ISTORIA ROMANILOR GIURESCU

514
7/27/2019 ISTORIA ROMANILOR GIURESCU http://slidepdf.com/reader/full/istoria-romanilor-giurescu 1/514 CO N STA N TIN C. G IU RESCU PRO FESO R LA U N IV ERSITA TEA D IN D U CIJR.E5TI O M A N CU G ETA REA -G EO RG ESCU D E L A FR A S S. A . II [ 1 ti A lm r."7-.. www.dacoromanica.ro

Transcript of ISTORIA ROMANILOR GIURESCU

  • 7/27/2019 ISTORIA ROMANILOR GIURESCU

    1/514

    C O N S T A N T I N C . G I U R E S C UP R O F E S O R L A U N I V E R S I T A T E A D I N D U C I J R . E 5 T I

    O M A NC U G E T A R E A - G E O R G E S C U D E L A F R A S S . A .

    I I

    [ 1

    t i

    A l m r . " 7 - . .

    www.dacoromanica.ro

  • 7/27/2019 ISTORIA ROMANILOR GIURESCU

    2/514

    I S T O R I A R O M A N I L O R

    www.dacoromanica.ro

  • 7/27/2019 ISTORIA ROMANILOR GIURESCU

    3/514

    C O N S T A N T I N C . G I U R E S C UP R O F E S O R D E I S T O R I A R O M A N I L O R .

    L A U N 1 V E R S I T A T E A D I N B U C U R E S T I

    I S T O R I A R O M A N I L O RD I N C E L E M A I V E C H I = P U R I P A N AL A M O A R T E A R E G E L U I C A R O L I

    C U 1 7 9 I L U S T R A T I I I N T E X T I 1 2 H A R T ' A F A R A D I N T E X T

    E D I T I A A T R E I A

    C U G E T A R E A G E O R G E S C U D E L A F R A S S . A .B U C U R E S T I I V - S T R A D A P O P A N A N , 2 1

    -

    www.dacoromanica.ro

  • 7/27/2019 ISTORIA ROMANILOR GIURESCU

    4/514

    P R E F A T AL u c r a r e a d e f a t s e s t e u n r e z u m a t a l I s t o r i e i R o m a n i l o r "a p a r u t e i n e d i t u r a F u n d a t i e i R e g a l e p e n t r u L i t e r a t u r e i i A r t a . E ac u p r i n d e r e z u l t a t e l e u l t i m e a l e c e r c e t a r i l o r i t i i n t i f i c e i n t r ' o f o r m ac a t m a i p u t i n t e h n i c a , a c c e s i b i l a d e c i f i n e s p e c i a l i f t i l o r . N r i , c i c i n ea r e t i m p i i m i j l o a c e s a u r m a r e a s c a d e s v o l t a r e a p o p o r u l u i s a u i n t r ' oo p e r a i n t i n s a , i n m a i m u l t e v o l u m e ; s u n t i n s a f o a r t e m u l t i a c e i a

    c a r e a r d o r i s c i s e p o a t a i n f o r m a r e p e d e l i p r e c i s a s u p r a p r o b l e -m e l o n e s e n t i a l e a l e t r e c u t u l u i r o m c i n e s c , a s u p r a c r o n o l o g i e i l i d , a s u -p r a m o n u m e n t e l o r c e n e - a u r a m a s d e l a s t r a m o i i . P e n t r u a c e a s t a n u -m e r o a s a c a t e g o r i e d e i n t e l e c t u a l i a m a l c a t u i t l u c r a r e a d e f a t a . E a .c u p r i n d e i s t o r i a n o a s t r a , i n c e p a n d c u c e l e m a i v e c h i t i m p u r i i i m e r -g 4 i n d p c i n a l a m o a r t e a r e g e l u i C a r o l I . P e n t r u o s u m s d i n t r e e v e n i -m e n t e l e c a r e a u u r m a t d e a t u n c i I n c o a c e , c r e d c a n u e x i s t a I n c ap e r s p e c t i v a i s t o r i c a n e c e s a r a ; l e - a m l a - s a t d e c i p e m a i t i i r z i u . ,T a b e l a c r o n o l o g i c a d e l a u r m i i c u p r i n d e i n c e p u t u l F i s f a r i t u ls t a p c i n i r i i d o m n i l o r d i n P r i n c i p a t e , a v o e v o z i l o r l i p r i n c i p i l o r d i nT r a n s i l v a n i a , p r e c u m i f i l i a t i a l o r . A c e a s t a t a b e l a a r e I n c a u n c l el a c u n e , i n s p e c i a l i n c e p r i v e g e T r a n s i l v a n i a ; n o i l e c e r c e t a r i i im a t e r i a l u l d o c u m e n t a r c e s e v a d e s c o p e r i v o r i n g a d u i c o m p l e t a r e aa c e s t o r l a c u n e f i o p r e c i z a r e d i n c e i n c e m a i m a r e a d a t e l o re x i s t e n t e . P o t i n s a a f i r m a c a e a r e p r e z i n t a t o t u l i , a s s a c u m s e i n -

    f a t i f e a z a , u n i n s e m n a t p r o g r e s f a t a d e c e e a c e a v e a m p a n a a c u m . .L u c r a r e a a r e u n n u m a r i n s e m n a t d e i l u s t r a t i i ; i n t o t d e a t t n aa m c r e z u t c s i o e x p u h e r e i s t o r i c a t r e b u i e s a c u p r i n d e p e c a t e c up u t i n t a , i p r e z e n t a r e a g r a f i c a , i n s o t i t a d e c o m e n t a r i i , a f a p t e -l o r , a o a r n e n i l o r i i a m e d i u l u i r e s p e c t i v . L u c r u l v a z u t s e r e f i n e m u l t

    www.dacoromanica.ro

  • 7/27/2019 ISTORIA ROMANILOR GIURESCU

    5/514

    8 P R E F A T Am a i u s o r s i s e u i t a m u l t m a i g r e w . P e n t r u u n m o t i v a s e m a n a t o r , a m -a d a o s s i u n n u m a r i n s e m n a t d e h a r t i . 0 l u c r a r e d e s i n t e z a i s t o r i c an i c i n u s e m a i p o s t e c o n c e p e d e a l t f e l a z i f a r a m a t e r i a l u l c a r t o -g r a f i c r e s p e c t i v .A m a s e z a t l a i n c e p u t u l f i e c i i r u i c a p i t o l u n m o t t o " l u a t , d ed u e o n s ' a p u t u t , d i n t e x t e l e c o n t e m p o r a n e c a r e s e t r e z u m e s a us e t c a r a c t e r i z e z e e p o c a s a u p e r s o n a j u l r e s p e c t i v .

    U r m a r i n d d e s f a s u r a r e a s b u c i u m a t e i d a r f r u m o a s e i n o a s t r e i s t o -r i i , s u n t s i g u r c a t i n e r i i m e i c i t i t o r i v o r a v e a u n s e n t i m e n t d e j u s t i f i -c a t a m e i n d r i e : e i v o r v e d e a c a s u n t e m u n u l ( 1 4 1 c e l e m a i v e c h i p o -p o a r e a l e E u r o p e i i c e l m a i v e c h i u d i n s u d - e s t u l e u r o p e a n . S t r a -m o s i i n o s t r i D a c i i s a u G e t i i l o c u i a u a c e s t p a m c i n t c u o p t s p r e z e c ev e a c u r i i n a i n t e d e H r i s t o s . l s t o r i a n u l e c u n o a s t e a l t s p a t r i e d e c c i ta c e e a i n c a r e t r a i e s c s i a s t a z i u r m a s i i l o r . N o i s u n t e m d e a . c i " i nt i m p c e t o l i v e c i n i i n o s t r i a u v e n i t m u l t m a i t a r z i u i n f i z r i l e p e c a r el e o c u p a a c u m a . D a r n u - i n u m a i v e c h i m e a . D a c i i s a u G e t i i a u f o s t 5 iu n p o p o r d e e l i t a a t a n t i c h i t a t i i , p o m e n i t c u l a u d e c h i a r d e l a i n c e -p u t d e c a t r e p a r i n t e l e i s t o r i e i " , H e r o d o t . R e l i g i a d a c a a f o s t i n t o t -d e a u n a u n p r i l e j d e a d m i r a t i e p e n t r u s c r i i t o r i i l u m i i g r e c o - r o m a n e ,v i t e ' i a s i d i s p r e t u l d e m o a r t e a l D a c i l o r , d e a s e m e n e a . S u n t e m a p o ic e l m a i v e c h i u p o p o r c r e t i n d i n s u d - e s t u l e u r o p e a n . T o t i v e c i n i in o s t r i , d a r a b s o l u t t o t i , a u f o s t c r e s t i n a t i m u l t i n u r m a n o a s t r a .S u n t e m , i n s f e i r s i t , s i n g u r u l p o p o r i n a c e a s t a p a r t e a E u r o p e i c a r ea i z b u t i t s e t a i b a o v i e a t a p o l i t i c a f a r a 1 n t r e r u p e r e , d e l a i n t e m e i e -r e a s t a t u l u i p c i n a a s t a z i . B u l g a r i i , S i i r b i i , U n g u r i i , c h i a r s i P o l o n i ; ,a u d i s c o n t i n u i t e i t i i n v i e a f a f o r d e s t a t , u n e l e d e o j u r n e i t a t e d e m i -l e n i u , n o t i n s e t n u .F a r a d e a c e s t e f a p t e s i d e o s u m s a l t e l e c a r e s e v o r v e d e a m a id e p a r t e , s e n t i m e n t u l d e m a n d r i e n a t i o n a l s s i d e a b s o l u t a l u c r e -d e r e i n v i i t o r u l p o p o r u l u i s i s t a t u l u i n o s t r u e c u t o t a l n a t u r a l .D o r e s c c i t i t o r i l o r c a , p a t r u n s i d e a c e s t s e n t i m e n t , s e t i n c h i n e

    m u n c a s i c r e d i n t a l o r . , i n t a r i r i i s i p r o p a l i r i i p a t r i e i .C O N S T . C . G I U R E S C U

    www.dacoromanica.ro

  • 7/27/2019 ISTORIA ROMANILOR GIURESCU

    6/514

    A B R E V I A T I U N II . B I B L I O G R A F I E .A n . A c a d . R o m . M e m . S e c t . 1 s t . = A n a l e l e A c a d e m i e i R o m a n e . M e m o r i i l e S e c - -t i u n i i I s t o r i c e , S e r i a 2 .A n u a r . l i t . C l u j = A n u a r u l I n s t i t u t u l u i d e I s t o r i e N a t i o n a l e C l u j .A r h i v a = A r h i v a d i n I a s i .A r h . O h . = A r h i v e l e O l t e n i e i .B u l . C o r n . 1 s t . = B u l e t i n u l C o m i s i e i I s t o r i c e a R o m a n i e i .

    B i d . S o c . G e o g r . = B u l e t i n u l S o c i e t a t i i R e g a l e R o m a n e d e G e o g r a f i e .C e r c e t . 1 s t . = C e r c e t a r i I s t o r i c e .C o n y . L i t . = C o n v o r b i r i L i t e r a r e .D a c o r o m . = D a c o r o m a n i a .M e m . S e c t . 1 s t . A c a d . R o m . = A c a d e m i a R o m a n s . M e m o r i i l e S e c c i u n i i I s t o r i c e ,S e r i a 3 .R e v . H h t . S u d - E s t . = R e v u e H i s t o r i q u e d u S u d - E s t E u r o p e n .R e v . 1 s t . = R e v i s t a I s t o r i c a .R e v . 1 s t . R o m . = R e v i s t a I s t o r i c k R o m I n a .R e v . 1 s t . A r h . F i l . = R e v i s t a p e n t r u I s t o r i e , A r h e o l o g i e s i F i l o l o g i e .S i t z u n g s b e r i c h t e . P h i l . H i s t . C l . = S i t z u n g s b e r i c h t e d e r k a i s e r l i c h e n A k a d e m i ed e r W i s s e n s c h a f t e n . W i e n , P h i l o s o p h i s c h h i s t o r i s c h e C l a s s e .

    I I . I L U S T R A 7 7 I .C . C . G . = C o n s t a n t i n C . G i u r e s c u .C . M . = P r o f e s o r C o n s t a n t i n M o i s i l .C . M . I . - - C o m i s i a M o n u m e n t e l o r I s t o r i c e a R o m a n i e i .D . P . = D i r e c t i a P r o p a g a n d e i ( M i n i s t e r u l P r o p a g a n d e i ) .G . N . = G h e o r g h e N i c o l a i a s a .K . H . = P r o f e s o r K u r t H o r e d t .M . M . = M u z e u l M i l i t a r d i n B u c u r e s t i .M . M . B . = M u z e u l M u n i c i p i u l u i B u c u r e s t i .

    www.dacoromanica.ro

  • 7/27/2019 ISTORIA ROMANILOR GIURESCU

    7/514

    I 0M . N . A . = M u z e u l N a t i o n a l d e A n t i c h i t a t i .M . N . B . = M u z e u l N a t i o n a l d i n B u d a p e s t a .M . R . 0 . = M u z e u l R e g i o n a l O l t e a n .N . I . = N i c o l a e l o r g a .0 . B . = C o n s i l i e r d e a m b a s a d a O c t a v i a n B e u .0 . N . T . = O f i c i u l N a t i o n a l d e T u r i s m ( M i n i s t e r u l P r o p a g a n d e i ) .R . R . = G e n e r a l R a d u R o s e t t i .S . L . P r o f e s o r S c a r l a t L a m b r i n o .V . C . V a s i l e C a n a r a c h e .V . P . P r o f e s o r V i c t o r P a p a c o s t e a .

    A c e s t e i n i t i a l e p u s e i n t r e p a r a n t e z e l a s f a r s i t u l l e g e n d e i u n e i i l u s t r a t i i ,i n d i c a i n s t i t u t i a s a u p e r s o a n a d e l a c a r e p r o v i n e i l u s t r a t i a r e s p e c t i v e .

    www.dacoromanica.ro

  • 7/27/2019 ISTORIA ROMANILOR GIURESCU

    8/514

    I N T R O D U C E R EI N S E M N A T A T E A I M P A R T I R E A I S T O R I E IR O M A N I L O R

    D e f i n i l i a i s t o r i e i . I n t o c m a i d u p a c u m f i e c a r e o m s e i n t e r e -s e a t h d e p a r i n t i i s t r 5 . m o s i i s 5 . i , t o t a s a n a t i u n i l e s e i n t e r e s e a z id e t r e c u t u l t o r . E l e v o r s a s t i e c u m a f o s t a c e s t t r e c u t , c u m a u t e a kc e f a p t e d e s e a m s a u f 5 . c u t , c e m o m e n t e d e i n 5 . 1 c a r e s i d ed u r e r e a u a v u t . a c i c e e a c e s u n t e m a s t a z i , f i e c a r e i n p a r t e , s i c ut o c i i l a o l a l t 5 . , d a t o r i m , i n t e o m 5 s u r a i n s e m n a t 5 . , c e l o r d e d i n a i n t e an o a s t r a l . S u n t e m o v e r i g 5 s a u u n i n e l d i n t r ' u n l a n c n e s f A r s i t , i n e ll e g a t d e c e l d i n a i n t e s i d e c a r e s e l e a g a , l a r a n d u - i , c e l u r m 5 t o r . C e im o r c i n e p o r u n c e s c a d e s e o r i f 5 . r a s ' o b 5 n u i m , n e a r a t a d r u m u l .A c e r c e t a t r e c u t u l e n u n u m a i u n a c t d e c u r i o z i t a t e , d a r u n u l d ep i e t a t e s i d e i n t 5 . r i r e s u f l e t e a s c a .S ' a u d a t i s t o r i e i m u l t e d e f i n i t i u n i ; e l e a u v a r i a t c u t i m p u l ,d u p a c u m a v a r i a t c o n c e p c i a p e c a r e a a v u t - o o m e n i r e a d e s p r es c o p u l , m e t o d a u t i l i t a t e a s t u d i u l u i t r e c u t u l u i . S i a s t a z i I n c a , d e -f i n i c i i l e n u s u n t i d e n t i c e , e l e a u o p a r t e c o m u n a i n s a , d i n c e i n c er n a i m a r e . 0 d e f i n i t i e s c u r t 5 $ i c u p r i n z A t o a r e i n a c e l a s i t i m p a r f iu r m 5 t o a r e a : i s t o r i a e d z s c i p l i n a c a r e c e r c e t e a z c i m e t o d i c , e x p u n eo b i e c t i v s i l a m u r e s t e c a u z a l d e s v o l t a r e a i n t r e g i i o m e n i r i .D i n p r i c i n g c a f a p t e l e i s t o r i c e n u s e r e p e t a n i c i o d a t a I n t o c m a i ,

    i s t o r i a n u p o a t e a j u n g e l a l e g i , a s a c u m s e i n t a m p l a i n s t i i n t e l ef i z i c e , m a t e m a t i c e , e t c . E a a r e i n s 5 u n s t o p c o m u n c u a c e s t e a : a f l a -r e a a d e v i i r u l u i , c a r e t r e b u e s k ' f i e p r e o c u p a r e a d e c 5 p e t e n i e a i s t o -r i c u l u i . F i i n d c s n u m a i a d e v a r u l d u r e a z a , c a u n u l c e i n t r a i n o r d i n e an a t u r a l s s i p e r m a n e n t s a l u c r u r i l o r . I n i s t o r i o g r a f i e , a d i c 5 i n s c r i e r e a

    B S I

    s i

    p .s i

    s is i

    www.dacoromanica.ro

  • 7/27/2019 ISTORIA ROMANILOR GIURESCU

    9/514

    1 2 I N S E M N A T A T E A $ 1 I M P A R T I R E A I S T O R I E I R O M A N I L O Ri s t o r i e i , e r o a r e a e a p r o a p e i n e v i t a b i l a ; d i n l i p s a m a t e r i a l u l u i d o c u -m e n t a r , d i n p r e z e n t a r e a i m p e r f e c t a a c e l u i c u n o s c u t , d i n g r e u t a t e a

    g a s i r i i t u t u r o r i z v o a r e l o r i s t u d i i l o r i , m a i a l e s , a t u t u r o r c a u z e l o r ,d e s e o r i n e b a n u i t e , c a r e s t a u l a b a z a a c % i u n i l o r o m e n e t i . D a r t o c m a if i i n d c a a d e v a r u l e s t e a t a t d e g r e u d e a f l a t i n t o a t a i n t r e g i m e a l u i ,s e i m p u n e i s t o r i c u l u i c e a m a i r i g u r o a s a n e p ' d r t i n i r e . E l t r e b u e s aj u d e c e d u p a v e c h e a i v e n i c a f o r m u l a a l u i T a c i t f a r a u r a . i f a r ap a r t i n i r e " ( s i n e i r a e t s t u d i o ) .I m p a r t i r e a i s t o r i e i u n i v e r s a l e . V i e a v a o m e n i r i i s e s c h i m b i

    n e c o n t e n i t p o p o a r e , g r a i u r i , l e g i , o b i c e i u r i a p a r i d i s p a r s a u s et r a n s f o r m s : d u p a u n t i m p o a r e c a r e , i n f a v i R r e a o m e n i r i i e a l t a :r a s u n a a l t e l i m b i , s e d e s c h i d a l t e c a i d e n e g o v , i d e i l e c o n d u c a t o a r es e n t a l t e l e . P l e c a n d d e l a a c e s t e d e o s e b i r i , i s t o r i c i i a u i m p a r v i t d e s -v o l t a r e a o m e n i r i i i n m a i m u l t e p a r v i i a n u m eP r e i s t o r i a a d i c a p e r i o a d a f o a r t e i n d e l u n g a t a d i n c a r e n u a v e mn i c i o u r m a s o i s a i p e c a r e o c u n o a t e m n u m a i d u p a o b i e c t e l e , u n e l -t e l e , a r m e l e , p o d o a b e l e , e t c . r a m a s e d e l a l o c u i t o r i i a c e l o r v r e m u r i .P r e i s t o r i a n u s e t e r m i n g l a a c e e a i d a t a , c i v a r i a z a d u p a c o n t i n e n t ei a r i n l a u n t r u l a c e l u i a i c o n t i n e n t , d u p g . c a n ; a s t f e l , i n A f r i c a .( E g i p t ) , p r i m e l e t i r i s c r i s e ( h i e r o g l i f e l e ) a p a r i n a i n t e a c e l o r d i nA s i a ( c u n e i f o r m e l e ) i a r a c e s t e a m u l t i n a i n t e a c e l o r d i n E u r o p a .I s t o r i a v e c h e s a u a n t i c s ; e a v i n e d e l a p r i m e l e t i r i s c r i s e , a c e -l e a a l e E g i p t e n i l o r , i p a n a l a c a d e r e a i m p e r i u l u i r o m a n d e a p u s( 4 7 6 d . H r i s t o s ) . I n a c e a s t a v r e m e c o n s t a t a m , s u b r a p o r t u l p o l i t i c ,f o r m a r e a u n o r m a x i i m p e r i i , i n t i n z a n d u - s e p e s u p r a f e c e i m e n s ec u p r i n z a n d m u l t e n e a m u r i ; a s t f e l d e p i l d g . " , i m p e r i u l l u i A l e x a n d r uM a c e d o n m e r g e d e l a D u n a r e p a n a l a I n d u s i d e l a M a r e a C a s p i c ap a n s l a c a t a r a c t e l e N i l u l u i , l a S y e n e ( A s s u a n ) ; i m p e r i u l r o m a n c u -p r i n d e m a i t o a t a l u m e a v e c h e c u n o s c u t a , d e l a A t l a n t i c p a n a l a B a -b y l o n $ i d i n n o r d u l A n g l i e i p a n a i n s u d n l E g i p t u l u i . S u b r a p o r t u lr e l i g i o s , e v r e m e a z e i l o r p a g a n i , a p o l i t e i s m u l u i ; i n u l t i m a p a r t e aa c e s t e i e p o c i a p a r e i n s a c r e g i n i s m u l , m o n o t e i s t , c a r e s e r a s p a n d e 4 t ec u r e p e z i c i u n e ; s u b r a p o r t u l c u l t u r i i i c i v i l i z a v i e i , p r e p o n d e r e n c a oa u G r e c i i R o m a n i i , c e i d i n t a i d a n d m a i a l e s v a l o r i l e s p i r i t u a l e ,i a r u l t i m i i p e c e l e m a t e r i a l e .I s t o r i a m e d i e s a u a e v u l u i m e d i u v i n e d e l a 4 7 6 p a n g . l a 1 4 5 3 ,c a n d C o n s t a n t i n o p o l u l , c a p i t a l a i m p e r i u l u i b i z a n t i n , e c u c e r i t d e

    :

    i

    s i

    www.dacoromanica.ro

  • 7/27/2019 ISTORIA ROMANILOR GIURESCU

    10/514

    I M P A R T I R E A I S T O R I E I R O M A N I L O R 1 3T u r c i i c a n d a p a r p r i m e l e t i p a r i t u r i . I n a c e a s t a p e r i o a d a a u l o cn a v a l i r i l e ; d i n a m e s t e c u l n a v a l i t o r i l o r c u p o p u l a v i a i m p e r i u l u i r o -m a n s e f o r m e a z a p o p o a r e n o i . S u b r a p o r t u l r e l i g i o s , c r e t i n i s m u l ,t r i u m f a t o r , s e i n t i n d e n e c o n t e n i t ; s u b r a p o r t u l s o c i a l , e e p o c a f e u -c l a l i s m u l u i ; c i v i l i z a v i a i c u l t u r a s u n t , i n g e n e r a l , i n s c a d e r e .I s t o r i a m o d e r n s v i n e d e l a 1 4 5 3 p a n s l a 1 7 8 9 , c a n d i n c e p er e v o l u v i a f r a n c e z a . I n a c e a s t a p e r i o a d a s e f o r m e a z a s t a t e l e u n i t a r en a t i o n a l e d i n a p u s u l E u r o p e i ; s e m a r e t e c o n s i d e r a b i l p u t e r e a r e g a -a j u n g a n d u - s e l a m o n a r h i a a b s o l u t a i d e s c r e t e , i n s c h i m b ,p u t e r e a n o b i l i l o r ; a r e l o c o R e n a l t e r e i n c u l t u r a , a j u t a t a , i n t r e a l -

    t e l e , d e m i n u n a t a i n v e n v i e a t i p a r u / u i , s o r t i t a u n u i v i i t o r s t r a l u c i t , i o R e f o r m a i n b i s e r i c a , r e f o r m s c a r e e , i n p a r t e , o a d a p t a r e ai d e i i c r e t i n e , u n i v e r s a l i s t e , l a r e a l i t a v i l e n a v i o n a l e . S t i i n v a f a c e p r o -g r e s e , c i v i l i z a v i a c r e t e , o r i z o n t u l g e o g r a f i c e c o n s i d e r a b i l s p o r i t , p r i nm a r i l e d e s c o p e r i r i ( A m e r i c a 1 4 9 2 , d e C r i s t o f o r C o l u m b ; o c o l u l p a -m a n t u l u i 1 5 2 1 , d e M a g e l l a n ) .I s t o r i a c o n t e m p o r a n a v i n e d e l a 1 7 8 9 p a n s i n z i l e l e n o a s t r e ,a v a n d d o u a p e r i o a d e : u n a p a n s l a p r i m u l r a z b o i u m o n d i a l ( 1 9 4 ) ,c c a l a l t a d e a t u n c i i n c o a c e . I n a c e s t r a s t i m p i a n u m e i n p r i m a p e -r i o a d a , a s i s t a m l a t r i u m f u l i d e i i n a v i o n a l e , s t a t e l e d e a c e s t f e l g e -n e r a l i z a n d u - s e i i n t a r i n d u - s e ; a s i s t a m , d e a s e m e n e a , l a r a s p a n d i r e ai d e i l o r d e m o c r a t i c e , l i b e r a l e , i n p e r i o a d a i n t a i , a i d e i i d e a u t o r i t a t et o t a l i t a r a i n p e r i o a d a a d o u a . I n d u s t r i a , g r a v i e d e s c o p e r i r i l o r t i i n v e i ,i s o d e s v o l t a r e u r i a a ; c o m e r v u l a t i n g e u n v o l u m i u n g r a d d ep r o s p e r i t a t e n e b a n u i t . C u l t u r a i c i v i l i z a v i a , a d i c a s u m a v a l o r i l o rs p i r i t u a l e i m a t e r i a l e , s u n t i n c o n t i n u a c r e t e r e ; i n t e r d e p e n d e n v ai n t r e d i f e r i t e l e p a r v i a l e g l o b u l u i d e v i n e d i n c e i n c e m a i s t r a n s a ;o d a t a c u r a z b o i u l d i n 1 9 1 4 - 1 9 1 8 , s e p o a t e s p u n e c a p a i m d e l af a z a c o n t i n e n t a l s l a f a z a m o n d i a l a s a u p l a n e t a r y a i s t o r i e i o m e n i r i i .

    I m p a r t i r e a i s t o r i e i R o m a n i l o r . I s t o r i a p o p o r u l u i n o s t r u ei n l e g a t u r a c u i s t o r i a p o p o a r e l o r d e p r i m p r e j u r i i n g e n e r e c u i s t o r i ae u r o p e a n a i a o m e n i r i i . F a p t e l e n o a s t r e a u i n f l u e n v a t p e a l v i i i f a p -t e l e a l t o r a n e - a u i n f l u e n v a t p e n o i : a c e a s t a d e p e n d e n v a c r e t e c u c a tn e a p r o p i e m d e p e r i o a d a c o n t e m p o r a n a . E n o r m a l d e c i c a m a r i l ei m p a r v i r i a l e i s t o r i e i u n i v e r s a l e s a s e r e g a s e a s c a i i n i s t o r i a R o m a -n i l o r ; l i m i t e l e a c e s t o r i m p a r v i r i i n s a n u c o i n c i d , n u s u n t a c e l e a i ,d i n c a u z a u n o r i m p r e j u r a r i p r o p r i i l o c u r i l o r n o a s t r e .

    www.dacoromanica.ro

  • 7/27/2019 ISTORIA ROMANILOR GIURESCU

    11/514

    1 4 I N S E M N A T A T E A $ 1 I M P A R T I R E A I S T O R I E I R O M A N I L O RP r e i s t o r i a a c e s t o r l o c u r i i n c e p e c u p r i m e l e u r m e o m e n e t i g s i -s i t e a d , d i n e p o c a p a l e o l i t i c a , q i t i n e p a n a l a a n u l 5 1 4 i n a i n t e d eH r i s t o s , a n l a c a r e s e r e f e r s p r i m e l e g i r i s c r i s e ( H e r o d o t ) p r i v i n dp e s t r a m o i i n o t r i c e i m a i i n d e p a r t a c i : e v o r b a d e D a c i s a u G e t ic a r e s e o p u n a t u n c i n u m e r o a s e i a r m a t e a r e g e l u i D a r i u s .I s t o r i a v e c h e t i n e d e l a 5 1 4 i n a i n t e d e H r i s t o s p a p a l a 5 2 7d u p e H r i s t o s ( i n c e p u t u l d o m n i e i l u i J u s t i n i a n ) , a d i c a c e v a m a i m u l ld e u n m i l e n i u . A m a l e s a c e a s t a d a t a i n u c e a o b i n u i t a p a n aa c u m : 2 7 1 ( d e f a p t 2 7 5 : p a r a s i r e a D a c i e i T r a i a n e ) d e o a r e c e a b i ai n p r i m e l e d e c e n i i a l e s e c o l u l u i V I i n c e p n a v a l i r i l e S l a v i l o r , c a r e

    v o r a v e a p e n t r u n o t a c e e g i i m p o r t a n t a p e c a r e o a u p e n t r u n e a m u -r i l e r o m a n i c e d i n a p u s u l E u r o p e i G e r m a n i i . P a n s l a n a v a l i r e a S l a -v i l o r , p o p u l a t i a r o m a n i c a d i n r a s a r i t u l E u r o p e i n u e d i s l o c a t e d ec a t r e b a r b a r i ; d i m p o t r i v a , e a c o n t i n u a s a a s i m i l e z e p e n o i i v e n i t i ;n a v a l i r e a S l a v i l o r s c h i m b a i n s a a c e a s t a s t a r e d e l u c r u r i . P e d e a l t ap a r t e , c r w i n a r e a p o p o r u l u i r o m a n i n c e p u t a , c a u n f e n o m e n d em a s e , i n v e a c u l a l I V - l e a , n u s e d e s a v a r e t e c l e a t i n v e a c u l a lV - l e a ; l a p a r a s i r e a D a c i e i T r a i a n e , c r w i n i s m u l n i c i n u f u s e s e m a c a rr e c u n o s c u t c a r e l i g i e i n i m p e r i u ; a c e a s t a s e f a c e a b i a p r i n e d i c t u ld i n M i l a n ( 3 1 3 ) . P e n t r u a c e s t e d o u a a r g u m e n t e , s o c o t i m d a t a d e5 2 7 m a i p o t r i v i t a c a s f a r s i t a l i s t o r i e i v e c h i i n t i n u t u r i l e n o a s t r ed e c a t a c e e a d e 2 7 5 ; e a e d e a l t m i n t e r i s i m a i a p r o p i a t a d e d a t a 4 7 6c a r e s e a d m i t e i n g e n e r e p e n t r u s f a r i t u l i s t o r i e i v e c h i .I s t o r i a e v u l u i m e d i u t i n e i a r a i u n m i l e n i u , d e l a 5 2 7 p a n a l a1 5 4 1 , c a n d , p r i n r e c u n o a g e r e a s u z e r a n i t a t i i t u r c e f t i d e n i t r e A r d e -l e n i , i n u r m a o c u p a r i i B u d e i d e c a t r e T u r c i q i a t r a n s f o r m a r i i U n -g a r i e i i n p a a l a c , t a r i l e n o a s t r e a j u n g t n t r ' o d e p e n d e n t s s t r a n s a , p o -l i t i c a i e c o n o m i c s , d e I n a l t a P o a r t a . D e l a 1 5 4 1 i n a i n t e , d o m n i i n um a i a u i n i t i a t i v e p o l i t i c e e x t e r n e d e c a t i n m o d e x c e p t i o n a l , t r i b u t u lc r e t e n e c o n t e n i t , c o m e r t u l e d o m i n a t d e p i a t a t u r c e a s c a : o f a z en o u a i n c e p e i n d e s v o l t a r e a s t a t e l o r n o a s t r e . L a i n c e p u t u l a c e s t u im i l e n i u m e d i e v a l , a u l o c n a v a l i r i l e S l a v i l o r ; u r m e a z a a p o i n a v a l i r i l ec e l o r l a l t i b a r b a r i . D u p 5 . " u l t i m u l v a l b a r b a r , a l T a t a r i l o r , s e i n t e -m e i a z a s t a t e l e r o m a n e q t i c a r e a j u n g , i n s c u r t a v r e m e , s u b c a r m u i r e au n o r p e r s o n a l i t a t i e x c e p t i o n a l e , l a u n p r e s t i g i u d e o s e b i t . L a s f a q i t u la c e s t e i e p o c i , s e i n t r o d u c e l a n o t t i p a r u l ( 1 5 o 8 ) .I s t o r i a m o d e r n s t i n e d e l a 1 5 4 1 p a n a l a 1 8 2 1 , c a n d , p r i n m i -c a r e a n a t i o n a l a i s o c i a l s a l u i T u d o r V l a d i m i r e s c u , i n c e p e p e r i o a d a

    www.dacoromanica.ro

  • 7/27/2019 ISTORIA ROMANILOR GIURESCU

    12/514

    B I B L I O G R A F I E 1 5r e n a s t e r i i n o a s t r e . I n a c e s t r a s t i m p a r e l o c o i n f l o r i r e a s p i r i t u l u tr o m a n e s c , c a r e a t i n g e c u l m e a l a s f a r s i t u l v e a c u l u i a l X V I I - l e a s :i n c e p u t u l c e l u i d e a l X V I I I - l e a . S u b r a p o r t u l p o l i t i c , i n s c h i m b ,s u n t e m i n s e a d e r e , a f a r a d e r a n i m o m e n t e , d i n t r e c a r e a c e l a , s t r a -l u c i t , a l l u i M i h a i V i t e a z u l .I s t o r t a c o n t e m p o r a n d , d e l a 1 8 2 1 i n a i n t e , c o m p o r t s , c a p e -n o a d a r e s p e c t i v e d i n i s t o r i a u n i v e r s a l s , d o u a f a z e : u n a p a n s l ar a z b o i u l p e n t r u i n t r e g i r e a n e a m u l u i ( 1 9 1 6 - 1 9 1 9 ) , c e a l a l t a d e a t u n c ii n c o a c e . E s t e , i n p r i m a f a z e , e p o c a i n t e g r a r i i s t a t u l u i n a t i o n a l ; i n -c e p u t a p r i n j e r t t a l u i T u d o r , e a e t e r m i n a t e d u p e u n s e c o l , p r i no a l t s j e r t f a , d e s u t e d e m i i d e v i e t i .

    B I B L I O G R A F I ED e f i n i t i a i s t o r i e i i m p a r t i r e a i s t o r i e i u n i v e r s a l e , C H . V . L A N G L O I S .C H . S E I G N O B O S , I n t r o d u c t i o n a u x e t u d e s h i s t o r i q u e s , e d . 2 - a , P a r i s 1 8 9 9 ,X V I I I + 3 0 8 p . i n 8 ; E R N S T B E R N H E I M , L e h r b u c h d e r h i s t o r : s c h e n M e t h o d ea n d d e r G e s c h i c h t s p h i l o s o p h i e e d . 5 s i 6 , L e i p z i g , 1 9 0 8 , X + 8 4 2 p . i n 8 ,C O N S T . C . G I U R E S C U , I n t r o d u c e r e i n s t u d i i l e i s t o r i c e ( M e t o d o l o g i e i s t o r i c a ) ,c u r s ; i n u t l a F a c u l t a t e a d e L i t e r e d i n B u c u r e s t i I n 1 9 2 9 - 1 9 3 0 , B u c u r e s t i , 1 9 3 0 ,4 3 2 p . i n 8 ( l i t o g r a f i a t ) .I m p a r t i r e a i s t o r i e i R o m e i n i l o r , C O N S T . C . G I U R E S C U , C u r s g e n e r a l d eI s t o r i a R o m a n i l o r , t i n u t l a F a c u l t a t e a d e L i t e r e d i n B u c u r e s t i i n 1 9 3 1 - 1 9 3 2 ,B u c u r e s t i , 1 9 3 2 , 8 5 4 p . i n 8 ( l i t o g r a f i a t ) .O p e r e d e s i n t e z a p r i v i n d i s t o r i a R o m u i n i l o r . D . O N C I U L , D i n i s t o r i aR o m e i n t e s , B u c u r e s t i , 1 9 0 6 , 1 o 5 p . i n 8 ; A . D . X E N O P O L , I s t o r i a R o m c i n i l o rd i n D a c i a T r o i a n a , e d . I I I - a , v o l . I X I V , B u c u r e s t i ( 1 9 2 5 - 1 9 3 o ) , i n 8 ; R .

    W . S E T O N - W A T S O N , H i s t o t r e d e s R o u m a i n s d e l ' e p o q u e r o m a i n e a l ' a c h e v e -m e n t d e l ' u n i t e , P a r i s , 1 9 3 7 , V I I I + 6 6 5 p . i n 8 ; N . I O R G A , I s t o r i a R o m a -n i l o r , v o l . I X , B u c u r e s t i , 1 9 3 6 - 1 9 3 9 , i n 8 ; C O N S T A N T I N C . G I U R E S C U ,I s t o r i a R o m e i n i l o r , v o l . I , e d i c i a a p a t r a , B u c u r e s t i , 1 9 4 2 , X V I + 6 o 5 p . i n 8 ;v o l . I I , e d i c i a a p a t r a , B u c u r e s t i , 1 9 4 3 , V I I I + 8 0 3 p . i n 8 ; v o l . I I I , e d i t i a ad o u a , B u c u r e s t i , 7 9 4 3 ) V I I I + 4 4 5 P . i n 8 .

    s i

    x i

    www.dacoromanica.ro

  • 7/27/2019 ISTORIA ROMANILOR GIURESCU

    13/514

    P A M A N T U L R O M A N E S CI n c a l e a r a u t a t i l o r " .( G r i g o r e U r e c h e )

    I n f l u e n t a m e d i u l u i g e o g r a f i c . V i e a t a u n u i p o p o r e s t r a n sl e g a t a d e p a m a n t u l p e c a r e - 1 l o c u e s t e . A i e z a r e a a c e s t u i p a m a n t , i n -f a t i i a r e a i b o g a t i a l u i , i n r a u r e s c f i r e a p o p o r u l u i h o t a r a s c i n -d e l e t n i c i r i l e d e c a p e t e n i e , d e t e r m i n e , d e c i , i n p a r t e , i s t o r i a l u i . I n -t e a d e v a r , n u e t o t u n a s a f i i l a l o c a p a r a t s a u i n c a l e a t u t u r o r n a -v a l i t o r i l o r , d u p e c u m n u e t o t u n a d a c e Z a r a p e c a r e o l o c u i e s t i a r eo a n u m i t a i n f a t i s a r e s i b o g a t i e s a u a l t s . U n p a m a n t m a n o s , c u s e s u r ii n t i n s e b o g a t e , i n d e a m n a l a a g r i c u l t u r e c r e s t e r e a v i t e l o r , c u r s u -r i l e l a r g i d e a p e t a r m u r i l e d e m a r e c u g o l f u r i a d a n c i f a c d i n l o -c u i t o r i i a s e z a t i i n p r e a j m a f o r p e s c a r i c o r a b i e r i d e s t o i n i c i , i a r b og a t i i l e m i n e r a l e , i n s p e c i a l f i e r u l s i c a r b u n e l e , i n d r e a p t a s p r e v i e a t ai n d u s t r i a l s . M a i a l e s i n v r e m e a v e c h e i n f l u e n t a p a m a n t u l u i a s u p r ao m u l u i a f o s t m a r e . P e m a s u r a c e s p o r e s t e c i v i l i z a t i a , p e m a s u r a c es e i n m u l t e s c m i j l o a c e l e t e h n i c e c u a j u t o r u l c a r o r a s e p o a t e s u p u n es a u m o d i f i c a m e d i u l f i z i c , i n s e m n a t a t e a a c e s t u i a s c a d e . E a n u v ad i s p a r e a I r m a n i c i o d a t a . D e a c e e a , i n a i n t e d e a i n c e p e p o v e s t i r e av i g i l u n u i p o p o r , t r e b u e s a c u n o a s t e m l o c u r i l e p e c a r e a t r a i t e l .I s t o r i a n e a m u l u i n o s t r u s ' a d e s f a s u r a t p e o s u p r a f a t a f o a r t ei n t i n s e , c a r e i n t r e c e a c u m u l t C a r a d e a s t a z i . S t r a m o s i i D a c i s a u

    C e t i , i n v r e m e a f o r d e r a s p a n d i r e m a x i m a , a j u n s e s e r a l a m i a z a n o a p t ep a n s i n m i j l o c u l P o l o n i e i , l a m i a z a z i t r e c u s e r a d e B a l c a n i , l a r a s a r i ta t i n s e s e r a B u g u l i a r l a a p u s s e i n t i n s e s e r a p a n s p r i n p a r t i l e B u d a -p e s t e i . I n e v u l m e d i u , d e a s e m e n e a , i n t a l n e a i p a s t o r i s i p l u g a r i r o -r a n i d i n M u n v i i P i n d u l u i [ A n a i n G a l i t i a s i d e p e t a r m u r i l e A d r i a -

    $ i

    s i - i

    s i s is i

    www.dacoromanica.ro

  • 7/27/2019 ISTORIA ROMANILOR GIURESCU

    14/514

    R O M A N I I D E D I N C O L O D E H O T A R E 1 7t i c e i p a n g i n P o d o l i a . A s t a z i c h i a r , p o p o r u l n o s t r u l o c u e s t e s i d i n -

    c o l o d e h o t a r e l e s t a t u l u i n o s t r u s i a n u m e d e - a - l u n g u l t a r m u l u i d r e p ta l D u n a r i i , i n v a l e a T i m o c u l u i , i n M a c e d o n i a , i n c a m p i a T i s e id i n c o l o d e P r u t .P a m a n t u l r o m a n e s c . P e i n t i n s a s u p r a f a t a p e c a r e s ' a d e s f a -s u r a t i s t o r i a n o a s t r a , e x i s t s u n t i n u t d e c a r e a m f o s t l e g a t i i np e r m a n e n t a , u n d e n o i a m l o c u i t i n t o t d e a u n a , i n m a r e n u m a r i u n d ea s t a t t e m e i u l p u t e r i i n o a s t r e p o l i t i c e : t i n u t u l d i n j u r u l c c t a t i ic a r p a t i c e . A c e s t a e p a m a n t u l r o m a n e s c d e b a i t i n a , m o g e n i r e d e l a; a c i a s t i p a n i t B u e r e b i s t a s i D e c e b a l , a c i a f o s t D a c i a

    T r a i a n a , a c i s ' a i n t e m e i a t M u n t e n i a s i M o l d o v a , a c i s ' a f a c u t p r i m au n i r e , s u b M i h a i V i t e a z u l , a c e e a d i n 1 9 1 8 . D e a c e s t p a m a n t t r e b u ed e c i s a n e o c u p a m : s a v e d e m c a r e e a f e z a r e a l u i p e c o n t i n e n t u te u r o p e a n , i n f a ; i f a r e a i b o g a t i a l u i .

    A j e z a r e a p a m a n t u l u i r o m a n e s c e s t e l a c a p a t u l d i n s p r e V e s t am a r e i c a m p i i e u r a s i a t i c e . A c e a s t a a s e z a r e a a v u t u r m a r i f o a r t e i n s e m -n a t e a s u p r a i s t o r i e i n o a s t r e . A m f o s t t o t t i m p u l i n c a l e a n a v a l i t o r i l o ra s i a t i c i , i n c a l e a r a u t a t i l o r " , c u m s p u n e a t a t d e e x p r e s i v c r o n i c a r u lm o l d o v e a n G r i g o r e U r e c h e . I n t i m p c e a l t e p o p o a r e , l a a d a p o s t s a u .

    i n o r i c e c a z , m a i f e r i t e , c l a d e a u c a t e d r a 1 e m i n u n a t e s i p a l a t e i m p u n a -t o a r e , n o i r i d i c a m d i n b a r n e s a u d i n p a m a n t , p e l o c u l c e l o r a r s e s a u

    d a r a m a t e , a l t e b i s e r i c i m o d e s t e s i a l t e b o r d e i e . E r a z a d a r n i c s a c o n -s t r u i m i n s t i l m a r e s a u p e t e r m e n l u n g : a d o u a z i p u t e a s a v i e i a r a s ip r a p a d u l . A m f o s t s u n t e m u n p o p o r d e m a r g i n e , a s e z a t l a o p o a r t ad e t r e c e r e , d e a c e e a s u n t e m i n v a t a t i c u l u p t a .

    D i n a c e s t i n d e l u n g r a s t i m p d e n e s i g u r a n t a v i n e , s e p a r e , a c e at e n d i n t a s p r e p r o v i z o r a t c a r e s e o b s e r v a i n c a d i n p a c a t e i ns o c i e t a t e a n o a s t r a . P o a t e t o t d e a c i p r e c a r i t a t e a , l a f o a r t e m u l t i ,a s i n a t u l u i d e e c o n o m i e s i p r e v e d e r e , c u c o r e s p o n d e n t u l s a u f i r e s c :d o r i n t a d e a t r a i i n t e n s c l i p a p r e z e n t a , n e s t i i n d m a i n e c e o s a f i e .

    P e d e a l t s p a r t e , p a m a n t u l r o m a n e s c c u p r i n d e s f a r s i t u l u n e i ad i n c e l e m a i m a r i c a i d e c o m u n i c a t i e a l u m i i , D u n a r e a . P e a c e s td r u m f a r a p u l b e r e " a u c a l a t o r i t n e c o n t e n i t o a m e n i i , I n s u s s i i n

    s i

    s t r a m o s is i

    s i

    s i

    www.dacoromanica.ro

  • 7/27/2019 ISTORIA ROMANILOR GIURESCU

    15/514

    z P A M A N T U L R O M A N E S Cj o s ; p e n t r u s t a p a n i r e a l u i s ' a u p u r t a t l u p t e i n d e l u n g a t e . I s t o r i an e a m u l u i n o s t r u a f o s t v a f i c u s i g u r a n c 6 , s i i n v i i t o r , i n r a u r i t id e f a p t u l c a a c i , l a n o i , s e a f l a g u r i l e D u n a r i i . M a i c u s e a m a c a ,I n s c u r t a v r e m e , p r i n c a n a l e l e R i n D u n a r e s i O d e r D u n a r e v a -p o a r e l e v o r p u t e a t a i a E u r o p a i n d o u a , m e r g a n d d e l a M a r e a N e a -g r a l a M a r e a N o r d u l u i s i M a r e a B a l t i c a .

    M u n c i i E i g a r a ; u l u i . I n d r c a p t a , d o i c i o b a n i ; u n u l p o a r a c o j o c u l l u n g ,c c a l a l t s a r i c a m i c o a s a ( D . P . ) .

    : n f a t i F a r c a p a m a n t u l u i r o m a n e s c e d e o r a r a s i m e t r i e i u n i -t a t e , a s a c u m p u t i n e s e m a i g a s e s c i n l u m e . D e f o r m a a p r o a p e r o -t u n d a , c a o m e d a l i e , i n m i j l o c u l l u i s e r i d i c a p o d i s u l A r d e a l u l u i , n up r e a i n a l t , d e v r c o 5 0 0 d e m e t r i , t o c m a i b u n d e l o c u i t , p r i n u r m a r e ;e l e i n c o n j u r a t d i n t o a t e p a r t i l e d e m u n c i i c a r e - i a l c a t u e s c c a o

    I I

    d a

    s i

    www.dacoromanica.ro

  • 7/27/2019 ISTORIA ROMANILOR GIURESCU

    16/514

    I N F A T I S A R E A P A M A N T U L U I R O M A N E S C 1 9, u r i a s a c u n u n a . I m a g i n e a ( c o r o n a m o n t i u m " ) a p a r t i n e s c r i i t o r i l o r

    a n t i c h i t a c i i c a r e a u f o s t i m p r e s i o n a c i d e a c e a s t a f e r i c i t a d i s p o z i ; i e .M u n t i i , d e o i n a l t i m e p o t r i v i t a ( M o l d o v e a n u l : 2 5 5 0 m . , C e a h l a u l1 9 0 8 m . , V l a d e a s a : 1 8 4 7 m . ) , i n g a d u i n d a s a d a r t r a i u l o m e n e s cp a n g a p r o a p e d e v a r f u r i , s e c o n t i n u a p r i n d e a l u r i c a r e , i n u n c l ep a r t i , o c u p a o z o n a m a i l a r g a , d e p i l d a , i n O l t e n i a , i n a l t o k . m a i

    s t r a m t a , c a i n r a s a r i t u l M u n t e n i e i s a u i n T a r a C r i s u r i l o r . D e a l u r i l es e i s p r a v e s c , l a r a n d u l l o r , p r i n c a m p i i i n t i n s e , l a m a r g i n e a e a r o r a

    s u n t m a r i l e c u r s u r i d e a p a . I n e k s e v a r s a m u l t e l e r a u r i c a r e s t r a b a tr a d i a l p a m a n t u l r o m a n e s c , i z v o r a n d d i n A r d e a l s a u d i n m u n t i ic a r e - 1 i n c o n j o a r a . E i n i l i n t u l n o s t r u s e p o a t e a s e m a n a c u o c e t a t e :

    A r d e a l u l c u n u n a l u i d e m u n t i i n c h i p u e f o r t a r e a t a p r o p r i u z i s ad e a l u r i l e d e p r i m p r e j u r , i n t a r i t u r i l e i n a i n t a t e , i a r m a r i l e f l u v i i , s a n -

    t u r i l e d e a p a c a r e i n c o n j o a r a c e t a t e a . A s e m a n a r e a e a s a d e i z b i t o a r e ,I n c a t i n v a t a t i i s t r a i n i c a r e s ' a u o c u p a t d e p a m a n t u l n o s t r u a u s ii n t r e b u i n t a t p e n t r u A r d e a l t e r m e n u l d e c i t a d e l i i s a u b a s t i o n .I n f a t i s a r e a p a m a n t u l u i r o m a n e s c , a s a d e u n i t a r a , a a l u t

    u r m a r e f o a r t e i n s e m n a t a s u b r a p o r t u l e t n i c ; p o p o r u l c a r e a l o c u i ta c e s t p a m a n t a f o s t d e a s e m e n e a u n p o p o r u n i t a r . C i n e l o c u e s t em i j l o c u l p a m a n t u l u i r o m a n e s c , p o d i s u l A r d e a l u l u i , a c e l a i n c h i pf i r e s c v a l o c u i t i n u t u r i l e m a i j o a s e d i m p r e j u r u l p o d i s u l u i . D ea c e c a , l a n o t n u e x i s t s d e o s e b i r i d e d i a l e c t , c u m s e c o n s t a t a i nF r a n c a , d e p i l d a , s a u i n G e r m a n i a . U n M a r a m u r e s e a n s e i n t e k g en u m a i d e c a t c u u n D o b r o g e a n u n I e s e a n c u u n B a n a t e a n .C a r p a t i i , i n p r i v i n t a a c e a s t a , n ' a u f o s t o p i e d e c a . M a i i n t a i ,n u s u n t . p r e a g r e u d e t r e c u t . I n m u l t e l o c u r i , s e a n d ' p a s u r i s a uc h i a r v a i p r i n c a r e - s i f a c l o c a p e l e d e p e u n v e r s a n t p eA s t f e l e v a l e a J i u l u i , a O l t u l u i , a B u z a u l u i , a T r o t u s u l u i , a B i s t r i t e i .I a r i n M u n t i i A p u s e n i , v a l e a M u r e s u l u i , a S o m e s u l u i . A p o i , e i f e r a l , i n m u l t e l o c u r i , i n c u p r i n s u l l o r , a s a z i s e l e d e p r e s i u n i i n t r a -c a r p a t i c e s i s u b c a r p a t i c e , c u m s u n t , d e p i l d a , L o v i s t e a , V r a n c e a ,C a m p u l u n g u l m o l d o v e n e s c , a d e v a r a t e c e n t r e d e p o p u l a t i e d e a s ac a r e f a c l e g a t u r a i n t r e c e l e d o u a v e r s a n t e a l e m u n t e l u i .

    s i

    o

    s i

    s i

    c e l a l a l t .

    www.dacoromanica.ro

  • 7/27/2019 ISTORIA ROMANILOR GIURESCU

    17/514

    2 0 P A M A N T U L R O M A N E S CS e p o a t e s p u n e , p e d r e p t c u v a n t , c a i s t o r i a n o a s t r a e s t r a n s

    l e g a t a d e C a r p a t i . D i n t i m p u l D a c i l o r p a d a a s t a z i , e i a u f o r m a ta x a n e a m u l u i . S c r i i t o r i i c e i v e c h i s p u n d e s p r e D a c i c a s e t i n l i p i r id e m u n t i ( D a c i i n h a e r e n t m o n t i b u s " ) . I n c u r s u l e v u l u i m e d i u , p a -d u r i l e , v a i l e d e p r e s i u n i l e C a r p a t i l o r a u o f e r i t u n m i n u n a t l o c d e -a d a p o s t . I n t e m e i e r e a s t a t e l o r r o m a n e s t i e i n l e g a t u r a c u m u n t e l e ;n u m e l e c h i a r a l u n e i a d i n t a x i e M u n t e n i a , i a r a c e l a a l l o c u i t o r i l o re i , M u n t e n i . M u l t e l u p t e i n s e m n a t e , d i n t r e c a r e a c e e a , h o t a r i t o a r ' e ,d e l a P o s a d a ( 1 3 3 o ) , p r e c u m l u p t e l e p e n t r u i n t r e g i r e a n e a m u l u is ' a u d a t i n m u n t i . C a r p a t i i a u f o s t e l e m e n t u l p o l a r i z a t o r a l R o m d -n i l o r . T r e b u e s a r e l e v a m i n s a s i u n a s p e c t n e g a t i v a l l o r . T o t C a rp a t i i s u n t u n a d i n p r i c i n i l e p e n t r u c a r e n e a m u l n o s t r u a s t a t a t a t av r e m e d e s p a r t i t i n t r e i o r g a n i z a t i i p o l i t i c e d e o s e b i t e : M u n t e n i a , .M o l d o v a , A r d e a l u l . S a p r e s u p u n e m c a m u n t i i , i n l o c s a s t r a b a c ip a m a n t u l r o m a n e s c , i - a r f i d a t o c o l , p e l a a p u s s a u p e l a r a s a r i t ,

    c u p r i n z a n d i n l a u n t r u l f o r i n t r e g n e a m u l : e v i d e n t , a l t a a r f i f o s t -i s t o r i a n o a s t r a p o l i t i c a . A s a c u m s u n t a s e z a t i i n s a , c u f o r m a d i -r e c t i a p e c a r e o a u , e i a u c o n t r i b u i t i n c h i p e s e n t i a l l a d e s p a r t i r e an o a s t r a p o l i t i c a . U n s t a t s ' a f o r m a t d e - a - l u n g u l C a r p a t i l o r m e r i -d i o n a l i : M u n t e n i a ; u n a l t u l d e - a - l u n g u l c e l o r o r i e n t a l i : M o l d o v a ;i n s f a r s i t , a t r e i a o r g a n i z a t i e p o l i t i c a s ' a i n c h e g a t i n l a u n t r u l a r c u l u i -c a r p a t i c : A r d e a l u l .U n r o l i n s e m n a t a a v u t p a d u r e a . 0 m a r e p a r t e d i n t r e c u -t u l n o s t r u , m a i a l e s i n e p o c a i n t u n e c a t a a n a v a l i r i l o r b a r b a r e , s ' ad e s l a s u r a t l a a d a p o s t u l p a d u r i i . V o r b a c u n o s c u t a : C o d r u - i f r a t ec u R o m a n u l " e x p r i m a , d i n p u n c t d e v e d e r e i s t o r i c , o p u t e r n i c a r e a -l i t a t e . M u n t e l e , c a l o c d e a d a p o s t , a f o s t i m p o r t a n t m a i a l e s p r i np a d u r i l e s a l e . D e a l t f e l , a c e s t e p a d u r i s e i n t i n d e a u p e s u p r a f e t ee n o r m e s i i n r e g i u n e a d e a l u r i l o r s i a c a m p i e i . V l a s c a , a l c a r e i n u m e ,d a t d e S l a v i , i n s e a m n a T a r a V l a h i l o r " , a d i c a a R o m a n i l o r , e r a

    a c o p e r i t a d e c o d r i u r i a s i . S i n u m e l e a l t o r j u d e c e d e c a m p i e s i d e -d e a l a r a t a p r e z e n t a p a d u r i l o r i n t i n s e : T e l e o r m a n ( p a d u r e n e b u n as a u m a r e , i n l i m b a c u m a n a ) , I l f o v ( a r i n i s , i n l i m b a s l a v a ) , D a r n -b o v i t a ( d e l a d a m b = s t e j a r , t o t i n l i m b a s l a v a ) . C o d r u l V l a s i e i i n -s e a m n a c o d r u l R o m a n i l o r : n u m e l e a r e a c e e a s i r a d k i n a c a V l a s c a .B o g 4 i a . I n a f a r a d e u n i t a t e s i m e t r i e , o a l t a c a r a c t e r i s t i c a ap a r n a n t u l u i r o m a n e s c e s t e b o g a t i a . R a r e s u n t l o c u r i l e , n u n u m a i i nE u r o p a , d a r p e i n t r e g p a m a n t u l , c a r e s a c u p r i n d a a t a t e a b o g a 4 i i .

    s i

    a i

    s i

    www.dacoromanica.ro

  • 7/27/2019 ISTORIA ROMANILOR GIURESCU

    18/514

    P A M A N T U L R O M A N E S C 2 1C e a m a i m a r e e s t e , F a r a i n d o i a l a , p a m a n t u l n e g r u , m i n u n a t p e n t r ua g r i c u l t u r e , d a n d r e c o l t e i m b e l s u g a t e . F a n e t e l e d i n l u n c i l e r a u r i l o r ,d e p e d e a l u r i s i d e l a m u n t e n u t r e s c t u r m e b o g a t e d e o f v i t e m a r i .B a l t i l e D u n a r i i , D e l t a , l a c u r i l e d e l a n g a t a r m u l m a r i i r a u r i l e c e l em a r i p o t s a d e a a t a t a p e s t e i n c a t s a s e h r a n e a s c a n u n u m a i l u m e ad e l a n o i , d a r s a t r i m i t e m p e s t e h o t a r e . P e d e a l u r i , a c u m a i n u r m as i l a s e s i n m u l t e l o c u r i , l i v e z i l e d e p o m i , m a i a l e s p r u n i , s i v i i l e

    F i g . i T e r e n a u r i f e r d i n M u n v i i A p u s e n i , l a R o s i aM o n t a n a .

    s e i n l a n t . P a d u r i l e d e f a g , b r a d s i s t e j a r a c o p e r a I n c a o b u n s p a r t ea t a r i i . I a r i n a d a n c u l p a m a n t u l u i e t o t a s a d e m u l t a b o g a t i e c a $ ii n f a t a l u i . S a r e a p a r d o s e s t e o m a r e p a r t e d i n r e g i u n e a d e l u r o a s as i p e a l o c u r e a f o r m e a z a m u n t i i n t r e g i . C a r b u n e l e d e t o t s o i u l ,d e l a t u r b a p a n s l a a n t r a c i t s e a f l a s i e l i n m a r i c a n t i t a t i . A u r u la r g i n t u l s e s c o t d e m a i b i n e d e t r e i m i i d e a n i d i n M u n t i iA p u s e n i ( v e z i f i g . t ) ; f i e r u l s e g a s e s t e s i e l i n u n e l e l o c u r i i n B a n a t

    s is is i

    s i

    www.dacoromanica.ro

  • 7/27/2019 ISTORIA ROMANILOR GIURESCU

    19/514

    2 2 P A M A N T U L R O M A N E S CA r d e a l . S a a d a o g a m a p o i p a c u r a s a u t i t e i u l , a c a r u i e x p l o a t a r ed a t e a z a , e a d e v a r a t , d e c u r a n d , d a r c a r e e r a c u n o s c u t I n c a

    d i n v r e m e a R o m a n i l o r ( p a c u r a v i n e d i n p i c u l a ) , i z v o a r e l e m i n e r a l et e r m a l e , p r e c u m g a z u l m e t a n n e v o m d a s e a m a d e n e s f a r s i t ab o g a t i e a p a m a n t u l u i n o s t r u c a r e c u p r i n d e t o t c e e t r e b u i n c i o sv i e t i i o m e n e s t i .U r m a r e a a c e s t u i f a p t a f o s t c a p a m a n t u l r o m a n e s c n ' a r a m a sn i c i o d a t a n e l o c u i t , d i n c e l e d i n t a i t i m p u r i a l e p r e i s t o r i e i , a d i c a d i np a l e o l a t c , i p a n a a s t a z i . U n a s e m e n e a p a m a n t , c a r e - t i d a c u p u -t i n a m u n c a , h r a n a i m b e l s u g a t a v a r i a t a , c a r e c u p r i n d e i n a d a n c u -r i l e l u i s a n e i a u r , s p r e a n u m a i a m i n t i c e l e l a l t e b o g a t i i , u n a s e -m e n e a p a m a n t n u s e p a r a s e s t e . D e a c e e a s u n t n a i v i s a u d e r e a c r e -d i n v a a c e i a c a r e - s i I n c h i p u e c a a t u n c i c a n d i m p a r a t u l A u r e l i a n ar e t r a s l e g i u n i l e p e f u n c t i o n a r i d i n D a c i a T r a i a n a , t a r a n i i d a c o -r o m a n i s i - a u p a r a s i t e i o g o a r e l e , c a s e l e s i t o t r o s t u l f o r c a s a s ed u c a p e s t e D u n a r e , i n s a r a c i a p i e t r o a s a a M o e s i e i . A v e a u a c a s a t o tc e l e t r e b u i a : a u r a m a s d e c i p e l o c s i a u p l a t i t b i r u r i l e a l t u i s t a p a n :n a v a l i t o r u l u i g e r m a n , s l a y s a u a s i a t i c . B o g a t i a p a m a n t u l u i r o m a n e s ce s t e o c h e z a s i e a c o n t i n u i t a t i i s t r a m o s i l o r n o s t r i i n D a c i a T r a i a n a .

    P a m a n t u l r o m a n e s c i n e p o c a i s t o r i c a . M a r t u r i i s c r i s e d e s p r ep a m a n t u l p e c a r e - 1 l o c u i m a z i n ' a v e m d e c k d e v r e o 2 5 0 0 d e a n i .I n a c e s t r a s t i m p , i n f a t i s a r e a l u i n u s ' a s c h i m b a t i n l i n i i l e s a l e g e -n e r a l e . I n c e p r i v e s t e m u n t i i m a n i c c u r s u r i d e a r i a c u m e D u -n a r e a , N i s t r u , T i s a , e l e a u r a m a s t o t a s a c u m e r a u s i i n v r e m e a l u iH e r o d o t . P a r e r e a c a r e a f o s t e x p r i m a t a I n t r ' o o p e r a d e s i n t e z a a s u -p r a i s t o r i e i R o m a n i l o r , c u m c a D u n a r e a s ' a r f i v a r s a t i n m a r e a l t a -d a t a p r i n v a l e a C a r a - s u ( C e r n a v o d a M e d g i d i a C o n s t a n t a ) e s t e og r e s e a l a , d u p e c u m a u d o v e d i t - o c e r c e t a r i l e T r e b u e p o -m e n i t a i n s c h i m b m a r i r e a D e l t e i c a r e c r e s t e a s t a ' z i i n d r e p t u l v a r -s a r i i b r a t u l u i C h i l i e i c u v r e o 7 o m e t r i p e a n . V a l c o v u l e r a o d i n i o a r ac h i a r l a n g a . ' m a r e ; a z i e l a o d i s t a n t a d e 1 3 k i l o m e t r i .D e a s e m e n e a , s ' a s c h i m b a t i n f a t i s a r e a c o a s t e i d o b r o g e n e i nr e g i u n e a m a r i l o r l a c u r i d e l a m i a z a z i d e D e l t a . U n d e s u n t a z i R a -z e l m u l S i n o e , o d i n i o a r a b a t e a u v a l u r i l e m a r i i . C e t a t e a g r e c o - r o -' m a n a H i s t r i a e r a z i d i t a p e o i n s u l a a p r o a p e d e t a r m . A l u v i u n i l ea d u s e d e D u n a r e s ' a u d e p u s i n s a t r e p t a t d e - a - l u n g u l c o a s t e i s i , d e l ao v r e m e , a u i n c h i s o p a r t e a m a r i i c a r e s ' a t r a n s f o r m a t a p o i i n

    s i i n -t e n s e ,s i s i s i

    s i

    s is i

    s i

    s t i i n t i f i c e .

    s i

    www.dacoromanica.ro

  • 7/27/2019 ISTORIA ROMANILOR GIURESCU

    20/514

    P A M A N T U L R O M A N E S C I N E P O C A I S T O R I C A 2 3l a c u r i l e s a u l i m a n u r i l e d e a z i . S ' a u s c h i m b a t d e a s e m e n e a c u r s u r i l eu n o r r a u r i m a i m i c i . A s a , b u n a o a r a , B a r l a d u l s e v a r s a , p e v r e m e al u i $ t e f a n c e l M a r e , d e - a - d r e p t u l i n D u n a r e s e c u n o a s t e a z iv e c h i u l s a u c u r s s i a v e m s i d o c u m e n t e c a r e a r a t a a c e s t f a p t p ec a n d a c u m a e l s e v a r s a i n S i r e t . I n s u s i c u r s u l S i r e t u l u i a f o s t m o -d i f i c a t , i n p a r t e a s a i n f e r i o a r a ( j u d e t e l e P u t n a R a m n i c ) p r i nf e n o m e n e n a t u r a l e d a r p r i n l u c r a r i l e p o r u n c i t e d e S t e f a n c e l M a r e .S c h i m b a r i d e a c e s t e a d e a l b i i s e p e t r e c d e a l t f e l s i s u b o c h i i n o s t r i .J i u l O l t u l s i - a u m u t a t g u r a i n a c e l a s i s e n s , c e l d i n t a i c u i z k i l o -

    m e t r i , c e l d e a l d o i l e a c u 3 k i l o m e t r i , s p r e V e s t . N u v a m a i t r e c em u l t P u t n a , i n l o c s a s e v e r s e i n S i r e t l a m i a z a z i d e s a t u l C a l i e n i ,u n d e e a z i c o n f l u e n c a e i , s e v a v a r s a l a . m i a z a n o a p t e , c u v r e o 5k i l o m e t r i m a i s u s . I n a c e s t d i n u r m a p u n c t , d i s t a n t a d i n t r e c e l ed o u a r a u r i a a j u n s n u m a i d e v r e o S o d e m e t r i e m e r e u m i c s o r a t a ,p r i n d a r a m a r e a m a l u r i l o r , c a n d v i n a p e l e m a r i .U n e l e s c h i m b a r i s ' a u p r o d u s i n c e p r i v e s t e f l o r a s i f a u n a .S u b r a p o r t u l v e g e t a t i e i , i n f a t i s a r e a d e a z i a p a m a n t u l u i s e d e o s e -b e s t e d e c e a e x i s t e n t s a c u m o m i e d e a n i c h i a r d e a c e e a d i n v r e -m e a F a n a r i o t i l o r . M a i a l e s i n u l t i m u l s e c o l , p r e f a c e r i l e a u f o s t m a r i .I n p r i m u l r a n d , p a d u r i l e s ' a u t a i a t p e u n c a p . A c o l o u n d eo d i n i o a r a e r a u c o d r i i v e s t i O , a z i e l o c d e a r a t u r a . $ t i e t o a t a l u m e a ,d i n a u z i t e , d i n t r ' o v o r b a d e t r i s t a r e p u t a t i e , d e c o d r u l V l a s i e i . E ls e I n t i n d e a p e o s u p r a f a c a c o n s i d e r a b i l a , i n t r e P l o e s t i s i B u c u r e s t i .A z i a u r a m a s n u m a i p e t e c e d e p a d u r e s i , i c i s i c o l o , i n m i j l o c u l c a m -p u l u i , c i t e u n s t e j a r s i n g u r a t e c , m a r t o r a l v e s t i t u l u i c o d r u d e o d i n i -o a r a . T o t a s a s ' a u t a i a t u r i a s e l e p a d u r i a l e T e l e o r m a n u l u i ; s i t o ta s a p r e t u t i n d e n i , p e t o t i n t i n s u l p a m a n t u l u i r o m a n e s c , p a d u r i l e a uf o s t l a z u i t e s p r e a s e f a c e l o c u r i d e a r a t u r a . M a i a l e s I n p a r t e a c a m -p u l u i s i a p o d g o r i e i s ' a p e t r e c u t a c e a s t a p r e f a c e r e . N i c i m u n t e l e i n s an u a s c a p a t c u t o t u l , f i i n d d e s b r a c a t s i i n m u l t e l o c u r i s a l b a t i cd e m i n u n a t a l u i p o d o a b a .T a i e r e a p a d u r i l o r a a v u t i n s a u r m a r i a t a t I n c e p r i v e s t e c l i m a

    c a t a s u p r a r e g i m u l u i a p e l o r . U m i d i t a t e a a c c a z u t , u s c a c i u n e a a e r u -l u i a d e v e n i t m a i p r o n u n t a t a . P e d e a l t s p a r t e , r a u r i l e a u c a p a t a tu n c a r a c t e r t o r e n c i a l t o t m a i a c c e n t u a t . N e m a i f i i n d p a d u r e a c a r es ' o o p r e a s c a , a p a d e p l o a i e s e s c u r g e r e p e d e p e c o a s t e l e d e a l u r i l o rm u n t i l o r , c a r a n d t o t d e o d a t a s i p a m a n t u l v e g e t a l c u e a . R e z u l -

    s i

    s is i

    s is i

    s is i

    s i

    s i

    $ i

    www.dacoromanica.ro

  • 7/27/2019 ISTORIA ROMANILOR GIURESCU

    21/514

    2 4 P A M A N T U L R O M A N E S Ct a t u l : s a l b a t i c i r e a u n e i p a r t i i n s e m n a t e d i n r e g i u n i l e s t r a b a t u t e d er a u r i , o p a g u b a i m e n s a p e n t r u a g r i c u l t u r e i , i n g e n e r e , p e n t r u e c o -n o m i a O r l i . P a d u r e a , t a i a t a f a r a s o c o t e a l a , s e r l i z b u n i i .F a n e t e l e s ' a u i m p u t i n a t i e l e . O d i n i o a r a , s u p r a f e t e e n o r m ee r a u l a s a t e p e n t r u p a u n a t i f a n e a t a , u n e l e p a z i t e c u s t r a n i c i e c h i a r ,c u m e r a u b r a n i f t e l e d o m n e g i F i N e n u m a r a t e t u r m e d eo i , c i r e z i d e v i t e a l b e i h e r g h e l i i 1 i g a s e a u a c i h r a n a . O d a t a c u i n -t i n d e r e a l o c u r i l o r d e a r a t u r a r e z u l t a n d q i d i n t r ' u n p r o c e s n a t u r a ld e i n m u l t i r e a p o p u l a t i e i d a r i d o r i n t a d e c h t i g m a i m a r e f a -

    n e t e l e s ' a u i m p u t i n a t i e l e . P e l a s f a r i t u l v e a c u l u i a l X I X - l e a ,e r a u m u l t e s a t e m a i s u n t i a s t a z i c a n n ' a v e a u u n p e t e c d ei s l a z m a c a r . S e i n c e a r c a s e s e r e m e d i e z e a c u m , i n u n e l e l o c u r i , l aa c e a s t a s t a r e d e l u c r u r i p r i n c u l t i v a r e a p l a n t e l o r f u r a j e r e , i n s p e c i a la l u c e r n e i i , d i n c e i n c e m a i m u l t i n t i m p u l d i n u r m a , a i e r b e i d eS u d a n c a r e e p e c a l e s a a d a o g e o n o t a n o u a i n f a t i O r i i B a r a g a n u l u i .D a r d a c a p a d u r i l e i f a n e t e l e s ' a u i m p u t i n a t , a u c r e s c u t i ns c h i m b f o a r t e ' m u l t l o c u r i l e d e a r a t u r a . I n a f a r a d e c e s e c h t i g ap r i n l a z u i r e i p r i n s p a r g e r e a f a n e t e i , r e g i u n i i n t r e g i d e s t e p a , c aB u g e a c u l , B a r a g a n u l i B u r n a z u l a u f o s t p r e f a c u t e , i n c u r s u l v e a c u -l u i a l X I X - l e a , i n l a n u r i i m e n s e , c u r e c o l t e f o a r t e b o g a t e , i n a n i ic u p l o a i e s u f i c i e n t a .T o t s u b r a p o r t u l v e g e t a t i e i , t r e b u e s a i n s c m n a m i n t r o d u c e r e a ,a c u m v r e o t r e i s u t e d e a n i a u n e i c e r e a l e c a r e a p r i n s g r o z a v i c a r e a s t a z i c o n s t i t u e o n o t c a r a c t e r i s t i c a a p e i s a j u l u i a g r i c o l r o -m a n e s c . E v o r b a d e p o r u m b s a u p c i p u i o i u . D i n v r e m e a D a c i l o r iR o m a n i l o r i p a n e p e l a i n c e p u t u l v e a c u l u i a l X V I I - l e a , s t r a m o i in o g r i a u c u n o s c u t , p e T a n g a p a i n e , m a m a l i g a d e m e i . D e a t u n c i i n -c o a c e , l o c u l m e i u l u i 1 - a l u a t p o r u m b u l c a r e a s t a z i i n t r e c e i n c ep r i v e g e s u p r a f a t a c u l t i v a t e I n s u g i g r a u l .V o m a d a o g a u n c u v a n t i d e s p r e v i t a d e v i e . P r e t u i t a d u p ic u v i i n t a i u n e o r i c h i a r m a i m u l t , d e c a t r e i n a i n t a i , e a a j u n s e s e , i nt i m p u l c e l o r d o u a m i l e n i i d e c a n d t i m s i g u r c a s e c u l t i v a p e d e a l u -r i l e n o a s t r e , l a o s e l e c t i e n a t u r a l a . P o d g o r i i l e v e s t i t e a v e a u f i e c a r es o i u l f o r d e p o a m a a n u m e : C o t n a r i i a v e a u g r a s a , N i c o r e g i i c r a c a n as a u b a b a s c a , O d o b e t i i , g a l b e n a , D r a g a a n i i , A j u n s e s e ml a o s p e c i a l i z a r e a v i n u r i l o r i , c a o c o n s e c i n t a a a c e s t u i f a p t , l a u ne x p o r t i n s e m n a t . D u p a f i l o x e r a , r e p l a n t a r e a s ' a f a c u t f a r a s o c o t e a l a ,a k a c a a s t a z i , d e l i s p o r i t e c a n t i t a t i v , v i n u r i l e r o m a n e t i n u m a i a u

    m a n a s t i r e i t i .

    c r a i m p o l i a .

    www.dacoromanica.ro

  • 7/27/2019 ISTORIA ROMANILOR GIURESCU

    22/514

    B I B L I O G R A F I E 2 5v e c h i l e c a r a c t e r i s t i c i . S o i u r i l e s ' a u a m e s t e c a t . V a t r e b u i , t r e p t a t , t r e p -t a t , s a r e v e n i m l a v e c h e a s e l e c t i e , p e r e g i u n i .

    I n c e p r i v e s t e f a u n a , t r e b u e s a i n s e m n a m d i s p a r i c i a u n o r s o i u r id e a n i m a l e s a l b a t e c e , f a p t i n l e g a t u r a c u i m p u t i n a r e a p a d u r i l o r s if a n e t e l o r . P r i n t r e a n i m a l e l e d i s p a r u t e , p o m e n i m i n l o c u l i n t a i u b o u -r u l i z i m b r u l . A c e s t e p o d o a b e a l e p a d u r i l o r M o l d o v e i s ' a u s t i n s :p r i m a l , i n v e a c u l a l X V I - l e a , c e l d e a l d o i l e a d e v r e o s u t a c i n c i z e c id e a n i . P e v r e m e a l u i D i m i t r i e C a n t e m i r , z i m b r u l s e m a i i n t a l n e ai l i a i n f u n d u l c o d r i l o r . C a t a u p r e t u i t s t r a m o s i i a c e s t v a n a t d o m -n e s e s e v e d e s i d i n a c e e a c a a u p u s d r e p t s t e r n a a M o l d o v e i c a p u ld e h o u r , a l c a t u i n d o i n t r e a g a p o v e s t e i n l e g a t u r a c u d e s c a l e c a t u ll u i D r a g o n .C a s t o r u l s a u b r e b u l a d i s p a r u t s i e l . I - a m a i l i m a s i n s a n u m e l el e g a t d e u n c l e l o c u r i a s e z a r i , c a d e p i l d a s a t e l e B r e b u d i n B u z a u ,P r a h o v a , D a m b o v i t a , C a r a s , S e v e r i n , M a r a m u r e s , a c e s t a d i n u r m aa m i n t i t p e t i m p u l l u i B o g d a n D e s c a l e c a t o r u l , a p o i V a l e a B r e b u l u i ,B r e b i i p o m e n i t i i n M o l d o v a : u n u l i n V a s l u i , p e t i m p u l l u i A l e x a n -

    d r u c e l B u n , a l t u l i n N e a m t , p e t i m p u l l u i S t e f a n c e l M a r e , s a t u lB r e b i , i n S a l a j , e t c . N i c i m a g a r u l s a l b a t e c s a u c o l u n u . 1 n u m a i e x i s t sa z i i n p a d u r i l e n o a s t r e . D o a r c a t e v a n u m i r i p r e c u m C o l u n u l , p o i a n ai n j u d e t u l D o l j , C o l u n i , l o c i n j u d e t u l B u z a u , C o l u n , s a t i n F a g a r a s ,C o l o n e a t a i n I a s i s i V a s l u i C o l u n i t a i n B u z a u , i i m a i p a s t r e a z aa m i n t i r e a . A l t e s o i u r i d e a n i m a l e s a l b a t e c e , c u m e c a p r a n e a g r a S ic e r b u l , i u n s o i u d e p o s t e , l o s t r i t a , s ' a u r a r i t c u t o t u l s i d e n u s ev o r l u a m a s u r i d r a s t i c e d e c r u t a r e , v o r d i s p a r e a e l e .B I B L I O G R A F I E

    P e i m a n t u l r o m a n e s c . S . M E H E D I N T I , L e p a y s e t l e p e u p l e r o u m a i n .C o n s i d e r a t i o n s d e g l o g r a p h i e p h y s i q u e e t d e & g r a p h i e h u m a i n e , e d . 2 - a , B u c u -r e s t i 1 9 3 0 , 1 3 6 p . i n 8 0 ( l u c r a r e f u n d a m e n t a l s ) ; E M . D E M A R T O N N E , E z o p cC e n t r a l e , S u i s s e , A u t r i c h e , H o n g r i e , T c h e c o - s l o v a q u i e , P o l o g n e , R o u m a n i e , P a r i s ,1 9 3 1 , p . 6 9 9 - 8 1 0 , i n c o l e c i a P . V i d a l d e l a B l a c h e e t L . G a l l o i s , G ' o g r a p h i es n i v e r s e l l e , t . I V ; V I N T I L A M I H A I L E S C U , R o m a n i a . G e o g r a f i e f i z i c a , B u c u -r w i , 1 9 3 6 , 1 7 7 p . i n 8 0 ; S . M E H E D I N T I , D e r Z u s a m m e n h a n g d e r r u m a n i s c h e nL a n d s c h a f t m i t d e m r u m a n i s c h e n V o l k e , J e n a i L e i p n i z , 1 9 3 6 , z 9 p . i n 8 0 ;I . S I M I O N E S C U , T a r a n o a s t z a , O a m e n i , L o c u r i , L u c r u r i , B u c u r e 5 t i , 1 9 3 4 , 4 7 4p . i n 8 0 ; S . M E H E D I N T I p i V . M I H A I L E S C U . R o m a n i a , B u c u r e g i , 1 9 3 8 , 3 1 5p . i n 8 0 ; S . M E H E D I N T I , C e e s t e T r a n s i l v a n z a ? , B u c u r e g i , 1 9 4 0 , 8 7 p . i n 8

    s i

    s i

    s i

    s i

    www.dacoromanica.ro

  • 7/27/2019 ISTORIA ROMANILOR GIURESCU

    23/514

    1 6 P A M A N T U L R O M A N E S C( E x t r a s d i n R e v . 1 s t . R o m . X , / 9 4 0 ) ; C O N S T . C . G I U R E S C U , P o p u l a t i a m o t -d o v e n e a s c a d e l a g u r a N i p r u l u i l i a B u g u l u i i n v e a c u r i l e X V I I f i X V I I I , i nR e n c w e r e a , X X ( 1 9 4 1 ) , P . 5 9 6 - 6 0 1 ; C O N S T . C . G I U R E S C U , D o b r o g e a , v e -

    < h i m p a r n a ' n t r o m a n e s c , i n v o l u m u l D i n t r e c u t , B u c u r e s t i , 1 9 4 2 , p . 1 - 1 9 .P a m c i n t u l r o m e i n e s c i n e p o c a i s t o r i c a . D R . E U G E N B O T E Z A T , B o u n dz i m b r u l , i n A n . A c a d . R o m . M e m . S e q . s . 2 , t . X X X V I ( 7 m u s 4 ) ,p . 1 7 - 4 0 ; N . I O R G A , A n c i e n n e t t d e l a c u l t u r e d u m a y s e n R o u m a n i e , i n B u t .S e c t . H i s t . A c a d . R 0 1 4 7 7 1 . , I X ( 1 9 2 1 ) , p . 1 8 5 - 1 9 1 ; I O R G U J O R D A N , R u m d , .n i s c h e T o p o n o m a s t i k , I I I I , B o n n s i L e i p z i g , 1 9 2 4 - 1 9 2 6 , I I I + 2 9 8 p . i n 8 3 .( 1 9 2 8 ) , p . 5 - 1 8 ( s i e x t r a s ) ; N . I . A N T O N O V / C l , P r o b l e m e b a r o g r a f i c e i nb a s i n u l i n f e r i o r a t S i r e t u l u i , B u c u r e s t i , 7 9 2 9 , 8 p . i n 8 ( E x t r a s d i n R e v i s t tG e o g r a f i c a , I , a ( 1 9 2 9 ) ; D R . G H . I . N A S T A S E , P c u c e " . C o n t r i b u c i i l a c m -n o a i t e r e a g e o g r a f i c a - f i z i c a l i o m e n e a s c a a d e l t e s D u n a r i t i n a n t i c h i t a t e , i n B / / ,S o c . G e o g r . , L I ( 1 9 3 2 ) , p . 8 - 4 7 ; C O N S T A N T I N C . G I U R E S C U , I n l e g a t u r lc u I s t o r i a R o n u i n i l o r " , B u c u r e s t i , 1 9 3 6 , 5 7 p . i n 8 ; I O R G U I O R D A N , C o -l u n u l , C o l u n i , e t c . , i n M e a u x ' l n s t i t u t u l u i d e f i l o l o g i e r o m a n s A l e x a n d r aP h i b p p i d e " , I I I ( 1 9 3 6 ) , p . 1 6 5 - 1 6 6 ; N I C U L A E I . A N T O N O V I C I , C o d r i in u m e l e d e P r u t s i A r g e l , i n c o n t i n u i t a t e a R o m a n i t o r d i n s u d - e s t u l C a r p a t t o r .I n B u l . S o c . G e o g r . , L V I ( 1 9 3 7 ) , p . 2 7 2 - 2 8 8 ; P . C O T E ' , M u t a r e a g u r i i O l t u ' .l u i , B u c u r e s t i , f . a . , 8 . i n 8 ' ( E x t r a s d i n R e v . G e o g r . R o m . , I I , 1 9 3 9 ) .

    f i S a i n t . ,

    d

    www.dacoromanica.ro

  • 7/27/2019 ISTORIA ROMANILOR GIURESCU

    24/514

    E P O C A P R E I S T O R I C AI m p a r t i r e a e p o c i i p r e i s t o r i c e . I s t o r i a i n c e p e c u p r i m a s t i r es c r i s a . T o t c e e s t e i n a i n t e d e a c e a s t a f o r m e a z a d o m e n i u l p r e i s t o r i e i .F a v a d e e p o c a i s t o r i c a , n u m a r a n d n u m a i v r e o 3 0 0 0 d e a n i , p r e -i s t o r i a c u p r i n d e a s a d a r u n i n t e r v a l d e t i m p m u l t m a i m a r e . C a t d em a r e a n u m e , n u s e p o a t e s p u n e e x a c t . S e c r e d e i n s a c a p e s t e o s u t ad e m i i d e a n i . A c a s t l u n g i n t e r v a l s e i m p a r t e i n 4 e p o c i , u n e l e d i ne l e a v a n d , l a r a n d u - l e , m a i m u l t e s u b d i v i z i u n i . P r i m a e p o c a c e am a i l u n g s s e n u m e s t e p a l e o l i t i c u l s a u e p o c a p i e t r i i c i o p l i t e . E v r e m e ac a n d o m u l i n c e p e s a f a c a a r m e u n e l t e d e p i a t r a c i o p l i t a . P a r t e au l t i m a a a c e s t e i e p o c i f a c a n d t r e c e r e a s p r e e p o c a u r m a t o a r e s e n u -m e s t e m e z o l i t i c s a u e p o c a d e m i j l o c a p i e t r i i . U r m e a z a a d o u a e p o c ap r e i s t o r i c a a n u m e n e o l i t i c u l s a u e p o c a p i e t r i i l u s t r u i t e . E a v i n e p a n sp e l a a n u l r 8 0 0 ( d u p a a l v i i 1 9 0 o s a u c h i a r z 0 0 0 ) i n a i n t e d e H r i s t o sc a n d i n c e p e e p o c a a t r e i a s a u a b r o n z u l u i , n u m i t a a s a f i i n d c 5 . a c u m a

    o m u l d e s c o p e r e m e s t e s u g u l d e a t u r n a b r o n z u l s i a f a c e a r m e s iu n e l t e d i n e l . I n u l t i m a m i e d e a n i a e p o c i i n e o l i t i c e 3 0 0 0 - 2 0 0 0a . H r . e l c u n o s t e a d e j a i n t r e b u i n v a r e a a r a m e i , e p e r i o a d a n u -m i t a e n e o l i t i c u l . E p o c a b r o n z u l u i a r e p a t r u p e r i o a d e s a u s u b d i v i -z i u n i s i v i n e p a n s l a a n u l m o o i n a i n t e d e H r i s t o s . U l t i m a e p o c ap r e i s t o r i c a e s t e a c e e a a f i e r u l u i , a n d o a m e n i i d e s c o p e r a m e s t e s u g u ld e a t o p i f i e r u l s i d e a - I l u c r a . A c e a s t a e p o c a v i n e p a p a l a i n c e p u t u le r e i c r e s t i n e s i s e i m p a r t e i n d o u a p e r i o a d e : H a l l s t a t t i L a T e n e ,n u m i t e a s t f e l d u p a l o c a l i t a v i l e i n c a r e s ' a u f a c u t d e s c o p e r i r i l e c a r a c -t e r i z a n d f i e c a r e d i n c e l e d o u 5 . p e r i o a d e .D i v i z i u n i l e d e m a i s u s s e r e f e r s l a c o n t i n e n t u l e u r o p e a n i ng e n e r e . P e n t r u D a c i a , i n t e r v i n u n e l e m o d i f i c a r i i n c e p r i v e s t e u l t i -m e l e p e r i o a d e . A s t f e l e p o c a b r o n z u l u i i n c e p e l a n o t p e l a r 8 0 0 , d u -

    i

    i

    www.dacoromanica.ro

  • 7/27/2019 ISTORIA ROMANILOR GIURESCU

    25/514

    2 8 E P O C A P R E I S T O R I C Ar e a z a i n s a p a p a p e l a 7 0 0 i n a i n t e d e H r i s t o s . A s a d a r , v i n e c e v am a i m u t t c a i n a l t e p a r v i . D e a s e m e n e a e p o c a f i e r u l u i s e s o c o t e s t ep a n s p e l a a n u l 5 o a l e r e i n o a s t r e , c u c a t e v a d e c e n i i i n a i n t e d ed o m n i a l u i D e c e b a l .

    P r e i s t o r i a D a c i e i . C e s t i m n o t a s t a z i d e s p r e p r e i s t o r i a D a -c i e i ? M i j l o a c e l e n o a s t r e d e i n f o r m a v i e s u n t u r m e l e p e c a r e l e - a l a s a t

    F i g . 2 B u c a t i d e c r e m e n e ( s i l e x u r i p a l e o l i t i c e ) , g I s i t e l a C a s l a - N e d j i m o v a , p eN i s t r u , i n j u d e t u l H o t i n . S e r v e a u c a a r m e s i u n e l t e o a m e n i l o r d i n e p o c as t r a v e c h e , a p i e t r e i c i o p l i t e , c u z e c i d e m u d e a n i I n a i n t e d e H r i s t o s . M u z e u lN a t i o n a l , B u c u r e s t i ( M . N . A . ) .

    t r a i u l o m e n e s c a c i a d i c a a r m e l e , u n e l t e l e , o b i e c t e l e d e p o d o a b a , d ec u l t , f u n e r a r e , e t c . C e a m a i m a r e p a r t e a a c e s t o r u r m e z a c i n g r o -p a t e i n p a m a n t , a c o p e r i t e d e p r a f u l n i s i p u l c a r e s ' a a s e z a t p e s t e -e l e t i m p d e m i i d e a n i , u n e o r i s i d e c e n u s a i m c e n d i i l o r s a u d e d a -r a m a t u r i l e a s e z a r i l o r p u s t i i t e . P r i n s a p a t u r i a r h e o l o g i c e , i n v a v a v i i l ed a u l a i v e a l a , l e r e c o n s t i t u i e c a n d e l e s ' a u p a s t r a t n u m a i i n c i o b u r is a u f r a g m e n t e , l e c o m e n t e a z a l a m u r e s c v i e a t a o a m e n i l o r d e p e -

    k l ?

    - t

    a ,

    s i

    s i

    www.dacoromanica.ro

  • 7/27/2019 ISTORIA ROMANILOR GIURESCU

    26/514

    P R E I S T O I U A D A C I E I 2 9a c e s t e l o c u r i . C o n c l u z i i l e s u n t , e v i d e n t , d e c a r a c t e r g e n e r a l ; d e t a l i is i p r e c i z a r i , d e c e l e m a i m u l t e o n n u s e p o t d a , f i i n d c a l i p s e s t e

    t e m e i u l .

    F i g . 3 V a s d e p a m a n t , g a s i t l a C u c u t e n i , j u d e t u l I a s i ; i m p o d o b i t c u d e s e -n u r i i n d o t a l c u l o r i : c a f e n i u i n c h i s s i c a r a m i z i u , p e f o n d g a l b u i - r o z ( c e r a m i c sp i c t a t a ) . A t a t f o r m a c a t s i d e s e n u l s i c o l o r i t u l d o v e d e s c u n s h u t a r t i s t i c d e o s e -b i t . I n a l t i m e a 3 7 c m . C i r c a z 0 0 0 - 1 8 0 0 d e a n i I n a i n t e d e H r i s t o s . M u z e u lN a t i o n a l , B u c u r e s t i ( M . N . A . ) .

    A s t f e l d e s a p a t u r i a r h e o l o g i c e p r i v i n d p r e i s t o r i a D a c i e i s ' a uf a c u t i n a i n t e d e r a z b o i u l p e n t r u I n t r e g i r e a n e a m u l u i ; s ' a u f a c u ti n s a m a i a l e s d u p a r a z b o i u , c a n d e l e a u l u a t u n a v a n t d e o s e b i t , i ni

    www.dacoromanica.ro

  • 7/27/2019 ISTORIA ROMANILOR GIURESCU

    27/514

    3 0 E P O C A P R E I S T O R I C A

    F i g . 4 - V a s d e p a m a n t a r s , d i n e p o c a p i e t r i i l u s t r u i t e ( e p o c a n e o l i t i c a ) , g a s h ,l a V i d r a , j u d e t u l I l f o v , i n 1 9 3 2 . I m p o d o b i t c u o r n a m e n t e s a p a t e i n p e n c i lv a s u l u i s i a v a n d f o r m a d e c a r l i g e . I n a l % i m e a S o c m . I n a u n t r u e r a u r e s t u r i d eg r a i l c a r b o n i z a t . J o s , i n d r e a p t a , c e l m a i m i c v a s g a s i t l a V i d r a . M u z e u lM u n i c i p i u l u i B u c u r e s t i . ( M . M . B . ) .

    , . .7 ' 4 4h - 4 , N \ . N . V \ ,I t , 0/ 1 / 4 7 1 - ' , .

    - a ; 4 1 7,

    ' N

    www.dacoromanica.ro

  • 7/27/2019 ISTORIA ROMANILOR GIURESCU

    28/514

    P R E I S T O R I A D A C I E I 3 1u r m a i m p u l s u l u i d a t d e V a s i l e P a r v a n . S u n t e m t o t u i a b i a l a i n -c e p u t : n u m a r u l s t a t i u n i l o r s a p a t e e s t e r e d u s f a t s d e c e e a c e r a m a n e

    d e f a c u t p e v i i t o r . V a m a i t r e c e v r e m e p a n g s a s e p o a t a r i d i c ao h a r t a n u c o m p l e t a , d a r c u p r i n z a n d m a c a r e s e n t i a l u l , a a q e z a r i l o rp r e i s t o r i c e d e p e p a m a n t u l r o m a n e s c .D i n t r e t o a t e p r o v i n c i i l e , c e a m a i i n t e n s c e r c e t a t a , s u b r a p o r t u lp r e i s t o r i e i , e s t e T r a n s i l v a n i a ; i a r c e a m a i p u t i n , M o l d o v a d i n t r eP r u t i N i s t r u ( v e z i h a r t a ) .I n u r m a s a p a t u r i l o r f a c u t e p a n g a c u m , s ' a a j u n s l a o s e r i e d ec o n c l u z i i . P r i m a d i n t r e a c e s t e c o n c l u z i i e s t e c a p a m a n t u l r o m a n e s ca f o s t l o c u i t I n c a d i n p a l e o l i t i c . S ' a c r e z u t l a i n c e p u t c a n ' a r e x i s t au r m e o m e n e t i d i n a c e a v r e m e i n D a c i a . D e s c o p e r i r i - f a c u t e i n u l t i -m e l e d e c e n i i i n n o r d u l M o l d o v e i ( v e z i f i g . z ) , i n A r d e a l , i n O l t e n i a ,i n M u n t e n i a i n D o b r o g e a , a u a r a t a t i n s a c o n t r a r i u l . D e a l t f e l s ep u t e a p r e s p u n e a c e s t l u c r u d i n c a p u l l o c u l u i , d a t e f u n d p o s i b i l i -t a t i l e o p t i m e d e t r a i u p e c a r e l e o f e r a p a m a n t u l n o s t r u .P e n t r u n e o l i t i c , d e s c o p e r i r i l e p r e i s t o r i c e a r a t a o c i v i l i z a t i er e m a r c a b i l a p e t o t i n t i n s u l p a m a n t u l u i r o m a n e s c . A s p e c t e l e m a i i m -p o r t a n t e a l e a c e s t e i c i v i l i z a t i i p o a r t a n u m e l e l o c a l i t a t i l o r i n c a r es ' a u f a c u t d e s c o p e r i r i l e c a r a c t e r i s t i c e . S e c u n o s c a s t f e l , i n m o m e n t u ld e f a t s , o p t a s p e c t e s a u t i p u r i a l e c i v i l i z a t i e i n e o l i t i c e , d i n t r e c a r em a i i n s e m n a t e s u n t : T i p u l C u c u t e n i ( j u d . I a q i ) , F r u m u , s i c a ( j u d .N e a m t ) q i A r i u , s c i ( j u d . T r e i S c a u n e ) s a u , c u m i s e m a i s p u n e , c i v i -l i z a t i a c e r a m i c e i p i c t a t e " n u m i t a a s t f e l d u p a a d m i r a b i l e l e e x e m p l a r ed e c e r a m i c a p i c t a t a d e s c o p e r i t e i n l o c a l i t a t i l e a m i n t i t e ( v e z i f i g . 3 ) .

    2 ) T i p u l B o i a n A , c a r a c t e r i z a t a d i c a p r i n d e s c o p e r i r i l e f a c u t e i n c e lm a i v e c h i u s t r a t d e c i v i l i z a ; i e d i n a c e a s t a l o c a l i t a t e , s i t u a t a i n j u -d e t u l I a l o m i t a . E x e m p l a r e a d m i r a b i l e d e c e r a m i c a d i n f a z a B o i a n As ' a u d e s c o p e r i t l a V i d r a , j u d e t u l I l f o v ( v e z i f i g . 4 ) . A r i a a c e s t u i t i pi n l a r a n o a s t r a e s t e c a m p i a m u n t e a n a . 3 ) T i p u l V a d a s t r a , ( j u d . R o -m a n a t i ) c u c e r a m i c a s a s p e c i f i c s , a v a n d d e s e n u r i e x c i z a t e v o p s i t ei n a l b q i r o q u . 4 ) T i p u l s a u a s p e c t u l G u m e l n i c a , ( j u d . I l f o v ) u n u l d i nc e l e m a i b i n e c u n o s c u t e i s t u d i a t e .C a r a c t e r i s t i c a p e n t r u c i v i l i z a t i a n e o l i t i c a d e p e p a m a n t u l n o -s t r u e s t e c e r a m i c a p i c t a t a d i n e n e o l i t i c , a d i c a v a s e l e d e p a m a n t a r sd e f o r m e m a r i m i v a r i a b i l e i m p o d o b i t e c u d e s e n u r i c o l o -r a t e , d e o d e o s e b i t a f r u m u s e t e . V a s e l e m a r i , M a t t e d e a p r o a p e u ns t r a -e t r u , c a r e s ' a u g a s i t l a F e d e l e q e n i , ( j u d . R o m a n ) , c o n s t i t u i e u n

    r )

    s i

    t is i

    s i

    www.dacoromanica.ro

  • 7/27/2019 ISTORIA ROMANILOR GIURESCU

    29/514

    3 2 E P O C A P R E I S T O R I C Al u c i t s p e c i m e n a l a c e s t e i c e r a m i c e p i c t a t e . E l e s u n t i m p o d o b i t e c ud e s e n u r i l i n e a r e a l c a t u i n d m e a n d r e s i s p i r a l e . V a s e l e e n e o l i t i c e s ep o t i m p a r t i i n d o u a c a t e g o r i i : U n e l e m a i v e c h i , i n t r e i c u l o r i , c u ms u n t a c e l e a d e l a A r i u s d , d e l a R u g i n o a s a ( j u d . B a i a ) , d e l a C u c u t e n i( g r u p a A ) , d e l a F e d e l e s e n i ; a l t e l e m a i n o i , n u m a i i n d o u a c o l o r i ,

    F i g . 5 V a s a n t r o p o m o r f , c u n o s c u t s u b n u m e l e d e Z e i t ad e l a V i d r a " . I n a l t i m e a 4 3 c m . P e p i e p t , Z e i t a " a v e a u np a n d a n t i v d e a u r , i n f o r m a d e c e r c . G a s i t l a V i d r a i n1 9 3 4 M u z e u l M u n i c i p i u l u i B u c u r e t i . ( M . M . B . ) .

    d e p i l d a c e l e d e l a C u c u t e n i ( g r u p a B ) s i d e l a P e t r e n i ( j u d . S o r o c a ) .I n u l t i m u l t i m p , s ' a u d e s c o p e r i t e x e m p l a r e r e m a r c a b i l e d e c e r a m i c sp i c t a t a c u g r a f i t l a G u m e l n i c a , l a n g a O l t e n i ; a , l a V i d r a , l a n g aB u c u r e s t i s i C e r n a v o d a i A t m a g e a u a T a t a r e a s c a , i n D o b r o g e a .

    www.dacoromanica.ro

  • 7/27/2019 ISTORIA ROMANILOR GIURESCU

    30/514

    C O N S T A N T I N C . O I C R E S C UD A C I A P R E I S T O R I C A( D I N P A L E O L I T I C P A N A L A 5 1 2 I N A I N T E D E C H R I S T O S ) H a r t a N 1 1D a r a b a no S p i n t C a s l a N e d y m o v a

    C l u r u l M a r e 0 C a n c e s t i

    o L o c a l i t a l i p r e i s t o r i c eC e t a i i g r e c e s t i

    B o i n e s t ibS a t u M a r e S a r a s a u M c l e a n 'P e t r e n i

    oB u d e s t i

    , D i o s a g0- / c c r 4 s o L l e i

    r - a - d e a

    O r l g u s e n iB o u r e n i

    0 R u c p i n o a s a C u c u t a '0 F e d e l e s e n i

    0

    A p a h l d a0F i z e s u l - A r c a l i aG h e r l e i o l z v o a r eS u s e n i C a l uG h e r n e s i gT u r d a0O t l a c a

    S a n g e o r g i u u oo T g . M u r ; e s \

    L e c h i n e d e s B o r o d i n o0B a b a V e c h e

    P e c i c a B i i hB l a j

    A l b a l u l t a0F i r i t e e zT I m I s o a r a

    D e v a

    o S i g h i s o a r aB e t a

    c o r n i T Y R A S( C e t e t e a A i b i )R o g i n e s U o

    D o m n e s t l 0o e r e s t l e G u s t e r i t aT u r d a s .C o s t s t i o C r i s0 G r a d i s t e a M u n c e l . C c l o v I n a

    P a l

    D a t a00O e n t a

    A r i u sC o d l e a oC r i s t i a n

    u f h l a uo b o l i l d e J o s B i g n i e s t

    t n e tG e n i e n e a

    o B o g *

    J 1 d o v

    M o l d o v a V e c h e 0 S . H e r c u l s n eo G r a 6 t u lT . S e v e r i n

    S C A R A. 0 2 1 5 1 0 7 5 1 0 0 K m .

    O s t r . C o r b u l i no P o r o i n aO r e v i t av I

    l i n ao G o r G u a l a S a l e *

    i l a r l a na r e . n a s t i r e aS u l t a n a ,V i d r aP . R a r e B s o a l a n o m a C a s c i o a r e l e 0 c h l s e l e t o M a g l a v i t 0

    R o a s t '' 0A d a n c a t a d e J o st o f e n i

    o A l d e n iD r a j n a 0S c o r t a r uB i s e r k u o

    0 l o q t i0M o n t e o r u

    H a g i G h iH A L M Y R I S ?

    Y O u n a v a t a e J o s ]T i o s u lc oT a r t a s o e s t i 8 n a g o v

    o T e l

    H a m a n g i a

    B C r s a n i

    V a d a s t r ao C e l e i O m a cT . M a g u r e l e Z i m c e a

    P i s c . C o c o n i0 B u au m e l n i t ao A t m a g e a uT a i l r a c e

    C e r n a v o d a c l

    D I O N Y S O P O L I S( B a l m ) T I R I Z I S ( C a h a c r a )

    ( C R U N O I ) B I Z OC ( R e A c , N n E v A

    E ( c a v a r n a l

    H I S T R O S( C a r a n a a u f )

    T O M I( C o n s t a n i a )

    C A L L A T I S( M a n g a h a )

    4 -

    :

    - * 1

    1

    i i

    ( E c r e n e )

    1

    4

    l e

    P r d e e

    U

    t ' '

    www.dacoromanica.ro

  • 7/27/2019 ISTORIA ROMANILOR GIURESCU

    31/514

    P R E I S T O R I A D A C I E I 3 3A c e a s t a c e r a m i c a g r a f i t a t a e s t e c o n t e m p o r a n a c u c e a p i c t a t a d i nM o l d o v a .

    C e e a c e t r e b u e s u b l i n i a t e s t e u n i t a t e a c i v i l i z a t i e i e n e o l i t i c e i n

    F i g . 6 V a r f u r i d e l a n c e , t o p o a r e 5 i u n f r a g m e n t d es a b i e , t o a t e d e b r o n z