Portul Popular Din Zona Branului
Transcript of Portul Popular Din Zona Branului
-
8/20/2019 Portul Popular Din Zona Branului
1/72
P O R T U L P O P U L A R
D I N
Z O N A B R A N U L U I
$
0 0 .
1
n
,
A
9 1
k
3 r
' 1
n
. 3 ,
.
.
. n , , , , , , . . : , . : .
- . ?
' ; . '
. .
.
.
. . .
, , , . . . . .
6
.
r i
4 .
. .
,
0
I
-
A .
l
4
.
a '
,
? 4 9 '
v
1 '
l ' '
, , j . ; - . 2 . , , , i , S .
E '
C c , , . .
. . . ' r .
L ' W . , . , ,
' i r
.
r i
' / O : . ; 9
'
°
. . '
' 4
4
1 ' ' ' .
i i ` 5 ' . . .
L i d 5
.
, . . , °
t ' . ' I ' '
, ,
L i . .
. 4
. 7 . s
/ . . . . . - L . : ' . i :
:
; ' c r i ,
.
' '
a
;
: a
1
.
' C r
.
. . , , 4 4
C I
. ,
.
r
, r t
t
g
1
,
3
r ,
1 , .
1 . 1
i t
1 . '
c
I I
a
. . - c
I
i . t i
° r ,
r
: ' , L Y
' 1 ,
1 1 2 :
. : - . ' ' . . . A ' ' , A i S e t " . '
. $
. , I "
` L
4 . t '
i t .
f l i
'
4 4
V . . ' 1 1 .
i . ' . .
4
;
i i l .
g , . , . 1 . ?
. i r . .
. -
'
i l i e - ` 7 . . . r u : ' .
t r
,
,
- : ' 4 ,
7
4 4 4 - *
u * ' 4 I 2
, 1 ' T - '
; 1 t , S .
- _ , , , - , a
. . _
C . ' t , ' I /
t
Y " 1 , . . 4 4
0 . 7
i
1 3
. ,
.
. 1 1 3 ' 6 . '
' : 1 . ° 4 1
1 . , d
%
L I
4 t
I '
3 1
n
.
I
' ' i i
'
t
. ,
'
- .
, . ?
m
* . . ,
, ,
r u
u , -
i i
. .
'
r .
$
s
I I
,
www.digibuc.ro
-
8/20/2019 Portul Popular Din Zona Branului
2/72
C o p e r t a s i d e s e n e l e d e
I u l i a n a D a n c u
www.digibuc.ro
-
8/20/2019 Portul Popular Din Zona Branului
3/72
C A 1 E T E D E A R T A P O P U L A R A
C O R N E L I R I M I E
P O R T U L P O P U L A R
D I N
Z O N A B R A N U L U I
E
D I T U R A
M E R I D I A N E
B U C U R E S T I
1 0 - r : 1 : 1 1 - 4 4
7 Y e a l
V Z 3 4 4 1 , 1
www.digibuc.ro
-
8/20/2019 Portul Popular Din Zona Branului
4/72
\ O
P e l o n a M e r u h i l
/ . . . . . ( \
e
M E
I
)
P r e
e ( t e
r i r t
i
u l I V :
P o o r t o - A ,
M a g u f t o
P e X P o
R i p p o r
S i r n e a
W u
M o e c i u l d f s u s
p h c o
F ü n d o t e
0 L e r o s t l
0 D r o g o a l o v e t e
c i t / P u t .
l i
9 6 * - - - - - - - - )
C 5
O P A U L S T 4 L i l l
F o n
K
www.digibuc.ro
-
8/20/2019 Portul Popular Din Zona Branului
5/72
t u d i e r e a p o r t u l u i p o p u l a r d i n z o n a B r a n u l u i t r e b u i e
F a u n a i n p r i m u l r i n d s u b a s p e c t u l a c t u a l i t a t i i , i n s t r i n g
l e g a t u r à c u t r a n s f o r m A r i l e i n f e l u l d e t r a i
i i n m e n t a -
l i t a t e a l o c u i t o r i l o r d e a c i ,
i n p e r i o a d a c e s - a s c u r s
d e l a 2 3 A u g u s t 1 9 4 4 .
R e f o r m a a g r a r à d e c a r e a u b e n e f i c i a t d i n p l i n m i i d e b r f i n e n i
i m p r o p r i e d r i t i i n § e s u l T a r i i B i r s e i , t r a n s f o r m a r e a s o c i a l i s t à a a g r i c u l t u r i i ,
d e s á v i r § i t à a i d a t u n c i c i n d i n a l t e p A r t i a b i a i n c e p e a , p r e c u m
i a p a r i t i a
u n o r m a r i u n i t a t i i n d u s t r i a l e l a Z I r n e § t i , R i § n o v , u n d e a u f o s t a n g a j a t i
c a m u n c i t o r i n u m e r o § i t a r a n i d i n r e g i u n e , a u d u s l a s c h i m b ä r i m a r i i n
m o d u l d e t r a i a l p o p u l a t i e i d i n z o n a B r a n u l u i .
a r b a t o a r e a , m a i c u s e a m g , c i n d t o a d l u m e a e a c a s à , B r a n u l c u s a t e
c o m u n e c e s e t i n l a n t d e - a l u n g u l § o s e l e l o r
i p e c o a s t e l e m u n t o a s e
p a r e u n u r i a § s t u p d e a l b i n e . I n t r - a d e v A r , f o r f o t a m a § i n i l o r , m o t o c i c l e -
t e l o r
i
b i c i c l e t e l o r , c o n t r i b u i e l a c r e a r e a a c e s t e i i m p r e s i i d e z u m z e t .
N o u l
i v e c h i u l s e i n t i l n e s c l a f i e c a r e p a s , c e l d i n t i i i e § i n d m e r e u i n e v i -
d e n t ä m a i a l e s i n s a t e l e d e - a l u n g u l § o s e l e i § i c r e s c i n d p r o g r e s i v c u c i t
t e a p r o p i i d e § e s , i n a p r o p i e r e a m a r i l o r u z i n e - § i a a § e z i r i l o r c a r e s - a u d e z -
v o l t a t 0 a u d e v e n i t i n a n i i p u t e r i i p o p u l a r e o r a § e , c u m e c a z u l c u
Z á r -
n e t i i . C a s e l e n o i , l u m i n o a s e , a d e s e o r i d e z v o l t i n d s t i l u l l o c a l d e a r h i t e c t u r i
p o p u l a r , p a r e d p r i v e s c c u f e r e s t r e l e l o r m a r i s p r e d e a l u r i l e p e c a r e s t a u
t i s f i r a t e a c e l e v o c o l u r i > > i n c h i s e c a n i § t e m i c i c e t a t u i d e l e m n . L u m i n a
e l e c t r i c ä , r a d i o f i c a r e a , c i n e m a t o g r a f u l , c ä r t i l e i z i a r e l e , p e c a r e l e & e s t i
5
s i
www.digibuc.ro
-
8/20/2019 Portul Popular Din Zona Branului
6/72
i n f i e c a r e c a s k d a u v i e t i i a l t s e n s , § i p u n p e p r i m p l a n a s p e c t e n o i , i n
c o n t i n u a d e z v o l t a r e i c r e § t e r e .
D e z v o l t i n d c u p r e f e r i n t a a c e l e g e n u r i d e a r t a p o p u l a r a c a r e s i n t
s t r i n s l e g a t e d e s a t i s f a c e r e a n e v o i l o r d e t r a i ( a d a p o s t i i m b r a c a m i n t e m a i
a l e s ) , l o c u i t o r i i s a t e l o r b r ä n e n e n e - a u t r a n s m i s p i n k ' i n z i l e l e n o a s t r e , i n
s p e c i a l i n o r n a m e n t e l e s c u l p t a t e p e s t i l p i , p e g r i n z i
i p e m o b i l i e r , c i t
§ i i n f o r m e l e v a s e l o r d e l u t , o r i i n p o r t 0 t e s a t u r i , c i t e v a v e s t i g i i d i n
c e l e m a i i n d e p a r t a t e v r e m i , c a r e d o v e d e s c
i e l e c o n t i n u i t a t e a i u n i t a t e a
p o p o r u l u i r o m i n . C e e a c e - 0 g a s e § t e r o s t 0 s e i n t e g r e a z a i n f o r m e l e n o i d e
v i a t a , i n l i m i t a
i p e m a s u r a n o i l o r n e c e s i t a t i , e s t e p r i v i t c u d r a g o s t e .
A c e s t a e s t e c a z u l t e s a t u r i l o r c u a l e s a t u r i c e i m p o d o b e s c i n t e r i o r u l , p r e c u m
0 a l c o s t u m u l u i p o p u l a r , c u l t i v a t i i m b o g a t i t c h i a r , m a i a l e s c i n d e v o r b a
d e f o t a i i a f e m e i l o r , s a u d e c a m a § a b a r b a t i l o r . L o c u l
i r o s t u l p o r t u l u i
p o p u l a r e s t e d i n c e i n c e m a i m u l t c e l d e c o s t u m d e s a r b a t o a r e p u r t a t d e
t i n e r e t i n a n u m i t e o c a z i i , l a h o t % 0 i n c a d r u l m a n i f e s t a r i l o r c e a u k c i n
c a m i n e l e c u l t u r a l e . S c h i m b a r e a i n n i v e l u l d e t r a i s e r e s i m t e 0 s e e x p r i m a
i n s a i a c i , m e r e u , p r i n f a p t u l c ä a c e s t c o s t u m s a r b a t o r e s c t i n d e d i n c e
i n c e m a i m u l t s p r e o b o g a t i e i a m p l o a r e o r n a m e n t a l l , i n c a r e u n e o r i
m i j e s c m o t i v e n o i , c u m a r f i < < b u j o r u l > > , c u d o m i n a n t a c o l o r i s t i c a i n r o § u ,
i a r a l t e o r i m o t i v e a l c a r o r t i l c v e c h i n u s e m a i c u n o a § t e
i c a r o r a l i s e
a t r i b u i e s a u l i s e a s o c i a z a i n c e l e s u r i n o i . M a r e a f N o g a t i e a c u s a t u r i l o r d e p e
i i 0 , m a i a l e s , a l e s a t u r i l e c e a j u n g s ä i n u n d e , i n c e l e m a i f e l u r i t e m o d u r i ,
c i m p u l f o t e l o r s i n t s e m n i f i c a t i v e i n a c e a s t a p r i v i n t à .
I n t r e s o b r i e t a t e a
d i n t r e c u t a i i l o r § i m a i c u s e a m a a f o t e l o r b r a n e n e
i d i v e r s i t a t e a
i b o g a -
O a k r a c t u a l a e s t e o d e o s e b i r e n e t a , c a r e a a p a r u t d e s i g u r i n u r m a s c h i m -
b a r i l o r i n t e r v e n i t e i n v i a t a
s a t u l u i .
N o u l
i v e c h i u l s e i m p l e t e s c i n m o d a r m o n i o s , c a d d i n t r e c u t
p o p o r u l a r e t i n u t d o a r c e e a c e i - a i m p o d o b i t v i a t a , l a s i n d
i i n f e n o -
m e n e l e d e c u l t u r a
m e r e u l a o p a r t e t o t c e e a c e t r a i t t r a i u l .
T r i a c e s t f e l , i n t e l e g e m d e c e s i n t a t i t d e a t r a g a t o a r e n o u a a r h i t e c t u r a
c o s t u m e l e b o g a t e a l e f e t e l o r l a h o r a , a l a t u r i d e z v e l t e v e a c a s e l o r
v e c h i l a r a n e § t i b r a n e n e s a u d e f o t e l e s o b r e
c u p u t i n e d u n g i r o 0 i a l e
b a t r i n e l o r ,
i
a l a t u r i d e c o s t u m u l o r a § e n e s c c a r e s - a i n c e t a v e n i t d e f i -
n i t i v 0 a d e v e n i t p o r t u l o b i p u i t , a § a c u m a u d e v e n i t o b i p u i t e p e n t r u
s a t e n i i d i n B r a n , c o n f o r t u l
i
b u n a s t a r e a p e c a r e o r a w l
i
f a b r i c a ,
t r a n s f o r m a r e a s o c i a l i s t ä a a g r i c u l t u r i i
i r e v o l u t i a c u l t u r a l a l e a d u c i n
f e l u l k r d e a t r a i .
P a t r u n d e r e a c u l t u r i i l a s a t e , i n c e p i n d c u l i c h i d a r e a a n a l f a b e t i s m u l u i ,
c a r e a & c u t i n u t i l r a b o j u l , r a s p i n d i r e a a d e v ä r u l u i § t i i n t i f i c p r i n b i b l i o t e c i ,
6
l
www.digibuc.ro
-
8/20/2019 Portul Popular Din Zona Branului
7/72
I L . 4 + 1 ; t r . N U M -
I 4 I
I I 4 1 1 H l i
. . ' .
,
4 1 1 1 I P * .
. 1 1 .
, s
, .
I I I K :
1 . C a s a ' I o t a c u f o i s o r , a l l i t u r i d e o r a s a v e c h e , d i n F u n d a t a
a s i n i n e c u l t u r a l e i
a l t e c a i
i m i j l o a c e , d a r m a i c u s e a r n a p r i n n o u a
g e n e r a t i e c e c r e s t e s i m e r g e s a u m p l e W i l e d e c l a s e , a t e l i e r e l e
i l a b o r a -
t o a r e l e , t o a t e a c e s t e a t i p u n d i n c e i n c e m a i m u l t p e c e t e a a s u p r a
f e l u l u i d e a g i n d i a l t u t u r o r b r g n e n i l o r .
I n a c e a s t a l u m i n a
i d a t o r i t a a c e s t o r c o n d i t i i , c u n o a s t e r e a
i v a l o -
r i f i c a r e a p o r t u l u i p o p u l a r b r a n e a n a c a p a t a t i n u l t i m a v r e m e o d e o s e b i t à
i m p o r t a n t a , p u t e r e a d e c r e a t i e a r t i s t i c a p o p u l a r a m a t e r i a l i z a t a i n p o r t
b u c u r i n d u - s e d e s p r i j i n
i i n d r u m a r e . M i n d r i a
i b u c u r i a c u c a r e b r a n e n i i
p r i v e s c p o r t u l l o r s i n t , a s t f e l , p e d e p l i n i n d r e p t a t i t e ,
i e i l e a r a t a d e c i t e
o r i e s t e c a z u l , d a r m a i c u s e a m - á s a r b a t o a r e a s i l a c o n c u r s u r i l e e c h i p e l o r
a r t i s t i c e d e j o c u r i .
M u l t i m u n c i t o r i d i n B r a n s i n t a s t g z i m e m b r i a i b r i g a z i l o r s i f o r -
m a t i u n i l o r a r t i s t i c e d i n u z i n e l e
i
f a b r i c i l e d e l a T o h a n
i
Z a r n e s t i .
M i n a i n m i n a , a s t f e l , f a b r i c a i i n t o v a r a s i r e a s a u g o s p o d g r i a c o l e c t i v i ,
o r a s u l
i s a t u l m e r g i n a i n t e i n p r o d u c t i e s i i n c u l t u r a , a n i m a t e d e a c e -
l e a s i i d e a l u r i .
7
4
i n ' l i l t .
1 1 1
c 4 , 4 W - d
I
, 0 1 .
V
L
I '
- 1 3
- I 0
3
. a . s a a 1 1 1 1 1 9 0 4 n a n u m m a N
i
www.digibuc.ro
-
8/20/2019 Portul Popular Din Zona Branului
8/72
C u n o a v t e r e a a r t e i p o p u l a r e , a p o r t u l u i p o p u l a r i n c a z u l d e f a t a ,
c a p i t a u n s e n s n o u d e o a r e c e p o r t u l e s t e c o n s i d e r a t c a o m a n i f e s t a r e a
p o p o r u l u i m u n c i t o r , f g u r i t o r a l i s t o r i e i , r n a n i f e s t a r e i n c a r e s e r e f l e c t g
c o n d i t i i l e v i f a c t o r i i e c o n o m i c o - s o c i a l i d e t e r m i n a n t i , i n d e z v o l t a r e a
v ' i
l e g g t u r a l o r d e - a l u n g u l v e a c u r i l o r .
Z O N A B R A N U L U I S I C A R A C T E R I S T I C I L E S A L E G E N E R A L E
A S E Z A R E , I S T O R I C S I O C U P A T H
C e l e 1 2 c o m u n e v i s a t e a l e z o n e i B r a n u l u i f o r m e a z g o u n i t a t e
a p r o a p e n e i n t i l n i t g i n a l t e p g r t i , d a t o r i t g u n e i s p e c i f i c e i m b i n g r i d e f a c t o r i
s o c i a l - e c o n o m i c i , i s t o r i c i v i n a t u r a l i .
C u o a s t f e l d e i m p r e s i e r g r n i i p a r c u r g i n d a c e s t e a v e z g r i , p o r n i n d
d e j o s d e l a B r a n u l p r o p r i u - z i s , m e r g i n d l a P o a r t a , S o h o d o l , P r e d e l u t ,
$ i m o n , a p o i l a M o e c i u l d e J o s , C h e i a v i
m a i d e p a r t e l a M o e c i u l
d e S u s , F u n d a t a , F u n d a t i c a , i r n e a , M g g u r a v i P e v t e r a ( s a u C o a c k e a ) ,
u l t i m e l e v a s e
f o r m i n d B r a n u l d e S u s , a v e z a t l a o i n g l t i m e
i n t r e
1 1 0 0 - 1 5 0 0 m . S a t e l e d i n B r a n u l d e S u s s e c o m p u n i n c e a m a i m a r e
p a r t e d i n g o s p o d g r i i r ä s p i n d i t e p e t o a t à s u p r a f a t a h o t a r u l u i , s i t u a t e i n
m i j l o c u l p g v u n i l o r , i n v i r a t e d e - a l u n g u l a p e l o r , s a u a d u n a t e i n f e l u l < < c r i n -
g u r i l o r > > d i n M u n t i i A p u s e n i p e p l a i u r i s a u p e q g i l m e > > , a d i c g p e c o a s t e l e
d e a l u r i l o r d i n v e c i n g t a t e a i m e d i a t à a m u n t i l o r .
I n t r e g t i n u t u l B r a n u l u i a r e f o r m a u n e i m a r i c e t g t i n a t u r a l e , a p g r a t g
d i n t o a t e p g r t i l e d e m u n t i i n a l t i ; B u c e g i i s p r e e s t , l a n t u l L e a o t e i s p r e s u d ,
P i a t r a C r a i u l u i r i d i c i n d u - s e c a u n p i e p t e n e e n o r m d e c r e m e n e s p r e v e s t , i a r
s p r e n o r d M g g u r a B r a n u l u i v i
c e v a m a i p e r i f e r i c P o s t g v a r u l . C a s t e l u l
B r a n , a v e z a t l a i n t r a r e , p e r i u l T u r c u l u i , c e c u r g e s p r e v e s u l m g n o a s e i
T a n i a B i r s e i , i n c h i d e a c e a s t à c e t a t e .
S i t u a t a s t f e l i n p l i n m u n t e , B r a n u l d o m i n g t i n u t u r i l e i n v e c i n a t e
v i f o r m e a z ã c e a m a i m a r e p u n t e d e l e g a t u r g n a t u r a l l d i n t r e A r d e a l v i
v e c h e a T a r a R o m i n e a s c g . P o a t e n i c g i e r i i n c u r s u l i s t o r i e i t r e c e r i l e d i n t r - o
p a r t e i n c e a l a l t ä a C a r p a t i l o r m e r i d i o n a l i n u s - a u p r o d u s p e o s c a r g a t i t
d e m a r e , c a a i c i . I n t r e a g a i s t o r i e a B r a n u l u i e s t e d o m i n a t à d e r o l u l s k i
d e t r e c e r e v i d e l e g a t u r g d i r e c t ä a T g r i i B i r s e i c u v e c h i l e o r a v e m u n t e n e ,
C i m p u l u n g - M u s c e l , T i r g o v i v t e v i C u r t e a d e A r g e v .
B o r n e d e p e v e c h e a g r a n i t g s e i n t i l n e s c i n c a v i a s t g z i i n m i j l o c u l
c o m u n e i F u n d a t a ; F u n d g t i c a a a p a r t i n u t , a p o i , c i t v a t i m p , d e c o m u n a
8
www.digibuc.ro
-
8/20/2019 Portul Popular Din Zona Branului
9/72
2 .
o s e a u a d i n F u n d a t a s p r e R u c i i r s i C i m p u l u n g
D r a g o s l a v e l e d i n M u s c e l . A s t k i , o p a r t e d i n t r e c o p i i i d i n c a t u n u l C i o c a n u l
a l c o m u n e i D i m b o v i c i o a r a d i n R e g i u n e a P i t e s t i f r e c v e n t e a z a s c o a l a d i n
c o m u n a S i r n e a , R e g i u n e a S t a l i n , d e c a r e s i n t m a i a p r o p i a t i .
P e n t r u e x p l i c a r e a m u l t o r m a n i f e s t O r i s o c i a l e s i c r e a t i i p o p u l a r e ,
a c e a s t a c o n s t i t u i e u n f a p t i n t e r e s a n t .
R e f e r i t o r l a t r e c u t u l z o n e i B r a n u l u i , i s t o r i c i i a u c e r c e t a t s i d e t e r -
m i n a t v e c h i a s e z k i , c h i a r i n p e s t e r a d e l i n g a s a t u l d e n u m i t P e s t e r a d e
l i n g a B r a n . V e n i n d m a i i n c o a c e i n c u r s u l i s t o r i e i , s i n t e m i n c l i n a t i a c o n -
c h i d e c a s i a i c i < < D a c i i e r a u c O t a r a t i p e m u n t i A , c u m i i a r a t O i s t o r i c u l
l a t i n F l o r u s . L a v e n i r e a l o r , r o m a n i i a u d u r a t d r u m p r i n i n i m a B r a n u l u i
s i a u c o n s t r u i t m a i j o s , i n t r i u n g h i u l R i s n o v - G h i m b a v - C r i s t i a n , u n c a s t r u .
T r e b u i e s a r e t i n e m d e a s e m e n e a f a p t u l c a d e n u m i r e a B r a n u l u i e s t e d e
o r i g i n e s l a v a ' i n s e m n i n d : p o a r t O , t r e c a t o a r e .
D e o m a r e i m p o r t a n t ä p e n t r u s t u d i u l d e f a t a , s i n t d a t e l e r e f e r i -
t o a r e l a v i a t a z b u c i u m a t à a i n t r e g i i e p o c i f e u d a l e , i n c e p i n d m a i a l e s d i n
1 2 1 1 , a n u l v e n i r i i C a v a l e r i l o r t e u t o n i i n T a r a B i r s e i .
9
. ,
.
- s a ? - ; - .
t o i r
. . .
1 &
- . .
i l i ,
. 3 ` - ' p .
4
C P - -
.
- t . ,
c
r f
. .
A
. r . ,
1 = 1
.
1 -
g e t " .
z = W
-
,
5 C i : j
° . 4 7
.
. - - &
N r . .
I r ) S 4 , V
, -
1 -
,
A i m
7
www.digibuc.ro
-
8/20/2019 Portul Popular Din Zona Branului
10/72
T a r a B i r s e i
a f o s t c a l i f i c a t ä d e u n i i i s t o r i o g r a f i
d i n
t r e c u t
d r e p t
( < t e r r a d e s e r t a e t i n h a b i t a t a ) ) ,
s u s t i n i n d u - s e c ' d e a a r f t f o s t
t e r e n p u s t i u 0 n e l o c u i t l a v e n i r e a c o l o n i 0 i 1 o r g e r m a n i . C e r c e t a r i l e
m a i n o i a u s c o s i n s 6 l a l u m i n a d o c u m e n t e , c a r e d o v e d e s c
i n t r e
a l t e l e
f a p t u l c á a c e 0 i c o l o n i 0 i a u l u p t a t 0 a u o b t i n u t d e l a b i l 0 i n g i i
n u m i t i o B l a c i 0 B i s e n i > > d r e p t u l d e a f o l o s i p a d u r i l e § i a p e l e p e n t r u
p e s c u i t ( 1 2 2 4 ) .
S e s u l T a r a B i r s e i , b o t e z a t a s t f e l d e c g t r e s l a v i , a f o s t d e f a p t o
0 t a r d a m l a 0 i n i l o r 0 ; p e m u n t i i n s g 0 l a p o a l e l e l o r a p u l s a t n e i n t r e r u p t
o
i n t e n s 6
v i a f a p a s t o r e a s c g 0 a g r i c o l à ,
d e s f 4 u r a t ä d e c A t r e p o p u -
l a t i a a u t o h t o n a .
A t i t i n t e r e s e l e d o m n i t o r i l o r r o m i n i d e p e s t e m u n t i , c i t 0 c e l e a l e
s t a p i n i t o r i l o r T r a n s i l v a n i e i , d a r m a i a l e s a l e o r a w l u i B r a § o v , c o i n c i d e a u
i n c e e a c e p r i v e 0 e d o r i n t a d e a a v e a a s i g u r a t e p r i n B r a n , l e g a t u r i l e c o r n e r -
c i a l e c i t 0 a p a r a r e a d e d u m a n i . I n f e l u l a c e s t a s e e x p l i c 6 d e c e , i n c h ' d i n
1 3 6 8 , n e g u s t o r i i b r a § o v e n i a u o b t i n u t d e l a v o i e v o d u l m u n t e a n V l a d i s l a v
B a s a r a b p r i m u l p r i v i l e g i u c o r n e r c i a l c u T a r a R o m i n e a s c a . P e t i m p u l l u i
M i r c e a c e l B a t r i n § i a l u r m a 0 l o r s g i ( M i h a i , R a d u P r a s n a g l a v a 0 D a n I I ) ,
t i n u t u l B r a n u l u i 0 c a s t e l u l l u i s - a u a f l a t c h i a r s u b s t a p i n i r e a d i r e c t à a
a c e s t o r d o m n i t o r i r o m i n i .
V e c h e a v a m ' a l d e l a R u c á r s - a m u t a t i n a d o u a j u r r a t a t e a s e c o -
l u l u i
a l X I V - l e a l a B r a n , u n d e b r a § o v e n i i a u o b t i n u t p r i v i l e g i u l A
c o n s t r u i a s c l o c e t a t e d e p i a t r i i ( 1 3 7 7 ) , p e l o c u l c e l e i d e l e r n n a C a v a -
l e r i l o r t e u t o n i .
T r e c i n d d e s u b o s t a p i n i r e s u b a l t a , d a r s t i n d m a i m u l t s u b a c e e a
a o r a w l u i B r a § o v , B r a n u l , c u s a t e l e s a l e , a s u f e r i t n e c o n t e n i t o p r i m a r i l e
f e u d a l e . T r e p t a t b r g n e n i i 0 - a u p i e r d u t v e c h i l e d r e p t u r i 0 a u f o s t s u p u 0
l a t o t f e l u l d e b i r u r i i r n p o v a r g t o a r e . C h i a r 0 p e n t r u b u c a t e l e a d u s e
d i n T a r a B i r s e i , p e n t r u t r a i u l l o r a r n a r i t , b r a n e n i i a u f o s t n e v o i t i s a
p l a t e a s c g y a r n * / & e a ' t r e c e a u d e l a c a s t e l i n s u s .
S i n t d e a m i n t i t , d e a s e r n e n e a , d e s e l e i n c u r s i u n i a l e a r m a t e l o r m u n t e n e
s p r e A r d e a l , s a u a l e c e l o r a r d e l e n e s p r e T a r a R o r n i n e a s c ä , c u r n a f o s t
c a z u l c u V l a d T e p e § , R a d u P a i s i e , M i r c e a C i o b a n u l , C o n s t a n t i n B r i n c o -
v e a n u ,
l o a n d e H u n e d o a r a § . a .
D e n e n u r n k a t e o r i , i o b a g i i d e p e d o r n e n i u l c a s t e l u l u i B r a n 0 - a u
c e r u t c u a r m a i n m i n g d r e p t u r i l e , c a d e p i l d a i n 1 5 1 4 , i n t i m p u l r a s c o a l e i
c o n d u s e d e G h e o r g h e D o j a , s a u l a 1 6 6 0 c i n d b d n e n i i 0 t o l a n e n i i a u
c u c e r i t c h i a r c a s t e l u l . L a r f i z b o i u l C u r u t i l o r ( 1 7 0 4 - 1 7 1 1 ) , a u p a r t i c i p a t
m i i d e r o m i n i d i n z o n a a c e a s t a , u n i i f i g u r i n d c h i a r p r i n t r e e f i p e t e n i i l e
1 0
www.digibuc.ro
-
8/20/2019 Portul Popular Din Zona Branului
11/72
r g s c u l a t i l o r . D e s f i i n t a r e a i o b g g i e i , l a 1 8 4 8 , n u a e l i b e r a t d e o p r i m a r e t a d -
n i m e a b r ä n e a n g , c a r e a c o n t i n u a t s ä f i e e x p l o a t a t g 0 a s u p r i t a i n c o n d i ,
t i i l e
s p e c i f i c e
a l e
o r i n d u i r i i
c a p i t a l i s t e .
I n c h e g i n d u - s e c a u n p o r t d e m u n t e c u m u l t e e l e m e n t e p a s t o r a l e
s p e c i f i c e i n g e n e r a l r e g i u n i l o r u n c l e p a s t o r i t u l a c u n o s c u t o m a r e a m p l o a r e ,
p o r t u l p o p u l a r d i n z o n a B r a n u l u i , d e 0 a s u f e r i t d e - a l u n g u l t i m p u l u i
o a r e c a r e i n f l u e n c e , s - a m e n t i n u t t o t u 0 s u t e d e a n i i n O r u n i t a r 0 a p r o a p e
n e s c h i m b a t , d a t o r i t à f a p t u l u i c a i n a c e a s t a r e g i u n e f o r r n e l e e c o n o m i e i
n a t u r a l e a u c l a i n u i t 0 i n o r i n d u i r e a c a p i t a l i s t g . U r m e a l e f o r m e l o r d e o r g a -
n i z a r e 0 v i a t a i n o b § t e a m m a i s u r p r i n s p i n g n u d e m u l t i n u n e l e a § e z g r i
d i n B r a n u l d e S u s , c u m a r f i d e e x e m p l u l a F u n d a t a , u n d e c l a i n u i e 0
a l t e u r m e s t r a v e c h i i n o b i c e i u r i , c u m a r
f i
s t r i g g t u l p e s t e s a t
§ . a .
P a s t o r i t u l , c i t 0 p u t i n e l e m e 0 e § u g u r i 0 i n d u s t r i i t g r a n e § t i c a r e
s - a u p u t u t d e z v o l t a a i c i , i n v e d e r e a s a t i s f a c e r i i c e l o r m a i e l e m e n t a r e n e v o i
( a d g p o s t , h r a n g § i i m b r a c a m i n t e ) , a u d e t e r m i n a t 0 a u d u s l a d e f i n i r e a
p o r t u l u i b r a n e a n d i n v r e m u r i i n d e p a r t a t e . A c e s t p o r t r e p r e z i n t a o r e u 0 t a
c r e a t i e p o p u l a r a , o m a n i f e s t a r e a g u s t u l u i 0 d r a g o s t e i p e n t r u f r u m o s a
p o p u l a t i e i d e a i d , l a f e l c a 0 i n c e l e l a l t e r e g i u n i d i n t a r a n o a s t r g , i n s a
c o n c r e t i z a t a i n c h i p d i f e r i t .
D i n t r e o c u p a t i i , c e a p r i n c i p a r a 0 g e n e r a l a d u p a c u m s - a a r g t a t
a f o s t i n t o a t e s a t e l e b r g n e n e , i n t r e c u t , c r e § t e r e a v i t e l o r § i m a i a l e s p a s -
t o r i t u l , a s e m a n a t o r c u o i e r i t u l s g c e l e n i l o r b r a § o v e n i 0 a l m a r g i n e n i l o r
s i b i e n i , p r e z e n t i n d t o t u 0 u n e l e f o r m e p a r t i c u l a r e . O i e r i t u l b r g n e n i l o r
s - a d e s f a § u r a t , p a r a l e l c u c r e § t e r e a v i t e l o r m a r i , p e t o t i m u n t i i d i n
j u r , d a r a l u a t o m a r e a m p l o a r e s u b f o r m a d e t r a n s h u m a n t g , c a p g s t o r i t
a l o t i r l a 0 l o r > > , c a r e a u c i r c u l a t s u t e d e a n i i n t r e B u c e g i § i b a l t i l e B r g i l e i
0 I a l o m i t e i . I n c a p i t a l i s m , d u p a r e s t r i n g e r e a s u p r a f e t e l o r d e p g § u n a t d i n
s e c o l u l a l X I X - l e a , p e l i n g a a l t e f o r m e s - a d e z v o l t a t 0 p a s t o r i t u l c u 0 a r e n -
d a 0 d e m u n t i D , c a r e a f o s t l i c h i d a t i n z i l e l e n o a s t r e . I n l e g a t u r a c u p a s t o -
r i t u l d i n t r e c u t , m e n t i o n a m o m a r e l e t i r g d e l a S i n t i l i e D , c a r e s e t i n e a p e
m u n t e l e S f . I l i e , i n t r e B r a n 0 M u s c e l , 0 c a r e d u r a c i t e v a s a p t a m i n i , c a o
m a r e n e d e i e c a r p a t i c g , i n l e s n i n d r e l a t i i 0 s c h i m b u r i m a s i v e i n t r e A r d e a l
0 T a r a R o m i n e a s c g .
P r i n p a s t o r i t n e e x p l i c a m d e s i g u r m a i b i n e f o r m a v e c h i u l u i c o s t u m
b r a n e a n , i n s p e c i a l l a b g r b a t i , c i t 0 u n e l e a s e r n a n g r i c u c e l a l 0 t u t u i e n i l o r D
d i n p a r t i l e S i b i u l u i , c u c a r e b r g n e n i i s e i n t i l n e a u p r i n t r a n s h u m a n t g .
P u t i n a a g r i c u l t u r a , p r a c t i c a t a s u b f o r m a r o t a t i e i n u m a i i n d o u g
t a r l a l e , 0 a c e a s t a m a i a l e s i n s a t e l e d i n B r a n u l d e J o s ( P o a r t a , S o h o d o l ,
1 1
www.digibuc.ro
-
8/20/2019 Portul Popular Din Zona Branului
12/72
3 . P e i s a j d i n M o e c i u l d e J o s , s p e c i f i c p e n t r u v e c h i u l B r a n
S i m o n , P r e d e l u c ) , n u a s a t i s f k u t n i c i o d a t a i n t e g r a l n e v o i l e p o p u l a c i e i ,
c u l t i v i n d u - s e s e c a r g 0 m e i , i a r i n s a t e l e d e s u s , m a i m u l t c a r t o f i . C u l -
t u r a c i n e p i i 0 a i n u l u i ( n u m i t a i c i o f l o s > > ) a f o s t f o a r t e r g s p i n d i t à , f a p t
c a r e n e a j u t a d e a s e r n e n e a l a e x p l i c a r e a c a r a c t e r u l u i u n o r p i e s e d e p o r t .
P o r n i c u l t u r a e s t e o i n d e l e t n i c i r e r e l a t i v r e c e n t g , a s t a z i i n p i i n g
d e z v o l t a r e i n s a t e l e P o a r t a , S o h o d o l , S i m o n , P r e d e l u c § i M o e c i u l d e J o s ,
F u n d g c e n i i 0 0 r n e n i i s - a u o c u p a t i n t e n s c u e x p l o a t a r e a l e m n u l u i 0 c u
v f i r g r i t u l , p e c a r e l e p r a c t i c f i i n t r - o M a g m a i n s e m n a t a 0 a s t a z i .
I n d u s t r i i l e * k i w i s - a u d e z v o l t a t m a i c u s e a m g i n p a r t e a d e j o s .
E l e p r i v e s c i n s p e c i a l p r e l u c r a r e a l e m n u l u i ( j o a g a r e ) , m k i n a t u l c e r e a l e l o r
( m o r i ) , § i , i n p r i m u l r i n d , p r e l u c r a t u l t e x t i l e l o r ( p i t a , d i r s t e 0 v i l t o r i ) , a
c a r o r p r o d u c c i e s a t i s f a c e a 0 n e v o i l e u n o r s a t e i n v e c i n a t e , i a r u n e o r i p r o -
d u s e l e e r a u d e s f k u t e l a m a f i d i s t a n c e . i n t r e c u t , b r g n e n i i m e r g e a u c u
l i n g , z e g h i , d i m i e § i c o a l e , d e p r e f e r i n c g l a t i r g u r i l e d i n M u s c e l § i c h i a r
p i n g l a F i e n i , d r u m d e p a t r u z i l e d u s - i n t o r s , c u c a l u l , p e s t e m u n t e l e L e a o t a .
N u m g r u l 0 v a r i e t a t e a m e s e r i a 0 l o r s p e c i a l i z a c i a u c r e s c u t , m a i c u
s e a m g i n a d o u a j u m a t a t e a s e c o l u l u i a l X I X - l e a , a c e § t i a l u c r i n d i n s g a p r o a p e
1 2
,
" a T t :
4 '
- ; 1 : 1
0 '
.
1 . 4 , 1
1 6 1 0 1 2 1 1 1 0 0 1 1 . 1 4 1 . i . 1 1 , N 1
4 . 4
I Z T 7
. a '
. P . I .
,
e a
4 *
= r ,
' ' ) . ' ' ' . , 1
- - -
o l '
E I
c .
: .
I
1 . . . . . . - . . .
i f
:
,
C . .
1 . . .
7 . . ? f L .
. . -
1
" "
. . .
- .
A
. - - . . . .
- . 4 1 o , " - '
- - . , .
.
_ . '
.
" ' W e e k , g - - . . . . 4 : 7 ;
. . . . , . . . .
- - - . . . , . . . . : ' - v - r
.
: . . a . , . . , . . " - ' * 4 : . . . . . . :
: : - . .
. ,
. , ; . & . . . . .
. . . - .
. . . - . . . . - . 4 A . / . . . ' ' ' . , . . . . " . . * ; , ;
- 7 - . 7 1 - . . . . . . . . , , . . : ; .
, ; . . . .
e n
, ,
.
. 4 .
_ _ .
' , . . : ' 4 _ . . . ' .
1 7 1 7 ' 4 . ° e . . . . " : ; " . : 4 7 v 7 . , ,
- ,
, - - c '
. : C . , 1 A . 7 1 : : - . 1 4 . , . . - - 1 1
c ; . 4 4 7 , r 2 , 4 3 1 . :
. .
: , 4 t t . 4 , 1 1 i , - . . ; _ . , , , * , . . . . : , : ? ; . i . , : ; . 4 . , 4 : : : 4 ; 5 7 V - s i i , 1 2 6 . 7 r t
L
q - 0 , 1 1
i ' 4 3 + :
, . . -
" - v . . ,
4 8 1 . 1
* 1 i . c ' . 1 1
n
9 .
1 1 1 1
' - 7
www.digibuc.ro
-
8/20/2019 Portul Popular Din Zona Branului
13/72
n u m a i p e n t r u n e v o i l e s a t e l o r b r a n e n e ( d u l g h e r i , t i m p l a r i , f i e r a r i , c o j o c a r i ,
c r o i t o r i , c i z m a r i e t c . ) , d e § i u n e l e o b i e c t e a u r i m a s a f i e x e c u t a t e § i m a i
d e p a r t e d e c a t r e f i e c a r e g o s p o d a r p e n t r u t r e b u i n t e l e s a l e p r o p r i i ( o b i e c t e
§ i u n e l t e d i n l e m n , o p i n c i , c o j o a c e e t c . ) .
P u t i n e s a t e a u l u c r a t § i
p e n t r u a l t e l e , c u m a f o s t c a z u l c u c o j o c a r i i d e l a S i r n e a § i c u o p i n c a r i i
d i n M o e c i u l d e J o s , c a r e l u c r a u a t i t p e n t r u c o m a n d à c i t § i p e n t r u t i r g u l
s g p t a m i n a l c e s e t i n e a m i e r c u r e a i n c e n t r u l B r a n u l u i .
I n d u s t r i a c a s n i c g t e x t i l à , i n s p e c i a l p r e l u c r a r e a f i b r e l o r d e i n § i
m a i a l e s d e l i n g , c o n s t i t u i a i n . B r a n , i n f e u d a l i s m § i i n p r i m a p a r t e a c a p i -
t a l i s m u l u i , o i n d e l e t n i c i r e g e n e r a l ä a f e m e i l o r , d i n r i n d u l c k o r a u n e l e
p r o d u c e a u § i f i r e t e s u t e d i n l i n g , s p e c i a l p e n t r u a f i d e s f k u t e l a t i r g u r i .
D i n t r e t o a t e a c e s t e o c u p a v i i u n e l e s - a u p e r p e t u a t p i n a i n z i l e l e
n o a s t r e , f i e e v o l u i n d i n c a d r u l f o r m e l o r n o i , f i e c a f e n o m e n e p e c a l e
d e d i s p a r i t i e , c u m e c a z u l c u p i v a r i t u l § i d i r s t k i t u l , r e p r e z e n t a t e i n f o r m a
a r h a i c a d e o s i n g u r g i n s t a l a t i e e x i s t e n t a i n c a i n f u n c t i u n e l a M o e c i u l d e
S u s § i d e u n a m a i e v o l u a t à i n M o e c i u l d e J o s .
4 . F e m e i e t e s i n d l a r i i z b o i , i n s a t u l P e s t e r a
r u
v . . r a z y . 1 t
_ R R - a l : P t . - 6
.
i
D
e
e . 1 1 1 1 1 9
,
- 4
r 9
.
;
I
r
M i k
v
.
k
0 0 ,
,
.
c ; . . 1 4 1 1 1 , '
www.digibuc.ro
-
8/20/2019 Portul Popular Din Zona Branului
14/72
I n u r m a p r o c e s u l u i d e i n d u s t r i a l i z a r e , i n s p e c i a l d u p a n a t i o n a l i z a r e a
O c r e § t e r e a e x t r a o r d i n a t i a i n t r e p r i n d e r i l o r d e l a Z a r n e 0 i , R i p o v § . a . m . d . ,
b r a n e n i i a u p o r n i t c u m i i l e s p r e a c e s t e f a b r i c i 0 u z i n e . S a t e l e d e a i c i 0 - a u
s c h i m b a t , d e a l t f e l , i n u l t i m i i a n i i n f a t i § a r e a , d a t o r i t a c o n s t r u c t i i l o r n o i ,
a § a c u m 0 p o r t u l d e t o a t e z i l e l e s - a t r a n s f o r m a t a c u m s a u a f o s t i n l o c u i t
i n c e a m a i m a r e p a r t e c u c o s t u m u l o r a § e n e s c .
I n l u m i n a c e l o r d e m a i s u s , i n c e r c a r e a d e r e c o n s t i t u i r e a p o r t u l u i
b r a n e a n , c u f o r m e l e l u i v e c h i c i t 0 c u a s p e c t e l e m a i n o i , p r e z i n t á u n i n t e r e s
d e d o c u m e n t i s t o r i c § i , i n a c e l a 0 t i m p , o c p n t r i b u t i e l a c u n o w e r e a u n u i
g e n d e c r e a t i e p o p u l a r a , c a r e v o r b g t e i n m o d c o n c r e t d e s p r e c a l i t a t i l e
a r t i s t i c e a l e p o p o r u l u i m u n c i t o r .
D E S P R E C U L T U R A M A T E R I A L A S I G E N U R I L E
D E A R T A P O P U L A R A L O C A L A
P e l i n g a p o r t t r e b u i e s c a m i n t i t e 0 c e l e l a l t e c r e a t i i p o p u l a r e d i n B r a n
d e o a r e c e p r i n e l e p o r t u l n e a p a r e i n c o m p l e x u l s a i l r e a l 0 p e n t r u c a 0 e l e
s e s c h i m b i s a u d i s p a r o d a t a c u v e c h i u l c o s t u m , c a o u r m a r e f i r e a s c a a
t r a n s f o r m a r i l o r s o c i a l - e c o n o m i c e , f i i n d i n l o c u i t e c u c r e a t i i n o i .
i n t r - o r e g i u n e d e m u n t e , c u p a d u r i i n t i n s e 0 c u o v i a t i e c o n o m i c a
s p e c i f i c a c r e s c a t o r i l o r d e v i t e , s - a n a s c u t o a r h i t e c t u r a c a r a c t e r i z a t a p r i n
a § a - n u m i t a 0 c a s ä c u c u r t e > > , o c o l u l p f i t r a t d e t i p c a r p a t i c , c a r e i a i s e a d a u g a
O p e c a r e c h i a r o i n l o c u i e 0 e a c u m , o a r h i t e c t u r a n o u g d e i n f l u e n t a
m u n t e n e a s c a .
A r t a l e m n u l u i , l a r i n d u l e i , a i n f l o r i t c u a d e v a r a t p r i n u n e l t e l e p a s t o r a l e
O c e l e u t i l i z a t e d e i n d u s t r i a c a s n i c a t e x t i l a , p r e c u m 0 p r i n m o b i l i e r u l
s c u l p t a t , c a r e a t i n g e r e a l i z ä r i a r t i s t i c e d e o c a l i t a t e
r a r i n t i l n i t a i n s u d u l
T r a n s i l v a n i e i . L a m o b i l i e r m a i c u s e a m a s i n t d e m e n t i o n a t m o t i v e l e g e o -
m e t r i c e 0 s i m b o l i c e , c u m a r f i c e l s o l a r 0 s t e l a r , c a r e s e r e p e t a 0 p e g r i n -
z i l e t u t u r o r c a s e l o r v e c h i t a r a n e 0 i .
t n t r e . c e s k u r i , s e n u m a r 5 . z a v a s t a , c a r e i m b r a c a i n i n t r e g i m e p e r e t i i
« c a s e i d e f a t a » , a d i c a a i o d a i i d i n a i n t e , s a r i c a , p r o c o v i t a , p o s t a v u l n u m i t
« z e g h i » , d e s a g i i , t r a i s t e l e v . a . D e a l t f e l , p e l i n g a p r o d u s e l e l o r , b r a n e n i i
c u m p a r a u d i m i e f i n a d i n a c e l e , i n o f r i m b e D s a u o v a l u r i » , 0 o d u c e a u
s p r e v i n z a r e l a C i m p u l u n g . P e l i n e d t e s a t u r i l e d e H i l l a l b e , s a u c e l e v a r g a t e
c u n e g r u , s i n t f o a r t e f r e c v e n t e , c u c i t n e a p r o p i e m d e v r e m e a n o a s t r a ,
t e s a t u r i l e c u u n c o l o r i t m a i b o g a t ,
i n
c a r e d o m i n g t o n u r i l e c a l d e .
1 4
www.digibuc.ro
-
8/20/2019 Portul Popular Din Zona Branului
15/72
5 . C e r a m i c i i r o m i n e a s c i i , c u u n e l e m o t i v e v e c h i , c a r e a c i r c u l a t s i i n z o n a B r a n u l u i
D e s i i n c e l e 1 2 s a t e a l e B r a n u l u i n u s e c u n o a s t e a s e f i l u c r a t c e r a m i c g ,
p u t e m v o r b i t o t u s i d e o c e r a m i c g l o c a l g , d e o a r e c e T o h a n u l c e l m a i v e c h i
c e n t r u r o m i n e s c d e o l g r i t d i n s u d u l T r a n s i l v a n i e i , c u n o s c u t p i n g i n p r e z e n t
s i a t e s t a t c a a t a r e p e b a z g d e d o c u m e n t e
a f a c u t s i e l p a r t e t i m p i n d e l u n -
g a t d i n s a t e l e s u p u s e c a s t e l u l u i B r a n . C e r a m i c a d e u z l u c r a t g l a T o h a n s i
f o l o s i t à p e n t r u & i t p e v a t r a l i b e r à , c i t
i p e n t r u c o n s e r v a t s a u t r a n s p o r t a t
l i c h i d e l e , o i n t i l n i m p i n g n a z i i n t o a t e g o s p o d g r i i l e d i n z o n a B r a n u l u i .
F o r m a a c e s t o r v a s e , c i t s i d e c o r u l l o r s o b r u , l u c r a t d e o b i c e i c u p u t i n ä
a n g o b i a l b g s i c u s m a l t v e r d e m a i t i r z i u , a r a t g o i n r u d i r e c u c e r a m i c a r o m i -
n e a s c d d e D i m b o v i t a
l a c a r e i n t i l n i m m o t i v e m e a n d r i c e f o a r t e a s e m a n g -
t o a r e
s i c u u n e l e t i p u r i d e c e r a m i c g r o m i n e a s c i i s p e c i f i e d i n t r e g u l u i
A r d e a l , d e p i l d a c u c e r a m i c a d e S g s c i o r i d e p e V a l e a S e b e s u l u i .
D i n i n t e r i o r u l b o g a t i m p o d o b i t a l c a s e l o r v e c h i b r g n e n e f g c e a u p a r t e
s i i c o a n e l e p i c t a t e p e s t i c l á i n s t i l p o p u l a r , n a i v , l u c r a t e i n s p e c i a l i n S c h e i i
B r a s o v u l u i , i n c a r e s e i n t i l n e s c a d e s e a e l e m e n t e l a i c e , i n s p i r a t e d i n v i a t a
d e t o a t e z i l e l e .
1 5
f o e
' A
. t .
1 0
: 7
: 7 ,
_
'
. 1 V
,
- .
.
7 4 ' 4
www.digibuc.ro
-
8/20/2019 Portul Popular Din Zona Branului
16/72
D e § i c o n s i d e r a t i n t r e c u t d e c a t r e u n i i i s t o r i c i d e a r t a d r e p t u n g e n
m i n o r a l a r t e i p o p u l a r e , i n c o n d e i a t u l o u a l o r s - a d e z v o l t a t i n B r a n l a n i v e l
a r t i s t i c r i d i c a t . R e f l e c t a r e a n a t u r i i 0 a v i e t i i s o c i a l e i n o r n a m e n t i c a o u g l o r
i n c o n d e i a t e d i n z o n a B r a n u l u i e s t e u n f a p t e v i d e n t . A m i n t i m d i n t r e o r n a -
m e n t e :
c i r l i g u l c i o b a n u l u i , f u r c i l e , s a p e l e , c a l e a r ä t a c i t ä e t c .
F o a r t e i m p o r t a n t a i n z o n a B r a n u l u i e s t e a p a r i t i a u n o r a n u m i t e m o t i v e
o r n a r n e n t a l e d e b a z a i n m a i m u l t e g e n u r i d e a r t a p o p u l a t i . S e o b s e r v a d e
e x e m p l u e a ' m o t i v u l s o l a r 0 c e l s t e l a r , c a r e a p a r i n s c u l p t u r a i n l e m n ,
r e v i n s t a r u i t o r i n n u m e r o a s e v a r i a n t e , i n m o t i v e l e i n c o n d e i a t e p e o d a .
D e a s e m e n e a , i n t i l n i m c a c e l m a i f r e c v e n t m o t i v d e c u s a t u r a p e i e , c u f u n c t i e
d e d e l i m i t a r e a c i m p i l o r o r n a m e n t a l i , a § a - n u m i t u l o § e b a c > > s a u o g h i n a r » ,
c a r e a p a r e 0 p e o u a l e i n c o n d e i a t e . A c e s t f a p t i § i a f l a e x p l i c a r e a i n s u b -
s t r a t u l r e a l i s t a l a r t e i p o p u l a r e , i n o r i e n t a r e a g u s t u l u i p o p u l a r s p r e n a t u r a
i n c o n j u r a t o a r e 0 s p r e v i a t a s o c i a l a , p e c a r e m o t i v e l e o r e d a u s a u o s u g e r e a z a .
P O R T U L P O P U L A R
1 . C a r a c t e r i s t i c i g e n e r a l e , s t r u c t u r a 0 d e z v o l t a r e i s t o r i c a
P o r t u l p o p u l a r d i n B r a n r e l e v i i d e l a i n c e p u t a n u m i t e t r a s a t u r i c a r a c -
t e r i s t i c e d e b a i l a l e c o s t u m u l u i p o p u l a r r o m i n e s c , i n p r i m u l r i n d a c e e a
a u n i t a t i i s t r u c t u r a l e 0 c h i a r m a t e r i a l e , a p a r e n t a m a i c u s e a r n a l a c o s t u m u l
r o m i n e s c d i n z o n e l e d e m u n t e s a u d i n i m e d i a t a l o r a p r o p i e r e . E x p l i c a t i a
a c e s t u i f e n o m e n c o n s t a i n g e n e r a l i z a r e a o c u p a t i f l o r ( m a i a l e s c r e § t e r e a
v i t e l o r § i l e m n a r i t u l ) p e z o n e i n t i n s e , a p o i i n m a t e r i a p r i m a 0 i n t e h n i c i l e
f o l o s i t e p e n t r u p r e l u c r a r e a f i b r e l o r , i n c a r e a p a j o a c á u n r o l a t i t d e
i m p o r t a n t , c i t 0 i n c o n d i t i i l e c l i m a t e r i c e , p e n t r u c a r e o a m e n i i § i - a u
a d a p t a t c o s t u m u l .
C o n d i t i i l e l o c a l e s p e c i f i c e z o n e i B r a n u l u i , d e z v o l t a r e a u n o r m e § t e § u -
g u r i 0 i n d u s t r i i t a r a n e § t i , u t i l i z a r e a u n o r n o i m a t e r i a l e § i c o l o r a n t i , c o n -
v i e t u i r e a c u a l t e n a t i o n a l i t a t i s a u i n t e n s i f i c a r e a r e l a t i f l o r c u d i f e r i t e z o n e
v e c i n e s e r e f l e c t a d e s i g u r 0 e l e , i n c a z u l p o r t u l u i b r f i n e a n , i n a c e a s t a d i f e -
r e n t i e r e f a t a d e p o r t u l p o p u l a r r o m i n e s c i n g e n e r a l .
P o r n i n d d e l a a c e s t p u n c t d e v e d e r e , e v i d e n t c ä n u n e p o a t e s a t i s f a c e
e x p l i c a r e a a s e m a n ä r i l o r 0 d e o s e b i r i l o r p o r t u l u i p o p u l a r a l u n o r z o n e
i n v e c i n a t e n u m a i p r i n c e e a c e s e n u m e § t e a d e s e o r i , c u u n t e r m e n g e n e r i c ,
1 6
www.digibuc.ro
-
8/20/2019 Portul Popular Din Zona Branului
17/72
www.digibuc.ro
-
8/20/2019 Portul Popular Din Zona Branului
18/72
i m p r u m u t . S t a r e a d e c o n t i g u i t a t e i m e d i a t g j o a c f i d e s i g u r u n r o l d e s e a m g .
I m p o r t a n t i n a c e s t e i n t r e p g t r u n d e r i e s t e i n s g , f g r g i n d o i a l g , p r e l u a r e a
t r e p t a t g , a s i m i l a r e a s i
a p o i
a m z i c e v a l o r i f i c a r e a , c r e a t o a r e i n c o s t u m 4 1
l o c a l a u n o r e l e m e n t e e t e r o g e n e .
C o s t u m u l p o p u l a r b r ä n e a n , . c a r e p i n g d e c u r i n d n u s - a b u c u r a t d e
a t e n t i a c e r c e t a t o r i l o r , s e p r e z i n t g c a u n c o s t u m c u s p e c i f i c p r o p r i u . A c e s t
s p e c i f i c r e z i d g a t i t i n s t r u c t u r a s a , i n c a r e d i s t i n g e m p i e s e d e p o r t d e o f o r m a
a p r o a p e n e c u n o s c u t g , p i t s i i n c a l i a t i l e a r t i s t i c e a l e u n o r a d i n t r e p i e s e .
A s e r n á n g r i l e p e c a r e l e a r e p o r t u l c e l o r t r e i s a t e d i n B r a n u l d e S u s ( F u n d a t a ,
F u n d g t i c a , $ i r n e a ) c u c o s t u m u l m u s c e l e a n s e e x p l i c g p r i n c a r a c t e r u l u n i t a r
a l m o d u l u i d e v i a t g s i p r i n r e l a t i i l e i n t e n s e d i n t r e c e l e d o u g z o n e . A c e s t e
a s e m g r a r i p r i v e s c s t r u c t u r a c o s t u m u l u i , u n e l e o r n a m e n t e s i n u m i r i c a r e
s e e x p l i c a p e d e o p a r t e p r i n f o n d u l s t r a v e c h i c o m u n , i a r p e d e a l t g p a r t e
p r i n i n f l u e n t e l e s i r e l a t i i l e r e c i p r o c e , i n a m b e l e s e n s u r i d e s f a s u r a t e p e s t e
C a r p a t i . I n a c e s t p r o c e s u n r o l i m p o r t a n t 1 - a u j u c a t 0 u n g u r e n i i > > .
R e c o n s t i t u i r e a v e c h i u l u i c o s t u m s e p o a t e f a c e , d i n c a u z a l i p s e i d o c u m e n -
t e l o r , d o a r p e b a z a u n o r m e n t i u n i c e s e a f l g i n A r h i v e l e S t a t u l u i d i n O r a s u l
S t a l i n s i m a i a l e s a r e f e r i n t e l o r c e l o r m a i b g t r i n i l o c u i t o r i . A c e s t o r a l i s e
a d a u g g a n a l i z a s t i i n t i f i c a a p i e s e l o r d i n c o l e c t i i l e m u z e a l e .
P o a t e C a u n a d i n t r e c e l e m a i i m p o r t a n t e c a l i t a t i a l e c o s t u m u l u i b r g n e a n
o c o n s t i t u i e a r m o n i a s a g e n e r a l g , f t e c a r e p i e s ä c i s i g i n d i n v a l o a r e p r i n
a s o c i e r e c u c e l e l a l t e . I n g e n e r a l , a t i t l a f e m e i c i t s i l a b g r b a t i , p i e s e l e a u o
c r o i a l à l a r g g , c e e a c e f a c e c a
d e s i u r m g r i n d n o r m a l s i l u e t a c o r p u l u i
s g - i d e a u n a e r d e g a j a t , d e s c u l p t u r g m o d e l a t g i n p l a n u r i m a r i . e g m a s a
l u n g a s i l a r g a s e p o t r i v e s t e a s t f e l c u c i o a r e c i i l a r g i s i l u n g i , c a r e f o r m e a z a
m u l t e i n c r e t i t u r i . L a a c e s t e a s e a d a u g g i n s g d e t a l i i s a u o r n a m e n t e c a r e p u n
i n v a l o a r e f o r m e l e , s a u d a u a c c e n t e d e s u p l e t e , p r i n d i r e c t i a v e r t i c a l g a
l i n i i l o r , c u m e s t e c a z u l v g r g i l o r l a t e , t e s u t e l a m a r g i n i l e p i n z e i d i n c a r e
s e f a c c a m a s i l e b g r b a t i l o r . A c e e a s i f u n c t i e d e c o r a t i v g o a u v g r g i l e l a t e
d i n f o t e l e f e m e i e s t i , c i t s i o r n a m e n t e l e i n r i u r i d e p e i i . I n c a z u l o r n a m e n t e l o r ,
c u l o r i l e c a l d e , d e r o s u s i p o r t o c a l i u , d a u c o s t u m u l u i v i a t g , i n r a p o r t c u
f o n d u l g e n e r a l i n c h i s a l f o t e l o r s a u i n r e p o r t c u c u l o a r e a p i e s e l o r m a r i
l u c r a t e d i n l i n g .
S c h i m b a r e a c o n d i t i i l o r e c o n o m i c o - s o c i a l e a d e t e r m i n a t i n t r o d u c e r e a
u n o r m a t e r i a l e n o i , a u n o r o r n a m e n t e s i d e t a l i i d e c r o i u r i , c a r e a u d u s l a
c r e a r e a u n o r p i e s e d i s t i n c t e f a t a d e c e l e e x i s t e n t e . I n p r o c e s u l i s t o r i c a l
d e z v o l t g r i i c o s t u m u l u i b r g n e a n s e c o n s t a t g o e v o l u t i e c o n t i n u a , l e n t g i n
t r e c u t , c a r e d e v i n e t o t m a i a c c e n t u a t g c u c i t n e a p r o p i e m d e z i l e l e n o a s t r e ,
a t i t i n e l e m e n t e l e c o s t u m u l u i , c i t s i i n r o s t u r i l e s a l e i n g e n e r a l .
2
c . 7 3 1
1 7
www.digibuc.ro
-
8/20/2019 Portul Popular Din Zona Branului
19/72
I n f i n e , t r e b u i e s i t a r ä t g r n § i f a p t u l c i s t r u c t u r a p o r t u l u i d i n B r a n n e
d e z v à l u i e u n m a i m a r e n u m A r d e p i e s e § i o m a i m a r e v a r i e t a t e d e f o r m e
& ç à d e c e l m u s c e l e a n , d e l a c a r e p r o b a b i l c a a i m p r u m u t a t i n s 5 u n e l e p i e s e ,
c u m a r f i m a r a m a d e b o r a n g i c , § i s u b a c a r u i i n f l u e n t à s - a d e z v o l t a t i n b u n 5
p a r t e p r o c e s u l d e a m p l i f i c a r e a c i m p i l o r o r n a m e n t a l i .
2 . P o r t u l f e m e i e s c
V e c h i u l c o s t u m f e m e i e s c , c a r e i n t r - o b u r a m a s u r à s - a m e n t i n u t , c a
s t r u c t u r k d i n f e u d a l i s m p i n k a s t ä z i ,
s e c o m p u n e d i n § t e r g a r u l p u r t a t
p e s t e c â i t a c a r e a c o p e r à p g r u l c a p u l u i i m p l e t i t i n c o a d e § i a d u n a t i n c o n c i
( f e m e i l e m a i t i n e r e § i f e t e l e p u r t a u c h i a r § i p s a l l r i e n e a g r à d e p o s t a v s a u
f e t r u ) ; u r m e a z ' a i a c u u n e l e t i p u r i d e c r o i c u t o t u l a p a r t e , p o a l e l e s t r i n s e
i n b r i u l r o § u d e l i n A l a t d e 1 5 c m , p e n t r u a f o r m a o s i l u e t ä z v e l t 5 , i a r
p e s t e a c e s t e a f o t a i n c i n s 6 c u b r a c i i . I n p i c i o a r e s e p u r t a u t u r e c i § i c a l t u n i
d e l i n 5 , p e s t e c a r e s e i n e a l t a u o p i n c i l e l e g a t e c u n o j i t e d i n O r d e c a p r a
s a u d i n l i n g . P e s t e i e , f e m e i l e m a i t i n e r e p u r t a u t u n i c a , i a r c e l e v i r s t n i c e
t a i b g r i c a d e z e g h i .
i n e v o l u t i a p o r t u l u i f e m e i e s c d i n B r a n s e p o t d e t e r m i n a , p e b a z a
i n f o r m a t i i l o r § i a d a t e l o r c u l e s e , t r e i e t a p e m a i i m p o r t a n t e . P i n k l a 1 8 8 0 ,
f e m e i l e c 5 s 5 t o r i t e p u r t a u p e c a p b a r i § , p e s t e c a r e l e g a u c i r p a , i a r c e l e b 6 t r i n e
§ t e r g a r e t e s u t e d i n c i n e p à § i b u m b a c , § i c a r e m a i t i r z i u s e f a c e a u § 1 d i n
b o r a n g i c , s a u e r a u c u m p á r a t e d e l a R u c à r o f i d i n t i r g u l B r a n u l u i . C h i t a p a r e a
f t o p i e s a p u r t a t á I n c a d i n p r i m a j u r r a t a t e a s e c o l u l u i a l X I X - l e a , s u b § t e r g a r ,
i n l o c d e b a r i § s a u b a t i c . N e v e s t e l e t i n e r e p u r t a u § i e l e § t e r g a r e , d a r n u m a i
l a h o r k c i n d z b o r u l § t e r g a r e l o r & A t : l e a u n e f e c t p l a s t i c d e o s e b i t . I i l e e r a u
f i e d e t i p u l c e l o r c u m i n e c i l u n g i d e 2 , 5 m , o f o r m a ' u n i c 5 , f i e c u m i n e c i
c u o b i n z i c a i n t o a r s ä . F o t a e r a c r o i t à d i n t r - o v e s ' i t u r à l u n g d e 5 c o t i § i l a d
d e 7 5 c m , § i s e c u s e a c u i n c r e c i t u r i l a s p a t e . C e l e d o u g c a p e t e , b o g a t o r n a -
m e n t a t e § i n u m i t e o p u l p e n e 0 , s e i n c i n g e a u t o t d e a u n a i n f a t à , p e t r e c i n d u - s e
u n e l e p e s t e a l t e l e .
i n j u r u l a n u l u i 1 9 0 0 , i n p o r t u l f e m e i e s c a p a r u n e l e e l e m e n t e n o i ,
a t i t i n c r o i , c i t § i i n c e e a c e p r i v e § t e m a t e r i a l e l e , s c u r t i n d u - s e f o t e l e , c a r e
m a i i n a i n t e s e f á c e a u d i n d o i l a t i d e p i n z 6 ( i n t o t a l n o u à c o t i ) § i c a r e a j u n g e a u
p i n g a p r o a p e d e g l e z n e . I n c e p e e a d i s p a r à p g l A r i a d i n p o r t u l n e v e s t e l o r § . 1
a p a r e i n s c h i m b , p e n t r u t i m p u l f r i g u r o s , b r o b o a d a . L a i i s e s c h i m b à f o r m a
m i n e c i l o r ( p u m n a § i i d e v i n m a i l a t i d e e x e m p l u )
§ i i n c e p a s e a m p l i f i c a
o r n a m e n t e l e , c a r o r a l i s e a d a u g a , p e l i n g a m o t i v e l e c u s u t e c u l i n i c a § i c u
1 8
www.digibuc.ro
-
8/20/2019 Portul Popular Din Zona Branului
20/72
a r n i c i , p a i e t e ( 0 f l u t u r i > > ) s i m A r g e l e . P e s t e i e s e p o a r t f i l g i b g r i c a d e c a t i f e a
( n u m i t g 0 c a r a c h i o i > > ) , o r n a m e n t a t g c u r n g r g e l e s i c u f i r d e a u r . B g t r i n e l e
c o n t i n u a s ä p o a r t e p i e p t a r s i c o j o c e l , i a r i n v e c i n g t a t e a M u s c e l u l u i s e p o a r t g
m i n t e a n ; a p a r e , i n c i t e v a s a t e , f o t a s t r i m e a , c a r e a c o n t i n u a t a s e p u r t a
p i n g l a c e l d e a l d o i l e a r g z b o i m o n d i a l , p a r a l e l c u c e a n e a g r g . A c e a s t g f o t g
s t r i m t g s e m a i p o a r t à s i a s t g z i , i n s p e c i a l l a S i r n e a s i F u n d a t a , i n c e l e l a l t e
l o c a l i t g t i p g s t r i n d u - s e v e c h e a f o t ä l a r g g , t i p i c b r g n e a n g .
C u 2 0 - 3 0 a n i i n u r m g , i n p o r t u l f e m e i l o r a u i n t e r v e n i t s c h i m b g r i
i n s e n s u l a m p l i f i c g r i i l a m a x i m u m a c i m p i l o r o r n a m e n t a l i a t i t l a i i c i t s i
l a f o t e , i n c i t t o a t ä s u p r a f a t a m i n e c i l o r s i p i e p t u l u i , c a s i a f o t e l o r , t i n d e
s l s e i n f a t i s e z e t o t m a i m u l t c a u n c i m p i n f l o r a t , i n c a r e c u l o r i l e p u t e r n i c e
s i c e l e d e s c h i s e i a u l o c u l c e l o r m a i t e m p e r a t e d i n t r e c u t . S e p o a r t a a d e s e a
f u s t ä i n l o c d e f o t g , r e n u n t i n d u - s e l a v e c h i u l b r i u r o s u l a t , i a r i n p i c i o a r e
c i o r a p i , g h e t e s i p a n t o f i . P e d e a s u p r a , i n t r e 1 9 0 0 - 1 9 1 8 , s e p u r t a i a r n a
« g h e b u t a > > , i a r m a i t i r z i u o m a n t g l u l > > d e p o s t a v , l u c r a t d e c r o i t o r i . M a t e -
r i a l e l e p r o d u s e d e f a b r i c g s i r g s p i n d i r e a c o l o r a n c i l o r s i n t e t i c i , c a r e p g t r u n d
l a s a t e , c o n t r i b u i e l a d e z v o l t a r e a a c e a s t a .
i n t r e B r a n u l d e S u s s i B r a n u l d e J o s c o n s t a t g m i n g e n e r a l o e v o l u t i e
d i f e r i t g , i n s e n s u l c g s a t e l e d e j o s , d i n a p r o p i e r e a c e n t r e l o r i n d u s t r i a l e ,
t r e c d i r e c t d e l a v e c h i u l p o r t l a c e l o r g s e n e s c , i n t i m p c e s u s , l a S i r n e a s i
F u n d a t a , c o s t u m u l f e m e i e s c e v o l u e a z g m a i l e n t s i s e a p r o p i e d e c e l m u s c e -
l e a n , i n t r a n s f o r m a r e a l u i , t o c m a i d a t o r i t g l e g a t u r i i d i r e c t e c u R u c g r u l
s i C i m p u l u n g .
S e c u v i n e s g s t g r u i m a s u p r a e v o l u t i e i m o r f o l o g i c e s i a s u p r a c a l i t a t i l o r
a r t i s t i c e a l e p i e s e l o r c o s t u m u l u i f e m e i e s c , l a p i e s e l e d e b a z g c e l p u t i n ,
c g c i n u m a i a s t f e l e p o s i b i l g o b u n g c u n o a s t e r e s i i n t e l e g e r e a p o r t u l u i .
D i n g a t e a l a c a p u l u i s t e r g a r e l e l u n g i , c u f r u m o a s e a l e s g t u r i , l u c r a t e
f i e d i n p i n z a s u b t i r e , f i e d i n b o r a n g i c , s i n t c e l e c a r e r e t i n a t e n t i a s i c o n f e r g
c o s t u m u l u i o d i s t i n c t i e s p e c i a l g . E l e e r a u p u r t a t e d e c g t r e f e m e i l e c g s g t o -
r i t e , p e s t e c g i t a d e p o s t a v c o l o r a t , l e g a t ä s u b b g r b i e , s i c a r e a v e a p e m a r g i n e a
d e d e a s u p r a f r u n t i i
l a c e l e t i n e r e
c i t e z e c e c i u c u r e i d i n l i n i c g v i u
c o l o r a t à s i m ä r g e l e . V e c h i u l s t e r g a r b r a n e a n e r a l u c r a t d i n p i n z g d e b u m b a c ,
c u v g r g i a l e s e n u m a i l a c a p e t e ; e l s e p u r t a c u u n c a p g t l a s p a t e , i a r c e l g -
l a l t s e i n v i r t e a d e d o u g o r i p e s t e c a p s i s e d u c e a a p o i p e s t e u m g r u l d r e p t ,
a p g r i n d u - n e a s t f e l c a o v g l i t u r g d e v e c h e t r a d i t i e . M a i d e m u l t , s u b s t e r g a r ,
s e p u n e a g i m b i r c u p o s o m a n t . C g i t a , g i m b i r u l s i b a r i s u l e r a u n u m i t e c u u n
t e r m e n g e n e r i c o l e g a t o r i > >
s i c o n s t i t u i a u u n s e m n d i s t i n c t i v a l f e m e i l o r
m g r i t a t e . D u p g c g i t g , a i n c e p u t a s e p u r t a b a r i s u l , p e s t e c a r e s e p u n e a u
m a i a l e s c i r p e n e g r e s a u c a f e n i i . F e t e l e u m b l a u c u c a p u l d e s c o p e r i t ; r a r e -
2 *
1 9
www.digibuc.ro
-
8/20/2019 Portul Popular Din Zona Branului
21/72
6 . $ t e r g a r
d e
( m a r a r n i ) c u c i r n p u l c u a l e s f i t u r i , i a r l a c a p e t e
c u m o t i v e m a r i
f a g u r e , i n c a r e i n t i l n i m o r n a m e n t e f l o r a l e s t i l i z a t e ( s e c . X I X )
F .
7 .
s 4 t . . 4 1 1
r
7
j . . _ t
. , . . 1 ; . - . , : . .
,
k v
_
t e .
A k t
I r ' a r '
,
e ' r
l ' e l '
# 4 7 0 - 4 t
1 - ' ,
1 . . r i s
, . . . .
1 .
r 2 . ' , 1 - * . : , , i ;
' ' ' '
.
' .
i l
0 , ' V 4 % 7 ?
I
.
, + . ` s . - e .
I
v
1 .
)
t i
t
' 4 '
#
- 1 4
-
" A 4 1 0 0 / 1 / V H 4 " 4 1 1 7 1 )
' : 4 1 1 4
.
1 ; : Z o l d s r .
w i r
P i t y t
e x z -
www.digibuc.ro
-
8/20/2019 Portul Popular Din Zona Branului
22/72
7 .
$ t e r g a r ( m a n n . ) c u c i m p u l
i n v i r g a t ,
i a r
l a c a p e t e c u a l e s A t u r i
( s e c .
X I X )
1
r
. 1 .
' a
} 0
g
,
- t
I ,
s
1 1 - f
v
-
\
A
-
-
A t
e
r
t i t
- a ' 4 . . . .
.
A
( - -
a
I
& " 1
. 7 . 1
. 4 . t i t )
- "
- 0
c
0
i
I s
- 0
-
I t
e
- 0 .
- .
( i t
*
P A
' 4 1
V .
n i t
r a
: k
*
-
0 R i '
, ,
t , I . .
4
\ '
,
. .
t
t * 4
4
2 S '
' ' ' e l : f
Z
1 4
" .
'
' V
4
. 4 . t i 4 .
3
' .
' ' . . .
1
I
,
'
, , , ) 1 `
" .
7 .
0
7
.
` e
1
-
, s . . i . i .
1
,
. ,
7 '
'
4 ) " .
l
c
" r
. .
. 1 . .
,
s
www.digibuc.ro
-
8/20/2019 Portul Popular Din Zona Branului
23/72
o r i , 0 n u m a i m a i t i r z i u , a u i n c e p u t a p u r t a c i r p e 0 b a t i c u r i , l e g a t e l a s p a t e
0 l g s i n d s g a t i r n e u n c o l t l u n g p e s p a t e . P e s u b b a r b i e , i n a c e l t i r n p , s e l e g a
0 e r g a r u l , m a i a l e s d e c g t r e f e m e i l e b g t r i n e , p u r t i n d 0 e l e , d e o b i c e i i n z i l e l e
d e l u c r u , n i r p e n e g r e c u c i u c u r i . B r o b o a d a d i n l i n g s a u c e a p l u § a t ä s e p o a r t i
i a r n a . L a g i t 0 p e p i e p t , f e t e l e 0 c h i a r f e m e i l e t i n e r e , p u r t a u p i n g l a i n c e p u t u l
s e c o l u l u i a l X X - l e a s a l b g , i n s p e c i a l i n B r a n u l d e S u s .
P i e s a c a r e c o n s t i t u i e i n s g u n a d i n c r e a t i i l e c e l e m a i v a l o r o a s e d i n p o r t u l
b r i n e a n e s t e i n c o n t e s t a b i l i a . E a s - a b u c u r a t i n t o a t e e p o c i l e d e a t e n t i a
t g r a n c i i m u n c i t o a r e c a r e a i m b o g g t i t - o c u e l e m e n t e n o i , a t i t i n c r o i , c i t
m a i a l e s
i n o r n a m e n t i c g . T o t u 0 , c u t o a t e p r e f a c e r i l e a c e s t e i p i e s e ,
c i t e v a e l e m e n t e d e s t r u c t u r g , r e z u l t a t e d i n c r o i , s e p g s t r e a z g d e - a l u n g u l
v e a c u r i l o r , c u m a r f i p o r n i r e a t u t u r o r e l e m e n t e l o r c o m p o n e n t e ( c i u p a g e ,
s p a t e , m i n e c i ) d i n j u r u l g i t u l u i , u n d e s e i n t i l n e s c i n c r e t i n d u - s e p i n z a .
I n a c e a s t g p r i v i n t g a n a l i z a m o r f o l o g i c g a i i l o r n e a r a t à c l a r c a l e a d e z v o l -
t g r i i a c e s t o r p i e s e , i n c e p i n d c u c e a m a i v e c h e f o r m ä d e i e f g r g g u l e r , c u
u n O r d e i n c r e t i t u r i s t r i n s e p e u n f i r s a u d o l l d e a t g . M i n e c i l e s i n t , l a f e l ,
t e r m i n a t e c u p u m n a 0 l a c a r e i n c r e t i t u r i l e s i n t d o a r p r i n s e i n c i t e v a o r n a m e n t e
m a r i b r o d a t e d e a s u p r a . F o r m a u r m g t o a r e e a c e e a a i i l o r c u g u l e r 0 c u
p u m n a 0 a p l i c a t i p e i n c r e t i t u r g , a p o i i i l e c u p u m n a 0 i n t o r 0 .
I a . , c e a m a i i n t e r e s a n t à , u n i c g i n s u d u l T r a n s i l v a n i e i 0 s e m n a l a t g p i n g
a c u m n u m a i i n T a r a V r a n c e i , e s t e d e s i g u r i a c u m i n e c a r a s u c i t a , a v i n d
l u n g i m e a d e 3 - 4 c o t i . U l t i m e l e p i e s e s - a u m a i g g s i t , l a s f i r 0 t u l s e c o l u l u i
t r e c u t , l a S o h o d o l ( B r a n u l d e J o s ) . C r o i u l c i u p a g e l o r 0 a l s p a t e l u i e s t e
c e l o b i p u i t , 0 l a a c e s t e i i , i n t i m p c e m i n e c a a r e n u n u r n a i d i m e n s i u n i , d
0 f o r m e c i u d a t e . M i n e c a p r o p r i u - z i s g , p e l i n g g f a p t u l c g e s t e f o a r t e l u n g g ,
s e f a c e t o t m a i i n g u s t à i n j o s 0 e s t e o r n a m e n t a t g c u u n O r i n g u s t d e b r o -
d e r i e , c a r e u r m e a z g . f o r m a i n s p i r a l g a m i n e c i i , § e r p u i n d u - s e i n j u r u l b r a t u l u i .
D e a s u p r a m i n e c i i , a c e a s t g i e a r e o a l t i t g f o r m a t à d i n t r - o b u c a t a s e p a r a t à
0 b r o d a t g c u t r e i r i n d u r i d e O r e o r i z o n t a l e ; i n p l u s , u n d i n d e a s u p r a ,
i n t r e a l t i t à 0 i e , i a r d e d e s u b t o i n n g d i t u r g . P e p i e p t 0 i n j u r u l m i n e c i i
l a r g i c o b o a r g § e r p u i n d d o u g d u n g i b r o d a t e i n g e n e r e c u v e r d e 0 c a f e n i u .
C e l e r n a i r g s p i n d i t e i i b a t r i n e 0 i a u f o s t c e l e c u o b i n z i c a i n t o a r s g 1 2
m i n e c i . T e s u t e d i n p i n z g d e i n , c i n e p a s a u b u m b a c 0 c u s u t e c u l i n g , a c e s t e
i i c u c r o i l a r g a v e a u g u r a i n & f a * , f o r m a t g l a i n c h e i e r e a c e l o r c l o d / c i u p a g e ,
i a r s u b b r a t u n p e t e c u t p A t r a t , n u m i t o b u c g t u i e D . D e r e m a r c a t c g p i n z a
v e c h e f i i n d i n g u s t a , i s e a d g u g a d e d e s u b t 0 a l d o a i a > > s a u < < o c l a d a > > , p e n t r u
a s e p u t e a f a c e m i n e c a l a r g a . C i m p i i o r n a m e n t a l i s e d e s f g § o a r g i n f a t a ,
d e - a l u n g u l m i n e c i i , p o r n i n d d i n g u l e r , a p o i p e p i e p t i n j o s . L a i n c e p u t ,
i i l e a v e a u u n s i n g u r r i n d d e O r e , t r e c i n d u - s e a p o i l a t r e i r i n d u r i . M o t i v e l e
2 2
www.digibuc.ro
-
8/20/2019 Portul Popular Din Zona Branului
24/72
0 8
7 0
4 0 0
A
8 . I n b á t r i n e a s c i c u o b i n z i c a i n t o a r s a .
A
m i n e c i l e , B
a l d o a i a , C c i u p a g e l e , D
n a d a l a c i u p a g u l d i n s p a t e , E b u c l i c u i e
e r a u c u s u t e m a i m u l t c u n e g r u § i u m p l u t e . D e r e g u l a , p e o b i n z i c a i n t o a r s ' a
s e c o s e a u a c e l a § i f e l d e m o t i v e c a § i p e m i n e c 5 1 i n j o s . D e o b i c e i § i r u l d i n
c e n t r u a v e a f o r m a u n u i l a n t f o r m a t d i n c i r l i g e s a u z M u t e , n u m i t § e b a c .
A l t i i i e , t o t v e c h e , e s t e c e a c u o b i n z i c a d r e a p t a , i n g e n u l u n e i m a n § e t e
l a t e , b r o d a t à . L a a c e s t t i p d e i e , m o t i v e l e s e a m p l i f i c g § i m a i m u l t , a c o p e r i n d
t o a f a s u p r a f a t a m i n e c i l o r § i a c e l o r d o u ' a c i u p a g e d i n f a t a .
M a i r a r , s - a u g a s i t ( d e e x e m p l u l a M o e c i u l d e S u s ) c h i a r p i e s e l a c a r e
t r e i m e a s u p e r i o a r l a c i u p a g e l o r d i n f a t a , s u b o b i n z i c a g u l e r u l u i , e s t e b r o d a t g
p e i n c r e t i t u r à , a v i n d i n a c e s t c a z g u r a i e i i n s t i n g a .
S e p a r e c a o i i l e s u g u § a t e o ,
a d i c g s t r i n s e j o s l a m i n e c i , s e
a f l a l l a
o r i g i n e a i i l o r m a i n o i , z i s e 0 c u f u d u l i o s a u 0 f u d u r i o , a d i c a c e l e c u n o s c u t e
i n g e n e r a l s u b d e n u m i r e a d e i e c u f o d u r i . L o c u l u n d e m i n e c a e r a s u g u § a t a
s e c h e m a 0 m u t u o , f i i n d b r o d a t ä p e i n c r e t i t u r a s a u a v i n d o a l t i t à a p l i c a t h .
2 3
www.digibuc.ro
-
8/20/2019 Portul Popular Din Zona Branului
25/72
# 0
A
3 6
8
3 6
C
3 6
D
4 4
2 0
E
2 0 E
2 7
9 . I e c u m i n e c a r i t s u c i t i
A s i B
c i u p a g e l e d i n f a t g , C s p a t e l e , f o a i a i n t r e a g g , D
s p a t e l e , j u r n g t a t e f o a i e , E a k i r a t , F m i n e c i .
0 c l i n u l m i n e c i i , H
M i d i t u r a l a s p a t e , l a m a r g m e a m i n e c i i . P i e s a f o a r t e v e c h e ( M u z e u l B r u k e n t h a l , S i b i u )
www.digibuc.ro
-
8/20/2019 Portul Popular Din Zona Branului
26/72
-
8/20/2019 Portul Popular Din Zona Branului
27/72
i n g e n e r a l s i . a c e s t e i i p a s t r e a z a c a r a c t e r i s t i c i l e c e l o r d i n a i n t e , c u d e o s e -
b i r e a c ä a l a t u r i d e m o t i v e l e o r n a m e n t a l e v e c h i , c u c a r a c t e r g e o m e t r i c
( c u m a r f t c i r l i g o n t i i , z a l e l e , r a t e l e s . a . ) , a p a r s i . m o t i v e o r n a m e n t a l e n o i ,
f l o r a l e , m a i m t i i p e m i n e c i . D e f a p t , o b s e r v a m a a i c i t o t d e a u n a e l e r n e n t e l e
n o i a p a r p e m i n e c i , a t i t i n c r o i , c i t s i c e l e d e n a t u r a o r n a m e n t a l a .
I a c u m i n e c ä l a r g a , d e d a t a m a i r e c e n t a , t e s u t a d i n b u m b a c s a u p i m a
s u b t i r e , s e i n c h e i e t o t d e m i n a c u o i n g l i t a 0 , e a a r e i n l o c u l 0 m u t u l u i »
u n s i n o r c u c a r e s e p o a t e s t r i n g e . D i n a c e a s t a i e a d e r i v a t f o r m a c e a m a i
n o u a , d i n z i l e l e n o a s t r e , c u m i n e c a d r e a p t a , l a r g a , c u m o t i v e c u s u t e p e u m e r i
( a l t i t a ) s i d i n c a r e c o b o a r a n u m e r o a s e s i r e l a t e , O r a l a e x t r e m i t a t e a m i n e c i i ,
c a r e l a r i n d u l e i s e t e r m i n a c u o b a n d a d e m o t i v e d e j u r i m p r e j u r . A c e s t e
1 0 . I e b i t r i n e a s c a c u c i u p a g e l e d i n f a t i b r o d a t e p e i n c r e c i t u r s
A : m i n e c t l e .
B
a l d o i d a . C d u p t i g e l e , D
b u i l t - W e , E
m a n o e t k P
g u l e r
www.digibuc.ro
-
8/20/2019 Portul Popular Din Zona Branului
28/72
4 0
A
4
4 0
2 0
2 3
2 0
C . , E
1 1 . V a r i a n t a c u m i n e c a l i b e r i
A m i n e c i l e , B a l d o a i a , C m i j l o c l a
c l u p a g u l d i n f a i t , C i
m a r g i n i l a
c i u p a g u l d i n s p a t e , D n l i d i t u r f i
d o u l f o i
l a c i u p a g u l d i n f a t i i , E m i j l o c l a c i u p a g u l
d i n s p a t e , F
c e l e
d r e p t e
l a
p o a l e , G
p a t r u
c l i n i
l a p o a l e
i i a u d e c e l e m a i m u l t e o r i g u r a i n f a f a ,
d a r l a u n e l e p i e s e s e f a c e § i
l a t e r a l , a c e s t e a d i n u r m ä f i i n d d e s t i n a t e m a i a l e s p e n t r u f e m e i l e c u c o p i i
d e a l ä p t a t . G u l e r u l a c e s t o r i i , l a f o r m e l e c e l e m a i r e c e n t e , e s t e i p l o c u i t c u u n
2 6
www.digibuc.ro
-
8/20/2019 Portul Popular Din Zona Branului
29/72
6 6
3 8
B
3 6
8 0 A
1 2 . V a r i a n t a c u m i n e c a s t r i n s i c u § n u r
A
m t n e c i l e , B a l d o a l a , C c l u p a g u l , D s p a t e l e
O n o r p e c a r e s e s t r i n g i n c r e t i t u r i l e . E s t e o r e v e n i r e c u r i o a s à l a f o r m a p r i -
m a r k ' , d a t o r i t a p r o b a b i l f a p t u l u i e l e a e s t e a s t f e l m a i 1 e j e r 5 .
P o a l e l e l a i i l e m a i v e c h i e r a u c u s u t e d e p a r t e a i n f e r i o a r 5 a i e i § i s e c o r n -
p u n e a u d i n d o u ä f o i d r e p t e ( u n a i n f a t ä , a l t a i n s p a t e ) § i d i n p a t r u c l i n i
m a r i , i n p ' a r t i . L a i i l e d e t i p n o u , p o a l e l e s e p o a r t l c a p i e s 6 s e p a r a t à , i n
g e n d e f u s t a . P o a l e l e n o i a u , i n m i c e c a z , t o t d e a u n a , i n p a r t e a d e j o s , d e
j u r i m p r e j u r , r i u r i b r o d a t e , c e s e v a ' d s u b f o t a c a r e s e p o a r t à c e v a m a i
s c u r t . M a i i n a i n t e v r e m e , p o a l e l e s e f I c e a u d i n p i n i l n u m i t à d e 0 g r o a s 6 > >
( u r z i t b u m b a c § i b ä t u t c i n e p à ) , s a u d i n p i n z 5 d e i n , z i s o f l o s > > , p e n t r u
p o r t u l z i l e l o r d e l u c r u .
i n p r i v i n t a o r n a m e n t e l o r d e p e i i , c e e a c e n e r e t i n e a t e n t i a i n p r i m u l
r i n d e s t e c o l o r i t u l d e b u n g u s t , p e f o n d n e g r u s a u c a f e n i u , i n a z i t § i r e l i e -
f a t c u u m p l u t u r ä d e r o § u , g a l b e n , a u r i u § i a r g i n t i u ; a p o i , u n i t a t e a d e c o m -
p o z i t i e , c h i a r a t u n c i c i n d o r n a m e n t e l e s e a m p l i f i c a l a m a x i m u m . D e m a r e
i n t e r e s a r t i s t i c c o n s i d e r 5 m a e s t e p r o c e s u l d e t r a n s m i t e r e a u n o r m o t i v e
2 7
www.digibuc.ro
-
8/20/2019 Portul Popular Din Zona Branului
30/72
v e c h i b r o d a t e , i n o r n a m e n t i c a o u a l o r i n c o n d e i a t e ; a n u m e a c e l e i l u n
l a t e , n u m i t e o s e b a c e o s a u o g h i n a r e 0 c a r e , a t i t p e i i , d r - s i p e o u a , a u
r o l u l d e a d e l i m i t a s i o r i e n t a c i m p i i o r n a m e n t a l i , p r e c u m s i d e a - i i m b o g a r i
i n a c e l a s i t i m p . A c e s t e s e b a c e a u c o n t r i b u i t c h i a r l a a p o t e n r a p r o c e s u l d e
d e z v o l t a r e a c o m p o z i r i e i o r n a m e n t a l e n o i .
F o t a c o n s t i t u i e c e a d e a d o u a p i e s ä c a r e d e t e r m i n a c a r a c t e r u l s p e c i f i c
a l p o r t u l u i b r a n e a n , f i i n d d e o f a c t u r a l o c a l a p r e c i s a , d i f e r i t à d e f o t e l e d i n
M u s c e l s i d i n a l t e z o n e . C a f o r m a . s i d i m e n s i u n i ,
f o t a d e B r a n z i s a c u
« p u l p e n e D , g e n e r a l ä i n t o a t a z o n a , e s t e d r e p t u n g h i u l a r a , f i i n d o d i n i o a r a
f o r m a t a d i n d o u a f o i i n n a d i t e d e - a l u n g u l , o r i z o n t a l . T e s i n d u - s e m a i t i r z i u
i n r a z b o a i e i n c i n c i i r e , c u s p a t a m a i m a r e ( d e 2 0 - 2 2 d e O p u s ° , s - a
l u c r a t d i n t r - o s i n g u r a ' f o a i e . F o t a a r e t r e i p a r r i : 0 v i n a t u l > > , s i c e l e d o u a
p u l p e n e . V i n a t u l e s t e p a r t e a d e l a m i j l o c u l f o i i , d e c u l o a r e n e a g r a , s i c a r e
v i n e p u r t a t a l a s p a t e ; i a r c e l e d o u à p u l p e n e , l a t e d e c i r c a j u m a t a t e m e t r u
f i e c a r e , s e i n c i n g i n f a r a , f o r m i n d c a p e t e l e f o i i c u v a r g i r e a l i z a t e d i n b ä t e a l a .
U r z e a l a e s t e d i n a r i a n e a g r a , m a i r a r d i n l i r a t o a r s ä s u b r i r e s i v o p s i t a
n e g r u c u c o a j a d e « a n i n o ( a r i n ) , p e c a r e t o r i b r a n e n i i o a d u c e a u d i n c e l e
m a i v e c h i t i m p u r i d e l a M o e c i u l d e J o s , d i n v a l e . L a b a t e a l a d i n l i n a r i g a i e ,
v o p s i t a p e n t r u p u l p e n e i n d i f e r i t e c u l o r i , d o m i n a r o s u l . i n u r z e a l a , l a c e l e
d o u ã m a r g i n i , s a u o b l i g a t o r c e l p u t i n l a p a r t e a c a r e v i n e d e d e s u b t , s e u r z e s c
f i r e r o s i i , c a r e f o r m e a z a j u r i m p r e j u r u n o r n a m e n t c o n t i n u u , d e v a r g a i n
c i n c i d u n g u l i r e , n u m i t e 0 m i n j i o . B a t r i n e l e i s i a m i n t e s c c a m a i d e m u l t
s e p u r t a u o f o t e r o s i i > > , c a r e a v e a u d o a r c i t e v a o h i r e b r a z d a t e o d e a i d
c u l o a r e , i n f a r a , p e p u l p e n e . R o s u l e s t e i n o r n a m e n t i c a f o t e l o r c u l o a r e a
d o m i n a n t a , p e
l i n g a
c a r e v e r d e l e , g a l b e n u l ,
a l b a s t r u l 0 . i n c e p i n d
c u f i n e l e s e c o l u l u i a l X I X - l e a s i c r e s c i n d i n t i m p
f i r u l d e a u r , a p a r g r u -
p a t e i n d u n g i v e r t i c a l e d i s p u s e s i m e t r i c s i f o r m i n d g r u p e a l t e r n a t i v e . C e l e
d o u i p u l p e n e s e p o a r t a , c i n d u n a c i n d a l t a , d e a s u p r a . A c e a s t a i n s a n u l a
i n t i m p l a r e , c i u n a s e p u r t a n u m a i i n z i l e l e d e l u c r u , i a r a l t a
c e a m a i
f r u m o s l u c r a t a
i n s a r b a t o r i s i l a n u n r i .
F o t a , c u v a r g i l e d e o m i n j i o c a r e f o r m e a z a p a r c a u n c h e n a r , c u c e l e
d o u a p u l p e n e c o l o r a t e p e t r e c u t e i n f a r a , p e f o n d u l n e g r u , s i c u i n t r e a g a
s u p r a f a r a a n i m a t a d e r e s a t u r a i n o c h i u r i , c r e e a z a e f e c t e d i n t r e c e l e m a i r e u -
s i t e d i n p u n c t d e v e d e r e a r t i s t i c .
F a r a d e M u s c e l , f o t e l e v e c h i d i n B r a n s e d e o s e b e s c i n p r i m u l r i n d
p r i n l a r g i m e a l o r ( 5 c o r i , a d i c a 3 , 7 0 m ) , a p o i p r i n f a p t u l c a i n B r a n f o t e l e
s e i n c r e r e s c l a s p a t e , c i t s i p r i n t r - o m a i m a r e s i m p l i t a t e s i d i s t i n c r i e .
L a S i r n e a s i l a F u n d a t a , c u e x c e p r i a b a t r i n e l o r , f e m e i l e p o a r t a s i f o t e
s t r i m t e , d e t i p m u s c e l e a n , c a r e s - a u i n t r o d u s a i c i d u p g a n u l 1 9 0 0 .
2 8
www.digibuc.ro
-
8/20/2019 Portul Popular Din Zona Branului
31/72
D e p r i n a n u l 1 9 3 0 a i n c e p u t a s e o r n a m e n t a i n t r e a g a s u p r a f a t a a f o t e i c u
m o t i v e g e o m e t r i c e , a p o i f l o r a l e , f o l o s i n d u - s e i n t i i l i n g v o p s i t ä , d u p a a c e e a
m a t a s e 0 - f i r d e a r g i n t ( z i s v g e n e l ) ) ) s a u d e a u r ( z i s a m i t a t i e > > ) . A d e s e o r i
a c e s t e f o t e , m a i a l e s p e n t r u m i r e s e , i n s a t e l e d i n B r a n u l d e S u s , s i n t c u m -
O r a t e d i n t i r g u l d e l a C i m p u l u n g - M u s c e l . P u s t a s a u f o i l e d e p o s t a v s e
p o a r t a a z i a p r o x i m a t i v d e c a t r e o t r e i m e d i n p o p u l a t i a d e f e m e i t i n e r e , c h i a r
i n z i l e l e d e s a r b a t o a r e , c u i e s a u c u b l u z e o b i § n u i t e . D e r e t i n u t c a l 0 a i c i , l a
s f i r § i t u l v e a c u l u i t r e c u t , s e p u r t a d e c a t r e m i r e s e a n d r o c u l , d e t i p u l c e l u i
i n t i l n i t i n T a r a O l t u l u i , a l a c u m 0 p a l a r i i l e b a r b a t e § t i p u r t a t e d e f e t e n e a m i n -
t e s c d e c e l e o b s e r v a t e p i n a i n z i l e l e n o a s t r e i n z o n a F a g a r a § u l u i , l a D r a g u § .
I n u l t i m a v r e m e f o t e l e v e c h i c u p u l p e n e s i n t p u r t a t e n u m a i d e c a t r e
b a t r i n e . L a f e m e i l e t i n e r e , d u n g i l e a c e s t o r f o t e s i n t m a i l a t e 0 f o r m