Cu Zn 2+ Cu(s) + Zn 2+ (aq) Cu 2+ (aq) + Zn(s) Zn Cu 2+ Cu 2+ (aq) + Zn(s) Cu(s) + Zn 2+ (aq)...

60
Cu Zn 2+ Cu( Cu( s s ) + Zn ) + Zn 2+ 2+ ( ( aq aq ) ) Cu Cu 2+ 2+ ( ( aq aq ) ) + Zn( + Zn( s s ) ) Zn Cu 2+ Cu Cu 2+ 2+ ( ( aq aq ) + Zn( ) + Zn( s s ) ) Cu( Cu( s s ) + ) + Zn Zn 2+ 2+ ( ( aq aq ) ) potere ossidante di Cu otere ossidante di Cu 2+ 2+ /Cu > potere ossidante di Zn /Cu > potere ossidante di Zn 2+ 2+ /Zn /Zn Cu( Cu( s) s)

Transcript of Cu Zn 2+ Cu(s) + Zn 2+ (aq) Cu 2+ (aq) + Zn(s) Zn Cu 2+ Cu 2+ (aq) + Zn(s) Cu(s) + Zn 2+ (aq)...

Page 1: Cu Zn 2+ Cu(s) + Zn 2+ (aq)  Cu 2+ (aq) + Zn(s) Zn Cu 2+ Cu 2+ (aq) + Zn(s)  Cu(s) + Zn 2+ (aq) potere ossidante di Cu 2+ /Cu > potere ossidante di Zn.

Cu

Zn2+

Cu(Cu(ss) + Zn) + Zn2+2+((aqaq) ) Cu Cu2+2+((aqaq) + Zn() + Zn(ss) )

Zn

Cu2+

CuCu2+2+((aqaq) + Zn() + Zn(ss) ) Cu( Cu(ss) + Zn) + Zn2+2+((aqaq))

potere ossidante di Cupotere ossidante di Cu2+2+/Cu > potere ossidante di Zn/Cu > potere ossidante di Zn2+2+/Zn/Zn

Cu(sCu(s))

Page 2: Cu Zn 2+ Cu(s) + Zn 2+ (aq)  Cu 2+ (aq) + Zn(s) Zn Cu 2+ Cu 2+ (aq) + Zn(s)  Cu(s) + Zn 2+ (aq) potere ossidante di Cu 2+ /Cu > potere ossidante di Zn.

Cu

H3O+

Zn

H3O+

H2

2 H2 H33OO++((aqaq) + Zn() + Zn(ss) ) H H22((gg) + Zn) + Zn2+2+((aqaq) + 2 ) + 2

HH22O(O(ll))

2 H2 H33OO++((aqaq) + Cu() + Cu(ss) ) H H22((gg) + Cu) + Cu2+2+((aqaq) + 2 ) + 2

HH22O(O(ll))

pot ox Cupot ox Cu2+2+/Cu > pot ox H/Cu > pot ox H33OO++/H/H22 > pot ox Zn > pot ox Zn2+2+/Zn/Zn

Page 3: Cu Zn 2+ Cu(s) + Zn 2+ (aq)  Cu 2+ (aq) + Zn(s) Zn Cu 2+ Cu 2+ (aq) + Zn(s)  Cu(s) + Zn 2+ (aq) potere ossidante di Cu 2+ /Cu > potere ossidante di Zn.

2 Ag2 Ag++((aqaq) + Zn() + Zn(ss) ) 2 Ag( 2 Ag(ss) + Zn) + Zn2+2+

((aqaq))

ZnZn

AgAg++ AgAg

CuCu

AgAg++ AgAg

pot oxpot oxCuCu2+2+/Cu/Cu

pot oxpot oxHH33OO++/H/H22

pot oxpot oxZnZn2+2+/Zn/Zn>> >>

pot oxpot oxAgAg++//AgAg >>

2 Ag2 Ag++((aqaq) + Cu() + Cu(ss) ) 2 Ag( 2 Ag(ss) + Cu) + Cu2+2+

((aqaq))

Page 4: Cu Zn 2+ Cu(s) + Zn 2+ (aq)  Cu 2+ (aq) + Zn(s) Zn Cu 2+ Cu 2+ (aq) + Zn(s)  Cu(s) + Zn 2+ (aq) potere ossidante di Cu 2+ /Cu > potere ossidante di Zn.

CuCu2+2+/Cu/Cu

HH33OO++/H/H22

ZnZn2+2+/Zn/Zn

AgAg++//AgAg

scala qualitativa del potere ossidantescala qualitativa del potere ossidante

Zn(Zn(ss) ) Zn Zn2+2+((aqaq) + 2 e) + 2 e--

CuCu((ss) ) CuCu2+2+((aqaq) + 2 e) + 2 e--

2 H2 H33OO++((aqaq) ) H H22((gg) + 2 H) + 2 H22O(O(ll)) + 2 + 2 ee--

AgAg((ss) ) AgAg++((aqaq) + e) + e--

Si può fare una scala quantitativa?Si può fare una scala quantitativa?

Page 5: Cu Zn 2+ Cu(s) + Zn 2+ (aq)  Cu 2+ (aq) + Zn(s) Zn Cu 2+ Cu 2+ (aq) + Zn(s)  Cu(s) + Zn 2+ (aq) potere ossidante di Cu 2+ /Cu > potere ossidante di Zn.

CuCu2+2+((aqaq) + Zn() + Zn(ss) ) Cu( Cu(ss) + Zn) + Zn2+2+((aqaq))

CuCu2+2+((aqaq) + 2 e) + 2 e-- Cu( Cu(ss)) riduzioneriduzione

Zn(Zn(ss) ) Zn Zn2+2+((aqaq) + 2 e) + 2 e-- ossidazioneossidazione

Zn

Zn2+

Cu

Cu2+

Se la reazione è spontanea, gli elettroni hanno la tendenza ad Se la reazione è spontanea, gli elettroni hanno la tendenza ad andare spontaneamente da sinistra a destra.andare spontaneamente da sinistra a destra.

Page 6: Cu Zn 2+ Cu(s) + Zn 2+ (aq)  Cu 2+ (aq) + Zn(s) Zn Cu 2+ Cu 2+ (aq) + Zn(s)  Cu(s) + Zn 2+ (aq) potere ossidante di Cu 2+ /Cu > potere ossidante di Zn.

ClCl-- ponte salino ponte salino K K++

Zn

Zn2+

Cu

Cu2+

V = 0V = 0

VoltmetroVoltmetro

+-

AnodoAnodo CatodoCatodo

OssidazioneOssidazione RiduzioneRiduzione

SO42- SO4

2-

PILA DANIELL

Page 7: Cu Zn 2+ Cu(s) + Zn 2+ (aq)  Cu 2+ (aq) + Zn(s) Zn Cu 2+ Cu 2+ (aq) + Zn(s)  Cu(s) + Zn 2+ (aq) potere ossidante di Cu 2+ /Cu > potere ossidante di Zn.
Page 8: Cu Zn 2+ Cu(s) + Zn 2+ (aq)  Cu 2+ (aq) + Zn(s) Zn Cu 2+ Cu 2+ (aq) + Zn(s)  Cu(s) + Zn 2+ (aq) potere ossidante di Cu 2+ /Cu > potere ossidante di Zn.

Composti Composti allo stato allo stato solido o solido o gassosogassoso

CompostComposti in i in

soluzionsoluzionee

CompostComposti in i in

soluzionsoluzionee

Composti Composti allo stato allo stato solido o solido o gassosogassoso

Schematizzazione di una pila:Schematizzazione di una pila:

AnodoAnodo CatodoCatodo

Esempio:

Zn Zn2 Cu2 Cu

Page 9: Cu Zn 2+ Cu(s) + Zn 2+ (aq)  Cu 2+ (aq) + Zn(s) Zn Cu 2+ Cu 2+ (aq) + Zn(s)  Cu(s) + Zn 2+ (aq) potere ossidante di Cu 2+ /Cu > potere ossidante di Zn.

Elettrodo standard di riferimento:Elettrodo standard di riferimento:

2 H2 H33OO++((aqaq) ) + 2 e+ 2 e-- H H22((gg) + 2 ) + 2 HH22O(O(ll))

PtPt

pH=0pH=0

HH22(1 atm)(1 atm)

25°C25°C

Pt

H2(1 atm)

H3O(aq)

pH 0 .... a 25C

Page 10: Cu Zn 2+ Cu(s) + Zn 2+ (aq)  Cu 2+ (aq) + Zn(s) Zn Cu 2+ Cu 2+ (aq) + Zn(s)  Cu(s) + Zn 2+ (aq) potere ossidante di Cu 2+ /Cu > potere ossidante di Zn.

Elettrodo a idrogeno

Page 11: Cu Zn 2+ Cu(s) + Zn 2+ (aq)  Cu 2+ (aq) + Zn(s) Zn Cu 2+ Cu 2+ (aq) + Zn(s)  Cu(s) + Zn 2+ (aq) potere ossidante di Cu 2+ /Cu > potere ossidante di Zn.

Potenziale standard di riduzione:Potenziale standard di riduzione:

CuCu2+2+((aqaq) + 2 e) + 2 e-- Cu( Cu(ss))

PtPt

pH=0pH=0

HH22(1 atm)(1 atm)CuCu

[Cu[Cu2+2+]=1,0 M]=1,0 M

EE= + = + 0,34190,3419 V V

25°C25°C

Page 12: Cu Zn 2+ Cu(s) + Zn 2+ (aq)  Cu 2+ (aq) + Zn(s) Zn Cu 2+ Cu 2+ (aq) + Zn(s)  Cu(s) + Zn 2+ (aq) potere ossidante di Cu 2+ /Cu > potere ossidante di Zn.

Potenziale standard di riduzione:Potenziale standard di riduzione:

ZnZn2+2+((aqaq) + 2 e) + 2 e-- Zn( Zn(ss))

EE= - 0,7618= - 0,7618 VV

PtPt

pH=0pH=0

HH22(1 atm)(1 atm)ZnZn

[[ZnZn2+2+]=1,0 M]=1,0 M25°C25°C

Page 13: Cu Zn 2+ Cu(s) + Zn 2+ (aq)  Cu 2+ (aq) + Zn(s) Zn Cu 2+ Cu 2+ (aq) + Zn(s)  Cu(s) + Zn 2+ (aq) potere ossidante di Cu 2+ /Cu > potere ossidante di Zn.

Potenziale standard di riduzione:Potenziale standard di riduzione:

NONO33--((aqaq) + 3 e) + 3 e-- + 4 H + 4 H33OO++((aqaq) ) NO( NO(gg) + 6 H) + 6 H22O(O(ll))

EE= = ++ 0, 0,960960 VV

PtPt

pH=0pH=0

HH22(1 atm)(1 atm)

25°C25°C

NONO(1 atm)(1 atm)PtPt

pH=0pH=0

[NO[NO33--] = 1,0 M] = 1,0 M

Page 14: Cu Zn 2+ Cu(s) + Zn 2+ (aq)  Cu 2+ (aq) + Zn(s) Zn Cu 2+ Cu 2+ (aq) + Zn(s)  Cu(s) + Zn 2+ (aq) potere ossidante di Cu 2+ /Cu > potere ossidante di Zn.

ZnZn CuCu

[[CuCu2+2+]=1,0 M]=1,0 M25°C25°C[Zn[Zn2+2+]=1,0 M]=1,0 M

++––

RiduzioneRiduzione(catodo)(catodo)

OssidazioneOssidazione(anodo)(anodo)

V..EEV oo 1037,17618034190

Page 15: Cu Zn 2+ Cu(s) + Zn 2+ (aq)  Cu 2+ (aq) + Zn(s) Zn Cu 2+ Cu 2+ (aq) + Zn(s)  Cu(s) + Zn 2+ (aq) potere ossidante di Cu 2+ /Cu > potere ossidante di Zn.

Semireazione E° (V)

F2(g) + 2e- 2F- +2.87

PbO2(s) + SO42-

(aq) + 4H+ + 2e- PbSO4(s) + H2O +1.69

2HOCl(aq) + 2H+(aq) + 2e- Cl2(g) + 2H20 +1.63

MnO4-(aq) + 8H+

(aq) + 5e- Mn2+(aq) + 4H20 +1.51

PbO2(s) + 4H+(aq) + 2e- Pb2+

(aq) + 2H2O +1.46

BrO3-(aq) + 6H+

(aq) + 6e- Br-(aq) + 3H2O +1.44

Au3+(aq) + 3e- Au(s) +1.42

Cl2 (g) + 2e- 2 Cl-(aq) +1.36

O2(g) + 4H+(aq) + 4e- 2H2O +1.23

Br2 (aq) + 2e- 2Br-(aq) +1.07

NO3-(aq) + 4H+

(aq) + 3e- NO(g) + 2H2O +0.96

Ag+(aq) + e- Ag(s) +0.80

Fe3+(aq) + e- Fe2+

(aq) +0.77

I2(s) + 2e- 2I-(aq) +0.54

NiO2(aq) + 4H+(aq) + 3e- Ni(OH)2(s) + 2OH-

(aq) +0.49

Cu2+(aq) + 2e- Cu(s) +0.34

SO42-

(aq) + 4H+(aq) + 2e- H2SO3(aq) + H2O +0.17

Semireazione E° (V)

2H+(aq) + 2e- H2(g) 0.00

Sn2+(aq) + 2e- Ni(s) -0.14

Ni2+(aq) + 2e- Ni(s) -0.25

Co2+(aq) + 2e- Co(s) -0.28

PbSO4(s) + 2e- Pb(s) + SO42-

(aq) -0.36

Cd2+(aq) + 2e- Cd(s) -0.40

Fe2+(aq) + 2e- Fe(s) -0.44

Cr3+(aq) + 3e- Cr(s) -0.74

Zn2+(aq) + 2e- Zn(s) -0.83

2H2O(aq) + 2e- H2(g) + 2OH-(aq) -1.66

Mg2+(aq) + 2e- Mg(s) -2.37

Na+(aq) + e- Na(s) -2.71

Ca2+(aq) + 2e- Ca(s) -2.76

K+(aq) + e- K(s) -2.92

Li+(aq) + e- Li(s) -3.05

La serie elettrochimica dei potenziali standard (25°C)La serie elettrochimica dei potenziali standard (25°C)

Aumenta la forza ossidante

Aumenta la forza riducente

Page 16: Cu Zn 2+ Cu(s) + Zn 2+ (aq)  Cu 2+ (aq) + Zn(s) Zn Cu 2+ Cu 2+ (aq) + Zn(s)  Cu(s) + Zn 2+ (aq) potere ossidante di Cu 2+ /Cu > potere ossidante di Zn.

La serie elettrochimica dei potenziali standardLa serie elettrochimica dei potenziali standard• I valori sono tabulati come potenziali standard di riduzione; ogni semireazione

elettrodica è riportata come riduzione

• Il potenziale standard di riduzione di una certa coppia redox indica la capacità

di questa coppia a comportarsi da ossidante o da riducente rispetto alla coppia

H3O+/H2

• Lo stesso criterio può essere facilmente esteso a qualsiasi altra coppia redox,

confrontando i relativi potenziali standard

• Calcolo immediato della f.e.m. standard (E°) di una cella formata da due

semielementi qualsiasi

(-) ZnZn2+(aq, a=1)Cu2+(aq, a=1)Cu (+)

E° = E°C-E°A = E°Cu2+/Cu-E°Zn2+/Zn = +0.337 - (-0.763) = +1.100 V

Page 17: Cu Zn 2+ Cu(s) + Zn 2+ (aq)  Cu 2+ (aq) + Zn(s) Zn Cu 2+ Cu 2+ (aq) + Zn(s)  Cu(s) + Zn 2+ (aq) potere ossidante di Cu 2+ /Cu > potere ossidante di Zn.

Elettrodi ausiliari di riferimentoElettrodi ausiliari di riferimento

Elettrodo a CALOMELANO

Hg2Cl2(s) + 2e- 2Hg(l) + 2Cl-(aq)

EHg2Cl2 / Hg EHg2Cl2 / Hg -0.0591LogaCl

EHg2Cl2 / Hg 0.2415V(soluzione satura di KCl)

EHg2Cl2 / Hg 0.2681V (T = 25°C)

Elettrodo ad ARGENTO-CLORURO D’ARGENTO

AgCl(s) + e- Ag(s) + Cl-(aq)

EAgCl/ Ag EAgCl/ Ag -0.0591LogaCl

EAgCl/ Ag 0.198V (soluzione satura di KCl)

EAgCl/ Ag 0.2225V (T = 25°C)

Page 18: Cu Zn 2+ Cu(s) + Zn 2+ (aq)  Cu 2+ (aq) + Zn(s) Zn Cu 2+ Cu 2+ (aq) + Zn(s)  Cu(s) + Zn 2+ (aq) potere ossidante di Cu 2+ /Cu > potere ossidante di Zn.

Pila Leclanché alcalinaElettrolita alcalino, KOH, molto usata in giocattoli, registratori, è presente una certa quantità di Hg!!

Pile commercialiPile commerciali

Anodo (-): Zn + 2 OH- ZnO + H2O + 2 e-

Catodo (+): 2 MnO2 + 2 e- + H2O Mn2O3 + 2 OH-

Reazione totale: 2 MnO2 + Zn Mn2O3 + ZnO

Page 19: Cu Zn 2+ Cu(s) + Zn 2+ (aq)  Cu 2+ (aq) + Zn(s) Zn Cu 2+ Cu 2+ (aq) + Zn(s)  Cu(s) + Zn 2+ (aq) potere ossidante di Cu 2+ /Cu > potere ossidante di Zn.

Batterie zinco-ossido di argentodensità di energia molto alta, lunga durata, peso contenuto;utilizzate per: satelliti, macchine fotografiche, orologi, apparecchi acustici

Pile commercialiPile commerciali

Page 20: Cu Zn 2+ Cu(s) + Zn 2+ (aq)  Cu 2+ (aq) + Zn(s) Zn Cu 2+ Cu 2+ (aq) + Zn(s)  Cu(s) + Zn 2+ (aq) potere ossidante di Cu 2+ /Cu > potere ossidante di Zn.

Pile a elettrolita solido (litio-iodio)potenza ridottissima ma lunghissima durata Impieghi: pacemakers, orologi, smoke detectors, microfoni senza fili, calcolatrici.Primi modelli: Ag/I2, E 0.6 V, ma più soggette alla rottura dell’elettrolita solido

Pile commercialiPile commerciali

Anodo (-): 2 Li 2 Li+ + 2 e-

Catodo (+): I2 + 2 e- 2 I-

Reazione totale: 2 Li + I2 2 LiI

E 2.8 V

Page 21: Cu Zn 2+ Cu(s) + Zn 2+ (aq)  Cu 2+ (aq) + Zn(s) Zn Cu 2+ Cu 2+ (aq) + Zn(s)  Cu(s) + Zn 2+ (aq) potere ossidante di Cu 2+ /Cu > potere ossidante di Zn.

Fuel cell a idrogenoOperano a pressione e temperatura abbastanza elevate (20-40 atm, 200 °C) con una alimentazione contiunua dei reagentiSviluppate per le missioni spaziali (Apollo), oggi allo studio per alimentare automobili a impatto zero (ZEV)

Pile a combustibile (Fuel cells)Pile a combustibile (Fuel cells)

Trasformano direttamente l’energia chimica in energia elettrica

Page 22: Cu Zn 2+ Cu(s) + Zn 2+ (aq)  Cu 2+ (aq) + Zn(s) Zn Cu 2+ Cu 2+ (aq) + Zn(s)  Cu(s) + Zn 2+ (aq) potere ossidante di Cu 2+ /Cu > potere ossidante di Zn.
Page 23: Cu Zn 2+ Cu(s) + Zn 2+ (aq)  Cu 2+ (aq) + Zn(s) Zn Cu 2+ Cu 2+ (aq) + Zn(s)  Cu(s) + Zn 2+ (aq) potere ossidante di Cu 2+ /Cu > potere ossidante di Zn.

Accumulatori al piombo

anodo in piombo spugnoso (lega Pb-Sb), catodo in PbO2;

elettrolita: H2SO4 37%numerose celle collegate in serie,

elevata densità di energia,

Gli accumulatoriGli accumulatori

Page 24: Cu Zn 2+ Cu(s) + Zn 2+ (aq)  Cu 2+ (aq) + Zn(s) Zn Cu 2+ Cu 2+ (aq) + Zn(s)  Cu(s) + Zn 2+ (aq) potere ossidante di Cu 2+ /Cu > potere ossidante di Zn.
Page 25: Cu Zn 2+ Cu(s) + Zn 2+ (aq)  Cu 2+ (aq) + Zn(s) Zn Cu 2+ Cu 2+ (aq) + Zn(s)  Cu(s) + Zn 2+ (aq) potere ossidante di Cu 2+ /Cu > potere ossidante di Zn.
Page 26: Cu Zn 2+ Cu(s) + Zn 2+ (aq)  Cu 2+ (aq) + Zn(s) Zn Cu 2+ Cu 2+ (aq) + Zn(s)  Cu(s) + Zn 2+ (aq) potere ossidante di Cu 2+ /Cu > potere ossidante di Zn.

Pila Daniel con setto poroso

La pila è un sistema che trasforma l’energia chimica di una reazione red-ox spontanea in energia elettrica

Page 27: Cu Zn 2+ Cu(s) + Zn 2+ (aq)  Cu 2+ (aq) + Zn(s) Zn Cu 2+ Cu 2+ (aq) + Zn(s)  Cu(s) + Zn 2+ (aq) potere ossidante di Cu 2+ /Cu > potere ossidante di Zn.

Pila Daniel con ponte salino

Page 28: Cu Zn 2+ Cu(s) + Zn 2+ (aq)  Cu 2+ (aq) + Zn(s) Zn Cu 2+ Cu 2+ (aq) + Zn(s)  Cu(s) + Zn 2+ (aq) potere ossidante di Cu 2+ /Cu > potere ossidante di Zn.
Page 29: Cu Zn 2+ Cu(s) + Zn 2+ (aq)  Cu 2+ (aq) + Zn(s) Zn Cu 2+ Cu 2+ (aq) + Zn(s)  Cu(s) + Zn 2+ (aq) potere ossidante di Cu 2+ /Cu > potere ossidante di Zn.
Page 30: Cu Zn 2+ Cu(s) + Zn 2+ (aq)  Cu 2+ (aq) + Zn(s) Zn Cu 2+ Cu 2+ (aq) + Zn(s)  Cu(s) + Zn 2+ (aq) potere ossidante di Cu 2+ /Cu > potere ossidante di Zn.
Page 31: Cu Zn 2+ Cu(s) + Zn 2+ (aq)  Cu 2+ (aq) + Zn(s) Zn Cu 2+ Cu 2+ (aq) + Zn(s)  Cu(s) + Zn 2+ (aq) potere ossidante di Cu 2+ /Cu > potere ossidante di Zn.

Per calcolare il potenziale di un elettrodo non Per calcolare il potenziale di un elettrodo non allo stato standard si usa l’allo stato standard si usa l’equazione di equazione di NernstNernst: :

Walter Hermann NernstWalter Hermann NernstBriesen 1864 – Berlino 1940Briesen 1864 – Berlino 1940

Premio Nobel per la Chimica 1920Premio Nobel per la Chimica 1920

Potenziale Potenziale standardstandard

Numero Numero degli degli

elettronielettroni

Quoziente Quoziente della della

semireazione semireazione di riduzionedi riduzione

Costante di Costante di FaradayFaraday

A 25°C:A 25°C:

Qln0

nF

RTEE

Q log059,0

10 nEE

Page 32: Cu Zn 2+ Cu(s) + Zn 2+ (aq)  Cu 2+ (aq) + Zn(s) Zn Cu 2+ Cu 2+ (aq) + Zn(s)  Cu(s) + Zn 2+ (aq) potere ossidante di Cu 2+ /Cu > potere ossidante di Zn.

Per esempioPer esempio::

MnOMnO44--((aqaq) + 8 H) + 8 H33OO++((aqaq)) + 5 e+ 5 e- - Mn Mn2+2+((aqaq) + 12 ) + 12

HH22O(O(ll))

EE=1,491 V=1,491 V

834

2

10 ]][[

][log

5

059,0491,1

OHMnO

MnE

PbOPbO22((ss) + 4 H) + 4 H33OO++((aqaq)) + 2 e+ 2 e- - Pb Pb2+2+((aqaq) + 6 H) + 6 H22O(O(ll))

EE=1,460 V=1,460 V

43

2

10 ][

][log

2

059,0460,1

OH

PbE

Page 33: Cu Zn 2+ Cu(s) + Zn 2+ (aq)  Cu 2+ (aq) + Zn(s) Zn Cu 2+ Cu 2+ (aq) + Zn(s)  Cu(s) + Zn 2+ (aq) potere ossidante di Cu 2+ /Cu > potere ossidante di Zn.

23

3

Cl

Pt

]Cl[

]OH[

]NO[

NO

Pt

NO3-(aq) + 3 e- + 4 H3O+(aq) NO(g) + 6 H2O(l) E= + 0,960 V

Cl2(g) + 2 e- 2 Cl-(aq) E= + 1,358

V

433

101 ]][[log

3

059,0960,0

OHNO

PE NO

2

2

102

][log

2

059,0358,1

ClP

ClE

anodocatodo

Page 34: Cu Zn 2+ Cu(s) + Zn 2+ (aq)  Cu 2+ (aq) + Zn(s) Zn Cu 2+ Cu 2+ (aq) + Zn(s)  Cu(s) + Zn 2+ (aq) potere ossidante di Cu 2+ /Cu > potere ossidante di Zn.

Pile a concentrazione:Pile a concentrazione:

Agc][Agc][AgAg 21

][

1log

1

059,010

0

AgEE

cc11 = c = c22 pila scaricapila scarica

22

3

1

3

2 H

Pt

pH

]OH[

pH

]OH[

H

Pt

cc11 < c < c22 catodo a destracatodo a destracc11 > c > c22 catodo a sinistracatodo a sinistra

Page 35: Cu Zn 2+ Cu(s) + Zn 2+ (aq)  Cu 2+ (aq) + Zn(s) Zn Cu 2+ Cu 2+ (aq) + Zn(s)  Cu(s) + Zn 2+ (aq) potere ossidante di Cu 2+ /Cu > potere ossidante di Zn.

CELLA A CONCENTRAZIONE

Page 36: Cu Zn 2+ Cu(s) + Zn 2+ (aq)  Cu 2+ (aq) + Zn(s) Zn Cu 2+ Cu 2+ (aq) + Zn(s)  Cu(s) + Zn 2+ (aq) potere ossidante di Cu 2+ /Cu > potere ossidante di Zn.

)atm 1(

0

aq

variabile

aq

)atm 1( 2

33

2 H

Pt

pH

)(OH

pH

)(OH

H

Pt

HH22((gg) + 2 H) + 2 H22O(O(ll)) 2 H 2 H33OO++((aqaq) (variabile) + 2 e) (variabile) + 2 e--

2 H2 H33OO++((aqaq) (1M) + 2 e) (1M) + 2 e-- H H22((gg) + 2 H) + 2 H22O(O(ll))

catodoanodo

Qn

EE log0592.0

Page 37: Cu Zn 2+ Cu(s) + Zn 2+ (aq)  Cu 2+ (aq) + Zn(s) Zn Cu 2+ Cu 2+ (aq) + Zn(s)  Cu(s) + Zn 2+ (aq) potere ossidante di Cu 2+ /Cu > potere ossidante di Zn.

Qn

EE log0592.0

23OH log2

0592.0anodoE

Sapendo che ΔE° = 0 e che le concentrazioni e le pressioni dei gas sono tutte unitarie eccetto quella della soluzione incognita

ΔΔE = 0.0592 pHE = 0.0592 pH

Page 38: Cu Zn 2+ Cu(s) + Zn 2+ (aq)  Cu 2+ (aq) + Zn(s) Zn Cu 2+ Cu 2+ (aq) + Zn(s)  Cu(s) + Zn 2+ (aq) potere ossidante di Cu 2+ /Cu > potere ossidante di Zn.

Corrosione del Fe

Page 39: Cu Zn 2+ Cu(s) + Zn 2+ (aq)  Cu 2+ (aq) + Zn(s) Zn Cu 2+ Cu 2+ (aq) + Zn(s)  Cu(s) + Zn 2+ (aq) potere ossidante di Cu 2+ /Cu > potere ossidante di Zn.
Page 40: Cu Zn 2+ Cu(s) + Zn 2+ (aq)  Cu 2+ (aq) + Zn(s) Zn Cu 2+ Cu 2+ (aq) + Zn(s)  Cu(s) + Zn 2+ (aq) potere ossidante di Cu 2+ /Cu > potere ossidante di Zn.
Page 41: Cu Zn 2+ Cu(s) + Zn 2+ (aq)  Cu 2+ (aq) + Zn(s) Zn Cu 2+ Cu 2+ (aq) + Zn(s)  Cu(s) + Zn 2+ (aq) potere ossidante di Cu 2+ /Cu > potere ossidante di Zn.
Page 42: Cu Zn 2+ Cu(s) + Zn 2+ (aq)  Cu 2+ (aq) + Zn(s) Zn Cu 2+ Cu 2+ (aq) + Zn(s)  Cu(s) + Zn 2+ (aq) potere ossidante di Cu 2+ /Cu > potere ossidante di Zn.

Pila Laclanchè o a secco

Page 43: Cu Zn 2+ Cu(s) + Zn 2+ (aq)  Cu 2+ (aq) + Zn(s) Zn Cu 2+ Cu 2+ (aq) + Zn(s)  Cu(s) + Zn 2+ (aq) potere ossidante di Cu 2+ /Cu > potere ossidante di Zn.
Page 44: Cu Zn 2+ Cu(s) + Zn 2+ (aq)  Cu 2+ (aq) + Zn(s) Zn Cu 2+ Cu 2+ (aq) + Zn(s)  Cu(s) + Zn 2+ (aq) potere ossidante di Cu 2+ /Cu > potere ossidante di Zn.
Page 45: Cu Zn 2+ Cu(s) + Zn 2+ (aq)  Cu 2+ (aq) + Zn(s) Zn Cu 2+ Cu 2+ (aq) + Zn(s)  Cu(s) + Zn 2+ (aq) potere ossidante di Cu 2+ /Cu > potere ossidante di Zn.

Batteria al Pb

Page 46: Cu Zn 2+ Cu(s) + Zn 2+ (aq)  Cu 2+ (aq) + Zn(s) Zn Cu 2+ Cu 2+ (aq) + Zn(s)  Cu(s) + Zn 2+ (aq) potere ossidante di Cu 2+ /Cu > potere ossidante di Zn.
Page 47: Cu Zn 2+ Cu(s) + Zn 2+ (aq)  Cu 2+ (aq) + Zn(s) Zn Cu 2+ Cu 2+ (aq) + Zn(s)  Cu(s) + Zn 2+ (aq) potere ossidante di Cu 2+ /Cu > potere ossidante di Zn.

CELLA A COMBUSTIBILE

Page 48: Cu Zn 2+ Cu(s) + Zn 2+ (aq)  Cu 2+ (aq) + Zn(s) Zn Cu 2+ Cu 2+ (aq) + Zn(s)  Cu(s) + Zn 2+ (aq) potere ossidante di Cu 2+ /Cu > potere ossidante di Zn.

Un pHmetro usa il voltaggio di unacella per misurare la concentrazionedi H+ in una soluzione

Page 49: Cu Zn 2+ Cu(s) + Zn 2+ (aq)  Cu 2+ (aq) + Zn(s) Zn Cu 2+ Cu 2+ (aq) + Zn(s)  Cu(s) + Zn 2+ (aq) potere ossidante di Cu 2+ /Cu > potere ossidante di Zn.

MISURA DEL pH

Page 50: Cu Zn 2+ Cu(s) + Zn 2+ (aq)  Cu 2+ (aq) + Zn(s) Zn Cu 2+ Cu 2+ (aq) + Zn(s)  Cu(s) + Zn 2+ (aq) potere ossidante di Cu 2+ /Cu > potere ossidante di Zn.

ElettrolisiElettrolisiEnergia elettrica Energia elettrica Energia chimica Energia chimica

Cella elettrolitica

Catodo: elettrodo negativo(reazione di riduzione)

Anodo: elettrodo positivo (reazione di ossidazione)

Page 51: Cu Zn 2+ Cu(s) + Zn 2+ (aq)  Cu 2+ (aq) + Zn(s) Zn Cu 2+ Cu 2+ (aq) + Zn(s)  Cu(s) + Zn 2+ (aq) potere ossidante di Cu 2+ /Cu > potere ossidante di Zn.
Page 52: Cu Zn 2+ Cu(s) + Zn 2+ (aq)  Cu 2+ (aq) + Zn(s) Zn Cu 2+ Cu 2+ (aq) + Zn(s)  Cu(s) + Zn 2+ (aq) potere ossidante di Cu 2+ /Cu > potere ossidante di Zn.

Elettrolisi di NaCl fuso

Elettrolisi= trasformazione chimica non spontanea prodotta dalla corrente elettrica in una cella elettrolitica

Page 53: Cu Zn 2+ Cu(s) + Zn 2+ (aq)  Cu 2+ (aq) + Zn(s) Zn Cu 2+ Cu 2+ (aq) + Zn(s)  Cu(s) + Zn 2+ (aq) potere ossidante di Cu 2+ /Cu > potere ossidante di Zn.
Page 54: Cu Zn 2+ Cu(s) + Zn 2+ (aq)  Cu 2+ (aq) + Zn(s) Zn Cu 2+ Cu 2+ (aq) + Zn(s)  Cu(s) + Zn 2+ (aq) potere ossidante di Cu 2+ /Cu > potere ossidante di Zn.
Page 55: Cu Zn 2+ Cu(s) + Zn 2+ (aq)  Cu 2+ (aq) + Zn(s) Zn Cu 2+ Cu 2+ (aq) + Zn(s)  Cu(s) + Zn 2+ (aq) potere ossidante di Cu 2+ /Cu > potere ossidante di Zn.
Page 56: Cu Zn 2+ Cu(s) + Zn 2+ (aq)  Cu 2+ (aq) + Zn(s) Zn Cu 2+ Cu 2+ (aq) + Zn(s)  Cu(s) + Zn 2+ (aq) potere ossidante di Cu 2+ /Cu > potere ossidante di Zn.
Page 57: Cu Zn 2+ Cu(s) + Zn 2+ (aq)  Cu 2+ (aq) + Zn(s) Zn Cu 2+ Cu 2+ (aq) + Zn(s)  Cu(s) + Zn 2+ (aq) potere ossidante di Cu 2+ /Cu > potere ossidante di Zn.
Page 58: Cu Zn 2+ Cu(s) + Zn 2+ (aq)  Cu 2+ (aq) + Zn(s) Zn Cu 2+ Cu 2+ (aq) + Zn(s)  Cu(s) + Zn 2+ (aq) potere ossidante di Cu 2+ /Cu > potere ossidante di Zn.
Page 59: Cu Zn 2+ Cu(s) + Zn 2+ (aq)  Cu 2+ (aq) + Zn(s) Zn Cu 2+ Cu 2+ (aq) + Zn(s)  Cu(s) + Zn 2+ (aq) potere ossidante di Cu 2+ /Cu > potere ossidante di Zn.

Leggi di FaradayLeggi di Faraday

• La massa, prodotta o consumata ad un elettrodo, La massa, prodotta o consumata ad un elettrodo, è è proporzionale alla quantità di carica elettrica che è proporzionale alla quantità di carica elettrica che è passata attraverso la cella.passata attraverso la cella.

• Masse equivalenti di sostanze diverse vengono prodotte Masse equivalenti di sostanze diverse vengono prodotte e consumate ad un elettrodo dal passaggio di una quantite consumate ad un elettrodo dal passaggio di una quantità à definita di carica ellettrica attraverso la celladefinita di carica ellettrica attraverso la cella..

Massa equivalente = massa molare di una sostanza diviso le moli di Massa equivalente = massa molare di una sostanza diviso le moli di elettroni trasferite per mole di sostanza nella relativa semi-elettroni trasferite per mole di sostanza nella relativa semi-reazione.reazione.

F = 96485 C mol = 96485 C mol-1-1FF

Page 60: Cu Zn 2+ Cu(s) + Zn 2+ (aq)  Cu 2+ (aq) + Zn(s) Zn Cu 2+ Cu 2+ (aq) + Zn(s)  Cu(s) + Zn 2+ (aq) potere ossidante di Cu 2+ /Cu > potere ossidante di Zn.

I legge di FaradayLa quantità di sostanza che si ossida o si riduce ad un elettrodo è

proporzionale alla quantità di elettricità che passa nella cellaW(g) = We Q =We I t

Dove W è la quantità in grammi scaricata all’elettrodoQ è la carica in coulomb I l’intensità di corrente

T il tempoWe l’equivalente elettrochimico pari alla quantità di sostanza ottenuta

facendo passare nella cella un coulomb

II legge di Faraday La stessa quantità di elettricità (96500 C) detta faraday separa agli

elettrodi quantità di sostanza pari alla loro massa equivalenteI e II legge possono essere espresse in una unica relazione

considerandoWe= PM/zF

Dove PM è il peso molecolare, z il numero di equivalenza ed F il Faraday.