Feodor Mihailovici Dostoievski · PDF fileFeodor Mihailovici Dostoievski Idiotul Roman...

Post on 06-Feb-2018

244 views 5 download

Transcript of Feodor Mihailovici Dostoievski · PDF fileFeodor Mihailovici Dostoievski Idiotul Roman...

  • Feodor Mihailovici Dostoievski

    IdiotulRomannpatrupri

    PARTEANTI. Erapelasfritulluinoiembrie.Peovremedemoin,ctreoranoudimineaa,acceleratuldeVaroviaseapropianplinvitezdePetersburg.Ceaaeraattdegroas,nctluminazileirzbeacugreu,iarprinferestrelevagoanelor,dealungullinieiferate,nuseputeadesluinimiclazecepai.Printrecltoriseaflauiuniicaresentorceaudinstrintate;celemaiticsiteeraunscompartimenteledeclasaatreia:lumemrunt,oamenipurtaidenevoieidetreburizilnice,veninddepemeleagurilemaiapropiate.Cumeraifiresc,toipreauobosii,rebegiidefrig.cupleoapelegrelecaduponoaptedenesomniobrajiideopaloarealbglbuie,caicndceaaiarfipuspeceteaipechipurilelor. Odatcurevrsatulzorilor,ntruncompartimentdeclasaatreia,setreziraezaifanfa,lngaceeaifereastr,doicltoriamndoitineri,amndoimodestmbrcaiifrbagaje,amndoiavndofigurdestuldeplcuti,nsfrit,amndoidornicislegeoconversaie.idacceidoiarfibnuitnclipaaceeaunuldesprealtulcteciudeniiascundefiecare,arfirmasdesiguruimiicntmplareaipuseseastfelfanfa,ntrunvagondeclasaatreiaatrenuluiacceleratVaroviaPetersburg.Primulstotfiavutdouzeciiaptedeanierascundindesat:avcaprulcre,btndnnegruiniteochicenuii,mici,darplinidefoc.Nasullaveamareicamturtit,pomeiiobrajilorproemineni,iarbuzeleisubirischiaumereuunzmbetinsolent,sfidtor,uneorichiarrutcios.Numaifruntea,mareifrumosboltit,preamenitscompensezentructvaparteadejosaobrazului,atenundasimetriaunortrsturipreadure.Ceeaceseartamaiizbitorlaprimavedereerapaloareacadavericafeei,careddeachipuluisuunaerdeistovire,cutoatectnrulpreaaaveaoconstituierobust;nacelaitimpns,faaluiatrgeaateniaprincevaimposibildedefiniticarelsatotuisseghiceascuntemperamentfrmntatdeclocotulunorpasiunimistuitoare,

  • ceeacenusepotriveactuidepuinnicicuzmbetulacelasfidtoriarogantinicicuprivireaiaspriplindeorgoliu.Binencotomnatntruncojocdemiellargiclduros,mbrcatnpostavnegru,nicinuipsadefrig,ntimpcevecinulsundurasecugreuvitregianopiiumede,ruseti,denoiembrie,frsfifost,desigur,pregtitsonfrunte,ccinaveapeumeridectopelerinlarg,cuoglugimens,aacumobinuiescspoartecltoriiprinstrinti,departedeinuturileRusieiicarepornindntoiulierniisstrbatElveiasau,spreexemplu,nordulItaliei,nicinuipunmcaripotezauneicltoriipeodistanattdemarecadelaEidkuhnenlaPetersburg.DarceeaceerapotriviticutotulsuficientpentruItalianicipedepartenufceafaisedovedeaabsolutnecorespunztorncondiiileclimeiruseti.Posesorulpelerinei,tnriel,totcamdevreodouzeciiasesaudouzeciiaptedeani,eramainaltdestatur,aveaprulfoarteblaiides,obrajiisupiiobrburariascuit,deunblondsplcit.Ochiiluimari,albatri,aveauoexpresieblajin,dariapstoaretotodat,cuaceastraniefixitateapriviriidupcarenueragreudeghicit,chiardelaprimavedere,unepileptic.Dealtfel,tnrulaveatrsturiplcute,fineidelicate,iarfaaierapalidi,nmomentulacela,nvineitdefrig.nminiineaolegturicparesetotbagajulluidintrunfulardecolorat.npicioarepurtanitebotinecutalpgroasighetre,cutotulnepotriviteportuluiobinuitdinRusia.Vecinulsucuprnegruiubdemiellcercetcuaceacuriozitateaomuluicarenuarealtcevamaibundefcuti,nceledinurm,sehotrsintrenvorbschindacelzmbetironicprincareuniioameniitrdeazcunepsaresatisfacialipsitdedelicateenfaasituaieinenorociteasemenuluilor. iefrig,nuiaa?ntrebel,micnddinumeri. Babinecnu,rspunsevecinulcuograbneobinuit.icndtegndeticnuidectvremedemoin.Cemafifcutdacsenimereasfieiger?Nicinuminchipuiamciaadefriglanoi.Mdezobinuisem. Viidinstrintate? Da,dinElveia. Fiuu!Pnacoloaiajuns? Cltorulcelnegriciosfluieramirareiizbucninrs. Selegodiscuie.Erasurprinztoarebunvoinacucaretnrulcuprblaiipelerinelveianrspundealatoatentrebrilevecinuluisunegricios,frsbagedeseamcuneledintreeleputeaufisocotitefrrost,absolutnelaloculloriuneorideoindiscreiecaminsolent.Dinvorbnvorb,mrturisicntradevrlipsisedinRusiavremendelungat,maibinedepatruani,fiindbolnav;fusesetrimisnstrintatepentruaselecui;sufereadeostranieboaldenervi,unfeldeepilepsie,caresemanifestaprinconvulsiiitremurturi.Ascultndul,negriciosulsuriseironicdectevaoriilaurmpufninrscndlantrebarea:Eiiteauvindecat?,celcuprulblaiirspunse:Nu,numauvindecat.

  • Ehe!minchipuicedeabnetaicheltuitdegeaba,iarnoi,tiadeaici,nepunemndejdeanei,observveninosnegriciosul. Adevrat!Seamestecdealturinvorbundomnneglijentmbrcat,devreopatruzecideani,corpolent,cunasulrouicouripeobraz,avndaerultipicinfiareaunuislujbancrunitprincancelarii.Eperfectadevrat,sepricepalnaibiispompezeavuiileRusiei! O,ctdemultvnelaincazulmeu!ncepupeuntonblndimpciuitorpacientulmedicineielveiene.Naputeasvcontrazic,desigur,pentrucnutiuexactcumstaulucrurile,nsdoctorulmeuiadatultimeleeconomiicasmpotntoarcenRusia,dupceaproapedoianimainutacolopesocotealalui. Cumadic,naveaipenimenicarestentrein?ntrebcltorulcelnegricios. Absolutpenimeni.DomnulPavlicev,careluaseasuprasagrijantreineriimelenElveia,amuritacumdoiani.LamscrisdupaceeauneirudendeprtatesoieigeneraluluiEpancin;namprimitnsniciunrspuns,Neavndncotro,amplecatsprear. ilacineaidegndsteduci? Mntrebaiundeamstrag?Dreptsspun,deocamdatnutiunicieuUndesonimeri Nuteaihotrtnc? idinnou,ceidoiizbucnirnrs. Tepomenetictotavutuldumitalesereducelaaceastboccelu?ntrebtnrulcelbrunet. Punrmagciaacumspunedumnealui,adugparcjubilndslujbaulcelcunasulrou.Suntconvinscnumaiaialtebagaje,deirmneperfectvalabilvecheazicalcafisracnuicinetiecemarepcat. Presupunereacelordoicltoripreaanufilipsitdetemeiitnrulsegrbisorecunoascdendat. Bocceluadumitalearputeasaibtotuioanumitimportan,urmslujbauldupcesesaturarders(demenionatcstpnulbocceluei,vznduiveselinduscatta,seasocieelnsuinceledinurmveselieilor,ceeaceifcusrdimaitare)icutoatecsuntgataspariezcnuascundenuntrunicifiicuridenapoleoniinicigalbeniolandezisauaustrieci,lucruuordeconstatatjudecinddupghetreledepenclminteadumitaleconfecionatnstrintate,totuiCcidaclaacestmodestbagajpoiadugaoasemeneapresupusrud,cumarfi,depild,soiageneraluluiEpancin,alcruinumelaipomenitadineauri,atunciibocceluadumitale,aputeaspune,vacptaoanumitpondere.Bineneles,numaidacgenerleasaEpancinaiestecuadevratrudinutenelicumva,aacaomuldistratCeeaceefoarte,foartefirescMaialescndaremultfantezie. Eibine,trebuiesrecunosccnusunteidelocdepartedeadevr,segrbisncuviinezecltorulcelblond.Mbategndulipeminecmnel,pentruc,svedei,aproapecnicinumierud.Deaceea,nicinuma

  • surprinsfaptulcnumiarspunslascrisoare.Oarecum,mateptamlaasta. Aistricatdegeababaniipehrtieimrci.Hm!miplacenscetiunomblajinisinceriastaospunsprelaudadumitale.Hm!Dealtfel,cinenulcunoatepegeneralulEpancin?Toatlumealtie.ipedomnulPavlicev,rposatul,careteantreinutnElveia,lamcunoscut.NumaidacivorbadeNikolaiAndreeviciPavlicev,ccieraudoiveriprimaricuacestnume.CellaltlocuieteiacumnCrimeea.CtdespreNikolaiAndreevici,acelacarearposat,eraunomrespectabil,curelaiiiposesorulapatrumiidesuflete Aalchema:NikolaiAndreeviciPavlicev,ncuviintnrul.Cercetndulcumultcuriozitateiluareamintepedomnulatottiutor. ntrunanumitmediusocialntlnetiadeseaindivizidinacetia,ntotdeaunabineinformai,croranulescapnimic;totneastmprulminiiloriscoditoaresendreaptdeobicei,nestvilit,ntrosingurdirecie,firetedinlipsaunorinteresesaupreocuprimaiimportante,cumarspuneuncugettormodern.Dealtfel,aceastatottiinalorselimiteazlaundomeniudestulderestrns:eitiuundeareserviciucutaresaucutare,pecinecunoate,ceavereposed,undeafostguvernator,cucineecstorit,cezestreiaadusnevasta,cerudemaiapropiateimaideprtateare,civeriprimariidealdoileaetc.EtcDeregul,domniiacetiaatottiutoriumblrupincoateiprimescoleafdeaptesprezecerublepelun.Oamenii,acrorviaeiocunoscntoatededesubturile,nicinuiarputeaexplicamcarcemotiveanumeindeamnsseagiteastfel;itotui,pentrumulidintreacetiindivizi,toateinformaiileacumulatecuprivireladiversepersoane,carecavolumarechivalacuontreagdisciplintiinific,reprezintoadevratbucurie,sarzicechiarosupremsatisfaciespiritual. Dealtfel,disciplinaaceastaparesfiedeosebitdeatrgtoare,ccimiafostdatscunoscnumeroisavani,literai,poeiioamenipoliticicareiaflasernearealizareasupremelorreconcilieriieluriicare,poate,numaidatoriteifcusercarier. ntimpulacesteiconvorbiri,tnrulnegriciosseuitacuoprivireabsentpefereastricscantruna,avndaerulomuluinerbdtorsajungctmairepedelacaptulcltoriei.Preadistrat,poatechiarpreadistrat,trdndostranietulburare,carelfceauneorispriveascfravedea,sascultefraauzi,srdfrstieelnsuideceanume. Dacmiestengduit,cucineamonoarea?Seadresdeodatdomnulcelbubostnruluiblondcubocceluanmn. PrinulLevNikolaeviciMkin,irspunseprevenitorcelntrebat. PrinulMkin,LevNikolaevici?Nucunosc.Mrturisesccnicinamauzitvreodatpomeninduseacestnume,spuseczndpegndurislujbaul;adicnuivorbadenume;numeleacestaareovechimeistoricisepareclmenioneaziKaramzinnIstoriasa,eumreferlapersoan,nsensulcnu

  • preantlnetiastzilatotpasulprinicunumeledeMkin;leofiapusfaimadealtdat. Nicinuidemirare!Relundatprinul.AcumnumaiexistaliprinicunumeledeMkinnafardeminei,dacnumnel,eusuntultimuldinaceastspi.nceiprivetepestrmoiimei,mulidintreeierauodnodvor.nschimb,tatlmeuafostsublocotenentnarmat,provenitdiniuncheri.NaputeaspunenscumsefacecigenerleasaEpancinaeoprinesMkina,care,peliniefemeiasc,separeceieaultimangenulei. He,he,he!Ultimangenulei!Foartespiritual!Ziseslujbaulrznd. Glumaaduseunzmbetipebuzeledomnuluicuchicaneagr.Prinulseartcamsurprinscaizbutitsspununcalambur,destuldenereuitdealtfel. nchipuiivcamspusoaa,ntrodoar,expliceloarecumcontrariat. Senelege,senelege,lncurajaveselslujbaul. Daracolo,laprofesorulacela,aiurmat,cneazeivreocoal?ntrebdeodatnegriciosul. DaAmurmatuncurs Uite,eunamnvatnimic. Dealtfel,nicieunamrealizatcinetiecemarelucrunaceastprivin,spuseprinul,caicumarfivrutssescuze.Stareasntiinumingduiaunstudiusistematic. PealdeRogojinicunoti?lntrebtotaadebrusctnrulcelnegricios. Nu,namauzitdeacestnume.Dealtfel,nucunoscaproapepenimeninRusia.PedumneatatecheamRogojin? Da,ParfionRogojin. Parfion?NucumvaetidinneamulacelaalRogojinilorncepuslujbaulcuunaerimportantigrav. Bada,suntchiardinneamulacela,ioretezgrbitinerbdtorbrunetul,caredincapulloculuinuvorbisedectcuprinul,ignorndulcudesvrirepeslujbaulcelbubos. Cumadic?Exclamslujbaul,rmnndperplex;cscapoiochiimarii,deodat,faailuoexpresiedenemrginitadmiraie,deploconirenfricoat.Cum,etichiarfeciorulluiSemionParfionoviciRogojin,omcuvaz,careadecedatacumdouluni,lsnduncapitaldedoumilioaneijumtate? ideundetii,mrog,calsatexactdoumi