hanbeli

eshte Imami yne.6

2ahja el(Kattan ka thene'65uk ka ardhur tek ne askush si keta te dy! Ahmedi dhe 2ahja IbnMa0in. #he askush nuk ka ardhur prej ,agdadit dhe qe une e dua shume si Ahmedi.

Abdur(/rahman Ibn Mehdi permendi pasuesit e hadithit dhe ka thene'6Me i dijshmi prejtyre rreth haditheve te eth(Theurit eshte Ahmed Ibn Hanbeli.6 1 pastaj erdhi Ahmedi e IbnMehdi ka thene'6Kushdo qe deshiron te shohe +diturine- qe ka qene mbi shpatullat e eth(Theurit! le te shikoje kete njeri.6


32/94

Ibn Mehid ka thene'65uk e kam pare Ahmedin ve$se me ka bere qe te kujtoj )ufjanin +eth(Theurin-.6

5uh Ibn Habib el(Kumasi ka thene'61 pershendeta Ahmedin ne vitin 7CF hi&hri ne&hamine el(Khajf! dhe ai po jepte pergjigje fetare +fetua-.6

Ahmed Ibn )inan el(Kattan ka thene'65uk e kam pare 2eid +Ibn Harunin- te kete meshume respekt ndaj ndokujt sesa ndaj Ahmed Ibn Hanbelit! as nuk u sillte me fisnikerishtme ndokend sesa u sillte me te. Ai ulej ne anen e tij! e respektonte ate! dhe nuk bente shakame te.6

Abdurr(/raaku ka thene'65uk kam pare askend qe te kete me shume dituri dhe kuptime as me shume devotshmeri sesa Ahmedi.6 edh(#hehebiu ka thene'6Ai e tha kete dukeqene se ka pare njere te llojit te eth(Theurit! Malikut dhe Bhurej&hit.6

Kutejbah Ibn )a0id ka thene'65jeriu me i mire i kohes sone eshte Abdullah Ibn el(Mubarakdhe ky djalosh +Ahmed Ibn Hanbeli- ( dhe neqoftese shikon nje njeri qe e do Ahmedin!

atehere dije se ai eshte nje person i )unnetit. )ikur te kishte arritur kohen e eth(Theurit! el(Auait dhe el(3ejthit! ai do te ishte perpara tyre.6 I eshte thene Kutejbas'6A do tapermendesh Ahmedin ne mesin e tabi0ineve6 Ai ka thene'65e mesin e me te medhenjveprej tabi0ineve.6

Kutejbah ka thene'6)ikur te mos ishte eth(Theuri! devotshmeria do te kishte vdekur" dhesikur te mos ishte Ahmedi! ata do te benin risi ne fe. Ahmedi eshte Imami i botes.6

Humurlah ka thene'1 degjova esh()hafi0iun duke thene'6 largova nga ,agdadi dhe nuk

lashe pas meje njeri me te persosur! me te ditur! me te mire ne fik0h! qe kishte shume takua+devotshmeri- sesa Ahmed Ibn Hanbelin.6

Muhammed Ibn Is0hak el(/auaiah ka thene',abai im me transmetoi mua dukethene'Ahmed Ibn Hanbeli me tha mua'61ja me mua te te tregoj dikend qe nuk ka tengjashem.6 1 ai me dergoi tek esh()hafi0iu. ,abai im ka thene'6#he esh()hafi0i nuk kishtepare te ngjashem me Ahmedin! dhe sikur te mos ishte per Ahmedin dhe sesi e sakrifikoi aiveten! ne diten e fitnes rreth Kur0anit! atehere Islami do te ishte larguar.6

Ali el(Medini ka thene'6)ipas mendimit tim! Ahmedi eshte me i persosur se )a0id IbnBhubejri ne kohen e tij! meqenese kishte te ngjashem me )ai0din.6

Ali el(Medini gjithashtu ka thene'6Allahu e nderoi dhe e for9oi kete fe me es()iddikun

+1bu ,ekrin- ne diten e aposta9ise! dhe me Ahmedin ne diten e fitnes +el(Mihnah-.6

Ibn Ma0in ka thene'6ne nuk kam pare si Ahmedi!6 e ai gjithashtu ka thene'6Ata donin qeune te isha si Ahmedi! por pasha Allahun! une kurre nuk mund te behem si ai.6 1buTheuri ka thene'6Ahmedi eshte me i ditur ne fik0h sesa eth(Theuri.6

Ha&h(&ha&h Ibn esh()ha0ir ka thene'6ne nuk kam pare askend me te mire sesa Ahmedin.

#o te doja sikur te kisha vdekur ne rrugen e Allahut! sikur kjo te me kishte larguar qe te


33/94

falja &henaen e Ahmedit. Pasha Allahun! ai arriti nje poite Imami me te larte sesa )ufjanidhe Maliku.6

Amr en(5ekid ka thene'65ese Ahmedi bie dakord me mua rreth nje hadithi! nuk me behetvone se kush nuk bie dakord me mua.6

1bu Hatim eshte pyetur se kush ishte qe ka mbajtur permendesh me mire! Ali el(Mediniapo Ahmed Ibn Hanbeli! e ai ka thene'6Ata jane afer njeri(tjetrit ne lidhje me te mesuaritpermendesh! por Ahmedi ka te kuptuar me te mire +te haditheve-. 5ese shikon dike qe edo Ahmedin! atehere dije se ai eshte nje person i )unnetit.6

1bu ;ur0ah ka thene'6Ahmedi ishte me i madh! dhe kishte te kuptuar me te mire sesaIs0haku. 5uk kam pare askend me te formuar +me te persosur- sesa Ahmedin.6

1bu mejr en(5uhas er(/amli permendi Ahmedin e ka thene'6Allahu e meshirofte ate.

Askush nuk kishte me shume durim ne te resistuarit dun0jase sesa ai" askush nuk i kagjasuar atyre te kaluarve si ai" askush nuk ka me merite per te qene ne shoqerim te te

drejteve si ai. Kjo bote i doli atij perpara e ai e refuoi! dhe bidatet dolen para atij e ai ikundershtoi.6

Ibn arah ka thene'6Ahmedi ishte nje njeri fik0hu! nje njeri qe mesonte permendesh! njenjeri diturie.6

en(5esai ka thene'6Ahmed Ibn Hanbeli grumbulloi diturine e hadithit! fik0hut!

devotshmerise! uhdit dhe durimit +sabrit-.6

1bu #audi ka thene'6Mbledhjet e Ahmedit ishin mbledhje te akhiretit. Asgje nga gjerat ekesaj bote nuk permendte! dhe asnjehere nuk e kam degjuar ate te permendi kete bote.6

)alih Ibn Muhammed Bhaarah ka thene'65jeriu qe kishte kuptuar me mire hadithin ngaata qe kam takuar eshte Ahmed Ibn Hanbeli.6

Ali Ibn Khalef ka thene'#egjova el(Humejdin qe ka thene'6Persa kohe qe une jam ne

Hi&ha! Ahmedi ne Irak! Ibn /ahauaih ne Khurasan! asnjeri nuk do te na e kaloje neve.6

Ibn arah ka thene'6Ahmed Ibn Hanbeli ne ,agdad! Ahmed Ibn )alih ne 1gjipt! 1buBhaferr en(5ufejline Harran dhe Ibn 5umejr ne Kufa ( ata jane mbartesit e fese.6

1bu 2ahja en(5ekid ka thene'5e ishim me Ibrahim Ibn Ar0arah dhe ata permenden 2a0la

Ibn Asim! dhe nje njeri ka thene'6Ahmed Ibn Hanbeli thote qe ai eshte daif.6 1 nje njeritjeter ka thene'61 $fare demi do t0i behet atij nese ai eshte i besueshem6 Keshtu qe IbnAr0arah ka thene'6Pasha Allahun! nese Ahmedi do te fliste per Alkamen dhe el(Asuadin+dy nga tabi0inet me te medhenj- do t0i prekte ata.6

Ibrahim el(Harbi ka thene'6#ijetari i kohes se tij ishte )e0id Ibn el(Musajjib! )ufjan eth(Theuri ne kohen e tij! dhe Ahmed Ibn Hanbeli ne kohen e tij.6


34/94

el(Husejn el(Kerabisi ka thene'6)hembulli i atyre qe flasin kundra Ahmed Ibn Hanbeliteshte si shembulli i njereve qe mundohen te shkaterrojne malin e 1bu Kubejsit mekepu9et e tyre.6

)alih Ibn Ahmed ka thene'I thashe babait tim +Ahmed Ibn Hanbelit-'6Ahmed ed(#eurakit ikane dhene 7GGG dinare.6 1 ai me ka thene'6N djali im ( Ue rriz!u Rra&i!e !"ajrru ue

e&!a - *"e #urnizii i Z$tit ten* es"te e i ire e i perjets"e9 Ta Ha >G'7@7

Abdullah Ibn Ahmed ka thene'1 degjova babain tim duke thene rreth kesaj bote'6Pak prejsaj eshte e mjaftueshme! dhe shume prej saj nuk eshte e mjaftueshme.6

el(Marudhi ka thene'Hyra! dhe me Ahmed Ibn Hanbelin ishte nje kristian dhe kristiani itha atij'6Kam patur deshire te te takoja prej vitesh. Prania jote nuk eshte vetem ne dobi teIslamit por ne dobi te te gjithe krijesave! dhe nuk ka asnje prej shokeve tane ve$se eshte ikenaqur me ty.6 1 keshtu une i tashe 1bu Abdullahit'6roj qe lutje te behen per ty ne $doqytet.6 1 ai ka thene'6N 1bu ,ekr! kur nje njeri e njeh veten e tij! fjalet e njereve nuk i bejnedobi atij.6

Abbas ed(#uri ka thene'Ali Ibn :eerah! fqinji yne! na transmetoi neve duke

thene'6Mamaja ime nuk kishte mundesi te e9te per rreth njeet vjet! e nje dite ajo me thamua'6)hko tek Ahmed Ibn Hanbel e thuaji atij te beje dua per mua.6 Keshtu une shkova etrokita ne dere! e ai ishte ne korridor. Ai ka thene'6Kush eshte atje ne thashe'65je njerinena e te 9ilit ka kerkuar qe te te kerkoje te lutesh per te. Ajo eshte e paraliuar.6 #he edegjova ate te me pergjigjej sikur te ishte emeruar'65e kemi me shume nevoje qe ajo tebeje dua per ne.6 Keshtu u largova nga ai dhe nje plake erdhi e me ka thene'6Ti e le ate! e ai+Ahmedi- eshte duke bere du0a per te +nenen tende-.6 1 keshtu shkova ne shtepine time etrokita dhe nena ime erdhi duke e9ur.6 edh(#hehebi ka thene'6Kjo ngjarje eshtetansmetuar nga Abbasi nga dy transmetues te besueshem.6

el(Marudhi ka thene'Ahmedi me tha mua'65uk e kam shkruar hadithin ve$se e kamvepruar ate! deri ne ate grade sa qe kur me erdhi se Profeti !salallahu alejhi ue selam!kishte hequr gjakun e keq +kupuar- veten dhe i dha 1bu Tejbes nje dinar! une i dhashe atijqe me n&orri gjakun e keq nje dinar.6

Abdullah Ibn Ahmed ka thene'1 degjova babain tim qe ka thene' 1sh()hafi0i ka thene'6N1bu Abdullah! nese ndonje hadith eshte i vertete sipas teje! atehere me njofto qe une tekapem e te veproj sipas tij. Ti ke me shume dije sesa ne rreth haditheve te verteta. Keshtuqe nese ndonje hadith eshte i vertete! atehere me lajmero mua! qe une ta pranoj ate! qofteai i transmetuar prej Kufes! ,asras apo )hamit.6

Ibn /ahauaih ka thene'65dersa Ahmed po udhetonte per te Abdurr(/raaku iu mbaruanparate. 1 keshtu ai u fut ne pune per disa udhetare me deve derisa arriti ne )an0a. )hoket etij ishin te gatshem ta ndihmonin me para por ai refuoi.6

2ahja Ibn Ma0in ka thene'65uk kam pare te ngjashem me Ahmedin. 1 kemi shoqeruar ate

per pesedhjete vjet e ai asnjehere nuk u mburr me te mirat qe kishte si 9ilesi.6


35/94

Abdullah Ibn Ahmed ka thene'6,abai im e kishte akon qe te le&onte nje te shtaten eKur0anit $do dite! dhe ai flente pak pas namait te Isha(se +ja9ise- Pastaj ai gjohej dhe faltenama e bente du0a deri ne sabah.6

Ahmed ed(#euraki ka thene'6Kur Ahmed Ibn Hanbeli u kthye nga Abdurr(/raaku!vura re se ai dukej shume i dobet ne Mekke dhe ai ishte i lodhur e i rraskapitur. I fola atij e

ai ka thene'6Kjo eshte pavlere ne krahasim me perfitimin qe kemi fituar prej Abdurr(/raakut.6

el(Marudhi ka thene'6Kur 1bu Abdullahi perkujtonte vdekjen! perkujtimi i saj e prekte ateshume! dhe thoshte'6:rika me ndalon mua prej ushqimit e pijes. #he kur une perkujtojvdekjen! $do gje e kesaj bote behet e pavlere. 1shte ve$se pak ushqim! pak veshje e disadite te 9aktuara. 5uk e krahasoj asgje me varferine. #he sikur te kisha mundesi do t0ulargoja qe mos te me permendnin njereit mua.6 #he ai ka thene'6#o te deshiroja te jetojasi nje i panjohur ne malet e Mekkes. 2am sprovuar me fame. Me te vertete po e kerkojvdekjen dite e nate.6

Ahmedi ka thene'6Kush merret me kelam nuk do te perparoje! dhe nuk do te mundet tejete tjeter ve$se Bhehemi.6

el(Marudhi ka thene'65uk e kam pare te varferin te nderohet me shume sesa negrumbullimet e Ahmedit. Ai i jepte perparesi atyre! dhe nuk ishte shume i dhene pasnjereve te dun0jase. Ai ishte bujar dhe durimtar! e nuk ishte person i ngutshem. Ai ishtenjeri modest dhe me 9ilesi te qeta e me durim fisnik. Kur ulej per fetua pas namait teAsrit +ikindise- ai nuk fliste derisa te pyetej! dhe kur shkonte ne &hamine e tij ai nukqendronte perpara njereve.6

1bu ,ekr el(Marudhi ka thene'61bu Abdullahi nuk sillej me injoran9e dhe sikur ndonjeri te

sillej me te me injoran9e! ai bente durim dhe nuk ia vinte re! dhe thoshte'6HasbijaAllah (Allahu eshte i mjaftueshem6. Ai nuk ishte nje njeri i meritshem e as nuk ishte i ngutshem.Ai ishte modest dhe me karakter te mire. Ai ishte gjithmone me pamje te geueshme dheishte i sjellshem" as i rende as i ashper. Ai donte per hir te Allahut dhe urrente per hir teAllahut. 5ese ishte ndonje gje qe kishte te bente me fene! ai emerohej. #he ai ishtedurimtar nga e keqja e fqinjve.6

)alih Ibn Ahmed ka thene'6)hpesh e degjoja babain tim duke re9ituar suren el(Kehf! dheshume shpesh e degjoja duke thene'6N Allah na ruaj! na ruaj.6

el(Marudhi ka thene'61 pashe 1bu Abdullahin ne nama ne nje re9itim te gjate! e gjatesia e

tij ishte sa gjysma e nates! deri afer sabahut! dhe e pashe ate duke u falur ne mes teMagribit +akshamit- dhe Ishase +ja9ise-.6

er(/ramadi ka thene'1 degjova Aburr(/raakun! dhe kur Ahmedi u permend syte e tij u

mbushen me lote dhe ai tha'6Me erdhi lajmi se ai kishte ngelur pa para +leke-! keshtu qemora 7G dinare dhe ia ofrova atij. 1 ai bueqeshi e ka tha'6N 1bu ,ekr! sikur te pranoja

di$ka prej njereve do te pranoja prej teje.6 Por ai nuk pranoi asgje prej meje +ne lidhje meparat! sepse Abdurr(/raaku ishte nga muhaddithet dhe dijetaret e asaj kohe! e Ahmedipranonte dijen e tij por jo parate e tija. sh.p-


36/94

Ahmed Ibn )hihab el(Isfarajni ka thene'6#egjova Ahmedin kur ai u pyet se nga kushduhet te degjojme dhe te shkruajme hadith! e ai tha'6Merrni nga Hannad dhe )ufjan Ibnaki! dhe ne Mekke nga Ibn 1bi mer. #he kini kujdes e mos shkruani asgje nga ata prejgrupeve te sekteve te risuara. Merrni nga pasuesit e hadithit dhe )unnetit.6

kthehu lart

Ne ,i*"je e spr$.en rret" Kur=anit

)alih Ibn Ahmedi ka thene'#egjova babain tim duke thene'Kur hyme tek Is0hak IbnIbrahim qe te na testoje! ai na le&oi neve proklamimin e atij qe kishte shkuar ne Tarsus...duke nenkuptuar el(Ma0munin... dhe nga ajo qe na le&oi neve ishte'

9Lejse !e it",i"i s"ej - As+je nu! es"te si Ai9 )uratul )hurah 87'77

+7- Thenia se Kur0ani eshte i krijuar u shpik nga ,ishr el(Maresi! dhe per shkak te ketij

bidati halifah err(/rashidi u betua se po ta inte ,ishrin do ta vriste. )idoqofte! halifalel(Ma0mun studioi kelamin dhe ishte nen mesimin e disa prej Mu0teilive qe ia mesuan ketethenie atij! derisa ai e beri te veten! dhe thirri njereit tek kjo thenie! dhe beri sproven el(

Mihnah per te.

dhe'9Hue K"a,i!u !u,-,i s"ej Ai es"te Krijuesi i +jit"%!aje9 el(1n0am ?'7G>

1 une thashe'6e hue )emi0ul ,asir ( Ai eshte #egjuesi! )hikuesi.6 +)urah esh()hurah 8>'77-

)alih ka thene'6Atehere njereit u vune ne sprove! dhe ata qe kundershtuan qe te binin

dakord u ker9enuan me burgim. Keshtu! te gjithe rane dakord perve$ katerve' babait tim!

Muhammed Ibn 5uh! el(Kauariri dhe el(Hasan Ibn Hammad )e&hedah. #he keta dy tefundit rane dakord perve$ babait tim dhe Muhammed Ibn 5uhit! te 9ilet qendruan neburg per disa dite. Pastaj urdheri erdhi nga Tarsusi dhe ata u derguan te lidhur mein&hire se bashku.6

Abbas ed(#uri ka thene'1 degjova Bhaferr el(1nbarin duke thene'Kur Ahmedi u derguatek Ma0muni! degjova rreth kesaj e kalova 1ufratin dhe shkova tek ai! dhe e gjeta ate teulur ne nje dhome te vogel. 1 pershendeta ate me selam e ai tha'6N 1bu Bhaferr! e kemunduar veten +duke ardhur per te me takuar. sh.p-.6 1 une i thashe'6Ti sot je nje koke qenjereit e ndjekin. Pasha Allahun! nese ti leshon pe e thua qe Kur0ani eshte i krijuar!atehere edhe njereit do te thone qe Kur0ani eshte i krijuar" e nese ti kundershton! shume

njere do kundershtojne. 1 edhe neqoftese njeriu +Ma0muni- nuk te vret! ti padyshimperseri do te vdesesh! dhe vdekja eshte di$ka e sigurt. Keshtu qe ki frike Allahun e moslesho pe.6 Keshtu Ahmedi filloi te qaje dhe ka thene'6MashaAllah ( Ashtu si$ do Allahu6dhe me ka thene'6N 1bu Bhaferr! ma perserit $fare the.6 Keshtu qe une ia thashe dhenjehere! dhe ai ka thene'6Ashtu si$ do Allahu.6

el(:adl Ibn ;ijad ka thene'1 degjova Ahmed Ibn Hanbelin ne diten e para qe Is0haku esprovoi ate! pasi ai +Is0haku- u largua! dhe kjo ishte ne Bhumadal Akhirah te vitit >7Fhi&hri. Ai u ul ne vendin e tij te faljes! dhe nje grup njereish e pyeten ate se kush kishte


37/94

rene dakord. )ikur kjo te ishte barre e rende per te... ai tha'6Asnje nga shoket tane nuk karane dakord! dhe te gjitha falenderimet i takojne Allahut.6 Ai permendi ata qe rane dakordme ate $ka thoshte shumi9a! dhe ata qe thane'6Kjo eshte di$ka e re! bidat.6 Ai i sprovoi atanga nje here kurse mua dy here. Ai me tha'6Jfare thua per Kur0anin ne thashe'61shte:jala +e :olme- e Allahut! nuk eshte i krijuar.6 Ai me detyroi te ulem ne qoshe dhe i pyeti tetjeret. Pastaj me thirri perpara vetes e me pyeti perseri! dhe perdori pjese nga te 9ilat nukeshte kuptimi i qarte! keshtu qe une i thashe'9Lejse !e it",i"i s"ej5 Ue "uues-Sei=u,Basir - As+je nu! es"te si Ai5 Ai es"te ;e+juesi5 S"i!uesi9 )urah esh()hurah 8>'77

Keshtu! ai me tha mua'6Jfare eshte es()emi0ul ,asir +#egjuesi! )hikuesi-6 ne ithashe'6Jfare eshte Ai! me i 3arti6

Muhammed Ibn Ibrahim el(,ushanji ka thene'65e 1r(/rakkah ata filluan te permendin1bu Abdullahin rreth lejimit te renies dakord qe te shpetosh vetveten! dhe transmetimeverreth kesaj $eshtjeje. Keshtu qe ai ka thene'61! $fare do te beni pastaj me hadithin eKhabbabit'6Prej atyre qe erdhen para jush nje njeri u pre ne dysh! me sharre! por kjo nuk eberi qe ai te le fene e tij.6 +Transmetohet nga Ahmedi! ,ukhari dhe 1bu #audi- Keshtu nehoqem dore me te. 6#he ai ka thene'6Mua nuk me behet vone per burgim! meqenese ai+burgu- dhe shtepia ime jane njelloj! as se mund te me prejne koken! por kam frike ngasprova e kam&hikut.6 5je i burgosur tjeter e degjoi kete dhe i ka thene'6Mos u shqeteso! o

1bu Abdullah! sepse do te jene vetem > goditjet e para e pas kesaj nuk do t0i ndjesh megoditjet.6 1 ai sikur u qetesua prej kesaj.

)alih Ibn Ahmed ka thene',abai im dhe Muhammed Ibn 5uh u derguan ne ,agdad telidhur me in&hire. 5e shkuam me ata tek el(Anbari. Atehere! 1bu ,ekr el(Ahual pyetibabain tim'6N 1bu Abdullah! nese ata te ker9enojne me shpate a do te biesh dakord6 Ai iupergjegj'62o.6 Atehere! ata u moren dhe e degjova babain tim te thote'65a derguan ne er(/ahbah. Atje arritem ne mes te nates! dhe nje njeri erdhi tek ne dhe pyeti'6Kush nga jueshte Ahmedi6 Iu tha atij'6Ky.6 Ai i tha kujdestarit te deveve'6Oendro atyD6 e pastaj tha'6Nti! $fare demi do te te behet ty nese te vrasin e ti hyn ne Bhennet6 Pastaj aitha'6Mbeshtetem ne Allahun qe te te ruaje!6 dhe iku. ne pyeta per te dhe me thane muase ai eshte nje arab beduin nga fisi i /abi0as qe ben rrobe ne shkretetire. Ai quhet BhabirIbn Amir dhe thuhet se eshte njeri i mire.

Ibrahim Ibn Abdullah ka thene'Ahmed Ibn Hanbeli ka thene'65uk kam degjuar fjale me

prekese e te fuqishme qe prej kur kam rene ne kete sprove sesa thenia e beduinit ne/ahbah Tauk. Ai ka thene'6N Ahmed! nese vdes per te verteten do te vdesesh si shehid+deshmor-! e nese jeton do te jetosh nje jete te lavdishme.6 1 kjo me for9oi emren.6

kthehu lart

V*e!ja e Ma?unit *"e ze.en*esii i tij e Mu?tesiin

)alih Ibn Ahmed ka thene',abai im ka thene'6Atehere ne vahduam per tek Adhana dheikem ne mes te nates. #he kur u hap dera e qytetit! nje njeri lajmeroi'63ajme te mira. 5jeriuka vdekur!6 duke nenkuptuar Ma*munin. ,abai im ka tha'61 une i isha lutur Allahut qe temos ta takoja ate +Ma*munin-.6


38/94

)alih ka thene'6Kur babai im dhe Muhammed Ibn 5uh arriten ne Tarsus! ata u kthyen neer(/rakkah! dhe hipen ne nje anije. 1 kur arriten ne Aanah! Muhammed Ibn 5uh vdiq!in&hiret e tij u hoqen dhe babai im fali &henaen per te.6

Hanbeli ka thene'1bu Abdullahi ka thene'65uk kam pare asnje! duke marre parasyshmoshen e tij te re dhe diturine! qe qendroi me i forte per hir te Allahut sesa Muhammed

Ibn 5uhu. )hpresoj qe veprat e tija te jene vulosur me te mira. 5je dite! ai me tha mua'6N1bu Abdullah! pasha Allahun! pasha Allahun. Ti nuk je si une. Ti je nje njeri qe ndiqesh+nga njereit-. 5jereit gjasin qafat e tyre per te pare se $fare ben ti. Keshtu qe ki frikeAllahun! dhe qendro i forte per hir te Allahut.6 Nse me tha di$ka te afert me kete! e pastajai vdiq! e une e fala &henaen per te dhe e varrosa.6 Mendoj se ai tha ne Aanah.

)alih ka thene'6#he babai im u dergua ne ,agdad ne in&hire dhe qendroi disa dite te2asirijah. Pastaj ai u burgos ne nje shtepi te marrur me qira nga shtepia e maras. Pastaj aiu dergua ne burgun e pergjithshem ne rrugen Mausilijjah! dhe tha'6ne i prija teburgosurit ne nama ndersa ishim te lidhur me in&hire. Atehere ne /amadan te vitit >7Chi&hri...6 ne them'6Kjo ishte 78 muaj pas vdekjes se Ma*munit...6! 6... une dergova tekshtepia e Is*hak Ibn Ibrahimit! minister i ,agdadit.6

Kurse Hanbeli ka thene'61bu Abdullahi ishte burgosur ne shtepine e maras ne ,agdad!tek shtepia e 1mir Muhammed Ibn Ibrahimit! vellait te Is*hak Ibn Ibrahimit! dhe ai ishte ingushtuar shume ne kete burgosje dhe u semur ne muajin e /amadanit. 1 pas pak kohe utransferua ne burgun e pergjithshem. Ai qendroi ne burg per @G muaj. 5e shkonim tek aidhe ai na le&onte librin el(Ir&ha dhe libra te tjere ne burg. 1 pashe ate duke prire ata +teburgosurit- ne nama. 1 n&irrte kemben nga pranga kryesore gjate namait dhe kurflente.6

)alih Ibn Ahmedi ka thene',abai im ka thene'6Jdo dite dy burra vinin tek une! njeri quhejAhmed Ibn Ahmed Ibn /abah dhe tjetri 1bu )huajb el(Ha&h(&ham. Ata nuk pushonin sedebatuari me mua! dhe kur ata mbaronin! kerkonin nje prange hekuri! e une kisha kater nekembet e mia. #he ne diten e trete! ai erdhi dhe debatoi me mua! e une thashe'6Jfare thuati per #iturine e Allahut6 Keshtu qe ai tha'61shte e krijuar.6 1 une i thashe'6Ti ke mohuarAllahun.6 I #erguari i Is*hak Ibn Ibrahimit qe ishte i pranishem tha'6Ky eshte nje njeri iderguar nga 1mirul Mu*minin.6 ne i thashe'6Ai ka bere kufr +ka mohuar-.6 #he ne natene katert el(Mu*tasimi urdheroi Is*hakun qe te shkoje tek ai! e une shkova tek Is*haku. Aime tha'6N Ahmed! pasha Allahun! do te humbesh jeten tende. Ai nuk do te vrase ty meshpate. Ai deshiron! nese ti nuk bie dakord me te! qe te te godase me kam&hik! dhe tevrase ne nje vend qe ti nuk sheh as diell as hene. A nuk thote Allahu'

9Inna /"e?a,na"u Kuranen ara&ijja - Ne e !ei &ere !ete Kur=an ara&is"t9 )uratul

;ukhruf 8@'@G

A ka mundesi qe di$ka qe eshte 6e bere!6 te jete di$ka tjeter ve$se e krijuar Keshtu qe une ithashe'

e/"e?a,e"u !e?as#i-e?!u, - ;"e i &eri ata si +jet" i +ri>uar9 )uratul :il 7G


39/94

LA i beri Ai ata +si$ beri ate +Kuranin-6 1 ai heshti. Kur arritem tek nje vend i njohur si6Hyrja e Kopshtit6! me morren e me hipen ne nje kafshe udhetuese te lidhur me in&hire.Asnje nuk me mbante mua dhe me shume se nje here pothuajse sa nuk rashe me fytyre netoke per shkak te peshes se rende te in&hireve. Keshtu une u dergova ne shtepine e el(Mu*tasimit dhe me futen ne nje dhome. Pastaj me derguan tek nje shtepi e ve$ante dhe mambyllen deren. Ishte mesi i nates dhe nuk kishte qiri. #oja te merrja udu +abdes- dhegjata duart e mia dhe gjeta nje ene me uje. Mora abdes dhe fala nama. Pastaj ne mengjesmora nje litar dhe lidha in&hiret me te! qe ta kisha me lehte t*i terhiqja ato dhe te sigurojarrobet e mia. Atehere! i derguari i Mu*tasimit me tha'6Pergjigju thirrjes se tijD6 dhe medergoi ne nje dhome ku ishte ai! dhe une po mbaja litarin te lidhur me in&hire.

Iu afrova atij e ai ishte ulur! dhe Ahmed Ibn 1bi #uued ishte i pranishem dhe kishtembledhur nje pjese te madhe te shokeve te tij. #he el(Mu*tasimi tha'6AfrohuD afrohuD #hevahdoi duke e thene kete derisa isha afer tij! dhe me tha'6luD6 dhe une u ula! e prangat

me rendonin shume. ne qendrova ashtu per pak! e pastaj thashe'6A me lejon te flas6 Aime ka thene'6:lit.6 ne thashe'6ila ishte thirrja e te #erguarit te Allahut6 Ai heshti perpak dhe tha'6#eshmia se asnje nuk ka te drejte te adhurohet perve$ Allahut.6 Keshtu qeune thashe'6ne deshmoj se nuk ka te adhuruar tjeter perve$ Allahut.6 Pastaj ithashe'64jyshi yt! Ibn Abbasi! ka thene'6Kur delega9ioni i 1bul Kajsit erdhi tek i #erguari iAllahut! salallahu alejhi ue selam! ata e pyeten ate per Imanin! e ai! salallahu alejhi ueselem! tha'6A e dini ju se $*eshte Islami6 Ata thane'6Allahu dhe i derguari i tij e dine me semiri.6 Ai! salallahu alejhi ue selem! tha'6#eshmia se nuk ka te adhuruar tjeter perve$Allahut dhe se Muhammedi eshte i #erguari i Allahut! dhe te falesh namain! te japeshekatin! dhe te japesh nje te pesten e pla$kes se luftes.6 +Transmeton ,ukhari! Muslimi-Keshtu! el(Mu*tasimi tha'6)ikur mos te kisha gjetur te arrestuar nga ai qe ishte para meje!nuk do te kisha marre ty.6 Atehere! ai tha'6N Abdurr(/rahman Ibn Is*hak! a nuk te thasheqe t*i japesh fund kesaj $eshtjeje6 ne thashe'6Allahu 1kberD Kjo do te jete nje e mire permuslimanet.6 Pastaj ai u tha atyre'6#ebato dhe flit me te! o Abdurr(/rahman.6 1 keshtu aime tha'6Jfare thua ti per Kur0anin6 ne i thashe'6Jfare thua ti per #iturine e Allahut6 Aiheshti. 1 njeri prej tyre me tha mua'6A nuk ka thene Allahu i Madheruar'

9A,,a"u K"a,i!u !u,-,i s"ej - A,,a"u es"te Krijuesi i +jit"%!aje9 )urah er(/ra*d 7@'7?

6A nuk eshte Kur0ani di$ka6 Keshtu qe une i thashe'Allahu thote'

9Tu*e-irru !u,-,e s"ej - S"!aterr$i %*$ +je9 )uratul Ahkaf 8?'>

6A ka di$ka qe eshte 6e re6 ve$se eshte e krijuar6

Keshtu qe une i thashe'


40/94

9Sa* Ue, Kur=ani *"i-*"i!r - Sa* Pas"a Kuranin e &us"ur e !es"i,,a9 )uratul )ad@F'7

edh(#hikr eshte Kur0ani! kurse ajo tjetra nuk ka el* +nyje shquese-.65jeri prej tyrepermendi hadithin e Imran Ibn Husejnit'6Allahu krijoi #hikrin...6! e une i thashe'6Ky eshtenje gabim! me shume se nje njeri na e ka transmetuar neve'6Allahu e shkruajti #hikrin...6

+Transmetohet nga ,ukhari- #he ata u munduan te perdorin hadithin e IbnMes*udit'6Allahu nuk ka krijuar as Bhennetin! as Bhehennemin! as qiellin! as token! me temadh se Ajeti Kursij.6 1 keshtu une u thashe'6Krijimi i referohet Bhennetit! Bhehennemit!qiellit dhe tokes! e jo Kur0anit.6 5jeri prej tyre tha'6Hadithi i Khabbabit6' N ti e ti! afrohutek Allahu me $fare te kesh mundesi! dhe ti nuk do te kesh mundesi t*i afrohesh me shumeAtij me di$ka me te dashur tek Ai sesa :jala e Tij.6 1 une i thashe'6Kjo eshte ashtu si$eshte.6

)alih ka thene'Ibn 1bi #uued shikonte me emerim babain tim! dhe babai im tha'65jerimund te flase e une do ta mund! dhe dikush tjeter mund te flase e une do ta mund.6 #hekur ndonjeri prej tyre u mundte! Ibn 1bi #ueedi thoshte'6N 1mirul Mu*minin! pashaAllahun! ai eshte i humbur! qe humb te tjeret! nje bidat$i.6 #he ai thoshte'6:liti atij! debatome te.6 1 keshtu dikush fliste me mua e une e mundja! pastaj prape dikush tjeter fliste memua e une e mundja. #he kur ata heshtnin! el(Mu*tasimi thoshte'6Mjere per ty! o Ahmed!

$fare po thua6 ne thoja'6N 1mirul Mu*minin! me jepni di$ka nga Kur0ani ose nga)unneti i te derguarit te Allahut! salallahu alejhi ue selem! qe te flas sipas tyre.6 Ahmed Ibn1bi #uued tha'6A ti flet vetem $fare eshte ne 3iber e ne )unnet6 ne thashe'6Ti porrotullon fjalet e mia dhe ti e di kete shume mire. ne nuk kam thene asgje per $ka do teburgosesha ose te me viheshin prangat.6

Hanbeli ka thene' 1bu Abdullahi tha'6Ata thane gjera shume te keqia kunder meje! saqe

emra ime nuk i mban dot ato! as gjuha ime nuk mund t*i flase ato. Ata kundershtuanhadithet! dhe une nuk mendoja se ishin ne kete gjendje derisa i degjova! dhe ata e ngritenerin duke thene' Kundershtari thote keshtu e ashtu.6 #he une perdora Kur0anin si provekundra thenieve te tyre! me thenien e tij'

9Ja e&eti5 ,ie ta?&u*u a ,a jese?u ue ,a ju&sir ( N babai im! pse adhuron ate qe nuk

degjon as nuk shikon6 )uratul Merjem

6A e mohoni kete6 Ata thane'6Ai ka bere krahasim! o 1mirul Mu*minin! ai ka bere

krahasim.6

Muhammed Ibn Ibrahim el(,ushanji ka thene'6#isa nga shoket tane me transmetuan se

Ahmed Ibn 1bi #uued u kthye nga Ahmedi qe te flase me te! por ai +Ahmed Ibn Hanbeli-nuk u kthye nga ia! e el(Mu*tasimi tha'6N Ahmed! a nuk do te flasesh me 1bu Abdullahin+Ahmed Ibn 1bi #uuedin- ne thashe'6ne nuk e njoh ate te jete prej atyre qe kane dije!qe t*i flas atij.6 )alih tha'6Atehere! el(Mu*tasimi tha'6N Ahmed! pasha Allahun! une uroj temiren per ty! dhe shqetesohem per ty ashtu si$ shqetesohem per djalin tim! Harunin. Pra$fare thua6 ne i thashe'6Me jep di$ka nga 3ibri i Allahut ose nga )unneti i te derguarit teTij.6 Keshtu! kur mbledhja u gjat shume! ai u lodh dhe urdheroi te gjithe te largohen. Aime mbajti mua se bashku me Abdurr(/rahman Ibn Is*hakun qe te fliste me mua! dhe metha'6Mjere ti! pergjigjmu muaD6 #he tha'6Mjere ti! a nuk vjen ti tek ne6 Keshtu qe Abdurr(


41/94

/rahmani i tha'6N 1mirul Mu*minin! une e kam njohur ate per @G vjet. Ai te bindet ty dheben ha&h e &hihad bashke me ty.6 Ai i tha'6Pasha Allahun! ai eshte nje njeri i dijshem! njedijetar i kuptueshem dhe nuk me mbetet hatri sikur ta kisha ate me mua qe tekundershtonin besimet +fete- e kota.6 Atehere! ai me tha'6A nuk e njeh )alih err(/rashidin6 ne thashe'6Kam degjuar per te.6 Ai tha'6Ai eshte mesuesi im.6 Ai ishte uluratje dhe e beri me shenj nga qoshja e shtepise! por ai me pyeti mua rreth Kur0anit dhe nukra dakord me mua dhe une urdherova qe ta rrihnin keq e ta terhiqnin varreD N Ahmed!me jep ndonje pergjigje! qofte edhe leshimin me te vogel! qe une te te liroj me duart e mia.6ne thashe'6Me jep di$ka nga 3ibri i Allahut dhe nga )unneti i te derguarit te Tij.6 Keshtuqendrimi u gjat shume dhe mua me derguan prapa perseri.6

#he pastaj ishte koha e Magribit +akshamit- dhe dy burra nga shoket e Ibn 1bi #uuediterdhen qe te kalojne naten me mua! dhe te debatojne me mua. Kur erdhi koha per teprishur agjerimin! u dergua ushqim dhe ata u munduan qe une te ha! por une nuk mundja

dhe ishte /amadan. 4jate nates el(Mu*tasimi dergoi Ibn 1bi #uuedin tek une dhe aitha'1mirul Mu*minin ka thene'6Jfare thua6 1 une i dhashe te njejten pergjigje qe i kishadhene me perpara. Atehere! Ibn 1bi #uuedi tha'6Pasha Allahun! emri yt ishte shkruar nemes te atyre te shtateve +2ahja Ibn Ma*in! 1bu Khajthemeh! Ahmed ed(#euraki! el(Kauariri! )a*dauaih! Ahmed Ibn Hanbel dhe eshte thene! Khalef el(Mekhumi +shikoManauibul(Imam Ahmed te Ibnul Bheui- por une e hoqa se me priste emra qe ata tekapnin ty.6 #he tha'61mirul Mu*minin eshte betuar se do te te godase me kam&hik perseri!dhe do te te fuse ne nje vend qe nuk sheh diell! dhe ai ka thene'65ese ai me pergjigjet mua!une do ta liroj me duart e mia.6 Pastaj ai iku. 5e mengjes! i derguari erdhi e me kapi prejdore dhe me dergoi tek ai! e ai u tha atyre'6#ebatoni dhe flisni me te.6 Ata debatuan memua dhe une i kundershtova! dhe kur ata filluan te flasim me filoofira +kelam- qe nuk

jane prej 3ibrit e )unnetit! une i thashe'6ne nuk e di se $*eshte kjo.6 Ata thane'6N 1mirulMu*minin! kur ai gjen nje prove kunder nesh! ai kapet forte pas saj! dhe kur ne i themi atijndonje gje! ai thote 6nuk e di se $*eshte kjo.6 Ai tha'6Atehere! debatoni me te.6 #he nje njeritha'6N Ahmed! une shoh se ti permend hadithin dhe e merr ate si mbrojtjen tende.6 ne ithashe'61 $fare thua ti per Thenien e Tij'

A,,a"u ju ur*"er$n ju ne ,i*"je e #eijet tuaj 'tras"e+ii)5 per as"!u,,in "ise sa*2 #era )uretun(5isa 8'77

Ai tha'6Allahu e ka bere kete ne ve$anti per besimtaret.6 ne thashe'6Jfare thua ti nese+trasheguesi- eshte vrases ose skllav6 Ai heshti! dhe une perdora kete si nje prove kundra

tyre meqenese ata perdornin kuptimin e qarte te Kur0anit! e kur me thane mua' une shohse ti merr hadithin si mbeshtetje6! une perdora Kur0anin si prove! duke kuptuar se )unnetiqarteson dhe ben nje perjashtim ne lidhje me vrasesin dhe skllavin +ne lidhje me $eshtjen etrashegimise sh.p- qe t*i n&irrja ata jashte pergjithsimit. #he kjo vahdoi deri ne mesdite.Atehere! ai u lodh dhe urdheroi te gjithe qe te largohen. Pastaj ai qendroi me mua dhe meAbdur(/rahman Ibn Is*hak! dhe vahdoi te flase me mua. Pastaj ai u ngrit dhe shkoi nedhomat e tija e mua me derguan prapa +ne qeli-.

5e naten e trete dukej sikur di$ka do te ndodhte me mua dhe i kerkova rojes te me sjell njelitar. Ai e solli dhe une lidha me te in&hiret dhe rroben time nga frika se mos do t*mendodhte gje ne mbetesha lakuriq. #iten e neserme me derguan tek shtepia dhe ishte embushur plot me njere. Me levien nga nje vend ne vendin tjeter dhe pashe njere me


42/94

shpata e me kam&hike e me gjera te tjera. Pothuajse askush prej tyre nuk kishte qene ipranishem ne dy ditet e meparshme. Kur arrita! ai me tha'6luD6 Pastaj ai tha' #ebatonime te dhe flisni me te.6 Ata debatuan me mua dhe une i munda. ;eri im filloi te ngrihetsiper erave te tyre! e keshtu dikush afer meje ma beri me shenj me doren e tij. Kurmbledhja u gjat! ai me thirri mua ne ve$anti e me tha'6Mjere ti! o Ahmed! pergjigjmu muaqe te te liroj me duart e mia.6 1 une iu pergjigja si me perpara! e ai tha'6Mbi ju qofte...6 dheai permendi nje mallkim.6 Kapeni ate! varriteni dhe hiqjani rroben e jashtme.6 Keshtu atama moren rroben e jashtme. ne kisha nje fije floku nga floket e Profetit! salallahu alejhiue selam! ne mengen e kemishes sime! dhe Is*hak Ibn Ibrahim u kthye nga une e metha'6Jfare eshte kjo gje e vogel6 ne i thashe'65je fije floku nga floket e te derguarit teAllahut! salallahu alejhi ue selam! e disa nga ata u sulen qe ta shqyejne kemishen time. el(Mu*tasimi tha'6Mos e shqyeni ate.6 #he ma moren kemishen dhe nuk e shqyen" mendojper shkak te flokut qe ishte ne te. #he el(Mu*tasimi u ul ne karrigen e tij dhe tha' )illnivendet e kamhikut dhe kamhiqet. %endet e kamhikut u sollen dhe krahet e mi uterhoqen! dhe dikush pas meje tha'6Kapini anet e mbajteseve dhe shtrengojeni fort me to!por une nuk e kuptova $fare tha dhe keshtu krahet e mi dolen prej vendit.6

Muhammed Ibn ibrahim el(,ushanji ka thene'6Ata permeden se kur el(Mu*tasimi paAhmedin e lidhur tek vendi i rrahjes me kamhik! dhe kur ai pa se sa ishte i qendrueshmedhe i forte! e ndjeu se duhet te hiqte dore nga kjo! derisa Ahmed Ibn 1bi #uuedi e n&iti atedhe tha'6N 1mirul Mu*minin! nese e le ate do te thuhet' Ai +1miri- e ka braktisurmendimin e Ma*munit6! dhe kjo e emeroi ate dhe e beri qe te vahdoje me rrahjen.6

)alih ka thene',abai im ka thene'6Kur ata sollen kamhiket! el(Mu*tasimi i kontrolloi ata etha'6)illni te tjere.6 Pastaj u tha atyre qe do te kryenin goditjet me kamhik'6AfrohuniD6)e9ili nga ata vinte dhe me goditte mua nga dy here! dhe ai i thoshte atij'64odite ate mefuqi! Allahu ta prefte dorenD6 Ai menjanohej dhe nje grup tjeter vinte e me goditte dy here!dhe $do here ai thoshte'64odite ate me fuqi! Allahu ta prefte dorenD6 #he pasi ata mekishin goditur 7E here! el(Mu*tasimi erdhi tek une e me tha'6N Ahmed! perse po e vretveten Pasha Allahun! mua me vjen keq per ty.6 #he &hajfi po me prekte me majen eshpates se tij! duke thene'6A deshiron qe te kesh me te miren e gjithe ketyre njereve6 Tetjeret thonin'Mjere tiD dheheqesi po qendron siper kokes tende6! kurse disa te tjerethonin'6N 1mirul Mu*minin! une do te marr persiper gjakun e tij! vrite ate.6 #he atathane'6N dheheqes i besimtareve! ti je duke agjeruar e po rri ne diellD6

Ai me tha'6Mjere ti! o Ahmed! $fare ke per te thene6 ne thashe'6Me jep di$ka nga 3ibri iAllahut ose nga )unneti i te #erguarit te Allahut qe te flas sipas tyre.6 Atehere! ai i kthye eu ul dhe thirri ata te kamhikut'6Afrohuni! dhe benie qe te ndjeje dhimbje te medha!Allahu jua prefte doren.6 #he ai u ngrit perseri e th'6Mjere ti! o Ahmed! pergjigjmu muaD6

Keshtu ata mu kthyen mua e me thane'6N Ahmed! udheheqesi yt po te qendron perparatejeD6 #he Abdurr(/rahmani tha'6Kush nga shoket e ty ka bere $fare ke bere ti ne lidhje mekete $eshtje6 el(Mu*tasimi thoshte'6Me jep edhe pajtimin me te vogel qe te te liroj meduart e mia.6 Ai shikoi prapa dhe u tha atyre me kamhike! 6AfrohuniD6 )e9ili prej tyre megoditte nga dy here dhe largohej! dhe $do here ai thoshte'6Me forte! Allahu ta preftedoren!6 dhe une humba ndjenjat. 5je njeri erdhi dhe me hoqen prangat. 5je tjeter qe ishte ipranishem tha'65e te hudhem ty me fytyre ne toke dhe vendosem nje 9ope materiali siperkurriit tend!6 e une as qe e kisha ndjere kete. Ata me sollen pije e me thane'6Pije dhe


43/94

vjelle.6 1 une i thashe'65uk do ta prish agjerimin tim.6 Me derguan tek shtepia e Is*hak IbnIbrahimit dhe erdhi koha e namait te #huhrit! e Ibn )ama*ah u be imam i namait. Kur aimbaroi namain m0u drejtua mua e me tha'6Ti u fale dhe gjaku dilte furishem nga rrobat etua6 ne i thashe'6meri u fal dhe gjaku i tij dilte me furi.6 +Transmetohet ne el(Muatta teImam Malik-

)alih ka thene'6Atehere! ate nuk e nga9muan me dhe e kthyen ne shtepi. Ai qendroi neburg! qe nga koha kur u arrestua deri kur u rrah me kam&hik! per >F muaj. 5je nga dyburrat qe ishin me te ka thene'6N djali i vellait tim! Allahu e meshirofte 1bu Abdullahin.Pasha Allahun! nuk kam pare askend si ai. ne i thoja atij kur ushqimi na ishte sjellur'6N1bu Abdullah! ti po agjeron ne nje vend qe ke arsye +te mos agjerosh-! e ai ishte shume ietur! dhe i tha personit qe ishte i ngarkuar me ujin' me jep pak!6 e ai i dha atij nje gote meuje e akull! ai e mori dhe e shikoi! por e ktheu pa e pire. ne u mahnita me durimin qekishte ndaj urise dhe etjes dhe ate gjendje te frikshme.6

)alih ka thene'6Mundohesha ne menyra te ndryshme qe t*i jepja ushqim atij! ose te paktenpak buke gjate atyre diteve! por nuk munda dot. 5je person qe ishte me te me njoftoi se ainuk kishte ngrene ushqim gjate atyre tre diteve qe ata debatuan me te! por atij as qe nuk ishkoi goja +gabim- ne asnje fjale. Ai ka thene'6#he nuk mendoja se dikush mund te kishtekurajon! for9en e emres sa ai.6

Hanbeli ka thene'#egjova 1bu Abdullahin qe ka thene'6ne mbeta pa ndjenja disa here!dhe kur goditjet me kamhik pushonin! une vija ne vete. Kur une isha i dobet dhe rashe netoke! goditjet ndalonin dhe kjo ndodhi disa here. #he e pashe ate +el(Mu*tasimin- ulur nendiell pa hije mbi koken e tij dhe degjova ate duke i thene 1bu #uuedit! kur une kalovaprane'6ne kam bere nje mekat te madh! per shkak te asaj qe i kam bere ketij njeriu.6 1 aiiu pergjigj'6N 1mirul Mu*minin! pasha Allahun! ai eshte pabesimtar! nje mushrik+idhujtar-. Ai ka bere shirk ne me shume se nje forme.6 Ai +1bu #uuedi- vahdoi duke ifolur atij +el(Mu*tasimit- derisa ia mbushi mendjen per ate qe kishte qellim! dhe ai +el(Mu*tasimi- donte te me lironte pa me denuar me kamhik! por ai +1bu #uuedi- dhe Is*hakIbn Ibrahimi nuk e lenin dot me aq.6

Hanbeli ka thene'6#he me ka arritur mua se el(Mu*tasimi i tha Ibn 1bi #uuedit! pasi 1bu

Abdullahi ishte goditur me kamhik'6)a goditje pesoi ai6 Ai i ka thene'Tridhjete ose meshume.6

Abul :adl )alih ka thene'6Ai u lirua e iu dha leje te shkonte ne shtepi! dhe u dergua neqeli. 5je njeri qe ishte i spe9ialiuar ne plage dhe kurimin e tyre erdhi dhe tha'6Kam pare

njere qe kane pesuar nje mije goditje kamhiku! por asnjehere nuk kam pare nje rast kaqte keq sa ky...6 dhe ai vinte e kujdesej per te. Ate e kishin goditur ne fytyre me shume sesanje here dhe fytyra i ishte paraliuar per aq kohe sa donte Allahu. Personi tha'61shte nje9ope mishi ketu qe me duhet ta pres!6 dhe ai solli nje mjet hekuri dhe e mbante mishin me

te dhe e priste me nje thike! ndersa Ahmedi kishte durim gjate gjithe kesaj! vetem dukengritur erin +nga dhimbjet- me falenderimet ndaj Allahut. #he u sherua. )idoqofte! aivahdonte te kishte dhimbje dhe shenjat e goditjeve ishin te qarta ne trupin e tij deri nevdekje.6


44/94

et(Tufaui ka thene'6N 1bu Abdullah! njereit e thjeshte kane shume respekt per ty.6 Aitha'6ne falenderoj dhe lavderoj Allahun per :ene time! me te vertete kjo eshte :eja edrejte. )ikur une te kisha thene $fare donin ata! une do te kisha bere kufr.6 #he et(Tufauitha'6Me trego se $fare te bene ata.6 Ai tha'6Kur ata po me goditnin mua! une po kujtojathenien e arabit beduin. Pastaj ai me mjekerr te gjate erdhi dhe me goditi me majen eshpates se tij. #he kur une e pashe ate! thashe'6Jlirimi per mua ka ardhur! ai do te maprese koken! e une do te jem ne paqe.6 #he Ibn )ama*ah tha'6N 1mirul Mu*minin! prejaqafen! se une do te marr pergjegjesi per gjakun e tij.6

Ibn 1bi #uuedi tha'6Mos e beni kete! sepse nese ai vritet ose vdes ne shtepine tendenjereit do te thone qe ai qendroi i forte deri ne vdekje! dhe do te ndjekin ate! dhe do te

jene ne ate mendim qe kane qene me perpara. Por leshoje ate tani! e nese ai vdes jashteshtepise tende! njereit nuk do te jene te sigurt se $fare ndodhi! disa do te thone 6Ai radakord6! dhe disa do te thone 6Ai nuk ra dakord6. Keshtu qe et(Tufaui tha'6Jfare demi do

te kishe nese do te kishe thene +qe Kur0ani eshte i krijuar! vetem qe te shpetoje jeten tendesh.p-6 1bu Abdullahi tha'6)ikur ta kisha thene une ate do te kisha bere kufr.6

1bu ;ur*ah ka thene'6el(Mu*tasimi therriti &ha&hain e Ahmedit dhe u tha njereve'6A enjihni ate6 Ata thane'6Po! ai eshte Ahmed Ibn Hanbel.6 Ai tha'6)hikojeni ate! a nuk eshteai shendoshe e mire ne trupin e tij6 Ata thane'6Po.6 )ikur ai te mos kishte bere kete! kisha

frike se di$ka shume e rende +kryengritje- do te kishte ndodhur per te. #he kur ai tha'6Poua jap ate shendoshe e mire!6 njereit u qetesuan dhe u lehtesuan.6

Hanbeli ka thene'6#he e degjova ate +Ahmedin- qe tha'6Kushdo qe ka folur kunder meje ekam falur! perve$ atij qe eshte bidat$i! dhe ia kam falur 1bu Is*hakut! duke nenkuptuar el(Mu*tasimin! meqenese une shoh se Allahu thote'

9Ue, ja?#uu ue, jes#e"uu5 e,a tu"i&-&une ej-ja+#irraA,,a"u ,e!u - Le te #a,in *"e te $s

ua zene per te a*"e5 a nu! *$ni :e A,,a"u t?ju #a,e ju.e9 )uratun(5ur >8'>>

dhe Profeti! salallahu alejhi ue selem! e urdheroi 1bu ,ekrin qe te fale ne $eshtjen eMistahut ( dhe $fare dobie te sjelle ty qe Allahu te denoje vellane tend musliman pershkakun tend6

Ibn 1bi 2a*la transmeton ne Tabakatul Hanabilah +me verifikimin e :auue Ahmed;umarlit- 7=7?@(7?E nga )ulejman Ibn Abdullah es()i&hi +qe tha-'6ne shkova tek dera eel(Mu*tasimit dhe pashe qe njereit ishin grumbulluar tek dera e tij! sikur te ishte dita e1id(it +,ajramit-. ne hyra ne dhome dhe pashe nje qilim te shtruar dhe nje karrike tehedhur ne dysheme. ne qendrova perballe karriges dhe el(Mu*tasimi erdhi dhe u ul ne

karrige. Ai hoqi kepu9et e tij dhe vendosi kembet e tija tek tjetra. Atehere! ai tha'63e te vijeAhmedi.6 #he ai u soll ne prani te tij. Pasi Imam Ahmedi qendroi perpara tij! ai epershendeti ate! dhe ai +el(Mu*tasimi- tha'6N Ahmed! flit e mos ki frike.6 Imam Ahmeditha'6Pasha Allahun! o 1mirul Mu*minin! tani sa dola perpara teje dhe nuk kam asnje pikeankthi ne emren time.6

el(Mu*tasimi i tha atij'6Jfare thua per Kur0anin6

Ai tha'61 folura e Allahut! i perjetshem! jo i krijuar. Allahu i madheruar thote'


45/94

9Ue in e"a*u-ine, us"ri!ine ste/"are!e #e e/"ir"u "at-ta jese?u Ke,aaA,,a"-E nese *i!us" n+a i*"ujtaret te !er!$n &r$jtje5 ate"ere stre"$je ate ne en2re :e te*e+j$je ja,en e A,,a"ut9 )uratut(Teube C'?

Ai tha'6A ke ndonje prove tjeter perve$ kesaj6

Imam Ahmedi tha'6Po! o 1mirul Mu*minin! thenien e Allahut! te Plotefuqishmit! teMadherueshmit'

9er-Rra"an A,-,ee, Kuran - I Cjit"es"irs"i5 Ai jua es$i Kur=anin9 )uratur(/rahman

#he Ai nuk ka thene' 2a sin. Pasha Kuranin e krijuar.

Keshtu qe el(Mu*tasim tha'6,urgoseni ateD6 Ai u burgos dhe njereit u shperndane. Kur ugjova te nesermen! shkova tek dera +el(Mu*tasimit- dhe njereit po hynin dhe une hyrame ta. el(Mu*tasim u afrua dhe u ul ne karrige dhe tha'6)ille Ahmed Ibn Hanbelin!6 dhe aiu soll. Pastaj ai qendroi perpara atij! dhe el(Mu*tasimi i tha atij'6)i ishe dje ne qeli! oAhmed6

Imam Ahmedi tha'6)hume mire! dhe te gjithe falenderimet i takojne Allahut! ve$se neqeline time! o 1mirul Muminin! pashe di$ka te mahnitshme.6

Ai i tha atij'6Jfare pe6 Ai iu pergjigj'6 $ova ne mes te nates! mora abdes per te falurnama dhe fala dy rekate. 5e nje rekat une re9itova el(Hamdulilah... dhe Kul eudhu birr(/rabbin(nas! ndersa ne rekatin e dyte 1lhamdulilah... dhe Kul eudhu birr(/rabbil felek.Pastaj u ula e re9itova teshehhudin dhe

Imam Ahmed Ibn Muhammed Ibn Hanbel - Bazat e Sunnetit

Documents

Transcript of Imam Ahmed Ibn Muhammed Ibn Hanbel - Bazat e Sunnetit