Post on 27-Feb-2018
7/25/2019 Femeile in Viata Neamului Nostru - Chipuri, Datini, Fapte, Marturii
1/183
- . . . . .
. . . . . . -
. . . - . . . - . . . .
; , - . . . .
-
. . .
. . . . . .
.
- - ' 4 4 0 I m
.
,
.
,
i
,
. . . : , . . ' , , . J . 1
r i . ' "
i 4 " , ' , . ,
,
' 4 4 . ' 4 .
- s s 3 t ' s . 0 '
i i . . . ' ' , i . , i ;
s s ;
. - : . , ,
: .
' ' ' ' '
i
' ' , . . . , . . . . .
:
"
i i
. 4 1 . 0 , t , _ . i ,
,
s t : 4
( , 4 0 , , : . : 4 . 4 ' ' ' . r 0 I
i t '
. ' 4 ,
1
, ' , ' - - , Z i 4 ,
. ,
- - , ,
,
' : , ; , . .
;
. . . , .
4
" I t
.
' ' ' ) .
. . ;
i . '
r i
' . 4 * "
o
s : 4 1 . 1 '
'
A - , '
I
I s
O f
. ' ' ' I s
. '
7 , .
, . . . ,
,
' "
. ,
. . . .
L i s .
- i v
s
"
_
s , t 8
4 = , . , . . , . .
. . . . ,
s ,
- s s
i , S V s s '
- , , , . ; . 1
,
. ,
. , . .
: , . . , ,
, . , , , ,1 1 4 ? 5 " . " 1 ' ,
. ,
, , ,
. . . , .
-
.
s . s s
x
.
.
- - , . , -
-
' . i - , %
. .
. . . . .
_ _ _ _ _ . _
X .
I
.
. . . . .
- . .
I O R G A
P E M
E
c "
I t
_
3
4 4 4 4 * ,
3
9
1 1 .
C H I P U R I , D A T I N E , F A P T E , M A R T U R I I
*
: 1 4 *
* 1 9 1 2
*
*
*
www.dacoromanica.ro
7/25/2019 Femeile in Viata Neamului Nostru - Chipuri, Datini, Fapte, Marturii
2/183
N . J U R G A
F E M E I L E
I N
V I A T A
N E A M U L U I N O S T R l l
C H I P D R I , D A T I N E , F A P T E , M A R T U R I I
V A L E N I i - D E - 1 V I U N T E
T I P O G H A F I A . 0 , N E A M U L E I O M I T N E S C 0 , S O C I E T A T E P E A C T I U M
1 9 1 1 .
I
.
F
www.dacoromanica.ro
7/25/2019 Femeile in Viata Neamului Nostru - Chipuri, Datini, Fapte, Marturii
3/183
P 1 i E P A T A .
I n 1 9 1 0 s t r i n g e a m b p a r t e d i n a r t i c o l e l e s i s t i r
d i i l e m e l e p r i v i t o a r e l a i s t o r i a n o a s t r a 0 l a
c u l -
t u r a n o a s t r a v e c h e , m a i a l e s i n l e g a t u r e i c u p a r t e a
p e c a r e f e m e i l e a u a v u t - o i n t r e c u t , 0 - l e p u b l i c a m
s u p t t i t l u l s V i a t a f 6 n e i l o r i n f r e c u t u l r o m a n e s c " .
A d d u g i a m f e l u v i t e i l u s t r a t i t 9 n e n i t e a f a c e - m a t b i n e
p r i m i t e i a c e a s t a c a r t e , c a r e e r a s i c f i e i n t r e b u i n t a t a
0 i n
E a s ' a d e s f a c u t f o a r t e r e i p e d e , s i o a d o n a e d i t i e
a a j u n s i n d a t e l d e n e v o i e :
g i n d i a m s a o s a d a i l , i n l e g a t u r d c u c e l
d ' i n t a i a c o n g r e s a t i t n e l , g e r l e t a t t c a r e - p h o t a r e i g e c a
s c u p a p u n e d i n n o t i n s t r i n s e l l e g a t u r e l v i a t a f e m e i l o r
R o m a n i a s i p o p o r u l u t r o m a n e s c c u d a t i n a r e l i g i -
o a s d
n a t i o n a l d . A d u c e a m a s t f e l , c a u n u l d i n t r e
e e l
d ' i n t a i a c a r i a 2 c t i n u t c o n f e r i n t e l a s o c i e t a t e a
d o a m n e l o r r o m i n e
s i c a r t e a e r a a l c d t u i t e i i n c e a .
m a t m a r e p a r t e d i n a c e s t e c o n f e r i n t e
u n o m a g i u
d a t o r i t a c e s t e l o p e r e f o l o s i t o a r e , i n c e p i t t a c u c r e d i n t a
s i u r m a t d c u s t a t o r n i c i e d e p e r s o a n e c a r e p o a r t a
n u m e l e c e l o r m a t m a r t d i n f a m i l i i l e n o a s t r e
d a r e s e a m y p e d e p l i n c i t e d a t o r i i A t e i d e n e a m l i
i m p u n a c e s t e n a m e .
0 1 1
s m e l l .
2 1 1 i i
s i
,
www.dacoromanica.ro
7/25/2019 Femeile in Viata Neamului Nostru - Chipuri, Datini, Fapte, Marturii
4/183
4
L a t i p d r i r e i n s d , m i - a m d a t m a i b i n e s e a m s c a
m u l t e d i n p a g i n i l e c d r c i i c e a v e a m d e g i n d s a r e t i -
p a r e s n u e r a d
c u m s e i n t i m p l d t o t d e a u n a l a a d u -
n a r e a d e s c r i e r t r a z l e t e s a l t
l c a t u i t e c u a l t e s c o -
p u r r
i n l e f i d t u r d s t r i n s d c u t i t l u l s i c u s c o p u l
c e s e u r m a r i a
i p e c a r e b u n a p r i m i e t n t i m p i -
n a t d d i n p u r t e a u n e t a n u m e c a t e g o r i t a p u b l i c u l u l ,
c e t i t o a r e l e , t r e b u i e
f a c d a f i
m a t b i n e l d m u -
r i t s p r e f o l o s u l l o r .
D e c i a m f a c u t o l u c r a r e n o u n , A r a s a f i a d a u s
p r e a m u l t e l u c r u r i i n e d i t e . N u m a i c e p r i v e f t e v i a t a
f e m e i a s e d
a f l a t l o c a l
a c e a s t a m i - a i n -
g d c l u i t s a a d a u g m a t e r i a l u l b o g a t d e m a i - t w i t " ,
s c r i s o r i , f o i d e z e s t r e
a . c a r e m i n N i e c a r t e s .
i l u s t r a t i a a f o s t r e d u s d t o m a r g e n i - n z a i f i r e s t i .
A s t f e l c r e d c a a c e a s t a l u c r a r e v a f i v r e d n i c d d e
a f i $ i m a i I n u i t c e t i t a f ; v e t i n d e m n a a d a e d i t i i
n o w t , f i m a i b u n e .
A c e a s t a c a r t e v a a v e a i n t r e g i r e a e i p e s t e c i t e v a z i l e
c h i a r . I n l e g a t u r d c u c o n f e r i n t a c e m i s ' a A c t a o n o a -
r e a d e a m i s e c e r e p e n t r u c o n f i n e s , V a l o a r e a t r a d i -
t i i l o r n a t i o n a l e i n e d u c a t i a f e m e i i " , s e v o n d a t o a t e
s c r i s o r i l e d e d o a m n e
j u p d n e s e c e l e - a m a f l a t p a n d
a c u m 3 s i
o a l e g e r e d e f o i d e z e s t r e d i n t o a t e c l a s e l e
s o c i a l e , p r e c u m
c i t e v a d i e r ,
t e s t a m e n t e , c a r e n i
i n g d d u i e . m a i m u l t d e c i t
s c r i s o a r e a c e a m a i i n t i m a
m a t s i n c e * s a v e d e m c e l m a i d e s d v i q i t a d e v a r
a l s u f l e t e l o r .
N . i o n G A .
s a - 1
a i c i .
f .
f i ,
s i .
v i
t i - a
y S i
v i
v i
www.dacoromanica.ro
7/25/2019 Femeile in Viata Neamului Nostru - Chipuri, Datini, Fapte, Marturii
5/183
I .
D O A M N E L E R O M N I L O R .
www.dacoromanica.ro
7/25/2019 Femeile in Viata Neamului Nostru - Chipuri, Datini, Fapte, Marturii
6/183
I .
G e n e r a 1 1 t i t t i .
D e s p r e D o m n i i c e a u s t a p i n i t a c e s t e t e r i , d e s p r e
l u p t e l e , i s p r a v i l e
i n e n o r o c i r i l e
l o r ,
s ' a v o r b i t
d e s t u l , s i b i n e i , m a i a l e s ,
a i l . V i a t a
i n t r e g i i
t e r i s e c u p r i n d e I n f a p t e l e l o r , c a r e s ' a i l f a c u t i n
n u m e l e e l . D i n p o t r i v a , o u i t a r e n e d r e a p a a a c o -
p e r i t t o t d e a u n a , c a o b u r u i a n a , d e p a r a s i r e , m o r -
m i n t e l e D o a m n e l o r , c e
a r i l
s t a t a l a t u r i d e s o t i i
l o r , i n m i j l o c u l f u r t u n i l o r u n u i t r a i t a s a d e z b u -
c i u m a t , i n c h a b i a n i - 1 p u t e m i n f a i t i s a a s t a z i . F i -
g u r i l e v i t e z e , f i g u r i l e d u r e r o a s e , f i g u r i l e b i n e f a c a -
t o a r e s i s f i n t e , m o d e s t e l e f i g u r i b l i n d e s e I m p a r -
a s e s c d e a c e i a i n e p a s a r e d i n p a r t e a s c r i i t o r i l o r .
S i c a s i D o a m n e l e s i n t d a t e u i t a r i i D o m n i e l e , a
c a r o r c o p i l a r i e s i t i n e r e t ' a a t r e c u t m a i t o t d e a u n a
p r i n t r ' u n l u n g s i r d e p r i b e g l i s i a t a c i r i i p e c a r e
n u n t a I e - a s t r a m u t a t i n l o c u r i f o a r t e d e p a r t a t e
d e n o i , d e u n d e a d e s e a n ' a i l m a i v e n i t n i c i o d a t a
s a - 1 v a d a p a r i n t i i s i t i a r a .
D e s p r e D o a m n e l e n o a s t r e s e p o a t e v o r b i d i n
d o u ' a p u n c t e d e v e d e r e :
i n t a i i l
d i n a c e l a l o r i -
g i n i X l o r i a p o i d i n a c e l a , n u m a i p u f f i n i n s e m n a t ,
a l r o s t u l u f p e c a r e - 1 a v e a t l a C u r t e a p e t r e c e r i l o r
s a t l a C u r t e a a f a c e r i l o r . I c i s i c o b s e p r i n d d e
l a s i n e i n a c e a s t a b a a t u r a d e i d e i f l o r a e s t r a l u
www.dacoromanica.ro
7/25/2019 Femeile in Viata Neamului Nostru - Chipuri, Datini, Fapte, Marturii
7/183
8
c i t o a r e , v i i a l e c a r a c t e r e l o r , i s p r a v i l o r s i s u f e r i n t i l o r
a c e s t o r D o a m n e .
I n c e i a c e p r i v e s t e o r i g i n e a , n e a m u l s i r a n g u l
i n n a i n t e d e c a s a t o r i e a l D o a m n e l o r T e r i i - R o m a -
n e s t i s i M o l d o v e i , t r e b u i e s s e t i e s e a m y d e c e l e
t r e i e p o c e i n c a r e s e d e s f a c e , d i n p u n c t d e v e d e r e
p o l i t i c , s i n u n u m a i d i n a c e s t a , t r e c u t u l n o s t r u .
C e a
e a n e a t i r n a r i i
d e
f a p t ,
c e a d e - a
d o u a a u n e l s u p u n e r i c i n s t i t e s i c r u t a t o a r e f a t i a
d e T u r d , c e a d e - a t r e i a s e d e o s e b e s t e p r i n a s c u l -
t a r e a d e s a v i r s i t a , d e a c e s t i s t a p i n i . A n i l
1 5 5 0
s i 1 7 2 0 - a r f i p u n c t e l e d e d e s p a r t i r e .
J a r d u p a
1 8 5 0 i n c e p e , f i r e s t e , e p o c a a p a t r a , d e n e a t i r n a r e
n o u a , i n c a r e t r a i m .
I n c e a
e p o c a o r i g i n e a D o a m n e l o r v a -
r i a z a d u p a , c u m b a r b a t i i l o r e r a i l D o m n i i n S c a u n ,
D o m n i l e g i u i t i s a u f i i a i u n o r s t a p i n i t o r i , o n n u m a i
n i s t e t i n e r i c o p i i
d i n f l o r i , c a n n u s t i a t i
d a d ,
v o r a j u n g e s a d o n m e a s c a , s i e l v r e - o d a t a . F a r a
i n d o i a l a c a a c e s t i a d i n u m i a s e I n s u r e - 1 m a i r a t i
d e c i t c e i
D o m n i s a t f i i i
d i n c a s a t o r i e
a i D o a m n e l o r . B i q a o a m e n i t r a i a i l d i n g r a ' , c r e s -
c u t i c u f r i c a m a r e d e m a m e l e l o r , f e r i t i d e o c h i l
t u t u r o r a , a r a t a k i , l a o n c e p r i l e j ,
c a
f e c i o r i
d e
b o i e r i s a i l c h i a r d e o a m e n i d e r i n d , c a o d r a s l e a l e
s o t u l u i c u c a r e l e m a r i t a s e D o m n u l , i u b i t u l l o r .
I n s a r a c i a s i t e a m a l o r e l ' s e f a c e a t i c a l u g a r l ,
n e g u s t o r i d e b l a t u r i , d e s t r i d i i , c i o b a n i , a d e c a v i n -
z a t o r i d e t u r m e m u l t e , s i p o p o r u l , c a r e n u u i t a
c e f u s e s e r a e l m a i i n n a i n t e , l i z i c e a s i c a D o m n i :
C a l u g a r u l , C i o b a n u l , S t r i d i a g i u l .
d ' i n t a i t
www.dacoromanica.ro
7/25/2019 Femeile in Viata Neamului Nostru - Chipuri, Datini, Fapte, Marturii
8/183
9
D e f o a r t e m u l t e o r i ,
u n a s t f e l d e ' o m ,
c a r e
j e r t f i a t o a t e n u m a i p e n t r u s l a b a n a d e j d e n e s i g u r a
a D o m n i e i , n i c i n u - s i m a i f a c e a p a c a t u l s a s e
i n s o a e . - C h a d i n s a e l
i s i l u a n e v a s t a i n z i l e l e
g r e l e , s e i n n a l t a o d a t a c u d i n s u l i n t r o n u l t e r i i
o U a t ' a f e m e i e f a r a n i c i o p r e g a t i r e p e n t r u m a r i r i
d e a c e s t e a . A l t f e l e r a I n d ' , c u D o m n i i s i t i n e d '
V o e v o r t
i n s u r a t p a r i n t i i
i o n ,
D o m n i i .
A c e s t i a - 0 c a u t a i l s a t i i i n t r e r i e a m u r i l e m a r l a l e
t e r i l o r v e c i n e
s i , d a t a s e p o a t e , i n t r e n e a m u r i l e
s t a p i n i t o a r e a l e l o r .
N e a p a r a t c a s e c e r e a c a m i r e a s a F A
f i e d e
a c e i a s i l e g e : o r t o d o x a d e e r , s i n u c a t o l i c a .
I n
a c e a s t a p r i v i n t a , D o m n i i m u n t e n i a v e a t a l e g e r e a
m a i u s o a r a . D i n c o l o d e D u n a r e e r a t i , i n a d e v a r ,
p a n a l a 1 5 0 0 , o m u l t i m e d e d i n a s t i i
o r t o d o x e ,
m a i v e c h i d e c i t a c e i a d e l a A r g e s s a i l d e l a T i n -
g o v i s t e s i B u c u r e s t i , a s a I n c h p e n t r u
a i n o s t r i
e r a o c i n s t e s s e i n c u s c r e a s c a c u e l e . P e v r e -
m e a c i n d s e i n c h i a g a M a r e l e - V o e v o d a t a l T e r i i -
R o m a n e s t i ( 1 3 0 0 - 1 3 5 0 ) , e r a t i i t r e i n e a m u r i d e T a n i
b u l g a r e s t i , i n c e l e t r e i B u l g a r i i c e s e M o u s e r &
p e a t u n c e a : u n a l a M a r e a N e a g r a , a l t a l a T I r -
n o v a s i n a t r e i a
l a y V i d i n ; e r a t i i
a p o i n e a m u -
r i l e r e g a l e s i r b e s t i d i n S e r b i a s i d i n B o s n i a , m a i
t a r z i i t s i d i n H e r t e g o v i n a ; v e n i a t a p o i o m u l t i m e
d e s t ' a p i n i t o r i m a i m i d ' , t o t d i n t r e S i r b i , i n M a -
c e d o n i a s i l i n g & M a m a A d r i a t i c a ; i n s f i r s i t , c e v a
m a i d e p u t e , s t r a l u c i I n c a p a n a l a 1 4 5 3 f a m i l i a
i m p a r a t e a s c a a C o n s t a n t i n o p o l e i , c u m u l t e r a -
m u r i l a t e r a l e .
N u m e l e s e l u a t i l d e e e l
d i n a l t e v r e m i d u p a
n o r m e c a r e n u . s e m a i
i n i n s e a m a a s t a z i : t i n e
o n S e d a c o p i l u l u i a c e l a a l s f i n t u l u i . s e r b a t i n
p e c a r i - i
www.dacoromanica.ro
7/25/2019 Femeile in Viata Neamului Nostru - Chipuri, Datini, Fapte, Marturii
9/183
1 0
z i v a c i n d e l e r a M a s c u t , d a r d e o b i c e n 1 a l u n e i r u d e ,
a n i i m e a l r u d e i c a r e b o t e z a s a i l a l c o l d m a i
i n s e m n a t e p r m v d s t a , s a t ' p r i n r a n g u l e i D o m n i i
c e i v e c h i d e p e s t e O l t , c a n n ' a v e a i l i n r u d i r i l u m i -
n a t e , - s e - c h e m a i l t e e i n q t e L i t o v o n l ; B a r b a t , u n u l
d e d m c o a c e d e O l t a r e n u m e l e d e S e n e s l a v , d o i
j u d e t i ,
c a p e t e r n i d e j u d e t e , s e n u m e s c J o a n i
F a r c a L a D o m i n i V o e v o d a t u l u l c e l u i m a r e i n t i l -
m m n u m e c a A l e x a n d r u , c a r e e a l u n u i T a r b u l -
g a r e s p , e a M i r c e a , c a r e e a l u n u i d o m u i t o r d e l a
A v l o n a T a r M a r e a A d n a t e a ( M r c w , ) , c a M i h a i l , a l
a l t u i T a r b u l g a r e s c , c a V l a d i s l a v
( V l a r c o ) ,
c a r e
a m i n t e $ t e B a n i s t V o e v o z i b o s m a e i I n r u d u e a d i -
n a s t t e l - n o a s t r s ' a f a c u t d e c i n e a p a r a t c u B u l -
g a n i d i n y o v . 1 0 4 S i r t h i
M u l t e n e a m u r i b o -
l e i e * t i a t y e n i t I m p r e u n a c u D o a m n e l e d e p e s t e
D - L i n k e
I I
D o a m n e l e m u n t e n e , p i n k l a N e a g o e ( B a s a r a b ) .
N u m e l e t u t u r o r a c e s t o r d ' i n t a n i D o a m n e m u n -
t e n e s ' a p i e r d u t , a f a r a d e a l C a / n o d / e l
c a r e
p a r e s a , f i e G r e a c a ,
s o d a l u i N a d u 1 m a m a
l u i M i r c e a , d a a , n u s i a f r a t e l u i s a t D a n N u s e
c u n o s c d e c i t p u t i n e D o a m n e - m u n t e n e d e l e g e a
R a s a n t u l u i d i n v e a c u l a l X V - l e a
S t a i n p e E u -
p r a 4 i a , s o t / a l u i M a d C a A u g a r u l d a r a c e a s t a p a r e
s a ' , n u f i f o s t d e A m u m a r e , c i s a s e f i c a l u g a n t
o d A a " , c u s o t u l e i i n n a m t e c a a c e s t a , s a f i a j u n s ,
i n I V 3 1 , l a D o m m e 0 f a t a , a E u p r a x i e i , p u r t i n d
n u m e l e , d K e p t r o i n a n e s c d e C a p l e a , 1 u - a , i n t a c t p e
b m a u l S t a n c L o g o c a t u l s t r a m l i n d v a d u v a , t a t a l
s e
www.dacoromanica.ro
7/25/2019 Femeile in Viata Neamului Nostru - Chipuri, Datini, Fapte, Marturii
10/183
u
t
i
i
p
ld
)
a
v
w
-
3
-
v
j
l
d
o
s
w
n
.
-
3
-
p
u
a
m
u
u
m
a
www.dacoromanica.ro
7/25/2019 Femeile in Viata Neamului Nostru - Chipuri, Datini, Fapte, Marturii
11/183
1 1
e i d e s p a r t i d e n e v a s t a p e f a v o r i t u l
s a i l B o g d a n
V o r n i c u l , d i n M o l d o v a ,
i n s u r i n d u - . 1
c u C a p l e a ,
c a r e m u r i i n 1 5 1 1 , f i i n d i n g r o p a t a l a m a n a s t i r e a
d i n D e a l .
I n n a i n t a s u l s i d u s m a n u l a c e s t u i b a t r i n c a l u g a r ,
B a s a r a b - c e l - T i n a r , e r a i n s u r a t s i e l c u o f e m e i e
d e r i n d , M a r i a . D e s p r e d i n s a s e s t i e c a a s t a t
p r i n s a o b u c a t a d e v r e m e l a B r a s o v . A c e l c e p u -
s e s e m i n a p e d i n s a e r a f a t a l
l u i B a s a r a b , B a -
s a r a b - c e l - B a t r i n ,
s i
s e s t i e
e a , e l a t i n u t d o u a
s o t i i , d i n t r e c a r e i n s a n i c i u n a d e n e a m m a r e : p e
f a t a u n e i M a r i a ( a c e a s t a s o t i e a f o s t m a m a c e l u i
d e a l d o i l e a B a s a r a b )
s i p e f i i c a u n u l G r e c ,
S i -
n a d i n o s a l C a p i t a n u l u t .
B a t r i n u l a v e a s i o f a t a
c u a c e a s t a s o t i e ,
s i , i n c i u d a l u i , B a s a r a b - c e l -
` f l a x p r i n s e s i t i n u i n r o b i e p e s o r a s a v i t r e g a .
S o f i a l u i R a d u - c e l - F r u m o s s e c h e m a t o t M a r i a
s a t M a r i a - D e s p i n a , s i e r a t o t d i n r i n d u r i l e f e t e l o r
d e b o i e r i : e a a i n t o v a r a s i t p e f i i c a e l , c a r e a j u n s e
s o t i a l u i S t e f a n - c e l - M a r e ; a c e s t a o l u a s e i n r o b i e
l a 1 4 7 3 . A j u n g i n d s o a c r a b i r u i t o r u l u i s i a p i e r -
z a t o r u l u t s o t u l u i e i , e a m u r i i n a n u l 1 5 0 0 , l a 1 1
M a i n , f i n d i n g r o p a t a i n n e c r o p o l a d o m n e a s c a a
P u t n e i .
I n m a n a s t i r e a G o v o r a s e v e d e , l i n g a c h i p u l
R a d u - c e l - M a r e , f i u l l u i V l a d C a l u g a r u l , o D o a m n a
c u c o r o a n a p e c a p , b e n z i d e f i e r p e p i e p t s i l u n g i
c e r c e i c u p i e t r e s c u m p e . E D o a m n a C a t a l i n a , c e i a
c e i n s e a m n a E c a t e r i n a . D e s i R a d u s e c a s a t o r i
c a f l u d e D o m n , e a p a r e s a f i f o s t t o t m l a d i t a
a u n e i f a m i l i i
b o i e r e s t i . C r u d u l M i h n e a t i n u p e
o V o i c a , c e r a m a s e v a d u v a t i n a r a p e u r m a l u i ,
d u p a u c i d e r e a - i i n S i b i i u , l a 1 5 1 0 ; d e l a d a n s a
a v e m s i o s c r i s o a r e c a t r e B r a s o v e n i s i a l t e l e p e
l u i
www.dacoromanica.ro
7/25/2019 Femeile in Viata Neamului Nostru - Chipuri, Datini, Fapte, Marturii
12/183
1 2
c a r e i l e s c r i e u n f i t a l l u i M i h n e a , n u m i t M i r c e a ;
p e e l s i p e o f a t a , R u x a n d a , m a r i t a t a a t u n c i c u
B o g d a n , f i u l l u i S t e f a n - c e l - M a r e , V o i c a - i i u b i a c a
p e
f i i i i e i a d e v a r a t i . L a c a s a t o r i a R u x a n d e i c u
B o g d a n , t i n a r u l , d a r u r I t u l D o m n m o l d o v e n e s c , s e
t r i m e s e r a
m i r e a s a 2 4 d e c e s t i d e a r g i n t s u -
f l a t e c u o u r " , l u c r a t e i n A r d e a l , c a r e i s e d a d a -
s e r a d e z e s t r e . C r a i o v e s t i i , b o i e r i i c e s t a p i n i a i l 0 1 7
t e n i a
s i f a c e a t D o m n i i , d a d u r a c r e a t i u n i f l o r , c o -
p i l a n d r u l V l a d u t a , o t i n a r a D o a m n a , A n a t .
A s t f e l a j u n g e m l a c a s a t o r i a i m p a r a t e a s c a a h a
- N e a g o e B a s a r a b .
D o a m n e l e c a t o l i c e i n T a r a - R o m i t n e a s c i t .
C e l e d e m a i s u s s i n t D o a m n e l e o r t o d o x e , - n a s -
c u t e i n T a r a s a i l s t r a i n e r a l e T e r i i - R o m a n e s t i .
i n t i m p l a t o r i n s a , p e n t r u a n u m i t e s c o p u r i p o l i -
t i c e , D o m n i i m u n t e n i , c a r i i n g a d u i a u , b a c h i a r
s p r i j i n i a t t , d i n a c e l a s i m o t i v , p r o p a g a n d a c a t o l i c a ,
I s l . l u a u s i D o a m n e d e l e g e a A p u s u l u i . R e g i i U r ?
g a r i e i e r a i l , d i n p a r t e a l o r , b u c u r o s i d e a s e m e n e a
i n c u s c r i r i , a s a d e f o l o s i t o a r e d i n a t i t e a p u n c t e d e
v e d e r e .
I n c a d i n v e a c u l a l X I V - l e a s e M e u s e o a s t f e l
d e l e g a t u r a d e f a m i l i e . N i c o l a e A l e x a n d r u - V o i l a ,
c a r e a v u s e s e c u a l t a s o t i e , o r t o d o x a , p e V l a d i s l a v ,
u r m a s u l s a u , l u a p e l a 1 3 5 0 p e o c o b o r i t o a r e a
v e c h i l o r B a n i d e S e v e r i n , R o m i n i u n g u r i t i s i t r e -
m g l a r e l i g i a c a t o l i c a . A c e a s t a D o a m n a ,
C l a r a ,
M r 1 . 1 d o u a f e t e , c a r e a r a t a ' i n s a a f i f o s t o r t o d o x e
c u
www.dacoromanica.ro
7/25/2019 Femeile in Viata Neamului Nostru - Chipuri, Datini, Fapte, Marturii
13/183
1 8
a m I n d o u a : u n a , A n c a , l u a p a S t r a s i m i r , T a r u l "
b u l g a r e s c a l V i d i n u l u i , i a r a l t a , S / a v a , a j u n s e s t a -
p i n i t o a r e i n S e r b i a .
S i T e p e s s e i n v r e d n i c i d e o s o t i e c a t o l i c a . E a
e r a c h i a r r u d a r e g e l u i u n g u r e s c d e a t u n c e a , M a -
t i a s C o r v i n u l ,
s i
c a s a t o r i a s e s a v i r s i ,
c u t o a t a
i m p o t r i v i r e a T u r c i l o r ,
l a i n c e p u t u l a n u l u i 1 4 6 2
s a i l i n c e l e d i n u r m a , z i l e a l e
a n u l u i p r e c e d e n t ,
d a t a c u i n c h e i a r e a u n l i t t r a t a t i n t r e T a r a - R o -
m a n e a s c a , s i U n g a r i a . N u s t i m c u m o c h e m a p e
D o a m n a c a t o l i c a a a c e s t n i o m s t r a s n i c . C u d I t i s a ,
a v u V l a d d o t f i I : u n u l s t a t u p e l i n g & c e l ' d e - a l
d o i l e a I o a n C o r v i n , f i u l l u I M a t a s , i a r c e l l a l t m u r i
I n
s l u j b a e p i s c o p u l u t d e B u d a . M i h n e a - V o d a n u
e r a f i u l c a t o l i c e t , d a r s i l u i i s e i m p u s e , l a C u r t e a
u n g u r e a s c a , o n e v a s t a : d e a e e a s t a l e g e , c u l e a s a
p r i n t r e m u l t e l e _ r u d e r o m a n e 0 i , d a r c a t o l i c e ( f i i n d c a ,
e r a t i n o b i l e ) a l e r e g e l u t
I V .
C e l e d ' i n t a i i i D o a m n e a l e M o l d o v e i .
I n t e m e i e t o r u l M o l d o v e i , B o g d a n - V o d a , v a f i v e n i t
d e p e s t e m u n # c u s o t a s a , o f a t a , d e V o e v o d d e
a c o l o , f a r a i n d o i a l a , s i c u a c e l f l u L A c u , c a r e - t
u r m a . D u p a u n v e c h i t i p o m e l n i c , M i t r o p o l i t u l D o -
s o f t e i u d a , i n v e r s u r i l e s a l e a d a u s e l a P a r i m i i l e
( P r o v e r b e l e l u i S o l o m o n ) d i n 1 6 8 3 , n u m e l e a c e s t e l
D o a m n e a M o l d o v e i : M a r i a .
L a t c u t i n u , d e s i g u r , p e o R o m i n c a , s i p o a t e
s a f i f o s t s i e l I n s u r a t _ l a c o b o r i r e a d i n M a r a m u r a s .
C i n d s e f a c u a t r e c e l a
c a t o l i c i s m ,
n e v a s t a - s a
www.dacoromanica.ro
7/25/2019 Femeile in Viata Neamului Nostru - Chipuri, Datini, Fapte, Marturii
14/183
1 4
n u - 1 u r m a p e a c e a s t a e a l e , s i d e s p r e d i n s a
s e
v o r b W i e i n t r ' o s c r i s o a r e p e c a r e P a p a o i n d r e a p t a ,
c a t r e n o u l c o n v e r t i t , i n 1 3 7 2 .
D i n c a s a t o r i a l u i L a t e u c u a c e a s t a o r t o d o x &
i n d a r a t n i c a s e n a s c u o f a t a , A n a s t a s i a , c a r e m u r i
a b i a i n a n u l 1 4 2 0 . E a ' A s t r a l e g e a m a m e i s a l e
i d a d u m a r e a m o i e a C o t m a n u l u i m a n a s t i r i f d i n
R a d a u t l . C i n d m u r i L a t c u , e l i s e c u v e n i a
m o s -
t c n i r e a M o l d o v e r
B o i e r i i u c a u t a r a u n s o t , . i - 1 g a s i r a i n s i n g u r a
t a r & v e c i n a u n d e e r a i l n e a m u r i m a r l d e l e g e a R a -
s a r i t u l d i , i n L i t v a n i a r u s e a s e a ,
c u c a r e s e m a r -
g e n i a M o l d o v a d e M i a z a n o a p t e . U n t i n a r p r i n c i p e
d i n v e s t i t u l n e a m a l
C o r i a t o v i c i l o r ,
l u g a , v e n i
d e c i i n C a r a , s e c u n u n a , c u D o m n i t a i s t a p i n i , d a r
n u m a i p u t i n t i m p , c a d f u u c i s .
A c e i c a n l u p t a s e r a c u e l g a s i r a , i n s a o a l t a
f e m e i e d i n n e a m u l l u i B o g d a n i n t e m e i e t o r u l , p o a t e
o s o r a a W Y L a t c u . 0 c h e m a 1 V l u a t a , d a r , f i i n d e a ,
t r e c u s e l a c a t o l i c i s m ,
i s e z i c e a M a r g a r e t a . E a
l u a s e d e b a r b a t p e u n S t e f a n - V o d a , c u c a r e a v u
t r e i f i i : P e t r u , R o m a n s i . S t e f a n . A c e O i a s e r a , z -
b o i r a i n t a i u , a p o i d o m n i r a p e r i n d . U n a c t a l
l u i R o m a n p o m e n e s t e p e m a m a - s a M u s a t a ,
1 3 9 2 . P e t r u e r a o r t o d o x , d a r m a m a - s a c l a d i , i n
S i r e t i a , b i s e r i c a S f i n t u l u i J o a n B o t e z a t o r u l , u n d e
f u s i i n g r o p a t a .
N u t i m d e u n d e v e n i a A n a s t a s i a ,
s o t i a
l u i
R o m a n , c a r e f u i n m o r m i n t a t a i n o r a u l s i i n b i -
8 e r i c a f a c u t a , d e s o t , u 1 e l , l a R o m a n . A m b a n u i
c a e r a f i i c a l u i I u g a s i a c e l e i
A n a s t a s i l .
l a
d ' i n t a i t
www.dacoromanica.ro
7/25/2019 Femeile in Viata Neamului Nostru - Chipuri, Datini, Fapte, Marturii
15/183
1 5
V .
D o a m n e l e l u i A l e x a n d r u - c e l - B u n
s i a l e u r m a s i l o r l u i .
O b i c e i u l i m m d i r i i c u s t r a i n i i u r m e a z a
s i m a i
d e p a r t e , c a u t i n d u - s e p r i n c i p e s e l i t v a n e s a i l c h i a r
p o l o n e ,
c a t o l i c e .
C e a d ' i n t a i i l
D b a m n a a
l u i
A l e x a n d r u - c e l - B u n , i n g r o p a t a l a 1 4 1 0 , s u p t b a p -
t i s t e r i u l b i s e r i c i l l a t i n e d i n B a i a , e c a t o l i c a M a r -
g a r e t a , c u c a r e e l s e c a s a t o r i s e I n c a . d i n P o l o n i a ,
f i i n d p r e t e n d e n t n u m a i l a C o r o a n a M o l d o v a A
d o u a s o t i e a m a r e l u i V o e v o d p o a r t a n u m e l e d e
N e a c p s a i l
c u m o t a l m a c i a t c a r t u r a r i l
A n a ,
i e r a p o a t e o f i i c a a l u i M i r c e a - c e l - B a t r i n : e a
n a s c u l a 2 0 I u l i e 1 4 0 9 p e m o t e n i t o r u l t r o n u l u i ,
T h e , i a r , l a o d a t a u r m a t o a r e , p e a c e a ( J k i a j n a ,
c a r e m u r i a b i a i n 1 4 7 9 , n e m a r i t a t a , c a c i n u g a -
s i s e u n b a r b a t d e p o t r i v a e i . M o r m i n t u l A n e i s e
v e d e S i
a s t a z i i n m a n a s t i r e a B i s t r i t e i , l i n g , p a -
r e t e l e d i n s t i n g a : d a t a m o r t i i , i n s e m n a t a a c o l o ,
e 2 N o v e m b r e 1 4 1 8 . i n d a t a s t a p i n i t o r u l m o l d o -
v e a n , c a r e e r a d e s t u l d e b a t r i n a c u m , p e t e t e p e
o r u d a , o v a r a a r e g e l u i P o l o n i e i , R y n g a l l a , c a r e
e r a i r u d a l u i i n a l t r e i l e a g r a d " , d e p e b u -
n i c a - s a , M u a t a , f i i c a a w e u n e i P o l o n e . C a s a -
t o r i a s e d e s f a c u , f a i t ,
c a p i i , i n 1 4 2 1 , d u p a c e -
e r e a R y n g a l l e i , c a r e a r a t a s e e a s o t u l e i n u v r e a
i n r u p t u l c a p u l u i s a s e f a c a s i e l c a t o l i c .
D a r , p e s t e p u t i n , o a l t a n u n t a c u m i r e a s a v e -
n i t a d e p e s t e h o t a r e s e s e r b a i n S u c e a v a . V l a -
d i s l a v , r e g e l e P o l o n i e i , s e c a s a t o r i s e a d o u a o a r &
www.dacoromanica.ro
7/25/2019 Femeile in Viata Neamului Nostru - Chipuri, Datini, Fapte, Marturii
16/183
1 6
c u f a t a u n u i d u c e l i t v a n ,
S o f i a ,
s i A l e x a n d r u
c e r u p e n t r u m o t e n i t o r u l
p e M a r i n c a ,
s o r a r e g i n e l . M i t r o p o l i t u l e e l d ' i n t a i i i a l M o l d o v e l ,
I o s i f , o r u d a , a D o m n u l u i , f a c e a s l u j b a n u n t i i l a
2 3 O c t o m b r e 1 4 2 6 . I \ I a r i n c a f u o b u n a , i c r e d i n -
c i o a s a s o t i e p e n t r u b i e t u l l i e V o e v o d , c a r e m u r i
o r b i t d e f r a t e l e s a u ,
s i o m a m a p l i n a d e i n -
g r i j i r e p e n t r u f l u
s a l , R o m a n s i A l e x a n d r u , c a n
s e l u p t a r a M a l t t i m p p e n t r u C o r o a n a i m u r i r a ,
a m i n d o i
o t r a v i t i .
R i t a
l u i l l i e i a M a r i n c a i
c a r e e r a o r t o d o x a ,
s e n u m i . A . h a s t a s i a ,
c a
s i b u n i c a e i . 0 s o r a m a i m a r e a e l a f o r t s o t i a
1 1 1 1 V l a d D r a c u l , i a c e a s t a e c e a c a s a -
t o r i e s i g u r a i n t r o t o l e d o u a C a s e d o m n i t o a r e r o -
m a , n e t i .
D o a m n e l e u r m a i l o r l u i l i e n u n i s i n t c u n o s -
c u t e . D a r s e t i e c a u n u l d i n t r e e i , P e t r u A r o n ,
l u a p e b a t r i n a s o r a a l u i I o a n C o r v I n u l , o f e m e i e
d e c i n c i z e c i d e a n , s i o R o m i n c a d i n A r d e a l ,
d e l e g e c a t o l i c a . D e c a c e a s t a e a d o u a c a s a t o r i e
p r i n c i a r a i n t r o R o m i n i d i n t e r d e o s e b i t e .
V I .
D o a m n e l e l u i S t e f a n - c e l - M a r e .
S t e f a n - c e l - M a r e - e r a f i u l l u l B o g d a n ,
f i t s
e l i n -
s u 1 a l l u i A l e x a n d r u - c e l - B u n i a l i n l e t O l t e a ( i n
c a l u g a r i e p o a t e
M a r i a ) ,
c a r e s e m a r i t a ,
d u p e s
s c u r t a e l i u b i r e
c u D o m n u l i
a v u d o u a f e t e
( M a r i a . , s o t i a l u i S e n d r e a , i S o r e a ) i t r e i f i r , I o a -
c h i m c a l u g a r u l , I o a n i P e t r t i , c e s i n t a s t f e l f r a t i i
v i t r e g i
m a r e l u i D o m n .
s a u T h e
t
d ' i n t a i n
a l
www.dacoromanica.ro
7/25/2019 Femeile in Viata Neamului Nostru - Chipuri, Datini, Fapte, Marturii
17/183
1 7
E l l u a p u t e r e a i n 1 4 5 7 , n e i n s u r a t ,
c a u t a
n e v a s t a l a R u s i c a s i H i e . D a r S t e f a n m e r s e p a n g
l a C h i e v
s i d e a i d 1 1 s o s i m i r e a s a ,
E v d o c h i a ,
f i i c a
l u i
O l e l c o
s i s o r a l u i S i m i o n c n e j i i , c u c a r e
f a c u n u n t a l a 5 I u l i e 1 4 6 3 . V i a t a e l a f o s t n e n o -
r o c i t a s i s c u r t a . E a m u r i i n 1 4 6 6 , l a s a n d n u m a i
o f a t a , E l e n a , p e G a u d a l t e f e m e i & A u r a ' , b a i e t i l u i
V o d a .
E l e n a a j u n s e n e v a s t a m o s t e n i t o r u l u i t r o n u l u i
m o s c o v i t , J o a n . L a 1 4 8 4 i s e n a s t e a u n f i t , D i -
m i t r i e ,
m e n i t
s a " , . i e a m o s t e n i r e a b u n i c u l u i s a r i ,
M a r e l e - P r i n c i p e , c a d s o t u l E l e n e i m u r i s e . D a r
s o t i a c e a d e - a d o u a a b a t r i n u l u i P r i n c i p e , S o f i a ,
d i n n e a m u l i m p a r a t e s c G r e c i l o r , c a r e s i e a
e r a m a m a u n u i f i t l , s e p u s e i m p o t r i v a . E l e n a s i
D i m i t r i e f u r a a r u n c a t i i n t e m n i t a l a 1 5 0 2 s i n u
t r a i r a m u l t a v r e m e d u p a c e - s i c a p a t a r a l i b e r t a t e a .
F i i c a l u i S t e f a n - e e l - M a r e s e
s t i n s e i n d u r e r e l a
1 5 0 5 , l a u n a n d u p a , m a r e l e e l p ' a r i n t e .
A d o u a s o t i e a l u i S t e f a n v e n i d i n M a n g u p ,
u n o r a s e l p e s t i n c ' a , i n C r i m e i a , u n d e s t a p I n i a o
r a m u r a a C o m n e n i l o r i m p a r a t e s t i d i n T r a p e z u n t .
M a r i a C o m n e n a f u c u n u n a t a c u S t e f a n l a 1 4 S e p -
t e m b r e 1 4 7 2 , d e s i g u r i n m a n a s t i r e a c e a d i n n o t
z i d i t a , a P u t n e i . E a n ' a v u n i c i u n
f e l d e n o r o c :
c e l d o i f r a t i a i s a i s e * t a r & i n t r e s i n e , c e l m a i
m i c u c i s e p e c e l m a i m a r e ; T u r c i l l u a r a i n 1 4 7 5
M a n g u p u l s i n u l a s a r a i n v i a t a , d i n t o t n e a m u l ,
d e c i t u n c o p i l , c a r e t r e c u l a l e g e a l o r . M a r i a s i m t i
z g u d u i t u r i l e p r i m e j d i e i d i n 1 4 7 5 , c i n d S t e f a n b a t a
p e T u r d . l a P o d u l - I n n a l t , s i
a l e n e n o r o c i r i i d i n
1 4 7 6 ,
C i n d e l f u i n v i n s l a R a z b o i e n i s i c i t a v a
v r e m e D o a m n a n u s t i u I n d d a t a e l m a i t r a i e s t e .
a l
e i - e l
www.dacoromanica.ro
7/25/2019 Femeile in Viata Neamului Nostru - Chipuri, Datini, Fapte, Marturii
18/183
1 8
C u c h t e v a z i l e i n n a i n t e a C r a c i u n u l u i d i n 1 4 7 7 ,
e a m u r i a , s i t r u p u l , a c o p e r i t c u u n g i u l g i u i m p a -
r a t e s c , f u c o b o r i t
i n g r o p n i t a P u t n e i . P i a t r a e i
d e m o r m i n t p o a r t a a c e a s t a i n s c r i p t i e : I n a n u l
6 9 8 5 ( 1 4 7 7 ) , l u n a l u i D e c h e m v r i e 1 9 , a r a p o s a t
b l a g o c e s t i v a r o a b a l u i D u m n e z e i l M a r i a , D o a m n a
b l a g o c e s t i v u l u i I o S t e f a n V o e v o d , D o m n a l
t e r i l ,
M o l d o v e i , f i u l l u i B o g d a n V o e v o d " .
P e a t u n c i c r e s t e a t l a C u r t e a l u i
t t e f a n - c e l -
M a r e , l A n g a m a m a l o r ,
d o u a r o a b e d o m n e s t i ,
f e t e l e l u i R a d u - c e l - F r u m o s , c a r e l i l a s a s e c a z e s t r e
m a r e a l u i f r u m u s e t a . S t e f a f i n u f u e e l d i n u r m a
c a r e s a v a d a a c e a s t a , s i I n c a d i n 1 4 8 0 e l l u a
p e M a r i a , c a a t r e i a s o t i e a l u i . E a - i d a d u u n
f i i i ,
B o g d a n , c a r e r h m a s e s i n g u r u l i n v i a t a
s i
m o s t e n i D o m n i a , p r e c i l m s i o f a t a , M a r i a , c a r e
s e s t i n s e , n e m a r i t a t a , c a s i C h i a j n a , i n 1 5 1 8 1 .
M a r i a D o a m n a i n s h ' s i ,
c a r e t r a i s e d o u a z e c i
s i
p a t r u d e a m c u g l o r i o s u l
e i s o t , s e m a r i n v r e d -
n i c i d e s e p t e a n i d e v i a t a , m u r i n d a b i a i n F e -
b r u a r 1 5 1 1 . M o r m i n t u l e i s e v e d e p a n g a s t a z i i n
n e c r o p o l a d o m n e a s c a a P u t n e i .
V I .
D o a m n a M i l i t a a J u l N e a g o e - V o d a .
N e a g o e B a s a r a b , D o m n u l T e r i i - R o m a n e s t i , l u a ,
d e s i g u r d u p a 8 u i r e a s a p e t r o n , p e a c e a D e s -
p i n e
,
a d e c a f a t a d e D e s p o t s l r b e s c , M i l i t a , c a r e
e u n u l d i n c e l e m a r c u r a t e c h i p u r i d e D o a m n e
1 0 f e l l a m u t S t e f a n W I p e u n n o b i l o r t o d o x d i n R u s i a , T e o d o r V i s n i o -
v i e t c h i ( S a n g u s z k o ) , 0 e l a v u r t i u r m a l l e a r l r i v n i r a D o m n i a B l o l d o v e I . F a -
m i l i a S a p i e h a s e c o b o a r a d i n a c e a s t a D o m n i t a .
www.dacoromanica.ro
7/25/2019 Femeile in Viata Neamului Nostru - Chipuri, Datini, Fapte, Marturii
19/183
1 9
r o r n i n e . F o a r t e e v l a v i o a s a , i u b i n d c a s i N e a g o e
j u v a i e r e l e , c a r t i l e p r e t i o a s e
a c e s t e c l o u d ,
i n s u s i r i s i n t
i n t r u n i t e d e i n c h i p u i r e a p o p o r u l u i
i n l e g e n d a c a r e o f a c e s a - s i v i n d a p o d o a b e l e c a
s a s e p o a t a m i n t u i c l a d i r e a m a n a s t i r i i d e l a A r -
g e s
b u n & s o t i e s i d u i o a s a m a m a , e a n u - s i
d e s m i n t i a n e a m u l i n n a l t d i n c a r e s e c o b o r a . T a t a ] .
8 0 1 , t 1 e r a n u m i t d e S i r b i T a r u l L a z a r D e s p o t " , s i
e r a u n u l d i n t r e c e i d i n u r m a r e p r e s i n t a n t i a i n e a -
m u l u i c e s t a p i n i s e d o u a s u t e d e a n i a s u p r a
U n v a r a l e l , M a x i m , a d a p o s t i t i n T a r a -
R o m a n e a s c a , a l c a r i l M i t r o p o l i t a j u n s e , f a c u l u i
N e a g o e s c u m p u l d a r a l a c e s t e i f e m e i a l e s e .
N i e l D e s p i n a i n s a n ' a v u z i l e f e r i c i t e . D o i f i i a l
e l ,
l o a n s i P e t r u , o n i c k A n g h e l i n a , m u r i r a i n
v r i s t a f r a g e d a . D u p a n o u a a n i d e c a s a t o r i e , s e
s t i n g e a s i s o t u l e i , I n c a t i n ' a r . S i n g u r u l f l u a l e l
r a m a s i n v i a t a , T e o d o s i e , d e s b r a c a t d e m o s t e n i -
r e a l u i , m u r i a l a C o n s t a n t i n o p o l , f a r a s a f i p u t u t
a v e a m a c a r m i n g i i e r e a
c a " , i - a a d o r m i t p e b r a t e .
A p o i e a f u g i i n l u m e , r a t a c i n d m u l t a v r e m e p r i n
A r d e a l , d e s b a t i n d u - s e c u d a t o r n i c i i u n u l s o t r i s i -
p i t o r p e n t r u l u c r u r i l e f r u m o a s e . D o u a f e t e a l e e l
s e a f l a i l l i n g a d i n s a , S t a n a i R u x a n d a ; s i c e a
m a i m i c a e r a a s a d e f r u m o a s a s i i n t e l e a p t a , i n c i t
a m i n d o i D o m n i i r o m i n i d e a t u n c i i n c e p u r a
c a
i n p o v e s t i l e c u f a t a d e t m p a r a t
r a z b o i t p e n -
t r u d i n s a , i n 1 5 2 5 .
F u i n v i n s M o l d o v e a n u l , S t e f a n - c e l - T i n a r , f i t a l
l u i B o g d a n O r b u l s i n e p o t d e f l u a l l u i S t e f a n -
e e l - M a r e ( m a m a - s a i n s a n u e r a D o a m n a l u i B o g -
d a n , R u x a n d a , n i c i a l t a D o a m n a , A n a s t a s i a , i n -
g r o p a t a i n 1 5 1 2 l a D o b r o v a t , c i n u m a i i u b i t a l u i ,
,
S e r -
b i a
www.dacoromanica.ro
7/25/2019 Femeile in Viata Neamului Nostru - Chipuri, Datini, Fapte, Marturii
20/183
2 0
S t a n a , p e c a r e o i n g r o p a t o t u 0 i n P u t n a 1 ) . S o H I
m u n t e n l v e n i s e r a l a S i b i i u I n c a , d e l a 1 7 I a n u a r
1 5 2 6 p e n t r u a l u a p e f r u m o a s a D o m n i t a , R u x a n d a .
N u n t a e i c u b i r u i t o r u l , R a d u d e l a A f u m a t i , f u
z a b o v i t a p u t i n d e r a z b o i t i , s i e a n u s e f a c u d e c i t
i n M a i t i - I u n i e u r m a t o r .
D o a m n a M i l i t i a , n u t r e c u I n s & i n C a r a , c u t o a t e
c a g i n e r e l e e i c e r u s e p e n t r u a c e a s t a s i i n v o i r e a
r e g e l u l u n g u r e s c . I n c a i n 1 5 2 8 , e a s t a t e a t o t i n
t r i m e t i n d n u m a i d i n c i n d i n c i n d s t a f e t e
i n t i a r a u n d e d o m n i s e . F i i c a e i c e a m a i m a r e
f u s e s e m a r i t a t a c u S t e r a n i V a M o l d o v e a n u l . I n c a
d i n 1 5 2 7 i n s a a c e s t - g i n e r e e r a u c i s s i s e b a n u i a
c a D o a m n a S t a n a , i n t e l e a s a c u b o i e r i i ,
i - a r f i
p r e g a t i t s f i r O t u l . E a d i s p a r e a i n s & p e s t e p u t i n ,
l a 1 5 3 1 . C u d e l a n i i n n a i n t e ,
g i n e r e l e m u n t e a n
e r a u c i s s i e l d e u c i g a 0 , d e n e a m m a r e , i m p r e u n a
c u u n f i l l a l l u i d i n i n t a i a c a s a t o r i e .
B a s a r a b e a s a " r a t a c i d e c i i m a i d e p a r t e i n t r e
s t r a i n . A b i a i n 1 5 3 5 t r o n u l m u n t e a n e r a c a p a t a t
d e R a d u P a i s i e , c a r e l u a d e s o V e p e R u x a n d a ,
c r e d . R a d u f a c u n u n t a l a 1 5 4 1 ; c o p i l u l l u i c u
f a t a l u i . N e a g o e p r i m i n u m e l e d e M a r c u , a a d e
o b i n u i t i n b a l a d e l e s i r b e t i . B a t r i n a D o a m n a v e n i
i e a . i n t a x a , u n d e o g a s i m , s t i n d i n B u c u r e s t i ,
l a 1 7 N o v e m b r e d i n a c e s t a n c h i a r . D a r c a d e r e a ,
I n 1 5 4 5 , a l u i R a d u o a r u n c a i a r a i i n p r i b e g i e .
A c p l o m u r i e a p e s t e v r e - o z e c e
a r i l ' ,
l a
u n d e - i p l a c u s e t o t d e a u n a s ' a . p e t r e a c a . N u m e l e e i
d i n u r m a , f u , s e p a r e , a c e l a , c a l u g a r e s c , d e P l a -
t o n i d a . M i t r o p o l i t u l t e r i i , A n a n i a , m e r s e d e - I a d u s e
3 B o g d a n I n c u r c a s o , I n n a i n t e d e a l u a p e A n a s t a s i a , M o l d o v a l a t e u n g r e a
T i t h e d C u P o l o n i a p e n t r u c d r e t i n a - m a m a n u y o l k s i - I d o l t p a f l e a o f E l l -
s a v e t a .
www.dacoromanica.ro
7/25/2019 Femeile in Viata Neamului Nostru - Chipuri, Datini, Fapte, Marturii
21/183
N e a g o e - V o d a ( B a s a r a b ) , D o a m n a M i l i t a 0 c o p i i i f o r
( p i c t u r d t o i l i v q )
www.dacoromanica.ro
7/25/2019 Femeile in Viata Neamului Nostru - Chipuri, Datini, Fapte, Marturii
22/183
2 1
o a s e l e l a 1 5 5 4 , p u n i n d u - l e i n g r o p n i t a A r g e u l u i ,
d e u n d e d e c u r i n d l e - a d a t a f a r & J e s t a u r a t o r u l "
c l a d i r i i , d . L e c o m t e d u N o i l y .
V I I I .
D o a m n a l u i P e t r u R a r e s s i f e t e l e
C h i a j n a
J u l M i r c e a C i o b a n u l s i R u x a n d a l u i
A l e x a n d r a L a p a p e a n u .
0 n e p o a t a a D e s p i h e i ,
E l e n a , f a t a
T a r u l u i
l o a n D e s p o t " , f u m a r i t a t a p r i n 1 5 3 0 c u D o m n u l
m o l d o v e n e s c P e t r u R a r m a c a r u i s o t i e
f a t a v r e - u n u i b o i e r , M a r i a , m u r i s e i n 1 5 2 9 , f i n d
i n g r o p a t a l a P u t n a . E l e n a , c a r e i a i s e m a i z i c e a
s i E c a t e r i n a s a r i C a t a l i n a
f u o D o a m n a d u p ' a
c h i p u l D e s p i n e i . E a a r i d i c a t b i s e r i c i l e S f . G h e o r g h e
s i O s p e n i a d i n B o t o a n I i o b i s e r i c u t a i n S u c e a v a
i a d a r u i t a t a t e a o d a j d i i l u c r a t e c u m i n a e l ,
d i n t r e c a r e u n a , u n a i e r ,
s e p a s t r e a z a I n c a l a
P u t n a . S i e i I I e r a p a s t r a t a o v i a t a b o g a t a , i n
m u l t e p r i m e j d i l i n e n o r o c i r i . N a v a l i r e a , I n 1 5 3 8 ,
a S u l t a n u l u i S o l i m a n o s i l i s a f u g & c u b a i e t a i i
D i e i S t e f a n
i
f e t e l e
C h i a j n a i R u x a n d a i n
c e t a t e a a r d e l e a n a a B i s t r i t e i , u n d e m u l t a v r e m e
e a n u t i u d a t a s o t u l e l ' m a i t r a i e t e . a n d P e t r u
s e d u s e l a C o n s t a n t i n o p o l s & c e a r a i e r t a r e a S u l -
t a n u l u i i D o m n i a , e a a v u i a r a s i l u n g i z i l e d e
s t r a p i c a , n e s i g u r a n t a , s i l a I n c e p u t u l a n u l u i t 5 4 1
c i n e v a c e r e a t i r i d e s p r e M a r i a S a P e t r u - V o d 6
p e n t r u c a M a r i a S a D o a m n a M a r i e i S a l e m a
-
e l :
www.dacoromanica.ro
7/25/2019 Femeile in Viata Neamului Nostru - Chipuri, Datini, Fapte, Marturii
23/183
2 2
r o a g a , s ' a , i n t r e b d e d i n s u l , c a d m u l t s e I n t r i s -
t e a z a " .
D o m n i a s a c e a d e - a d o u a , P e t r u m a t t r a i
c i n c i a n t . D o a m n a , r a m a s a s i n g u r a i n 1 5 4 6 , a v u
d u r e r e a s a v a d a c a f i u l e t c e l m a r e , I l i e , s e f a c u
T u r c . P e s t e d o t a n t , c e l m i c , S t e f a n , e r a o m o r i t
d e b o i e r i , l a S e p t e m b r e 1 5 5 2 . D o a m n a a v u s e
i d a u b ' , f e t e . 0 a l t a D o m n i t a , p o a t e d i n i n t a i a
c a s a t o r i e a l u i T e t r u - V o d a , f u s e s e s o t i a D o m n u l u i
m u n t e a n V l a d , u n b e t i v c a r e s e i n n e c a i n D i m -
b o v i t a . C e a m a i m a r e d i n f e t e l e E l e n e i , C h i a j n a ,
c u p u t i n t i m p i n n a i n t e a m o r t s i l t a t a l u i e t , p e
n o u l D o m n m u n t e a n , u r m a u l l u i R a d u P a i s i e r
M i r c e a C i o b a n u l .
C u d i n s u l a v u e a , i n 1 5 5 0 , u n f i t p e c a r e - 1
n u m i P e t r u , d u p a P e t r u - V o d a R a r e s , a p o i a l a i
d o t , c a n p r i m i r a n u m e l e m u n t e n e d e R a d u ( M i r c e a
s e z i c e a f i u l l u i R a d u - c e l - M a r e ) s i d e M i r c e a , d u p a
t a t a . E a a v u i m a t m u l t e f e t e : u n a d i n . e l e ,
M a r i a , f u c a s a t o r i t a , i n 1 5 6 6 , c u s t r a b u n u l C a n -
t a c u z i n i l o r , M i h a i l , z i s S a i t a n - O g l u s a t F i u l B r a -
c u l u i " , d a r , m i r e l e f i n d b a t r i n s i u r i t ,
e a f u g i
d e l i n g a d i n s u l i n c a l e a s p r e C o n s t a n t i n o p o l . 0
a l t a , A l e x a n d r a , i o a t r e i a f u r a m a r i t a t e d u p a
b o i e r i , i a r a p a t r a c a z u p r a d a a m b i t i e i m a m e i
s a l e s i t r e c u i n h a r e m u l S u l t a n u l u i M u r a d . P e
u n a d i n e l e C h i a j n a v o i s e s ' o m a r i t e c u c i u d a t u l
G r e c J a c o b H e r a c l i d u l D e s p o t u l , c a r e l u a s e D o m n i a
M o l d o v e i s i
i n t e r e s a n t a m a n u n t e a t r i m e s e
a c e s t u i a p o r t r e t u l m i r e s e i
C o n d e i u l t u t A l e x a n d r u O d o b e s c u a f a c u t d i n
C h i a j n a u n t i p d e r a u t a t e i n d r a z n e a t ' a . D e f a p t ,
s o t i a c u m p l i t u l u i M i r c e a C i o b a n u l v a f i
c a p a t a t
c e v a d i n i n s u i r i l e s o t u l u i e l . D a r d i n c e i a c e
I n
1 - i d
l u a ,
l u i .
www.dacoromanica.ro
7/25/2019 Femeile in Viata Neamului Nostru - Chipuri, Datini, Fapte, Marturii
24/183
2 3
s a v I r s e s t e e a , l u t e v i a t a n e o b o s i t a , d u p a m o a r t e a
a c e s t u i s o t , s e d e s f a c e n u m a i o n e s t i n s a p a t i m a
d e a s t a g i n i . P l a t i n d , u n e l t i n d , f a g a d u i n d , v i c l e -
n i n d , e a f a c e c a p l a p i n d u l P e t r u S c h i o p u l s a c a -
p e t e m o s t e n i r e a l u i M i r c e a , a p o i t o t e a 1 1 p u n e
D o m n i n M o l d o v a , e a c u m p a r a o c l i p & t r o n u l
m u n t e a n p e n t r u u n V l a d V o e v o d , c a r e l u a s e i n
c a s a t o r i e p e o n e p o a t a a e I . E a s e l u p t a I n 1 5 8 7
p e n t r u c a T u r c i i s a a j u t e p e u n c o n c u r e n t l a
C o r o a n a P o l o n i e i , p e c a r e d i n s a 1 1 c r e s c u s e . M o a r e
p e l a 1 5 8 8 a b i a , d u p a c e c u n o s c u s e t o a t e c e l e
b o n e s i c e l e r e l e a l e v i e t i i , d e l a D o m n i e p a r & l a
n e g u s t o r i a c u m a r u n t i s u r l p e c a r e o f a c u p e n t r u
a t r a i , i n s u r g u n u l e I d e l a A l e p , i n 1 5 7 5 . L a s &
D a r i n i n M o l d o v a p e f i u l e l P e t r u , c a r e n u m i s e
C h i a j n a p e o c o p i l a a l u i , n a s c u t a i n 1 5 8 8 . C e I -
l a l t 1 d o i f i r . s e t u r c i s e r a d e m u l t . L o c u l u n d e e
1 n g r o p a t a c e s t z b u c i u m a t t r u p d e f e m e i e n u s e
c u n o a s t e .
D e c ' I n 1 5 5 2 l i n g & D o a m n a E l e n a s e a f l a
n u -
m a i f a t a c e a m i c a , R u x a n d a . M a i c a - s a o m a n t a
r a p e d e c u u n a n u m e J o l d e a ,
c a r e l i l a D o m n i a
c a I o a n - V o d a . D a r p r i b e a g u l A l e x a n d r a L a p u s -
n e a n u , f i u l
t u t B o g d a n O r b u l
s i
a l f r u m o a s e i
A n a s t a s i a d i n L a p u s n a , i u b i t a l u i , n a v a l i i n t a r &
s i c u c e r i s i S c a u n u l s i m i r e a s a . E l e n a f u z u g r u -
m a t a d i n p o r u n c a l u i s i r a m a s i t e l e e I i n c a p u r a
s u p t p i a t r a c e - s 1 s a p a s e d e m u l t a v r e m e l i n g &
s o t u l e l i u b i t . R u x a n d a , o f e m e i e e v l a v i o a s a c a
s i m a m a r s a , f a c i a l o c i n m a n a s t i r e a P o b r a t a s i
f r a t e l u i e I u c i s .
S i e a p u t e a s & d e p r i n d a d e l a b a ' x b a t c a s i
s o r a d i n T a r a - R o m a n e a s c a
t o a t e t a i n e l e r a u t a t i i .
www.dacoromanica.ro
7/25/2019 Femeile in Viata Neamului Nostru - Chipuri, Datini, Fapte, Marturii
25/183
2 4
L e g e n d a o I n v i n u i e s t e c a s ' a r f i I n v o i t l a u c i d e r e a
p r i n o t r a y a , i n 1 5 6 8 , a s o t u l u i . C i n d a c e s t a m u r i ,
f i i n d a r u m ; d e f r i c a S a t a n e i , c a l u g a r u l P a h o m i e ,
e a i n g r i j i d e t r e b i l e D o m n i e i s u p t
f i u l e l , B o g d a n .
E l e r a s i n g u r u l c a r e - i r a m a s e s e , c a c i u r m a a l t u i a ,
P e t r u , s e p i e r d u s e , i a r f e t e l e e i s e m a r i t a s e r a c u
b o i e r i r o m i n i s i g r e c i s a t i , c a T e o f a n a i T e o d o r a ,
t r e c u s e r a s u p t l e s p e z i l e d e m o r m i n t a l e S l a t i n e i ,
o r i , i n s f i r s i t , c a S u l t a n a , s e c a l u g a r i s e r a . B o g d a n
m a i m a n t a s i e l d o u g d i n t r e d i n s e l e c u P o l o n i , c a n - 1
p l a c e a t m a i m u l t d e c i t o n c e n e a m p e l u m e s i
i n t r e c a n c a s i D e s p o t
p e t i D o a m n a .
P a n a s s e i n s o a r e ,
e l f u a t a c a t i n s & p e s t e
N i s t r u d e u n n o b i l p o l o n c a r u i a i i f a g a d u i s e p e
u n a d i n a c e s t e s u r o r i a l e s a l e f a r a s a s e t i e
d e
c u v i n t . R u x a n d a n u t r a i I n s a s v a d a i s p r a v i l e
n e b u n e a l e a c e s t u i c o c o n r a u c r e s c u t d i n p r e a
m u l t
i u b i r e : e a m u r i s e l a 1 2 N o v e m b r e 1 5 6 9 ,
s i i n a s t f e l d e i m p r e j u r a r i n u s e g a s i t i n e s a r i
s c r i e c i t e v a r i n d u r i d e p o m e n i r e p e m o r m i n t .
I X .
D o a m n a l u i M i h a i V i t e a z u l .
L a M u n t e n i , M i h n e a - V o d a ,
f i u l
l u i A l e x a n d r u
s i n e p o t u l d e f l u a l l u i M i r c e a C i o b a n u l , i e a p e
o R o m I n c a , N e a g a , f i i c a u n u i
L o g o f a t d i n p a r t i l e
B u z a u l u i , s i m a m a D o m n u l u i s c r i e u n e i s u r o r i c a
o a s e m e n e a l e g a t u r a n u s c a d e p e
f i u l
e i ,
c a d ' .
b a r b a t u l d p r e t f e m e i i " s i , o n c e a r f i f o s t I r m a -
i n t e , N e a g a t e a f i d e - a c u m D o a m n a t e r i i .
1 0 .
www.dacoromanica.ro
7/25/2019 Femeile in Viata Neamului Nostru - Chipuri, Datini, Fapte, Marturii
26/183
2 5
P a t r a s c u - c e l - B u n , t a t a l l u i M i h a i V i t e a z u l 1 , d u p a
m o a r t e a D o a m n e i s a l e V o i c a , c u c a r e a v e a o f a t a ,
M a r i a , c e s e m a n t a i n t a r a , l e a ,
c a D o m n , p e
o a l t a f a t a d e L o g a n , S t a r a , c a r e p r i b e g i m u l t a
v r e m e p r i n l u m e , d u p a , m o a r t e a s o t u l u i e t
D o a m n a l u i M i h a i V i t e a z u l ,
f i u l
l u i P a t r a , s c u ,
S t a n c a , f u s e s e i n t a i t i n e v a s t a a l t u i b o i e r , a n u m e
D u m i t r u . S i e a e r a O l t e a n c a , s i b a r b a t u l e i t e s t
d ' i n t a i t i : m a m a S t a n c e i s e s c h e m a M a r i a
s i e a
a v e a s i u n f i t , D r a g o m i r . C a s a t o r i a e r a f a c u t a
a c u m l a 1 5 8 8 , s i j u p a n e a s a l u i M i h a i c a b o i e r
1 1 v a z u . l a 1 5 9 3 a j u n g i n d D o m n . E a f u g i l a 1 5 9 5 ,
O r d c i } A y a l a c e a m a r e a l u i S i n a n - P a s a , i n
A r d e a l , d a r n u I n t o v a r a s i p e s o t u l
e l c i n d e l
n a v a l i , l a 1 5 9 9 , i n a c e a s t a t a r a ,
c i ' A m a z e l a
B u c u r e s t i s i
T I r g o v i s t e ,
l i n g a
f i u l
N i c o l a e P a -
t r a s c u , p e c a r e M i h a i 1 1 l a s a s e a i c i
c a D o m n .
S t a n c a v e n i d h i c o l o d e m u a t i n u m a i i n 1 6 0 0 ,
c i n d , d u p a i n f r i n g e r e a s a d e C a r e N e m t i s i U n -
g u r i , n e n o r o c i t u l e r o i l a v e a n e v o i e s a , d e a z a l o a g e ,
c a s a , f i e l a s a t , s a - s i a p e r e t r o n u l m u n t e a n . D e
a t u n c i e a n ' a m a i v a z u t p e M i h a i , c a r e p e r i u c i s
i n a n u l u r m a t o r . i n t o a r s a , i n t a r a l a 1 6 0 3 , S t a n c a
m u r i d e c i u m a , s i n u m a i a l t i i p u t u r a s a , s e i n -
g r i j e a s c a d e r a m a s i t e l e D o m n u l u i
e i , p e c a r e l e
a s e z a r a l a D e a l u R a d u B u z e s c u l
s i s c t i a l u i ,
P r e d a . F a t a l u i M i h a i , , F l o r i c a , s i f r a t e l e e i , N i -
c o l a e , I n m o r m i n t a t i l a 1 6 0 5 - 6 p e b u n i c a f o r d u p a
t a t a , c a l u g a r i t a T e o f a n a . P e s t e p u t i n , D o m n i t a
l u a p e P r e d a d i n G r e c i ,
s i o v e d e m c e v a m a i
i M i h a l f u s e s e n A s c u t c u o T e o d o r a ( c i l u g A r i t a : T e o r a n a ) . D a d { a r I I f o s t
f i d l e g i u i t , n u p u t e a o c u p a b o l e r i t l a d u e s m a n i l n e a m u l u t s a d , n i c I n u p u t e a
4 A j u r e , c u m a r t u r T , e a P i t r a s c u n u - I a t a t i . y S i e l a f A c u t s i u n a S i a l t a .
www.dacoromanica.ro
7/25/2019 Femeile in Viata Neamului Nostru - Chipuri, Datini, Fapte, Marturii
27/183
2 6
t a r z i t i p u r t i n d j u d e c a t i c u M a r u l a , f a t a d i n f o r t
a l u i M i h a i .
X .
D o a m n e m u n t e n e d u p . & P a h a . V i t e a z u l
U r m a s u l l u i M i h a i , R a d u - V o d a S e r b a n , i s i t e a -
g e a d r e p t u r i l e d e D o m n i e d e l a b u n i c a - s a , A n c a ,
f i i c a B a n u l u i S e r b a n s i s o t i a B a n u l u i N e a g o e , u n u l
d i n c e i d e p e u r m a d i n t r e C r a i o v e s t i . E a s t a t e a
I n I l f o v , u n c l e s i a s t a z i s e v a d d e - a s u p r a A r g o -
s u l u i , l a C o e n i , r a m a s i t e l e s t r a l u c i t u l d i e i c a s t e l .
p e c a r e - 1 l a s a f i i c e i , M a r i a , s i f i u l u i . S e r b a n P o s -
t e l n i c u l . S o r b a n , f i i n d I n c a , b o i e r , l u a s e p e E l e n a ,
c a r e , d i n p a r t e a e i , f o a r t e b o g a t a . , I
t r a g e a n e a -
m u l d i n v e c h i i b o i e r i d e l a M a r g i n e n i , l a c a p a -
t u l c a r o r a s e p o m e n i a U d r i s t e b a t r i n u l . C i n d R a d u -
V o c l a m u r i , p r i b e a g s i l i p s i t , l a V i e n a , i n 1 6 2 0 ,
D o a m n a - s a e r a I n c a i n v i a t a . F a t a e l m a i . m a r e ,
n u m i t a A n c a d u p a b u n i c a - s a , f u m a r i t a t a a p o i
c u u n t o v a r a s d e p r i b e g i e , f i u l l u i M i h a i V i t e a z u l ,
s i c o p i l u l l o r , c a r e m u r i c a t i n a r v i t e a z s i v e s t i t ,
p r i o r i g l o r i o s u l n u m e a l a c e s t u i b n n i c . P e l a 1 6 4 0
n u m a i , f a t a c e a m a i m i c a , E l i n a , c a r e p i n t a u n -
m e l e D o a m n e i , a j u n s e s o t i a l u i C o n s t a n t i n P o s -
t e l n i c u l C a n t a c u z i n o .
V i a t a a c e s t e l D o m n i t e e u n c u r a t t a b l o i i d e
p a t r i a r h a l a b u n a t a t e . B u n a g o s p o d i n a , m a m a , a
m u l t i c o p i i , f i i s i f e t e , c a n t o t s , a f a r a d e p a t i -
m a s u l S e r b a n , c e l m a i * m a r e , c a r e a j u n s e D o m n
i n 1 6 7 8 , s e i n d r e p t a i l d u p a s f a t u r i l e e i c u m i n t i ,
www.dacoromanica.ro
7/25/2019 Femeile in Viata Neamului Nostru - Chipuri, Datini, Fapte, Marturii
28/183
2 7
c i n d m o a r t e a s o t s u l u i z u g r u m a t o l a s a s t a p i n a a
e a s e l , m i l o a s a c u c a s n i c i l s i t e r a n i i e l ,
e a s e
d e s f a c e c a u n c h i p b l i n d d i n S c r i p t u r i i p . m i j l o c u l
u n o r a s p r e v r e m i v i c l e n e
s i
r a z b u n a t o a r e . I n
D o m n i a l u i S e r b a n , e a r f a c u d r u m u l l a I e r u s a l i m
s i l a m u n t e l e S i n a i , i n t o v a r a s i t a d e f i u l e l M i h a i ,
c t i t o r u l m a n a s t i r i l r o m a n e s t i a S i n a l M o a r t e a o
p r i n s e l a o v r i s t a f o a r t e i n n a i n t a t a , i n z i v a d e
2 M a r t 1 6 8 7 , s i i n g r o p a r e a e l l i n g a s o t u l r a p o s a t
d e m u l t i v r e m e , I n t i n d a b i s e r i c i i d e n a d r e a p t a " ,
l a M a r g i n e n i , s e f a c u c u o c i n s t e s i o d u r e r e
a d e v a r a t a c a r e n u s e v e d e a t a d e s e a .
X I .
D o a m n a l u i I e r e m i a . "
D o a m n e d e o s e b i t d e p a t i m a s e s e n t a l e M o v i l e s -
t i l o r . E l i s a v e t a , s o t i a l u i I e r e m i a , a f o s t f a t a u n u i
n e m e s u n g u r c u n u m e l e d e C s o m o r t a n y . F e t e l e
e l s e ' m a r i t a r a t o a t e i n P o l o n i a .
B e g i n a - p h i a j n a
l u a p e M i h a i l W i s z n i e w i e c k i , i n r u d i t c u v e c h e a
d i n a s t i e m o l d o v e n e a s c a s i f u b u n i c a u n u i a l d o i l e a
c u a c e s t n u m e , c a r e a j u n s e r e g e a l P o l o n i e i . M a r i a
I n s o t i a l u i S t e f a n P o t o c k i , E c a t e r i n a a l u i S a m u i l
K o r e c k i , i a r A n a , o f e m e i e c a r e s e a m e s t e c a i n
m u l t e , s t a p i n i p e r i n d , c u d e s a v i r s i r e , p a t r u b a r -
b a t ' . 0 a l b a f a t a , Z a m f i r a , m u r i s e I n c a d i n 1 5 9 6 :
m o r m i n t u l e l s e - v e d e l a S u c e v i t a .
A n a s a m a n a b i n e c u m a m a - s a , c a r e n u e r a o
f e m e i e o b i s n u i t a , c i s e p o a t e a l a t u r a c u C h i a j n a ,
c e a v e c h e i n c e i a c e p r i v e s t e e n e r g i a s a l b a t e c a .
M u r i n d I e r e m i a , f r a t e l e a c e s t u i a l u a p u t e r e a , p e
www.dacoromanica.ro
7/25/2019 Femeile in Viata Neamului Nostru - Chipuri, Datini, Fapte, Marturii
29/183
2 8
c I n d D o a m n a g a t i s e m o s t e n i r e a f i u l u i e i C o n s t a n -
t i n . P e n t r u a f a c e D o m n p e a c e s t c o p i l , e a a r f i
o t r a v i t p e S i m i o n s i , o r i c u m , i n c e p u o l u p t d . I n -
v i e r s u n a t a c u c u m n a t a - s a , M a r g h i t a , d u p a n u -
m e , U n g u r o a i c ' a s i e a , . c a r e i n n s a l t a s e a c u m p e
f i u l e i , M i h a i l a s . A c e s t a f u g o n i t s i m u r i I n T a r a -
R o m a n e a s c a , u n d e R a d u S e r b a n , c a r e v o i a ,
s a - i
. d e a - p e f i i c a - s a A n c a , u f a c u l o c l a 1 6 0 8 i n n e -
c r o p o l a D e a l u l u i . C i n d T u r c i l s c o a s e r a p e s t e t r e l
a n i p e C o n s t a n t i n , e a n a v a l i c u a c e s t a , c a r e m u r i
I n n e c a t , a p o i c u f i u l e i c e l d e - a l d o i l e a , A l e x a n -
d r a , s i c u c e l m a i m i c , B o g d a n , c a r i f u r & p r i n s i
i n 1 6 1 5 d e S c h e n d e r - P a l a s i t u r c i V . D o a m n a - s u -
f e r i a t u n c i c e a m a i m a r e r u s i n e d i n p a r t e a p a -
g i n i l o r , d e s f a c u d e j a l e s i p a r u l , i n c h i n i n d u - 1
m a n h ' s t i r i i S u c e v i t a , u n d e s e v a d s i a s t a z i , s p u n e
c i n e v a c a r e a f o s t a c o l o : d o u ' a c o d i t e c a s t a n i i -
d e s c h i s , l u n g i d e o p a l m y s i j u m a t a t e , I m p l e t i t e
l a p a r t e a d e s u s , f i e c a r e i n d e o s e b i , s i l e g a t e l a
- u n l o c c u u n f i r d e s I r m ' a d e a r g i n t " .
E l i s a v e t a m u r i l a T u r d :
c a z u t " , s c r i e
M i r o n C o s t i n , d u p a u n A g a t u r c , p a n a , l a m o a r t e a
e r " . C u m n a t a v a d u v a s e i n v r e d n i c i d e m a i m u l t a
i m a i l u n g & f e r i c i r e . E a i z b u t i s a f a c a p e f i u l
e i G a v r i l a s D o m n a l T e r i i - R o m a n e s t i , u n d e d o m -
n i s e o c l i p a s i s o t u l e i m o r t , S i m i o n - V o d a ,
a d u c i n d l i n g & d i n s a p e c o p i i i c e i l a l t i , s t a p i n i d i n
m i j l o c u l l o r . D a r G a v r i l a s f u g i l a 1 6 2 8 i n A r d e a l ,
c u f r a t e l e s a u J o a n ,
s i p i e r d u p e n t r u t o t d e a u n a
n a d e j d e a D o m n i e i . M a r g h i t k c a r e d a d e a p o r u n c i
i n n u m e l e
e i , i n t i t u l i n d u - s e I o D o a m n a M a r g h i t a ,
s o t i a r a p o s a t u l u i I o S i m i o n V o e v o d " , t r e c u a t u n c i
i n P o l o n i a , l a L e m b e r g , c u c e i
c o c o n i c e - i
m a i r a m a s e s e r a s u p t i n g r i j i r e . M o i s e M o v i l a a j u n s e
s i - I
a u
i ,
d o i
www.dacoromanica.ro
7/25/2019 Femeile in Viata Neamului Nostru - Chipuri, Datini, Fapte, Marturii
30/183
2 9
m a ' t i r z i i i ,
d e d o u a o f f , D o m n i n M o l d o v a , i a r
P a t r a s c u s e c a l u g a r i s i i n n a i n t a , p a n & l a i n n a l t a
t r e a p t a a r c h i e r e a s c a d e M i t r o p o l i t a l C h i e v u l u i ,
u n d e d a d u o i n d r e p t a r e n o u a B i s e r i c i l r a s a r i t e n e .
S i e a p e t r e c u i n v e s m i n t c a l u g a r e s c e e l d i n m i n a .
a n ' a l v i e t i i , n u m i n d u - s e a s t f e l M e l a n i a .
_ M a r g h i t a a v u s e o s i n g u r a , f a t a , T e o d o s i a , c a r e
s e s t i n s e i n c o p i l a r i e : p i a t r a e i d e m o r m i n t , l a
S u c e v i t a , a p a s t r a t d a t a m o r t i s : 1 5 9 6 . D e c ' S i -
m i o n s i I e r e m i a p i e r d u r a i n a c e l a s i a n d o u a f e -
t i t e , c a r o r a s i n g u r e l i e r a ' a n t s a s e o d i h n e a s c a
i n p a m i n t u l s t r a m o s i l o r l o r .
A l t e f e m e i d i n n e a m u l M o v i l e s t i l o r s e i n t i m p i n a
I n s a p e l i n g & E l i s a v e t a , i n z i l e l e
e l d e p r i b e g i e .
l a P - o l o n i , d u d L i n e a C u r t e a p r o a p e d o m n e a s c a
l a m o s i a e i ,
U s t i e .
A s t f e l , M a r i a P o s t e l n i c e a s a ,
v a d u v a W I C h i r i t a P a l e o l o g u l
c a r e m u r i s e l u p -
t i n d p e n t r u M o v i l 6 s t i ; a c e a s t a M a r i e s a i l M a -
r i c u a , c a r e s e n u m e s t e i n 1 6 1 4 M a r i a d e L o j n a ,
d i n n e a m u l C u r i c i n " , e r a i n s a s i c u m n a t a D o a m n e i ,
p e c a r e o i n t o v a r a s i s e i n n e n o r o c i r e a e i . A p o '
L o g o f e t e a s a B . e a n a , a l t . & s o f a a l u i I e r e m i a , c a r e -
B e a n & p a r e s a f i f o s t v a d u v a , d u p a , I n c a u n s p r i j i n i t o r
a l M o v i l e s t i l o r , m o r t p e c i m p u l d e l u p t a : V a s i l e ,
f i u l l u i L u c a S t o i c ' , s i i n s r i r s i t m a m a l u l I e r e -
m i a - V o d a , M a r i a ,
o r u d a a R u x a n d e i L a p u s n e a -
n u l u i , s e p a r e , c a r e a v e a s i u n f i l l d i n c a s ' a -
t o r i a c u B a l i c a b a t r i n u l .
A l t a t o v a r a s a d e p r i b e g i e ,
a l t a v a d u v a , e r a
E l e n a B a r n o v s c h i , c a r e m o s t e n i m a i t i r z i l l a c e s t
b o g a t a d a p o s t d i n U s t i e . E a p a r e
s ' a f i f o s t o
v a r a a 1 - u ' I e r e m i a . F i u l e l , M i r o n , l n s u r a t c u o
f a t & a l u l R a d u M i h n e a , a j u n s e D o m n i n M o l d o v a ;
f u g i L a H o t i n , f u c h e m a t d i n n o i l s i m e r s e p e n t r u
www.dacoromanica.ro
7/25/2019 Femeile in Viata Neamului Nostru - Chipuri, Datini, Fapte, Marturii
31/183
3 0
I n t a r i r e l a C o n s t a n t i n o p o l , u n c l e T u r c i i 1 1 M a r a ,
i n 1 6 3 3 , c a s a s e I n v * b o i e r i i M o l d o v e i a n u
m a i a l e g e D o m n i . D u r e r e a f a c u d i n E l e n a o c a -
l u g a r i t a , m o n a h i a E l i s a v e t a , s i c a s e l e
d i n U s t i e
s e u m p l u r a i a r a s i d e j a l e a u n e i m a m e n e n o r o c i t e .
D a r s o r a l u i M i r o n , S c r i p c a , r a m a s e p o a t e i n M o l -
d o v a , u n c l e R i c a a l t e i s u r o r i ( M a r i c a ) , S a f t a , l u a
p e C o s t i n , t a t a l l u i M i r o n C o s t i n ,
p e c i n d o a
d o u a R i c a , E f t i m i a , s e c a s a t o r i c u u n u l d i n b o -
g a t i l s i p u t e r n i c i i C a n t a c u z i n e s t i , T o m a .
C u d i n s a s e m i n t u i a I n c a u n n e a m d e D o a m n e
c a r o r a s o a r t a n u l i - a c r u t a t
d u r e r i l e
c e l e m a i
m a i l a l e v i e t i i 1 .
X I I .
D o a m n e s t r a i n e i n a m i n d o t a
D e - a c u m a , L i m p d e 2 5 0 d e a n , I n c e p D o m n i i
d e s t r a i n s a i l d e R o m i n i i n s t r a i n a t i . C i n d n u a i l
e i T r o n u l ,
e l s e g a s e s t e i n s t a p i n i r e a v r e - u n u i
b o i e r d e t i a r a , i n n a l t a t , i n c i u c l a T u r c i l o r , c u s p r i j i n
n e m t e s c s a u u n g u r e s c l a M u n t e n i , c u a j u t o r p o l o n
i n M o l d o v a .
I n n a i n t e d e D o m n i i s t r a i n i a v e m i n s a , c h i a r i n
i n a l X V I - l e a v e a c , D o a m n e l e s t r a i n e .
N u m e l e D o a m n e l o r s t r a i n e s i n t c u n o s c u t e , d a r
n u s i f a p t e l e l o r , c a r e n u e x i s t a . C e l e m a i m u l t e
d i n e l e
s i n t
G r e c o a i c e , d i n C o n s t a n t i n o p o l s a u
d i n I n s u l e , d a r i n t i l n i m s i
c i t e o B u l g a r c a s a i l
P o l o n a , b a c h i a r c i t e o R u s o a i c a , d i n M o s c o v a .
S o t i a p r i b e a g u l u i I o l a M o v i I A , m a m t s o t i e T
M i r a n C o s t i n e r o n i c a r u l ,
a f o s t o T e o d o r a . G a v r i l a s , d u p i f u g a l u l i n A r d e a l , l a & p e o U n g u r o a l e a
v a c l u v A , E l i s a b e t a Z o l y o m y , a l a r i l s c 4 f u s e s e M i h a i l I s u r e f f y .
t e r i l e .
I
www.dacoromanica.ro
7/25/2019 Femeile in Viata Neamului Nostru - Chipuri, Datini, Fapte, Marturii
32/183
3 1
A s t f e l A l e x a n d r u f i u l l u i M i h n e a , c t i t o r u l
a l m a n a s t i r i i R a d u - V o d a , v i n e c u o D o a m n a B o a -
t e r i n a , c a r e a v e a r u d e I n P e r a , I n V e n e t i a s i G e -
n o v a , c a r e a v e a s i m p a t i i c a t o l i c e , d e s i r a m a s e s e
o r t o d o x a ; m a m a e l t r e b u i e s a f i a v u t i n s a u n
r o s t p r i n t e r i l e n o a s t r e , c a d s o r a E c a t e r i n e i , m a -
r i t a t a c u u n V a l l a r g a , p o a r t a n u m e l e r o m a n e s c
d e M a r i o a r a .
I o a n - V o d a c e l C u m p l i t
1 5 7 4 ) f u s e s e c a s a -
t o n t , i n t i m p u r i l e s a t e d e a v e n t u r l p r i n M o s c o v a ,
c u f a t a c n e a z u l u i R o s t o v u l u I , M a r i a , c a r e - i d a d u
u n f i u , P e t r u . T a r u l I o a n G r o a z n i c u l u p r o p u n e a
i n 1 5 7 4 s a , l e a p e o a k a * f i i c a d e c n e a z , d a r e l
s e I n s u l t , c u f a t a p i r c a l a b u l u l L u p e a H u r u ; a c e a s t a ,
t r a i I n c a m u l t a v r e m e d u p a m o a r t e a s o t u l - u I e I ,
r u p t d e c a m i l e , s i a v e m d e l a d i n s a o s c r i s o a r e
i n l i m b a n o a s t r a .
I a n c u S a s u l e s o t u l M a r i e P a l e o l o g a : e a t r a i e s t e
s a v a d a p e I a n c u V a d a t i n p i a t a d i n . L e m b e r g
s i - s 1 d u c e a p o i v i a t a i n i n t u n e r e c , t o t i n a c e s t
o r a l , i n c u n j u r a t a d e p r i e t e n I ,
c u n o s c u t f s i r u d e
d e - a l e e l , c u t o t i I G r e c i d i n d e o s e b i t e p a r t 1 ; M a r i a
f u s e s e m a r i t a t a i n n a i n t e c u u n G r e c s i a v e a c u
e l u n f i u , P u l p , s i o f a t a , C h r y s a p h i n a .
P e t r u S c h i o p u l , s i e l D o m n a l M o l d o v e l , a c a n a l
i n t a i e s o t i e f u s e s e f a t a , d e n o b i l a r d e l e a n , E l e n a
C h e r e p o v i d
f i i c a f o r s e c h i a m a T u d o r i t a
l u a
a p o i p e M a r i a A m i r a l i d i n R o d o s , s i , i n s f i r s i t , I n
p r i b e g i e , p e t i n a r a r o a b a r a s c u m p ' O r a t a I r i n a D o i c a ,
d i n c a r e i s e n a s c u s e f l u ' s i m o s t e n i t o r u l , S t e f a n .
C u D o a m n a M a r i a , P e t r u a v u o f i l e & p u r t i n d
a c e l a s I n u m e , c a r e f u m a r i t a t a i n t a i u c u S p a -
t a r u l Z o t u T z i g a r a s d i n E p i r . E a i n t o v a r a s i p e
t a t a l e l i n e x i l u l d i n T u l i n l i n g & V i e n a s i d i n
d ' i n t a i a
( t
www.dacoromanica.ro
7/25/2019 Femeile in Viata Neamului Nostru - Chipuri, Datini, Fapte, Marturii
33/183
3 2
T i r o l , p a n a c e Z o t u o s i l i s a p i e c e l a V e n e t i a .
A i d m u r i s o u l e l , c a r e e i n g r o p a t i n b i s e r i c a
g r e c e a s c a a S f i n t u l d i
G h e o r g h e . I a r M a r i a g a s i
u n n o t t o v a r k i n n o b i l u l v e n e t i a n P o l o M i n i o ,
c a r e a v e n t c i n d v a s i l a n o i . F i u l e i d ' i n t a i t c u
a c e s t a f u b o t e z a t S t e f a n , d u p a n u m e l e a c e l u i
f r a t e a l e i , n a s c u t d i n d o i c a I r i n a , c a r e s e s t i n s e s e
l a d o u a z e c i d e a n
i n I n n s b r u c k .
I s e a d a u s e
n u m e l e d e T e o d o r , c e l d a t d e D u m n e z e i l " , f l i n d c a
p a n a a t u n d M a r i a n u m e a v u s e c o p i i . P r i n e l ,
c a r e a l a s a t c i n c i f i f ,
p r i n c e l o p t f i l
a l n e p o -
t u l u i s a i l P o l o v o r f i b l i n d s i a z i i n V e n e t i a n o b i l i
c u n u m e l e d e M i n i o c a r i
a i l
i n e l s i n g e l e
. l u i
S t e f a n - c e l - M a r e .
S t e f a n S u r d u l s i A r o n - V o d a
i n p e d o u a f e t e
a l e l u i A n d r o n i c C a n t a c u z i n o , c a s a t o r i n d u - s e c u
e l e l a c a p a t a r e a D o m n i e i s a i l i n c u r s u l a c e s t e i a .
L a i n c e p u t u l v e a c u l u i a l X V I I - l e a , D o a m n a l u i
R a d u M i h n e a s e c h i a m a A r g h i r a ; R a d u i n s o a r a ,
p e f i u l s a i l A l e x a n d r u c u R u x a n d r a , f a t a l u i S c a r l a t
S a i g i u l s a i l f u r n i s o r u l d e v i t e
p e n t r u m a c e l a r i a
i m p a r a t e a s c a d i n C o n s t a n t i n o p o l . D e s i f i u l l u i
A l e x a n d r u I l i a 1
s e n u m e s t e R a d u , m a m a - s a
E l e n a t r e b u i e s a f i f o s t t o t G r e a c a . D i n t r e u r m a s i ' f
f o r e e l d ' i n t a i i l , M o i s e M o v i l a t i n e p e E c a t e r i n a ,
f a t a g r e c i s a t a a l u i R a d u M i h n e a , s i a c e s t a m a r i t a
a l t s f a t a c u M i r o n B a r n o v s c h i , c a r e a j u n s e a p o i
s i e l D o m n a l M o l d o v e i . I n s f i r s i t L e o n - V o d a , f i u l
l u i S t e f a n T o m s a s e z i c e , e s o t u l u n e i V i c -
t o r i a : t a t ' a l s a i l a d u s e s e c u d i n s u l i n M o l d o v a o
a l t a L e v a n t i n e d i n P e r a , p e D o a m n a c u f r u M o s
n u m e G i n e v r a .
I A c e s t a l i e l l i . o A l a i , m i r i t a t i e n H r i e o s c o l e t i , C a s a n d r a . ; e m a m a S u l . .
a n a l c a r e a u a t
e A l e x a n d r a M a r r a c o r d a t E x a p 3 r 1 t u l .
www.dacoromanica.ro
7/25/2019 Femeile in Viata Neamului Nostru - Chipuri, Datini, Fapte, Marturii
34/183
3 3
X I I I .
D o a m n a l u i M a t e i t . B a s a r a b .
M a t e i t d i n B r i n c o v e n i c a r e i - a z i s n e p o t u l l u i
B a s a r a b , a p o i B a s a r a b , a s e z a p e t r o n l i n g & d i n s u l
p e E l i n a , f a t a l u i R a d u N a s t u r e l P o s t e l n i c u l , d i n
F i e r a s t i i I l f o v u l u i , c a r e a j u n s e a p o i , l a 1 6 3 3 , s i
M a r e - L o g o f a t , d a r n u m a i p e n t r u s c u r t a v r e m e ,
a p a r i n d a p o i i a r a i c a V i s t i e r s i t r e c i n d u - s e i n d a t a
s i d i n
v i a t a , p e l a 1 6 1 4 . I n c a d e l a
s f i r i t u l
a n u l u i 1 6 3 5 s e i n m o r m i n t a s e i n b i s e r i c a d i n F i e
r e s t ' s o t i a l u i R a d u s i m a m a E l i n e i , D e s p i n a , e a -
r e i a f i i c a t r e b u i a s a r i p u i e a p o i o f r u m o a s a p i a t r a ,
d e a m i n t i r e . N u a w l b o i e r i d i n e e ' m a i m a r l c a
o b i r s i e , d a r i n n e a m u l l o r ,
m u l t a m i t a u n o r i m -
p r e j u r a r i p e c a r e n u b e c u n o a s t e m , s e d a d e a c o -
p i i l o r o c r e s t e r e d e o s e b i t a , i n d r e p t a t a c a t r e l i t e -
r a t u r e , a r t a s i f a p t e l e b u n e . M a m a E l i n e i t r a i c a
f a t a d i n c a s a d o m n e a s c a a l u i M i h a i l " ,
d o m -
n i s o a r a d e o n o a r e , a m z i c e ,
l a C u r t e a l u i M i -
h a l V i t e a z u l e l i n s u s i .
F o a r t e e v l a v i o a s a ,
E l i n a a r i d i c a t d o u a b i s e -
r i c i , l a N e g o i e s t r s i l a F i e r a t i .
I u b i t o a r e d e i n -
v a t a t u r a , c a s i f r a t e l e e i U d r i t e , c a r e a f o s t c e l
d ' i n t a i t c a r t u r a r d e s l a v o n e $ e a l t i m p u l u i s a i i ,
e a a c h e l t u i t p e n t r u t i p k i r e a u n e i c a r t ' d e G i n -
t a n , u n u i T r i o d s l a v o n . G o s p o d i n a h a r n i c a , o v e -
d e m c e r i n d d a t a d e l a C a t r i n a j u d e c e a s a " , s o t i a
m a g i s t r a t u l u i s a s e s c d i n B r a s o v u l v e c i n , n i z v o a d e
d e p e t e a r e , s i m a i m a r l s i m a i m i d , s i d e G i l t '
s i d e t o t f e a l i u l " . F e m e i e i n d r a z n e a t a , e a p u r t a
d e g r i j a t e r i i , i n 1 6 3 3 , c i n d s o t u l e i , c a r e - S T l u a s e
www.dacoromanica.ro
7/25/2019 Femeile in Viata Neamului Nostru - Chipuri, Datini, Fapte, Marturii
35/183
3 4
S c a u n u l c u a r m e l e , m e r s e l a C o n s t a n t i n o p o l s a - s 1
c a p e t e - i n t a r i r e a ,
S i a v e m i x 1 0
o f o a r t e c u r r u n t e
s c r i s o a r e r o m a n e a s c a p e c a r e o i n d